Enquêteresultaten. Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan. Heerlen Centrum. Bureau Onderzoek en Statistiek Gemeente Heerlen Heerlen, oktober 2011

Transcriptie

1 Enquêteresultaten Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan Heerlen Centrum 2010 Bureau Onderzoek en Statistiek Gemeente Heerlen Heerlen, oktober 2011 Telefoon: Internet: Gegevens mogen worden overgenomen, mits met bronvermelding. Verveelvoudiging voor eigen of intern gebruik is toegestaan.

2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Enquête onder horeca-ondernemers Aard en ligging horecabedrijf Onveiligheidsgevoelens en onveilige situaties Criminaliteit in het bedrijf en aangifte Ervaren overlast Contacten met instanties en bewoners Maatregelen Enquête onder uitgaanspubliek Onveiligheidsgevoelens en onveilige situaties Criminaliteit en overlast Openingstijden horeca Algemene gegevens uitgaanspubliek Uitgaansgedrag Enquête onder bewoners Algemene gegevens bewoners Overlast Ervaren veiligheid Contacten met instanties en horeca Eigen maatregelen Sluitingstijden Samenvatting enquêtes KVU Heerlen Bijlagen... 45

4

5 1. Inleiding ACHTERGROND EN DOEL In het uitgaansgebied van Heerlen (in deze rapportage verder aangeduid met Heerlen Centrum) is eind 2005 gestart met het project Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU). In het project werken een aantal partijen samen aan een beter uitgaansklimaat. Bij KVU participeren in Heerlen naast de gemeente, de horeca en de politie ook bewoners, brandweer, Openbaar Ministerie, jeugdraad, Centrummanagement en verslavingszorg. De doelstelling van het project is destijds als volgt geformuleerd: Verbetering van de veiligheid van het uitgaansgebied Heerlen, alsmede de uitstraling naar de rest van de binnenstad en de uitgaansroutes. In het kader van het KVU-project is in 2006 een veiligheidsanalyse van Heerlen Centrum opgesteld door het bureau Polyground op basis van diverse informatiebronnen. Daarbij zijn eind 2005 voor het eerst ook enquêtes uitgevoerd onder drie groepen betrokkenen: horecaondernemers, uitgaanspubliek en bewoners. De resultaten daarvan zijn opgenomen in de eerste veiligheidsanalyse. Op basis van de eerste veiligheidsanalyse van Heerlen Centrum is een plan van aanpak met een maatregelmatrix opgesteld. Inmiddels zijn er maatregelen uitgevoerd door de samenwerkingspartners. Eind 2010 heeft bureau Onderzoek en Statistiek in opdracht van de afdeling Integrale Veiligheid (IV) dezelfde drie groepen opnieuw geënquêteerd met als doel meer inzicht te verkrijgen in de veiligheidssituatie, en de ontwikkeling daarvan, in Heerlen Centrum. Zondermeer vergelijken met 2005 is problematisch aangezien de onderzoeken niet (meer) zijn gedocumenteerd en gearchiveerd. De databestanden van destijds zijn eveneens niet meer beschikbaar. De enquêteresultaten bieden inzicht in de veiligheidsbeleving van de horecaondernemers en de bewoners van Heerlen Centrum; ook de veiligheidsbeleving van het uitgaanspubliek wordt duidelijk. Bovendien kunnen eventuele problemen met betrekking tot uitgaan in Heerlen Centrum worden gesignaleerd. METHODE EN RESPONS Bij de uitvoering is zoveel mogelijk aangesloten op de onderzoeksmethode en de schriftelijke vragenlijsten van Daarbij zijn voor de drie geënquêteerde groepen zoveel mogelijk dezelfde vragen gebruikt. In overleg met de afdeling IV zijn de vragenlijsten gedeeltelijk aangepast en aangevuld. Als uitgangspunt bij die revisie is gehanteerd dat een aanpassing niet de essentie van een vraag zou moeten veranderen. De groepen horecaondernemers en bewoners zijn schriftelijk benaderd per post; na de eerste aanschrijving is er ook nog een rappelbrief verstuurd. Het uitgaanspubliek is eveneens schriftelijk geënquêteerd. 5

6 Alle horecaondernemers in Heerlen Centrum zijn in november schriftelijk benaderd voor het onderzoek. De schriftelijke vragenlijst is verstuurd naar 54 adressen van een lijst die de afdeling IV heeft aangeleverd. Daarvan hebben 14 horecaondernemers de vragenlijst ingevuld en teruggestuurd. Dat betekent een respons van 26 procent. De enquêtering van het uitgaanspubliek heeft plaatsgevonden in het uitgaansgebied van Heerlen Centrum. Op het Pancratiusplein is daarvoor in twee (koude) weekeinden tijdens de uitgaansuren een open tent geplaatst; het betreft het laatste weekeinde van november en het eerste weekeinde van december Daarbij is een beroep gedaan op medewerking van de toezichthouders van de gemeente Heerlen; zij hebben het uitgaanspubliek aangesproken en ook eventuele vragen beantwoord. De respons onder het uitgaanspubliek is na twee weekeinden uitgekomen op 200 ingevulde formulieren. De bewoners van het uitgaansgebied in Heerlen Centrum zijn in november schriftelijk benaderd voor medewerking aan het onderzoek. Het gebruikte bestand met bewoners is afkomstig uit het GBA. Er is op gelet dat er per adres slechts één vragenlijst is bezorgd. In een aantal straten is op alle adressenvragenlijsten bezorgd. De vragenlijst is verstuurd naar 463 bewoners van 18 jaar en ouder; 221 bewoners van het uitgaansgebied hebben de vragenlijst ingevuld en teruggestuurd. Dat betekent een respons van 48 procent. Gezien het belang van het project voor de horecaondernemers mag de respons onder deze groep de teleurstellend worden genoemd. Voor vervolgacties is dat een serieus aandachtspunt. De respons onder uitgaanspubliek en bewoners is voldoende tot goed. De volgende hoofdstukken van deze rapportage behandelen achtereenvolgens de enquête onder de horecaondernemers, de enquête onder het uitgaanspubliek en de bewonersenquête. Het laatste hoofdstuk bestaat uit een samenvatting van de drie enquêtes. 6

7 2. Enquête onder horeca-ondernemers 2.1 Aard en ligging horecabedrijf De 14 horeca-ondernemers die de moeite hebben genomen om de vragenlijst in te vullen zijn gespreid over alle genoemde categorieën. De verdeling is weergegeven in tabel 1. Tabel 1: Aard horecabedrijven Café 3 Disco / bar / dancing 1 Cafetaria / snackbar 2 Restaurant 4 Eetcafé 1 Anders 3 Totaal 14 Deze 14 bedrijven zijn echter niet te vinden in alle genoemde delen van Heerlen Centrum. In tabel 2 is te zien dat er geen bedrijven bij zitten die gelegen zijn aan het Pancratiusplein Noord en aan de Bongerd. Tabel 2: Ligging horecabedrijven Pancratiusplein Zuid 7 Pancratiusplein Noord - Pancratiusstraat 2 Wilhelminaplein 1 Bongerd - Anders 4 Heerlen Centrum 14 7

