OPSPORING van ONDERVOEDING in de ONCOLOGIE CASUSSEN TOOL MSTC

Transcriptie

1 OPSPORING van ONDERVOEDING in de ONCOLOGIE CASUSSEN TOOL MSTC Anzévui Aude Responsable Qualité Nutrition clinique pour le Centre du Cancer des Cliniques Service Alimentation et Diététique Stichting tegen Kanker

2 OPSPORING Screening of detectie korte duur Niet-voedingsdeskundige Patiënten identificeren die aan ondervoeding (kunnen/zullen) lijden S. Antoun, V.E. Baracos. Oncologie 2009

3 NUTRITIONELE EVALUATIE Opsporing Langer proces Door voedingsdeskundige Gedetailleerd onderzoek van metabole, nutritionele of functionele parameters Nutritionele diagnose leidt tot een passende nutritionele interventie ESPEN 2006 / SPF, Recommandations PNNS B 2007

4 ZORG: VEREENVOUDIGD PARALLELISME O p s p o r i n g N u t r i t i o n e l e e v a l u a t i e N u t r i t i o n e l e i n t e r v e n t i e O p s p o r i n g D i a g n o s e B e h a n d e l i n g

5 NRS 2002 OPSPORING Opsporing = 4 eerste vragen NRS volgens def V Baracos Ja/neen - antwoorden

6 NRS 2002 OPSPORING Is de patiënt ernstig ziek? Wat zal elke oncologische patiënt antwoorden op deze vraag van de opspoorder? Alle patiënten met kanker zullen positief gescreend worden d.m.v. de 4 eerste vragen van het NRS

7 NRS 2002 EVALUATIE van het NUTRITIONELE RISICO cirrhosis Kondrup J. Clin Nutr 2003

8 HOE HET RISICO OP ONDERVOEDING OPSPOREN BIJ VOLWASSENEN IN DE ONCOLOGIE?

9

10 VORM MSTC ARTIKEL KIM Kim JY, et al. Clin Nutr 2011

11 De MSTC lijkt een geschikt hulpmiddel te zijn om het risico op ondervoeding bij gehospitaliseerde kankerpatiënten op te sporen. Kim JY, et al. Clin Nutr 2011 AANPASSING TOOL

12 12

13 13

14

15 De MSTC lijkt een geschikt hulpmiddel te zijn om het risico op ondervoeding bij gehospitaliseerde kankerpatiënten op te sporen. Kim JY, et al. Clin Nutr 2011 GEREALISEERDE EN NOG LOPENDE STUDIE

16 VOORDELEN VAN DE OPSPORING Praktisch, snel en gebruiksvriendelijk Parameters zijn routinematig beschikbaar Kan gebruikt worden door de zorgverlener in de eerste lijn Ontwikkeld voor de doelgroep Gevalideerd door vergelijking met Gold Standard Gevoelig => A PRIORI: KWALITEITEN VAN DE MSTC

17 Reliability of MSTC, Malnutrition Screening Tool for Cancer patients, in an Outpatient Clinic setting PP208-SUN A Anzévui 1, 2, L Frateur 1, 2, B Bertrand 1, 2, D Gihousse 1, 2, E Joly 1, M Hamoir 2, A Méan 1 1 Service Alimentation et Diététique, 2 Centre du Cancer, Cliniques Universitaires St-Luc, UCL, Brussels - Belgium INTRODUCTION Use of MSTC was recently reported in patients hospitalized for certain types of cancer, in Korea. METHODS Accredited dieticians assessed nutritional statuses and used the MSTC on 95 adult outpatients suffering from any tumour types from January to April RESULTS Dieticians regarded MSTC as a consistent, quick (5 ), practical, easily understood and directly answered, yet subjective screening tool. At risk Under- nourished Well- nourished P > P ϵ [0.8;0.15] P < The probabilities of being undernourished were pre-classified. Interrater reliability was high (κ = 0.79). CONCLUSION MSTC seems to be useful as undernutrition screening tool in adult cancer patients. The 3 pre-categories need to be objectively identified. REFERENCE Kim J-Y, et al. Clin Nutr 2011 A. Anzévui aude.anzevui@uclouvain.be

18 VALIDERINGSSTUDIE VAN HET MSTC BIJ HET CENTRE DU CANCER Is de MSTC-vragenlijst een betrouwbaar hulpmiddel voor opsporing van een risico op ondervoeding bij alle volwassen, ambulante patiënten met om het even welke maligne tumor, van het Centre du Cancer van de Cliniques Universitaires St- Luc?

