Leraren en schoolleiders over evaluatie in Vlaamse secundaire scholen. Een stand van zaken

Transcriptie

1 Katholieke Universiteit Leuven Centrum voor Onderwijssociologie Vlerick Leuven Gent Management School Competentiecentrum Mens & Organisatie Leraren en schoolleiders over evaluatie in Vlaamse secundaire scholen. Een stand van zaken G. Devos J.C. Verhoeven V.Warmoes 1

2 Presentatie 1. Wat is evalueren? 2. Doelstellingen van het onderzoek 3. Onderzoeksmethode 4. Inhoud van de vragenlijst 5. Steekproef 6. Verloop van het onderzoek 7. Onderzoeksresultaten 2

3 1. Wat is evalueren? Het verzamelen en interpreteren van gegevens over het onderwijsleerproces om de vorderingen van de leerlingen te beoordelen of beslissingen te nemen over de voortgang van het onderwijsleerproces. 2. Doelstellingen van het onderzoek Inventaris van de evaluatiepraktijk en het evaluatiebeleid Band tussen evaluatiepraktijk en evaluatiebeleid 3

4 3. Onderzoeksmethode schriftelijk rondgestuurde vragenlijsten leraren schoolleiders 4. Inhoud vragenlijst Twee delen: klaspraktijk school- en evaluatiebeleid 4

5 bevraging van de evaluatiepraktijk gebruik en frequentie van evaluatie-instrumenten functie van evalueren evaluatieproces voorbereiding afname verbetering beoordeling feedback rapportering evaluatie van vaardigheden, attitudes en vakoverschrijdende eindtermen (VOET) 5

6 bevraging van het schoolbeleid leerling- en prestatiegericht schoolbeleid evaluatiebeleid op school afspraken inzake evaluatie aan bod komen in diverse raden en organen 6

7 Toetscultuur Evaluatiecultuur beoordelen functie begeleiden kennis doelstellingen vaardigheden schriftelijke toets instrument nieuwe vormen individueel moment gezamenlijk totale verantwoordelijkheid leraar gedeelde verantwoordelijkheid passief leerling actief kwantitatief rapportage kwantitatief + kwalitatief aparte fase proces geïntegreerde fase 7

8 5. Steekproef - Vlaamse secundaire scholen van het gewoon onderwijs - Onderwijsvorm: ASO, TSO en BSO - Vakken: ASO Nederlands, wiskunde en geschiedenis TSO Leraren TV binnen Electromechanica, STW en Handel BSO Leraren PV binnen Hout- en Metaalbewerking en Personenzorg systematisch en gestratificeerde steekproef op basis van onderwijsnet en provincie (n=200) 8

9 6. Verloop van het onderzoek 2000 steekproeftrekking onderzoek 10/ /03 24/04 12/05 31/05 Brief medewerking onderzoek telefonische contacten tot medewerking eerste zending vragenlijsten ( 2500) herinnerings brief tweede zending vragenlijsten steekproef: 92 scholen Respons: - 59 % leraren (n=1279) - 82 % schoolleiders (n=75) 9

10 7. Resultaten A. Evaluatiepraktijk van de leraren B. School- en evaluatiebeleid C. Band tussen evaluatiepraktijk en schoolbeleid 10

11 A. Evaluatiepraktijk van de leraren - Schriftelijke en traditionele evaluatie (toets, huistaak en examen) - Alternatieve evaluatie-instrumenten: zelden - Evalueren dient om de leerling te beoordelen 11

12 Voorbereiding: gebruik van zelfgemaakte (62%) en bestaande (42%) evaluatie-instrumenten Afname: tijdens het schooljaar zijn leraren milder dan op een examen. Verbetering: door de leraar (70%) en de leerlingen (30%) Beoordeling: een cijfer met summiere commentaar (95%) Feedback: weinig tijdsintensief Rapporteren: één rapport van DW en examens puntencultuur 12

13 Evaluatie van de attitudes - attitudes moeten geëvalueerd worden (79 %) - attitudes evalueren is niet gemakkelijk (84 %) 31 % evalueert frequent vaardigheden en attitudes vs. 5 % evalueert weinig vaardigheden en attitudes 13

14 Evaluatie van vakoverschrijdende eindtermen (1e graad: n=336) - slechts 45 % evalueert VOET. - weinig tot geen beleid inzake VOET. - evaluatie wordt opgenomen in gewone evaluatie (68%) of een ander instrument (24%). toetscultuur < > evaluatiecultuur 14

15 B. School- en evaluatiebeleid Leerling- en prestatiegericht schoolbeleid 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 3,6 3,7 3,3 3,3 leraren schoolleiders leerlinggericht schoolbeleid prestatiegericht schoolbeleid 15

16 Evaluatiebeleid - 83% is op de hoogte van de schoolvisie - 63% staat achter de schoolvisie Toch heeft 67% ook een eigen visie op evalueren - schoolleiders: méér het gevoel dat het vanuit de school wordt geregeld. 16

17 Afspraken over evaluatie - voornamelijk organisatorische afspraken, minder inhoudelijke - voornamelijk afspraken tussen leraren van een zelfde vak en met de schoolleider Evaluatie in raden - klassenraden (79%) - oudercontact (70%) - informele momenten (50%) 17

18 C. Band tussen evaluatiepraktijk en schoolbeleid leerlinggericht prestatiegericht evaluatiebeleid r=0.47, ** r=0.12, ** afspraken r=0.36, ** r=0.03, n.s. raden r=0.35, ** r=0.10,.0004 functies - beoordelende - begeleidende - bijsturings r=0.19, ** r=0.16, ** r=0.17, ** r=0.16, ** r=0.09, ** r=0.11, ** attitudes r=0.16, ** r=0.11, ** VOET r=0.37, ** r=0.14, ** begeleiding - extra - individuele taak - hernemen r=0.20, ** r=0.22, ** r=0.23, ** r=0.06,.02 r=0.06,.02 r= -0.02, n.s. 18

19 19