Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie"

Transcriptie

1 Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie 10de PICU Thanksgiving symposium 26 November 2015 Dr. Jef Willems Intensieve Zorgen Pediatrie Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth

2 Antibiotic stewardship op een afdeling intensieve zorg pediatrie Inleiding resistentie Antibiotic stewardship Doelstellingen Interventies evidentie De praktijk 2

3 3

4 4

5 5

6 One can think of the middle of the 20th century as the end of one of the most important social revolutions in history, the virtual elimination of infectious diseases 6

7 Ontwikkeling nieuwe antibiotica 7

8 Resistentie Resistentie is een onvermijdbaar gevolg van biologische evolutie onder antibioticadruk Continue noodzaak aan nieuwe antibiotica Nieuwe antibiotica breedspectrum en in bestaande klassen : verdere resistentievorming te verwachten Grote invloed van antibioticaconsumptie! Bronzwaer et al, Emerg Infect Dis. 2002;8: Grote invloed van hygiëne en infectiecontrole Ethische verplichting om volsgezondheid te beschermen Antibiotic stewardship 8

9 Antibiotic stewardship Wie geen nieuwe antibiotica ontwikkelt, moet de werking van de bestaande antibiotica bewaren : stewardship Is erop gericht voorschrijvers te ondersteunen in elk aspect van anti-infectieuze behandeling de optimale keuze, dosering en behandelingsduur van antimicrobiële therapie die leidt tot de beste klinische uitkomst in de behandeling of preventie van infecties, met minimale toxiciteit voor de patient and minimale impact op resistenitvorming 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 Surveillantie (inter)nationaal 14

15 ESAC Punt Prevalentie Studie 32 ziekenhuizen in 21 landen 69 pediatrische hospitalisatieafdelingen 583/1799 patiënten krijgt antibiotica Therapeutisch 71%, profylactisch 26% Vaakst voorgeschreven : derde generatie cefalosporines (18%), aminoglycosides (14%) en betalactamantibiotica met ext spectr (10%) Opvallend hoog parenterale toediening Opvallend vaak combinatietherapie (ook bij heelkundige profylaxis) J Antimicrob Chemother 2010;65:

16 Richtlijnen / aanbevelingen? 16

17 Richtlijnen/aanbevelingen? 17

18 Doel 1 : effectieve behandeling van patiënten met bacteriële infectie 18

19 Doel 1 : effectieve behandeling van patiënten met bacteriële infectie Juiste selectie antibiotica Right Drug Goede kennis van bacteriële resistentiepatronen In-patients vs out-patients Goede kennis van pathofysiologie Juiste Dosering Right Dose TDM Chirurgische profylaxis Juiste timing! Correcte regimes Gelinkt aan klinische syndromen Klinische richtlijnen Combinatietherapie zelden geindiceerd 19

20 Doel 1 : effectieve behandeling van patiënten met bacteriële infectie De-escalatie Aantal antibiotica verminderen bij combinatietherapie Vernauwen spectrum Conversie intraveneus naar peroraal Pediatrics 2011;128(6): Stopzetten antibiotica Right Duration Evidentie behandelingsduur vaak schaars Prospectieve audit en feedback meest zinvol 20

21 Overuse Virale infecties Niet-infectieuze processen Mineure bacteriële infecties Bacteriële colonisatie Verlengde antibioticakuren Misuse Doel 2: vermijden van oneigenlijk antibioticagebruik Breedspectrumantibiotica bij community-acquired infecties Geen de-escalatie op geleide van kweekresultaten Geen aanpassing op geleide van kweekresultaten in geval van resistentie Abuse Druk vanwege farmaceutische industrie Gedragsverandering voorschrijvers 21

22 Doel 3: beperken collateral damage Boucher, et al. Clin Infect Dis 2009;48:

23 Hoe schatten specialisten in opleiding zichzelf in? Arch Intern Med. 2004;164(13):

24 En kinderartsen? 24

25 Antibiotic stewardship Interventies 25

26 Antibiotic stewardship Interventies 26

27 Antibiotic stewardship Interventies 27

28 Antibiotic stewardship Interventies 28

29 Antbiotic stewardship : evidentie? 29

30 Antbiotic stewardship : evidentie? Effect op antibioticagebruik? Effect op antibioticakost? Correct antibioticavoorschrijfgedrag? Effect op C Diff infecties? Effect op microbiële resistentie? Effect op uitkomst? LOS (ICU, hosp) Mortaliteit Topic voor verdere research Veiligheid? 30

31 Antibiotic stewardship : evidentie? Persuasieve strategie Datacollectie Onderwijs audit, feedback guidelines Restrictieve strategie Restrictief formularium Expert approval Structurele interventies Labotesten Antibiotic cycling 31