8 2.2 Onveiligheidsgevoelens en onveilige situaties Voor geen van de bedrijven geldt dat het personeel (inclusief de ondernemer) van het bedrijf zich regelmatig onveilig voelde. Tabel 3 laat zien dat dat geldt voor zowel de situatie binnen als buiten het bedrijf. Circa een derde van de horeca-ondernemers en hun personeel voelde zich in het afgelopen jaar soms onveilig in hun bedrijf. Circa twee van de drie horeca-ondernemers geeft aan dat zij en het personeel zich in die periode zelden of nooit onveilig hebben gevoeld. Bijna de helft van de horeca-ondernemers heeft geantwoord dat zij en hun personeel zich buiten hun bedrijf soms onveilig voelden in het afgelopen jaar. Ruim de helft voelde zich zelden of nooit onveilig buiten hun bedrijf. Tabel 3: Personeel heeft zich afgelopen jaar onveilig gevoeld binnen bedrijf buiten bedrijf Regelmatig - - Soms 36% 44% Zelden 36% 22% Nooit 29% 33% Weet niet % De meest genoemde oorzaak voor de onveiligheidsgevoelens, zowel binnen als buiten het bedrijf, is de aanwezigheid van personen waar dreiging van uitging (tabel 4). Tabel 4: Oorzaak van onveilige situatie binnen bedrijf buiten bedrijf Personen waar dreiging van 80% 86% uitging Anders 20% 14% 100% De horeca-ondernemers konden ook aangeven wat volgens hen de grootste problemen zijn van het Heerlense uitgaansgebied. De antwoorden die meer dan één maal werden genoemd zijn in tabel 5 weergegeven; de overige zijn samengevat in de categorie overig. Tabel 5: Grootste veiligheidsproblemen in Heerlens uitgaansgebied Geen toezicht 23% Openbare dronkenschap 15% Sluitingstijd 15% Overig 46% 8

9 De horeca-ondernemers konden ook hun mening geven over de ontwikkeling van de veiligheid. Uit tabel 6 blijkt dat ruim een kwart van hen van mening is dat de veiligheid in Heerlen Centrum tijdens uitgaansuren in de afgelopen jaren onveranderd is gebleven, ruim eenvijfde vindt dat de veiligheid is verbeterd en ruim eenderde vindt dat de veiligheid is verslechterd. Tabel 6: Ontwikkeling veiligheid in Heerlen Centrum tijdens uitgaansuren Sterk verbeterd 14% Beetje verbeterd 7% Onveranderd 28% Beetje verslechterd 14% Sterk verslechterd 21% Weet niet / geen mening 14% 2.3 Criminaliteit in het bedrijf en aangifte Bij iets meer dan eenvijfde van de horecabedrijven is in het afgelopen jaar geen sprake geweest van criminaliteit in het bedrijf. Tabel 7 heeft betrekking op de bedrijven waar wel sprake was van criminaliteit in het bedrijf. Het overzicht toont het percentage van de bedrijven waar een bepaalde vorm van criminaliteit voorkwam en geeft aan hoeveel incidenten van die soort het betreft. Bedreiging of intimidatie komen het meest voor, gevolgd door vechtpartij en vernieling. Tabel 7: Criminaliteit voorgekomen binnen bedrijf percentage bedrijven aantal incidenten Bedreiging of intimidatie 50% 65 keer Vechtpartij 43% 40 keer Vernieling 43% 38 keer Diefstal 29% 7 keer Discriminatie 7% onbekend Anders 7% 1 keer De horeca-ondernemers konden ook aangeven of zij zelf of hun personeel gedurende het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van vormen van criminaliteit. Tabel 8 heeft betrekking op de bedrijven waar wel sprake was van criminaliteit in het bedrijf. Het overzicht toont het percentage van de bedrijven waar de ondernemer danwel personeel zelf slachtoffer werd van een bepaalde vorm van criminaliteit. In de tabel is ook het aantal keren opgenomen dat er personeel slachtoffer werd van een vorm van criminaliteit. 9

10 Tabel 8: Personeel zelf slachtoffer van criminaliteit binnen bedrijf percentage bedrijven aantal incidenten Bedreiging of intimidatie 50% 66 keer Vechtpartij 29% 28 keer Vernieling 21% 8 keer Diefstal 14% 6 keer Discriminatie 0% 0 keer Anders 7% 1 keer De volgende tabel toont hoeveel ondernemers in het afgelopen jaar aangifte hebben gedaan van de criminaliteit die in hun bedrijf voorkwamen of van de gevallen waarin zijzelf of hun personeel slachtoffer werden. Ongeveer eenvijfde van de ondernemers doet altijd aangifte; een van de zeven soms. Het aandeel ondernemers dat nooit aangifte doet is groot: twee van de drie doet nooit aangifte. Tabel 9: Heeft aangifte gedaan Altijd 14% Meestal 7% Soms 14% Nooit 64% Als duidelijke reden voor het achterwege laten van een aangifte worden genoemd: - formaliteit ; - niet ernstig genoeg ; - politie te laat ; - en tijdsbestek. De formulering ligt er aan is niet eenduidig in te delen. 2.4 Ervaren overlast Aan de horeca-ondernemers is ook de vraag voorgelegd of zij binnen hun bedrijf of in de directe omgeving ervan wel eens overlast van (groepen) mensen hebben ervaren. De antwoordverdeling op deze vraag is weergegeven in tabel 10. Ruim de helft van de horeca-ondernemers heeft binnen hun bedrijf of in de directe omgeving ervan in het afgelopen jaar een beetje tot veel overlast door (groepen) mensen ervaren. Bijna de helft heeft in die periode weinig tot geen overlast in de omgeving van hun bedrijf ervaren. 10

11 Tabel 10: Heeft wel eens overlast ervaren van (groepen) mensen Erg veel 0% Veel 23% Een beetje 31% Weinig 15% Geen 31% De horeca-ondernemers die, in welke mate dan ook overlast hebben ervaren, konden ook de aard daarvan aangeven. Tabel 11 toont hoe groot het aandeel was van degenen die een bepaalde vorm van overlast hebben ervaren (als percentage van de totale groep). Het lastigvallen van klanten en in iets mindere mate van personeel worden het meest genoemd als vorm van ervaren overlast binnen of bij het horecabedrijf. Tabel 11: Percentage bedrijven met bepaalde vorm van overlast in directe omgeving of binnen Klanten lastigvallen 50% Personeel lastigvallen 36% Vernielen 29% Rondhangen 29% Geluidsoverlast 29% Drugsgebruik 29% Drugshandel 29% Anders 7% Tabel 12 heeft betrekking op de vraag of de overlast wordt veroorzaakt door een specifieke groep. De tabel laat zien dat tweederde van de horeca-ondernemers van mening is dat in het bijzonder jonger uitgaanspubliek de overlast veroorzaakt. 11

12 Tabel 12: Overlast wordt door specifieke groep veroorzaakt Ja, door jonger uitgaanspubliek 67% Ja, door ouder uitgaanspubliek 0% Ja, door drugsverslaafden / dealers / daklozen 0% Anders 33% Nee, niet door groep in het bijzonder 0% 2.5 Contacten met instanties en bewoners In het afgelopen jaar heeft meer dan de helft (bijna 60 %) van de horeca-ondernemers in verband met hun bedrijf contact gehad met de politie. Tabel 13 geeft aan hoe vaak die groep contact heeft gehad met de politie. Bij de helft van de groep die contact met de politie had ging het slechts om één keer. Tabel 13: Frequentie contact met de politie in verband met bedrijf in afgelopen jaar Eenmalig 50% 2 keer 13% 10 keer 25% 20 keer 13% De horeca-ondernemers konden ook het onderwerp van het contact met de politie aangeven. De percentages per onderwerp in tabel 14 tonen hoe groot het aandeel was van degenen die in het afgelopen jaar voor een bepaald onderwerp contact met de politie hadden (als percentage van de totale groep). Het overdragen van personen wordt het meest genoemd als onderwerp van het contact met de politie, gevolgd door aangifte, vechtpartij en drugsgebruik. 12