19 De MSTC lijkt een nuttig instrument om het risico op ondervoeding bij gehospitaliseerde patiënten met kanker te bepalen Kim JY, et al. Clin Nutr 2011 EN IN DE PRAKTIJK

20 PRAKTISCH HULPMIDDEL CONTEXT Volwassen ambulante patiënt Centre du Cancer (CdC) om het even welke tumorale classificatie Per ploeg diëtisten Kc (DIET) gedurende +/- 1,5 jaar Per ploeg verplegers (VP) in daghospitaal gedurende in totaal +/- 6 maand Aanwezigheid voedingsteam CdC (NUT) tijdens studiedagen

21 Klinische casus 1 Man, 71 jaar Huidmelanoom Metastasen Chemotherapie en doelgerichte behandelingen 75,4 kg en 1m83 21

22 Klinische casus 1 VP DIET NUT Voedselinname 1 1 Gewicht 1 1 ECOG 3 3 kg en cm Id Id MSTC Evaluatie ondervoeding ondervoeding 22

23 Klinische casus 1 Gewichtsverlies 6 maand: 82 kg 1 maand: 78.5 kg vandaag: 75.4 kg Afname voedselinname Smaakverandering (bitter), afkeer Eet 1/3 bord, slikproblemen voedsel blijft steken Maar dwingt zichzelf om te eten! Correcte enquête - kwalitatief (splitsing + verrijking) - kwantitatief ( kcal/d) 23

24 Klinische casus 2 Man, 64 jaar Adenocarcinoom van de prostaat Doorgroei omliggende organen, M0 HT, ChemoT, Chirurgie, RadioT, HT 100,6 kg en 1m92 24

25 Cas clinique 2 VP DIET NUT voedselinname 1 1 gewicht 1 1 ECOG 1 2 kg en cm opsporing Evaluatie risicogeval risicogeval 25

26 Klinische casus 2 Gewicht 27.3 kg/m² 1 jaar: 120 kg 6 maand: 100 kg Vandaag: 100 kg INF: -20 kg sinds begin ziekte -1 kg sinds 6 maand Voedselinname PATIENT ik heb een goede eetlust en eet normaal. VP Licht gedaalde voedselinname DIET gedaalde hoeveelheid bij de voedingsenquête NUT 80% van de normale voedselaanbreng 26

27 Klinische casus 2 Functionele capaciteit PATIENT ik doe niets meer. VP verminderde activiteit maar te been DIET lijkt nog onafhankelijk NUT verminderde activiteit maar te been Fysiek onderzoek Voorraad spiermassa lichtjes < norm 27

28 Klinische casus 3 Man, 72 jaar Piriforme sinuskanker T4, N2, M0 ChemoT, RadioT 58.5 kg en 1m74 28

29 Klinische casus 3 VP DIET NUT gewicht 1 1 ECOG 2 3 kg en cm 64 kg 58.5 kg opsporing Evaluatie ondervoeding ondervoeding 29

30 Klinische casus 3 Gewicht % op 6 maand 6 maand: 71 kg 1 maand: 64 kg vandaag: 58.5 kg Voedselinname (EN sedert 5 weken) VP niet evalueerbaar NUT voedselinname(voor EN, ideaalgewicht 74 kg) DIET geen dekking van de nutritionele behoeften 30

31 Klinische casus 3 Functionele capaciteit VP bedlegerig < 50% dag DIET bedlegerig > 50% dag NUT bedlegerig < 50% dag Fysiek onderzoek Weefselvoorraad (ook spieren) ernstig < norm => ziekenhuisopname: immunodepressie en ernstige ondervoeding 31