32 Antibiotic stewardship in de praktijk 32

33 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

Antibiotic stewardship. Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven

Antibiotic stewardship. Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven Antibiotic stewardship Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven Antibiotic stewardship Gecoordineerde interventies om antimicrobiele therapie te optimaliseren wat betreft het selecteren van antibioticum,

Nadere informatie

Antibiotic stewardship in Tergooi. Dr. P.D van der Linden, ziekenhuisapotheker-klinisch epidemioloog

Antibiotic stewardship in Tergooi. Dr. P.D van der Linden, ziekenhuisapotheker-klinisch epidemioloog Antibiotic stewardship in Tergooi Dr. P.D van der Linden, ziekenhuisapotheker-klinisch epidemioloog Inhoud Tergooi Samenstelling A-team Activiteiten Conclusie Take home message Tergooi Perifeer ziekenhuis,

Nadere informatie

Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes?

Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes? Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes? E de Jong Infectioloog- intensivist 8 december 2016 Disclosure interest Overzicht 1. Wat is procalcitonine (PCT)? 2. Is er bewijs voor PCT buiten

Nadere informatie

Naar een beter antibioticabeleid in het ziekenhuis. Prof. Dr. Renaat Peleman Centrum voor Infectieziekten UZ Gent

Naar een beter antibioticabeleid in het ziekenhuis. Prof. Dr. Renaat Peleman Centrum voor Infectieziekten UZ Gent Naar een beter antibioticabeleid in het ziekenhuis Prof. Dr. Renaat Peleman Centrum voor Infectieziekten UZ Gent Probleemstelling Antibioticagebruik in het ziekenhuis kostprijs, nevenwerkingen en resistentie

Nadere informatie

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek Jan J. De Waele MD PhD Surgical ICU Ghent University Hospital Ghent, Belgium. Jan.DeWaele@UGent.be @CriticCareDoc TDM OUTCOME Agenda Het concept

Nadere informatie

Werking van een multidisciplinair infectieteam (MIT) binnen een antimicrobial stewardship programma

Werking van een multidisciplinair infectieteam (MIT) binnen een antimicrobial stewardship programma Werking van een multidisciplinair infectieteam (MIT) binnen een antimicrobial stewardship programma 18 november 2016 Franky Buyle Apotheek, UZ Gent Multidisciplinair Infectie Team, UZ Gent Franky.buyle@uzgent.be

Nadere informatie

Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy)

Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy) Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy) Praktische toepassing Apr. Tine Ravelingien Ziekenhuisapotheker UZ Gent In samenwerking met prof. dr. Dirk

Nadere informatie

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus?

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Critically appraised topic Leuven 10 mei 2011 Dr. Apr.

Nadere informatie

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Paul Geels, arts-adviseur 24 januari 2018 Disclosure relevante belangen Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Hospithera. Your reference partner in medical supplies.

Hospithera. Your reference partner in medical supplies. Hospithera. Your reference partner in medical supplies. KCE Report Nosocomial (Hospital acquired) infections in Belgium KCE Report KCE Report: deel 1 Nationale prevalentiestudie rond nosocomiale infecties

Nadere informatie

SWAB en Nederlandse Antibiotica-richtlijnen. Dr. J.M. Prins

SWAB en Nederlandse Antibiotica-richtlijnen. Dr. J.M. Prins SWAB en Nederlandse Antibiotica-richtlijnen Dr. J.M. Prins Activiteiten SWAB Surveillance Resistentie Antibioticagebruik Richtlijnen Educatie SWAB symposium SWAB geaffilieerd onderzoek Ned Tijdschr Geneeskd

Nadere informatie

Evolution of a manual to an electronic antibiotic prescription

Evolution of a manual to an electronic antibiotic prescription Evolution of a manual to an electronic antibiotic prescription Ingrid Monsieur Inkendaal revalidatieziekenhuis 18/11/2016 Situering Revalidatieziekenhuis met 178 bedden Verwijzingen van veel ziekenhuizen

Nadere informatie

Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten. Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ

Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten. Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten Casus- letter to the editor NEJM juni 2013

Nadere informatie

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem Resistentie Toegespitst naar onze regio Een internationaal probleem 19 e Grande Conférence Verona 2013 Indeling bacteriën Indeling bacteriën Coccen Staven Gram positief Staphylococcen Streptococcen Pneumococ

Nadere informatie

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties H.I. Bax, coördinator concept SWAB sepsis richtlijn Erasmus Medisch Centrum 11 juni 2009 1. Achtergrond 2. Literatuuronderzoek

Nadere informatie

Aandacht voor behandeling van bloedstroominfecties met Staphyloccoccus aureus en Candida sp binnen een antimicrobial stewardship programma

Aandacht voor behandeling van bloedstroominfecties met Staphyloccoccus aureus en Candida sp binnen een antimicrobial stewardship programma Franky Buyle Ziekenhuisapotheek UZ Gent Multidisciplinair Infectie Team UZ Gent Aandacht voor behandeling van bloedstroominfecties met Staphyloccoccus aureus en Candida sp binnen een antimicrobial stewardship

Nadere informatie

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst De klinisch apotheker op een chirurgische dienst CASUÏSTIEK Apr. Karolien Walgraeve Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 OVERZICHT Casusvoorstelling Farmaceutisch probleem Fluconazole Tigecycline

Nadere informatie

Je gezondheid, zó werk je eraan! Correct antibioticagebruik.