13 Tabel 14: Percentage bedrijven dat contact had met politie voor bepaald onderwerp Overdragen van personen 29% Vechtpartij 21% Drugsgebruik 21% Aangifte 21% Preventie 14% Overmatig alcoholgebruik 14% Gedrag bezoekers 14% Gedrag portiers 7% Controle certificaten van portiers 0% Discriminatie 0% Gedrag personeel 0% Anders 0% Tabel 15 hieronder laat zien dat 33 procent van de horeca-ondernemers over het algemeen ontevreden is over het contact met de politie; 44 procent is echter tevreden tot zeer tevreden daarover. Tabel 15: Tevreden over politiecontact Zeer tevreden 11% Tevreden 33% Niet tevreden, niet ontevreden 11% Ontevreden 33% Zeer ontevreden 0% Weet niet / geen mening 11% De weinige toelichtingen vormen geen duidelijke afspiegeling van de antwoorden op de vraag hoe tevreden men is over het contact met de politie. Tevredenheid over het contact kan desondanks inhouden dat de betreffende respondent als toelichting geeft politie is te laat. Volgens 60 procent van de horeca-ondernemers draagt het politietoezicht bij aan een verbeterd veiligheidsgevoel (kleine tot sterke verbetering), terwijl 20 procent van hen aangeeft dat het politietoezicht leidt tot een sterke verslechtering van hun veiligheidsgevoel. 13

14 Tabel 16: Bijdrage politietoezicht aan veiligheidsgevoel Sterke verbetering 30% Kleine verbetering 30% Geen invloed 20% Klieine verslechtering 0% Sterke verslechtering 20% Weet niet / geen mening 0% In het afgelopen jaar hebben bijna alle horeca-ondernemers (meer dan 90%) in verband met hun bedrijf contact gehad met de gemeente. Tabel 17 geeft aan hoe vaak die groep contact heeft gehad met de gemeente. Bijna driekwart van de groep die in het afgelopen jaar contact met de gemeente had, had één of enkele keren contact. Iets meer dan een kwart had zeer frequent contact met de gemeente. Tabel 17: Frequentie contact met de gemeente in verband met bedrijf in afgelopen jaar Eenmalig 9% 3-6 keer 64% 25 keer of vaker 27% De horeca-ondernemers konden ook het onderwerp van het contact met de gemeente aangeven. De percentages per onderwerp in tabel 18 laten zien hoe groot het aandeel was van de groep die in het afgelopen jaar voor een bepaald onderwerp contact met gemeente had (als percentage van de totale groep). De drank- en horecawetvergunning wordt het meest genoemd als onderwerp van het contact met de gemeente, gevolgd door evenementenvergunning en Terrasvergunning. 14

15 Tabel 18: Percentage bedrijven dat contact had met gemeente voor bepaald onderwerp Drank- en horecawetvergunning 50% Evenementenvergunning 43% Terrasvergunning 36% Geluid 29% Bouwvergunning 29% Milieumelding 14% Beheer openbare ruimte 7% Uitstalvergunning 7% Vergunning extra openingsuren 0% Anders 21% Bijna 60 procent van de horeca-ondernemers weet waar zij bij de gemeente Heerlen terecht kunnen met algemene vragen over de horeca (58%). Tabel 19 hieronder laat zien dat slechts 8 procent van de respondenten over het algemeen ontevreden is over het contact met de gemeente; driekwart van de horeca-ondernemers is echter tevreden tot zeer tevreden daarover. Tabel 19: Tevreden over gemeentecontact Zeer tevreden 17% Tevreden 58% Niet tevreden, niet ontevreden 17% Ontevreden 8% Zeer ontevreden 0% Weet niet / geen mening 0% Het geringe aantal toelichtingen biedt slechts in beperkte mate inzicht in de achterliggende motivering voor de antwoorden op vraag hoe tevreden men is over het contact met de gemeente. Tevredenheid over het contact met de gemeente komt voort uit een goede verhouding of omdat men geen problemen heeft. Bij de toelichtingen wordt één negatief aspect genoemd, namelijk een stugge houding van de kant van de gemeente. Horeca-ondernemers hebben in verband met hun bedrijf ook contact met de brandweer. Driekwart (77 procent) van de horeca-ondernemers geeft aan contact te hebben met de brandweer. 15

16 In tabel 20 is weergegeven hoe vaak die groep contact heeft gehad met de brandweer. De meeste horeca-ondernemers die contact hadden met de gemeente, hadden in het afgelopen jaar één of enkele keren contact. Tabel 20: Frequentie contact met de brandweer in verband met bedrijf in afgelopen jaar Eenmalig 46% 2-5 keer 46% 10 keer of vaker 9% De horeca-ondernemers konden ook het onderwerp van het contact met de brandweer aangeven; dit is weergegeven in tabel 21. De tabel toont per onderwerp hoe groot het aandeel was van de groep die in het afgelopen jaar voor een bepaald onderwerp contact met de brandweer had (als percentage van de totale groep). Algemene controle wordt het meest genoemd als onderwerp van het contact met de gemeente, preventie iets minder, en circa eenvijfde noemt de gebruiksvergunning. Over het contact met de brandweer is de tevredenheid onder de ondernemers zeer groot: 100% is tevreden tot zeer tevreden. Bijna de helft van de respondenten geeft aan dat de brandweer goede uitleg geeft. Tabel 21: Percentage bedrijven dat contact had met brandweer voor bepaald onderwerp Controle algemeen 50% Preventie 43% Gebruiksvergunning 21% Verbouwing 7% Evenementen 0% Afhandeling na brand 0% Anders 0% Horeca-ondernemers hebben in verband met hun bedrijf ook contact met de bewoners van het centrum in Heerlen. Meer dan de helft (57 procent) van de horeca-ondernemers geeft aan in het afgelopen jaar in verband met hun bedrijf contact te hebben gehad met de bewoners; de resterende 43 procent zegt geen contact met bewoners te hebben gehad. De vraag naar het aantal malen contact leverde geen bruikbare antwoorden op. De onderwerpen waarover de horeca-ondernemers in het afgelopen jaar contact met de bewoners hadden zijn weergegeven in tabel 22. De tabel toont ook per onderwerp hoe groot het aandeel was van de groep die in het afgelopen jaar voor een bepaald onderwerp contact met de bewoners had (als percentage van de totale groep). Evenementen is de meestgenoemde categorie. Slechts 7 procent noemt als onderwerp voor het contact met de bewoners overlastsituaties. 16