32 Klinische casus 4 Vrouw, 55 jaar Borstkanker T1, N0, M0 Chirurgie, ChemoT, RadioT 72.4 kg en 1m65 32

33 Klinische casus 4 VP DIET NUT Voedselinname 1 1 gewicht 0 0 ECOG 3 3 kg en cm Id Id opsporing Evaluatie Risicogeval Risicogeval 33

34 Klinische casus 4 Gewicht 26.6 kg/m² 6 maand: 69 kg Voedselinname 1 maand: 72 kg vandaag: 72 kg PAT Ik snoep. Ik sla het middagmaal over. ik veracht mezelf, ik wil vermageren. VP lichte tot matige daling van de voedselinname DIET gedaalde hoeveelheid bij de voedingsenquête, weinig eetlust NUT 80% van de normale aanbevelingen 34

35 Cas clinique 4 Σ die voedselinname hinderen Misselijkheid, afkeer Smaakveranderingen Anorexia Functionele capaciteiten PATIËNT onoverkoombare vermoeidheid VP bedlegerig > 50% dag DIET bedlegerig > 50% dag NUT bedlegerig < 50% dag Fysiek onderzoek œdemen, maar normale weefselvoorraad 35

36 Klinische casus 5 Vrouw, 30 Borstkanker T2, N0, Mx Chirurgie, RadioT, HormoonT 47.5 kg en 1m68 36

37 Klinische casus 5 VP DIET NUT Voedselinname 0 2 gewicht 1 1 ECOG 0 0 kg en cm Id Id opsporing Evaluatie ondervoeding ondervoeding 37

38 Klinische casus 5 Gewichtsverlies - 11% gewicht in 6 maand 16.9 kg/m² 6 maand: 52.5 kg 1 maand: 50 kg vandaag: 47.5 kg Patiënte: Ik viel misschien 1 à 2 kilo af Voedingsinname PATIËNTE Ik eet meer dan gewoonlijk. Ik ben gestopt met snoepen en eet evenwichtiger VP onveranderde voedingsinname DIET ernstig gedaalde hoeveelheid bij de enquête NUT gedaalde hoeveelheid en onevenwicht in de voeding 38

39 Klinische casus 5 Voedingsinname Neiging om voeding te zien als een behandeling Grote wijzigingen in voedingspatroon Geëvalueerde inname < nutritionele behoeftes (E, P) +++ kwalitatieve wijzigingen Geen snoeperijen, chocolaatjes meer Geen enkele inname van toegevoegde suikers en vlees Fysiek onderzoek Ik ben van nature mager. weefselvoorraad (waaronder spieren) < norm 39

40 Klinische casus 5 nutritionele interventie kg 16.8 kg/m² Opsplitsing + verrijking van de voeding Verduidelijking inhoud van een evenwichtige vegetarische dieet! kg 17.2 kg/m² Patiënte splitst op en verrijkt + eet PL Eieren en vis integreren + zoetigheden (chocolade + suiker) kg 17.6 kg/m² Patiënte eet eieren, vis (1x/2 weken.) Diversifiëren van de voeding (complementariteit) Peulvruchten, vleesvervangers, noten integreren 40

41 Klinische casus 6 Vrouw, 69 jaar Borstkanker Chemotherapie 42.9 kg en 1m57 41

42 Klinische casus 6 Voedselinname VP DIET NUT 2 2 gewicht 0 1 ECOG 1 3 kg en cm Id Id MSTC Evaluatie ondervoeding ondervoeding 42

43 Klinische casus 6 Gewichtsverlies BMI = 17.4 kg/m² 6 maand: 50 kg 1 maand: 41.8 kg vandaag: 42.9 kg 157 cm ECOG Voor de meeste dingen heb ik de moed niet, maar ik blijf minder dan de helft van de dag in de zetel of mijn bed liggen. Deze patiënte kan niet meer stappen. Behoefte aan haar man om het dagelijkse leven aan te kunnen. 43

44 Klinische casus 7 Man, 50 jaar Maxillo-faciale groep Metastasen in de longen Chemotherapie 96.7 kg en 1m72 44

45 Klinische casus 7 VP DIET NUT voedselinname 1 2 Gewicht 1 1 ECOG 1 1 kg en cm Id Id MSTC Evaluatie risicogeval risicogeval 45