17 Tabel 22: Percentage bedrijven dat contact had met bewoners voor bepaald onderwerp Evenementen 21% Overlastsituaties 7% Anders 14% Tabel 23 maakt duidelijk dat de horeca-ondernemers in het algemeen in meerderheid tevreden zijn over de contacten met bewoners: 67 % is tevreden tot zeer tevreden. Dat wordt ook duidelijk uit de gegeven toelichtingen: slechts één horeca-ondernemer geeft daar aan geen begrip te ondervinden. Tabel 23: Tevreden over contact met bewoners Zeer tevreden 17% Tevreden 50% Niet tevreden, niet ontevreden 17% Ontevreden 17% Zeer ontevreden 0% Weet niet / geen mening 0% 2.6 Maatregelen De horeca-ondernemers nemen ook veiligheidsmaatregelen; in het onderzoek zijn met name vragen gesteld over brandpreventie en over algemene veiligheidsmaatregelen. Tabel 24 laat zien dat 64 procent van de bedrijven beschikt over een door de brandweer goedgekeurd ontruimingsplan. Tabel 24: Beschikt over een door de brandweer goedgekeurd ontruimingsplan Ja 64% Nee, in voorbereiding 7% Nee, nog geen actie ondernomen 7% Niet van toepassing 21% 17

18 Tabel 25 geeft een overzicht van de maatregelen die de horeca-ondernemers in het bedrijfspand hebben genomen in het kader van brandpreventie. De genoemde percentages in de tabel laten zien hoe groot het aandeel was van de groep die een bepaalde maatregel heeft genomen (als percentage van de totale groep horeca-ondernemers). Er is daarbij onderscheid gemaakt tussen organisatorische maatregelen en maatregelen in of aan het pand. Tabel 25: Percentage horeca-bedrijven dat brandpreventieve maatregelen heeft genomen Organisatorisch: - Vrijhouden nooduitgangen 93% - Legen prullenbakken en asbakken 86% - Instructie van personeel (regels en handelswijze) 64% - Testen brandmeldinstallatie 36% - Training voor personeel (cursus gevolgd) 21% - Organisatorisch anders 14% In of aan het pand: - Vluchtwegaanduiding 86% - Noodverlichting 86% - Kleine blusmiddelen 79% - Brandblusinstallatie 50% - Brandmeldinstallatie 29% - Maatregelen pand anders 29% - Geen brandpreventiemaatregelen aan pand 7% In het kader van het verhogen van de brandveiligheid is ook het gebruik van brandwerend decoratiemateriaal van belang. In tabel 26 zien we dat in bijna driekwart van de bedrijven alle gebruikte decoratiemateriaal was geïmpregneerd om de brandveiligheid te verhogen. De andere bedrijven geven bijna allemaal aan dat de vraag op hen niet van toepassing is. Een van de respondenten gaf aan dat hij niet kon antwoorden op de vraag. Tabel 26: Bedrijf gebruikte in afgelopen jaar geïmpregneerd decoratiemateriaal Ja, volledig 71% Ja, gedeeltelijk 0% Nee 0% Weet niet / geen mening 7% Niet van toepassing 21% 18

19 Tabel 27 geeft een overzicht van de algemene maatregelen die de horeca-ondernemers in het bedrijf hebben genomen om de veiligheid te verhogen. De genoemde percentages in de tabel laten zien hoe groot het aandeel was van de groep die een bepaalde maatregel heeft genomen (als percentage van de totale groep horeca-ondernemers). We noemen hierna slechts de meest aangekruiste algemene maatregelen; het overzicht spreekt verder voor zich. Toegangsontzegging / lokaalverbod is de meest genomen maatregel; de helft van de horeca-ondernemers heeft deze maatregel getroffen. Toezicht op de toiletten en inbraakalarm volgen op korte afstand (beide 43%). Iets meer dan eenderde hanteert in het bedrijf regels met betrekking tot toelating. Tabel 27: Percentage horeca-bedrijven dat algemene maatregelen heeft genomen Toegangsontzegging / lokaalverbod 50% Inbraakalarm 43% Toezicht toiletten 43% Regels m.b.t. toelating 36% Huisregels (zichtbaar voor bezoekers) 29% Bewaakte garderobe 29% Camerabewaking 29% Portier(s) 21% Controle op drugs 14% Paniekmelder naar ander horecabedrijf 14% Trainingen voor personeel 14% Anders 21% Aan de horeca-ondernemers is ook gevraagd om aan te geven welke ideeën zij hebben om het uitgaansgebied Heerlen Centrum veiliger te maken. Iets minder dan de helft van de respondenten heeft daarvoor een idee. Genoemd worden vooral meer toezicht of meer politie; ook het naleven van sluitingstijden wordt een maal genoemd. 19

20 3. Enquête onder uitgaanspubliek 3.1 Onveiligheidsgevoelens en onveilige situaties Aan het uitgaanspubliek is gevraagd of men zich in de afgelopen zes maanden onveilig heeft gevoeld op straat tijdens uitgaansuren. Voor bijna de helft van het uitgaanspubliek geldt dat men zich in het afgelopen half jaar nooit onveilig voelde; slechts 8 procent voelde zich vaak of altijd onveilig op straat tijdens uitgaansuren (tabel 28). Onderstaande tabel laat ook zien dat vrouwen zich minder veilig voelen op straat tijdens uitgaansuren dan mannen. Tabel 28: Onveilig gevoeld op straat tijdens uitgaansuren Man Vrouw Totaal Ja, altijd 1% 3% 2% Ja, vaak 3% 8% 6% Soms wel, soms niet 13% 22% 16% Nee, zelden 32% 29% 30% Nee, nooit 52% 38% 46% 100% 100% Op de vraag op welke plekken men zich onveilig voelde komt geen duidelijk beeld naar voren. De meeste antwoorden komen komen slechts één of enkele malen voor. Steegjes (6%), centrum (6%) en Pancratiusplein (5%) worden nog het meest genoemd. De vraag waardoor men zich tijdens uitgaansuren onveilig voelde leverde eveneens een onduidelijk beeld op. Hierop werd het meest geantwoord grote groepen (4%), ruzie (4%) en agressie (3%). De hierboven genoemde percentages zijn berekend aan de hand van het totale aantal respondenten. Tabel 28 heeft betrekking op de onveiligheidsgevoelens tijdens uitgaansuren. In tabel 29 worden de resultaten weergegeven van de vraag naar onveiligheidsgevoelens bij het naar huis gaan na het uitgaan in Heerlen Centrum. Tabel 29: Onveilig gevoeld na uitgaan bij naar huis gaan Man Vrouw Totaal Ja, altijd 0% 7% 3% Ja, vaak 2% 7% 4% Soms wel, soms niet 21% 44% 30% Nee, zelden 39% 33% 36% Nee, nooit 38% 9% 27% 100% 100% 20

21 Het uitgaanspubliek voelt zich bij het naar huis gaan blijkbaar iets minder veilig dan tijdens uitgaansuren. Ruim een kwart van het uitgaanspubliek voelde zich in het afgelopen half jaar bij het naar huis gaan nooit onveilig; slechts 7 procent voelde zich vaak of altijd onveilig op straat tijdens uitgaansuren. In tabel 29 kan ook worden afgelezen dat vrouwen zich ook bij het naar huis gaan weer minder veilig voelen dan mannen. De antwoorden op de vraag waar men zich bij het naar huis gaan onveilig voelde zijn verwerkt in tabel 30. Tabel 30: Onveilige plekken na uitgaan bij naar huis gaan Station 14% Op straat in het centrum 13% Parkeerplaats / -garage 9% Op de fietspaden op weg naar huis 5% Taxistandplaats 4% In de trein 1% Anders 7% Vooral de volgende plekken worden als onveilig ervaren: het station, op straat in het centrum en in iets mindere mate de parkeerplaats of parkeergarage. De redenen waardoor men zich onveilig voelde blijven enigszins vaag: meest genoemd wordt slechte verlichting. De overige genoemde redenen zijn te clusteren in gedragsgerelateerde redenen of redenen die te maken hebben met het uiterlijke voorkomen van mensen. Bijna de helft (46%) van het uitgaanspubliek neemt zelf maatregelen om de eigen veiligheid te vergroten. Het uitgaanspubliek kon ook zijn mening geven over de ontwikkeling van de veiligheid. Uit tabel 31 blijkt dat iets meer dan 60 procent van mening is dat de veiligheid in Heerlen Centrum tijdens uitgaansuren in de afgelopen jaren een beetje tot sterk is verbeterd. 21