46 Klinische casus 7 Gewichtsverlies BMI = maand:! kg/m² BMI 32.7 kg/m² 93 kg Gewichtsverlies van 2 kg /2 laatste weken! 1 maand: 99.1 kg vandaag: 96.7 kg 172 cm 46 Afname voedselinname Smaakveranderingen, slikproblemen het zit vast Voelt zich snel voldaan, eet veel minder minder dan zijn dochter van 10 Voedingsenquête - kwalitatief (2 maaltijden geen tussendoortjes) - kwantitatief ( kcal/d)

47 Wat is uw mening?

48 CONCLUSIE

49 TOOLS VOOR OPSPORING in de ONCOLOGIE bij VOLWASSENEN NRS 4 eerste vragen Geen nut MSTC Voor- en nadelen Zeer bemoedigende eerste resultaten Studie loopt: interpretatie van de resultaten

50 TOOLS VOOR OPSPORING in de ONCOLOGIE bij VOLWASSENEN GEEN ENKEL AANGERADEN OPSPORINGSTOOL OP DIT MOMENT SFNEP Clin Nutr Met 2012

51 VERGELIJKING van de TOOLS voor OPSPORING in de ONCOLOGIE bij VOLWASSENEN PG-SGA 25.4 weging gevoeligheid specificiteit Kappa MSTC NRI NRS MUST MST* * vs SGA Kim JY. Clin Nutr 2011 / Kyle UG. Clin Nutr 2006 Bauer J. Asia Pacific J Clin Nutr 2003

52 WAT WETEN WE WEL ZEKER? HOE MOETEN WE VANDAAG TE WERK GAAN?

53 IN ONCOLOGIE VOOR VOLWASSENEN Welke criteria zijn essentieel voor opsporing? Het gewogen actuele gewicht + BMI Het gewichtsverlies in verhouding tot het normgewicht De daling van voedselinname

54 IN ONCOLOGIE VOOR VOLWASSENEN Wie voert de opsporing uit? Een gesensibiliseerd zorgverlener Geen nood aan bijzondere kwalificaties in de voedingsleer

55 SENSIBILISATIE sleutelboodschappen Opsporen met de kijk van een zorgverlener Niet uitgaan van het gewicht dat de patiënt aangeeft De patiënt wegen is zeer belangrijk

56 SENSIBILISATIE sleutelboodschappen Niet onderschatten, niet overschatten Ik eet ongeveer de helft van mijn maaltijden, maar ik compenseer met desserts. Enkel in de dagen die volgen op de chemo eet ik minder Ik neem meer siësta's. Ja, enkele uren per dag. Een patiënt kan tegelijk ondervoed zijn en overgewicht hebben of zelfs zwaarlijvig zijn Een patiënt kan aankomen, en toch ondervoed zijn. 56

57 SLEUTELBOODSCHAPPEN Aarzel niet om de diëtist op de hoogte te brengen Klachten / symptomen die de voedselopname verhinderen Bv: anorexia, verteringsproblemen, speekseltekort Gewichtsverlies, ook al is het maar weinig Daling van de gebruikelijke voedselinname Wijzigingen in het eetgedrag BMI jaar < 18.5 kg/m² + AEG BMI 70 jaar < 20.5 kg/m² + AEG Significatieve gewichtstoename Specifieke vragen 57

58 SLEUTELBOODSCHAPPEN VOOR ONZE PATIËNTEN PAK DE ONDERVOEDING VROEGTIJDIG AAN!!IDENTIFICEER RISICOPATIËNTEN PERFORMANTE EN EENVOUDIGE OPSPORING SAMENWERKING TUSSEN ONZE VERSCHILLENDE PLOEGEN 58

59 Diëtistenteam St-Luc: L Frateur, A de Ruette, B Bertrand, Verplegersteam CdC St-Luc: CTA, RT, Hemato voor volwassenen Ondersteuning Stat van CdC St-Luc: V. Lannoy, A. van Maanen Jullie allemaal en Stichting tegen Kanker! Voor al uw vragen of suggesties: aude.anzevui@uclouvain.be