22 Tabel 31: Ontwikkeling veiligheid in Heerlen Centrum tijdens uitgaansuren Sterk verbeterd 31% Beetje verbeterd 30% Onveranderd 13% Beetje verslechterd 2% Sterk verslechterd 1% Weet niet / geen mening 23% Zowel het politietoezicht, als het optreden van de portiers, alsook cameratoezicht dragen bij aan een verbetering van het veiligheidsgevoel van het uitgaanspubliek. Tabel 32: Bijdrage aan veiligheidsgevoel Politietoezicht Optreden portiers Cameratoezicht Sterke verbetering 34% 30% 35% Kleine verbetering 31% 35% 24% Onveranderd 21% 22% 31% Kleine verslechtering 2% 3% 1% Sterke verslechtering 3% 2% 3% Weet niet / geen mening 10% 9% 6% 100% 100% 3.2 Criminaliteit en overlast Tabel 33 heeft betrekking op vormen van criminaliteit / overlast. Het uitgaanspubliek kon aangeven of een bepaalde vorm volgens hen vaak, soms of nooit voorkomt in het Heerlense uitgaansleven. Volgens het uitgaanspubliek komt donkenschap het vaakst voor, gevolgd door scheldpartij, wildplassen en andere vervuiling. Drugsgebruik staat op plaats vier; 43 procent van het uitgaanspubliek is van mening dat het vaak voorkomt. 22

23 Tabel 33: Vormen van criminaliteit / overlast komen volgens uitgaanspubliek vaak, soms of nooit voor in het Heerlense uitgaansleven Vaak Soms Nooit dronkenschap 62% 28% 9% scheldpartij 48% 41% 11% wildplassen e.a. 45% 42% 13% drugsgebruik 43% 42% 15% herrie waar bewoners last van kunnen hebben 30% 47% 23% drugsdealen 29% 47% 24% vechtpartij 26% 58% 16% vernieling / vandalisme 26% 52% 23% discriminatie 18% 58% 24% bedreiging 16% 55% 30% diefstal / beroving 11% 48% 41% geweld / intimidatie (seksueel) 6% 34% 61% schietpartij 3% 16% 81% steekpartij 2% 31% 67% Het uitgaanspubliek kon ook aangeven of zij zelf wel eens slachtoffer zijn geworden van criminaliteit of een vorm van overlast. In tabel 34 is voor diverse vormen van criminaliteit / overlast aangegeven hoe groot het slachtofferpercentage is (volgens de antwoorden van het uitgaanspubliek). Tabel 34: Is zelf slachtoffer van vorm van criminaliteit / overlast Ja Nooit scheldpartij 36% 64% bedreiging 26% 74% vechtpartij 21% 79% vernieling / vandalisme 18% 82% diefstal / beroving 12% 88% discriminatie 10% 90% geweld / intimidatie (seksueel) 8% 92% steekpartij 3% 97% schietpartij 3% 97% Bovenaan staat slachtofferschap van een scheldpartij (36%). Iets meer dan een kwart van het uitgaanspubliek geeft aan wel eens te zijn bedreigd; ietsmeer dan eenvijfde zegt wel eens slachtoffer 23

24 van een vechtpartij te zijn geweest. Bijna eenvijfde is slachtoffer van vernieling of vandalisme. Ook valt op dat een tiende deel van het uitgaanspubliek zich wel eens gediscrimineerd voelde. Bijna even groot is de groep slachtoffers van geweld of intimidatie van seksuele aard. 3.3 Openingstijden horeca Aan het uitgaanspubliek is de vraag voorgelegd hoe laat zij in het weekeinde meestal beginnen met het avondje stappen. De antwoorden daarop zijn verwerkt in tabel 35. Tabel 35: Start uitgaansavond Voor uur 8% Tussen 21 en uur 22% Tussen 22 en uur 36% Na 23 uur 34% De uitgaansavond begint voor ruim tweederde van de mensen na uur. Iets meer dan eenderde van het uitgaanspubliek begint meestal na uur aan de uitgaansavond; iets minder dan eenderde start voor uur. Aan het uitgaanspubliek is ook gevraagd wat ze zouden doen indien de horecabedrijven in Heerlen onbeperkte openingstijden zouden hebben. Tabel 35: Wat zou je doen bij onbeperkte openingstijden? Ik zou later naar huis gaan. 50% Er zou voor mij niets veranderen. 42% Anders 8% De helft van het uitgaanspubliek zou bij onbeperkte openingstijden later naar huis gaan. Meer dan 40 procent geeft aan dat er voor hen niets zou veranderen in de tijden waarop ze uitgaan. 24

25 3.4 Algemene gegevens uitgaanspubliek Tabel 36 laat zien hoe de verhouding is tussen mannen en vrouwen onder de respondenten van het uitgaanspubliek. Tabel 36: Geslacht uitgaanspubliek Vrouw 36% Man 64% De leeftijdsopbouw van het uitgaanspubliek is weergegeven in de onderstaande tabel. Tabel 37: Leeftijdsopbouw van het uitgaanspubliek jaar 30% jaar 29% jaar 13% jaar 18% Ouder dan 45 jaar 11% Bijna eenderde van het uitgaanspubliek is jonger dan 21 jaar; iets minder dan 60 procent is jonger dan 26 jaar. In tabel 38 hieronder zien we waar het uitgaanspubliek vandaan komt. De bezoekers van Heerlen Centrum hebben hun woonplaats aangegeven als zij in Heerlen of een andere gemeente van Parkstad Limburg woonachtig zijn. Wonen zij buiten Parkstad Limburg dan hebben ze de desbetreffende regio van Zuid-Limburg aan kunnen kruisen of overig Nederland danwel het buitenland. 25

26 Tabel 38: Woonplaats van het uitgaanspubliek Heerlen 41% Kerkrade 21% Landgraaf 14% Brunssum 2% Nuth 3% Voerendaal 3% Simpelveld 2% Onderbanken 2% Regio Sittard - Geleen 4% Regio Maastricht / Heuvelland 2% Overig Nederland 3% Buitenland 3% De woonplaats van het uitgaanspubliek ligt voor de meesten in Heerlen of omgeving; bijna 90 procent woont in de regio Parkstad Limburg. Bijna de helft van die groep komt uit Heerlen. Tabel 39 laat de tijdsbesteding van het uitgaanspubliek overdag zien. Tabel 39: Tijdsbesteding uitgaanspubliek overdag Werk 54% School / studie 40% Werkloos 2% Anders 5% Het publiek dat uitgaat in Heerlen Centrum bestaat voor ruim de helft uit mensen die overdag werken. Het aandeel studenten / scholieren bedraagt 40 procent. Slechts 2 procent ervan is werkloos. 26

27 3.5 Uitgaansgedrag In tabel 40 is te zien hoe frequent de respondenten uitgaan. De tabel combineert de resultaten van de vragen naar de frequentie van het uitgaan algemeen en het uitgaan in Heerlen Centrum. Tabel 40: Frequentie uitgaan Algemeen Heerlen Centrum Enkele keren per week 38% 32% Enkele keren per maand 47% 45% Enkele keren per jaar 15% 23% 100% Bijna de helft gaat enkele keren per maand uit. Circa eenderde gaat enkele keren per week op stap. De groep die enkele keren per jaar uitgaat is de kleinste van de drie. Meer dan de helft (55%) van het uitgaanspubliek gaat ook wel eens buiten Heerlen Centrum op stap. In tabel 41 wordt getoond waar deze groep mensen ook uitgaat. Daarbij zijn absolute aantallen gebruikt, omdat verscheidene respondenten meer dan een uitgaansplek hebben genoemd. Tabel 41: Gaat naast Heerlen Centrum ook uit in Overig Nederland 43% Aken (Duitsland) 37% Maastricht 23% Elders in Parkstad 16% Regio Sittard - Geleen 16% België 13% Elders in Heerlen 8% Overig regio Maastricht / Heuvelland 3% Van de andere bezochte plaatsen springen met name Maastricht en vooral Aken eruit. Elders in Parkstad, buiten Heerlen, is overwegend Kerkrade (12 keer). Van het aantal voor de regio Sittard- Geleen is Sittard als uitgaansplaats tien keer genoemd. Hetzelfde geldt voor Hasselt in België. In tabel 42 wordt aangegeven welk type horecagelegenheid het meest wordt bezocht. Per type horecagelegenheid wordt het percentage bezoekers als deel van het totale aantal respondenten gepresenteerd. 27

28 Tabel 42: Bezochte uitgaansgelegenheden in Heerlen Centrum Café 79% Bioscoop 49% Restaurant 39% Discotheek 38% Snackbar / shoarma 35% Poolcentrum 20% Coffeeshop 6% Jongerencentrum 5% Anders 6% Duidelijk het meest bezocht zijn de café s. Zij worden op ruime afstand gevolgd door de bioscoop. Discotheek en eetgelegenheden worden door meer dan eenderde van het uitgaanspubliek bezocht. Eenvijfde bezoekt wel eens een poolcentrum; de andere typen uitgaansgelegenheden worden minder bezocht. Uit de afsluitende overige opmerkingen komt een duidelijke lijn naar voren: iets meer dan de helft van alle gemaakte opmerkingen heeft betrekking op door het uitgaanspubliek gewenste langere openingstijden. 28

29 4. Enquête onder bewoners 4.1 Algemene gegevens bewoners Tabel 43 toont de verdeling van de respondenten over Heerlen Centrum. Tabel 43: Woongebied Geleenstraat / Akerstraat / Putgraaf 18% Pancratiusstraat / Gasthuisstraat 18% Willemstraat / Klompstraat 5% Wilhelminaplein / Bongerd 2% Pancratiusplein Z./N. 1% Overig centrum 55% Tabel 44 laat zien hoe de verhouding is tussen mannen en vrouwen onder de respondenten van de bewoners. Tabel 44: Geslacht bewoners Vrouw 59% Man 41% Bijna 60 procent van de respondenten is vrouw. De leeftijdsopbouw van de respondenten uit de bewonersgroep is weergegeven in tabel 45. Tabel 45: Leeftijdsopbouw van de bewoners Jonger dan 25 jaar 4% jaar 15% jaar 35% Ouder dan 65 jaar 46% In tabel 45 valt op dat bijna de helft van de respondenten ouder is dan 65 jaar; slechts iets minder dan het vijfde deel is jonger dan 46 jaar. 29

30 In bijlage 1 wordt inzichtelijk gemaakt in hoeverre de verdeling van geslacht en leeftijd in de responsgroep een afspiegeling vormen van de totale groep bewoners in het uitgaansgebied. Duidelijk is in elk geval dat zowel de groep vrouwen als de oudere leeftijdscategorieën oververtegenwoordigd zijn. Van belang is dat deze groepen zich over het algemeen eerder onveilig voelen. Tabel 46 laat de tijdsbesteding van de bewoners overdag zien. Tabel 46: Tijdsbesteding bewoners overdag Werk 41% Werkloos 4% School / studie 2% Anders 53% Van de bewoners in Heerlen Centrum werkt iets meer dan 40 procent. Het aandeel studenten / scholieren is zeer gering. Gezien de leeftijdsopbouw kunnen we stellen dat een groot deel van de categorie Anders bestaat uit gepensioneerden. 4.2 Overlast Onderstaande tabel laat zien hoe vaak de bewoners thuis zijn tijdens de uitgaansavonden, daartoeworden gerekend de donderdag-, vrijdag-, zaterdag- en zondagavond. Tabel 47: Thuis tijdens uitgaansavonden Nooit 1% Soms 4% Regelmatig 16% Meestal 33% (Bijna) altijd 46% Ruim driekwart van de bewoners van Heerlen Centrum is meestal of (bijna) altijd thuis tijdens de uitgaansavonden. Van hen gaat bijna 60 procent wel eens zelf uit in Heerlen Centrum. In tabel 48 wordt weergegeven hoe de mensen die uitgaan de sfeer tijdens de uitgaansavonden in Heerlen Centrum omschrijven. De uitgaansavond is onderverdeeld in drie periodes van elk twee uur 30

31 die liggen tussen en uur. De vrije beschrijvingen van de respondenten zijn gerubriceerd. Bijvoorbeeld: positieve omschrijvingen als gemoedelijk, gezellig, goed, leuk, rustig, etcetera zijn samengevat in een categorie onder de term positief. Tabel 48: Sfeer tijdens uitgaansavonden uur uur uur Positief 92% 80% 30% Negatief 4% 13% 55% Overige, incl. geen mening 4% 6% 15% 100% 100% De tabel laat zien dat de sfeer volgens de bewoners in de loop van de avond verandert: hoe later het tijdstip, des te meer negatieve omschrijvingen van de sfeer. Dat geldt met name voor de periode tussen uur en uur s nachts. Over die periode oordeelt een meerderheid van de centrumbewoners die zelf wel eens uitgaan negatief. Dat is blijkbaar vooral te wijten aan geluidsoverlast, gezien de bij de beschrijving vaak gebruikte termen als luidruchtig of veel lawaai. Tweederde van de centrumbewoners geeft aan dat zij wel eens overlast ondervinden van het uitgaanspubliek. Het resultaat van de vraag hoe vaak deze groep overlast ondervindt is weergegeven in tabel 49. Tabel 49: Frequentie overlast Vaak 40% Soms 38% Zelden 20% Weet niet / geen mening 1% Ruime de helft ondervindt soms of zelden overlast; 40 procent vaak. De bewoners konden ook aangeven welke soort overlast zij hebben ervaren; tabel 50 toont de genoemde overlastvormen en laat ook zien hoe omvangrijk de groep bewoners is die de desbetreffende vorm van overlast heeft ervaren (uitgedrukt als percentage van de totale groep). 31

32 Tabel 50: Vormen van door bewoners ervaren overlast Geluidsoverlast stemmen Braaksel Wildplassen / poepen Geluidsoverlast auto's / taxi's Rotzooi Ruziënde / vechtende personen Geluidsoverlast muziek Bekladden van objecten Drugsgebruik / dealen Beschadiging van woning Vernieling van (voor)tuin Persoonlijke belediging / bedreiging Slapen in ontvangsthal / ongewenst binnenkomen Beschadiging van auto 51% 45% 42% 35% 34% 32% 25% 13% 10% 5% 5% 4% 4% 3% Anders 14% Uit de tabel hierboven komt naar voren dat geluidsoverlast van stemmen het meest wordt ervaren, namelijk door iets meer dan de helft van de bewoners. Ook de andere vormen van geluidsoverlast worden nog door een aanzienlijke groep ervaren. Dat ligt in de lijn met de opmerkingen van de centrumbewoners over de sfeer tijdens de uitgaansavonden. Uit tabel 51 is af te lezen hoe lang geleden de bewoners de laatste keer de overlast hebben ervaren. Tabel 51: Meest recente overlast Minder dan 1 week geleden 41% 2-4 weken geleden 24% 1-3 maanden geleden 20% 3-6 maanden geleden 9% 6-12 maanden geleden 3% Meer dan 12 maanden geleden 2% De overlast werd door de bewoners betrekkelijk recent ervaren: 65 procent geeft aan dat laatst ervaren overlast minder dan 4 weken geleden had plaatsgevonden. Voor 41 procent geldt dat de overlast minder dan een week geleden plaats had gevonden. 32

33 Aan de bewoners is ook gevraagd welke groepen of personen de meeste overlast veroorzaken. De antwoorden zijn verwerkt in tabel 52. Tabel 52: Meest recente overlast Uitgaanspubliek (algemeen) 7% Uitgaanspubliek jr 8% Uitgaanspubliek jr 17% Uitgaanspubliek jr 16% Uitgaanspubliek jr 5% Drugsverslaafden / dealers / daklozen 13% Niet een groep in het bijzonder 7% Onbekend 9% Anders 17% Ruim de helft van de bewoners geeft aan dat de meeste overlast wordt veroorzaakt door het uitgaanspubliek. Met name het uitgaanspubliek in de leeftijd van 21 t/m 30 jaar springt er uit; deze groep zorgt in de ogen van eenderde van de bewoners voor de meeste overlast. Daarnaast wordt ook de groep drugsverslaafden, dealers en daklozen door relatief veel bewoners gezien als degenen die de meeste overlast veroorzaken. Aan de bewoners van Heerlen Centrum is ook gevraagd gedurende welke periode zij overlast ervaren tijdens uitgaansavonden. In tabel 54 is het percentage bewoners weergegeven dat heeft aangegeven overlast te ervaren. Tabel 54: Percentage bewoners dat tijdens een uitgaansavond overlast ervaart Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag Ervaart overlast tijdens uitgaansavond 38% 52% 55% 21% Op zaterdagavond ervaren de meeste centrumbewoners overlast, op de voet gevolgd door de vrijdagavond. Op beide dagen gaat het om meer dan de helft. Op de zondagavond is de groep beduidend minder omvangrijk. Dan ervaart eenvijfde van de bewoners overlast. In tabel 55 is aangegeven tijdens welke periode van de avond door de bewoners overlast wordt ervaren. De percentages hebben betrekking op de groep die overlast ervaart. 33

34 Tabel 55: Periode met meeste overlast Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag uur 7% 0% 0% 9% uur 13% 9% 3% 26% uur 59% 53% 48% 47% Na uur 21% 39% 49% 19% 100% 100% 100% Uit tabel 55 kunnen we afleiden dat de perioden met de meeste overlast op donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond vallen. Op deze drie avonden ervaren veel centrumbewoners in de periode tussen en uur overlast. Voor de vrijdag-, en in nog sterkere mate voor de zaterdagavond, geldt dat de bewoners ook na drie uur s nachts overlast ervaren. De helft van de bewoners maakt geen melding van de overlast die ze ervaren. Bewoners die overlast melden doen dat bij de politie (42%), de gemeente (25%) of ergens anders (33%). Tweederde van de centrumbewoners geeft desgevraagd oplossingen of maatregelen aan die kunnen helpen om de overlast te verminderen. Tabel 56 laat zien welke soort oplossingen het meest wordt genoemd (het vermelde percentage is het aandeel van die groep oplossingen in het totaal aantal oplossingen, te weten 150). Tabel 56: Maatregelen tegen overlast (Meer) toezicht en handhaving 60% Sluitingstijden aanpassen (eerder, later, gespreid) 15% Is niet of moeilijk op te lossen 7% Overige 18% Van de 150 genoemde oplossingen heeft 60 procent betrekking op (meer) toezicht en handhaving. Zichtbaarheid blijkt daarbij belangrijk: bijna de helft ervan heeft de noemer meer blauw op straat. Het aanpassen van sluitingstijden (op diverse manieren) is het tweede cluster, maar het scoort nog slechts 15 procent. Daarna volgt met een aandeel van 7 procent Is niet of moeilijk op te lossen. De overige oplossingen (18 %) zijn divers van aard. 34

35 4.3 Ervaren veiligheid Aan de bewoners is gevraagd of zij wel eens na uur op straat komen op een uitgaansavond. In tabel 57 worden de antwoorden op deze vraag gepresenteerd. Tabel 57: Komt na uur op straat op uitgaansavond Man Vrouw Totaal Ja, altijd 7% 1% 3% Ja, vaak 19% 16% 18% Soms wel, soms niet 48% 35% 41% Nee, zelden 20% 23% 22% Nee, nooit 6% 24% 17% 100% 100% Van de centrumbewoners komt op uitgaansavonden iets minder dan 40 procent zelden of nooit na uur op straat. Een even grote groep komt dan soms op straat en circa eenvijfde vaak of altijd. In de tabel valt ook het verschil op tussen mannen en vrouwen. Kijken we bijvoorbeeld naar het percentage vrouwen dat nooit na uur op straat komt dan zien we dat dat vier maal zo hoog ligt als bij mannen. Aan de bewoners in het Centrum is ook gevraagd hoe zij in de afgelopen zes maanden tijdens uitgaansuren de veiligheid in Heerlen Centrum hebben ervaren. Tabel 58: Onveilig gevoel op straat tijdens uitgaansuren Man Vrouw Totaal Ja, altijd 0% 2% 1% Ja, vaak 1% 3% 2% Soms wel, soms niet 23% 33% 28% Nee, zelden 37% 32% 34% Nee, nooit 39% 30% 34% 100% 100% Bijna 70 procent van de centrumbewoners heeft aangegeven dat zij zich in Heerlen Centrum tijdens uitgaansuren zelden of nooit onveilig hebben gevoeld op straat. Bijna eenderde van de bewoners voelde zich op straat tijdens uitgaansuren soms onveilig. Drie procent van de bewoners voelde zich in Heerlen Centrum vaak of altijd onveilig tijdens uitgaansuren. Ook hier valt in de tabel weer het verschil op tussen mannen en vrouwen. Iets meer dan driekwart van de mannelijke bewoners, tegen iets meer dan zestig procent van de vrouwen, heeft aangegeven 35

36 dat zij zich in Heerlen Centrum tijdens uitgaansuren zelden of nooit onveilig hebben gevoeld op straat. De bewoners konden ook aangeven waardoor en op welke plekken zij zich tijdens uitgaansuren onveilig voelden op straat. In tabel 59 zijn de antwoorden op de vraag naar de redenen voor het onveilige gevoel geclusterd. Tabel 59: Reden onveilig gevoel op straat tijdens uitgaansuren Groepen (dronken) jongeren 35% Hinderlijk gedrag 30% Agressie 14% Overige 22% Veel genoemd als reden voor een onveilig gevoel worden groepen jongeren, al dan niet met drank op. Ook bepaalde vormen van hinderlijk gedrag (lastig vallen, schelden, schreeuwen, etcetera) worden door de centrumbewoners als reden genoemd. Agressie of als agressief ervaren gedrag heeft een aandeel van 14 procent in de genoemde redenen. Andere door de centrumbewoners genoemde redenen zijn samengevat omdat ze met hun aandeel ruim onder de tien procent blijven. De meest genoemde daarvan was slechte verlichting (6%). Op de vraag op welke plekken de centrumbewoners zich tijdens uitgaansuren vooral onveilig voelden op straat werden veel verschillende antwoorden gegeven. Vaker dan vijf maal genoemd werden het centrum met pleinen, Uilegats, Pancratiusplein en omgeving, Gasthuisstraat en Bongerd. 4.4 Contacten met instanties en horeca Iets meer dan eentiende van de bewoners (11%) heeft tijdens de uitgaansuren wel eens contact met de politie gehad in verband met een onveilige situatie. Tabel 60 hieronder laat zien hoeveel centrumbewoners over het algemeen tevreden of ontevreden zijn over het contact met de politie tijdens de uitgaansavonden en nachten. Tabel 60: Tevreden over contact met politie Zeer tevreden 0% Tevreden 23% Niet tevreden, niet ontevreden 23% Ontevreden 23% Zeer ontevreden 32% Weet niet / geen mening 0% 36

37 Uit tabel 60 blijkt dat bijna een kwart tevreden is over het contact met de politie; een even groot deel van de centrumbewoners is tevreden, noch ontevreden. Ruim de helft van de centrumbewoners blijkt ontevreden tot zeer ontevreden over het contact met de politie in verband met onveilige situaties tijdens de uitgaansavonden en nachten. Ongeveer eenachtste van de centrumbewoners (13%) heeft wel eens contact met de horeca gehad in verband met overlast. In de tabel hieronder kunnen we zien hoeveel centrumbewoners over het algemeen tevreden of ontevreden zijn over het contact met de horeca. Tabel 61: Tevreden over contact met horeca Zeer tevreden 4% Tevreden 28% Niet tevreden, niet ontevreden 32% Ontevreden 20% Zeer ontevreden 16% Weet niet / geen mening 0% Uit tabel 61 blijkt dat ongeveer een op de drie centrumbewoners tevreden tot zeer tevreden is over het contact met de horeca in verband met overlast. Een even groot deel van de centrumbewoners is tevreden, noch ontevreden. Iets meer dan eenderde van de centrumbewoners blijkt ontevreden tot zeer ontevreden over het contact met de horeca in verband met overlast. Bijna eenvijfde van de bewoners (19%) heeft wel eens contact met de gemeente gehad in verband met overlast. De mate van tevredenheid onder de bewoners daarover kunnen we aflezen in tabel 62. Tabel 62: Tevreden over contact met gemeente Zeer tevreden 0% Tevreden 24% Niet tevreden, niet ontevreden 20% Ontevreden 41% Zeer ontevreden 10% Weet niet / geen mening 5% 37

38 Ongeveer een kwart van de centrumbewoners is tevreden over het contact met de gemeente; een vijfde deel van de centrumbewoners is tevreden, noch ontevreden daarover. Ongeveer de helft blijkt ontevreden tot zeer ontevreden over het contact met de gemeente in verband met overlast. Een op de twintig centrumbewoners heeft geen mening over dit onderwerp. 4.5 Eigen maatregelen De helft van de bewoners van Heerlen Centrum neemt zelf maatregelen om de eigen veiligheid te vergroten. Tabel 63: Maatregelen bewoners om eigen veiligheid te vergroten Binnen blijven, eerder naar binnen, deur niet meer openmaken e.d. 35% Niet alleen naar buiten 20% Alert zijn, controle 12% Beveiliging woning 9% Overige 26% Het meest genoemd als zelf genomen maatregel is na een bepaald tijdstip binnen blijven of de deur niet meer opendoen. Iets meer dan eenderde van het totaal aantal door de centrumbewoners genoemde maatregelen kan daaronder worden gerangschikt. Eenvijfde van de genoemde maatregelen komt er op neer dat mensen (na een bepaald tijdstip) niet meer alleen naar buiten gaan. Alert zijn en maatregelen om de woning te beveiligen maken beide nog ongeveer eentiende deel uit van het totaal. Onder de overige genoemde maatregelen vallen zeer uiteenlopende maatregelen waarvan het afzonderlijke aandeel ruim onder de tien procent blijft. De meest genoemde daarvan is binnen bereik van cameratoezicht blijven (4%). 4.6 Sluitingstijden Aan de centrumbewoners is gevraagd wat zij vinden van de sluitingstijd van uur die geldt in het Heerlense centrumgebied. Tabel 63: Mening over sluitingstijd van uur in uitgaansgebied Dat vind ik prima 31% Dat vind ik te laat 33% Dat vind ik te vroeg 3% Het maakt me niet uit wat de sluitingstijd in het uitgaansgebied is 24% Weet niet / geen mening 9% 38

39 In tabel 63 zien we dat bijna eenderde van de centrumbewoners de sluitingstijd van uur prima vindt. Eenderde van hen vindt de geldende sluitingstijd te laat en iets minder dan een kwart geeft aan dat het hen niet veel uitmaakt hoe laat de zaken in het uitgaansgebied de deuren sluiten. Een enkeling vindt de sluitingstijd te vroeg (3%) en bijna eentiende van de bewoners weet het niet. De centrumbewoners hebben onderstaande maatregelen genoemd om de overlast rond het sluitingsuur te verminderen (tabel 64). Soortgelijke maatregelen zijn geclusterd opgenomen in de tabel. Die laat duidelijk zien waar het zwaartepunt ligt bij de gegeven antwoorden. Tabel 64: Maatregelen om overlast rond sluitingsuur te verminderen Meer controle, handhaving, toezicht, e.d. 77% Sluitingstijd aanpassen: geen, variabel, later 11% Overig 12% Met afstand het meest genoemd als maatregel is een groep die valt samen te vatten onder meer controle, handhaving, toezicht, en dergelijke. Meer dan driekwart van de oplossingen die de centrumbewoners hebben genoemd valt daaronder. Iets meer dan eentiende van het totaal aantal kan worden gerangschikt onder de noemer versoepeling van de sluitingstijd. Onder de overige genoemde zaken vallen zeer uiteenlopende maatregelen waarvan het afzonderlijke aandeel ruim onder de tien procent blijft. De meest genoemde daarvan is de groep beperken alcoholgebruik (3%). Bij het invullen van de vragenlijst konden de centrumbewoners aan het eind nog opmerkingen maken. Een deel van de opmerkingen heeft een neutraal karakter, maar het grootste deel kunnen we als eerder negatief aanduiden. Van die groep betreft het grootste deel, circa eenderde, een behoefte aan meer toezicht en handhaving. Een tweede, eerder negatief, cluster is het signaleren van een of andere vorm van overlast. De positieve opmerkingen vormen samen ongeveer eenzesde deel. Daarvan hebben de meeste opmerkingen betrekking op de verbeterde c.q. goede veiligheidssituatie in het centrum van Heerlen. 39