Je gezondheid, zó werk je eraan! Correct antibioticagebruik. Je gezondheid, zó werk je eraan! Correct antibioticagebruik www.lm.be Het natuurlijke afweersysteem De meeste virale en bacteriële infecties genezen spontaan na enkele dagen. In normale omstandigheden

Nadere informatie

Optimale farmaceutische zorg voor patienten met M.Parkinson. Wereld Parkinsondag 2015 Nieuwegein

Optimale farmaceutische zorg voor patienten met M.Parkinson. Wereld Parkinsondag 2015 Nieuwegein Optimale farmaceutische zorg voor patienten met M.Parkinson Wereld Parkinsondag 2015 Nieuwegein Een praktijkvoorbeeld Patient gebruikt Sinemet 125 mg 4dd 1 Wordt opgenomen in ziekenhuis: Levodopa/carbidopa

Nadere informatie

Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema?

Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema? Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema? Medicatieanamnese door apotheekassistenten Mevr. Lily Thienpont Mevr. Stefanie Vangampelaere Prof. dr. Peter De Paepe 21 mei 2015 2015 Universitair Ziekenhuis

Nadere informatie

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB S is goed (?) SDD kweek rectum: Enterobacter aerogenes, Piptazo gevoelig Advies MMB: Bij ernstige sepsis à Start meropenem (?????) BRMO MRSA VRE ESBL Carbapenemases

Nadere informatie

De Infectie preventie RIsico Scan (IRIS), een tool waar we allemaal mee aan de slag moeten?

De Infectie preventie RIsico Scan (IRIS), een tool waar we allemaal mee aan de slag moeten? 24 e dag van de ziekenhuishygiene, 15 december Gent De Infectie preventie RIsico Scan (IRIS), een tool waar we allemaal mee aan de slag moeten? dr. Ina (L.E.) Willemsen Consultant Infectiepreventie Amphia

Nadere informatie

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005

Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005 Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005 Wat is MRSA? Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een belangrijke ziekteverwekkende kiem in de geneeskunde en tevens een

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

Samenwerking bij Antibiotic stewardship

Samenwerking bij Antibiotic stewardship Samenwerking bij Antibiotic stewardship 21 juni 2013 Dr. Merel F. M. Langelaar Coördinerend specialistisch senior inspecteur IGZ Antibiotica resistentie: een wereldwijd probleem Drie kerntaken De bestrijding

Nadere informatie

Strategische visie Werkgroep Ziekenhuisgeneeskunde 2015-2019. Dr. K. Magerman voorzitter werkgroep ZHgeneeskunde BAPCOC

Strategische visie Werkgroep Ziekenhuisgeneeskunde 2015-2019. Dr. K. Magerman voorzitter werkgroep ZHgeneeskunde BAPCOC Strategische visie Werkgroep Ziekenhuisgeneeskunde 2015-2019 Dr. K. Magerman voorzitter werkgroep ZHgeneeskunde BAPCOC Strategische visie Strategische visie: visie over langere termijn (5 jaar) keuze uit

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) 165 166 INLEIDING Sinds de jaren veertig van de twintigste eeuw zijn antibiotica op grote schaal beschikbaar; hierdoor kunnen voorheen dodelijke bacteriële infecties effectief

Nadere informatie

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Waarom aanpak antibioticaresistentie?

Waarom aanpak antibioticaresistentie? pagina 1 van 6 Klik hier indien u deze nieuwsbrief niet kunt lezen. REGIONALE ZORGNETWERKEN ANTIBIOTICARESISTENTIE NOORD-HOLLAND EN FLEVOLAND NIEUWSBRIEF 1 MAART 2017 Waarom aanpak antibioticaresistentie?

Nadere informatie

MRSA in de verloskunde Dépistage MRSA en gynécologie Sara Pinxten

MRSA in de verloskunde Dépistage MRSA en gynécologie Sara Pinxten MRSA in de verloskunde Dépistage MRSA en gynécologie Sara Pinxten Verpleegkundig ziekenhuishygiëniste AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Probleemstelling uit de praktijk Sedert januari 2010 gebeurt in AZ Sint-Jan

Nadere informatie

Azool resistentie in Aspergillus fumigatus in Nederland

Azool resistentie in Aspergillus fumigatus in Nederland Azool resistentie in Aspergillus fumigatus in Nederland - Het totaal aantal aspergillose patiënten in Nederland Het totaal aantal gevallen van invasieve aspergillose in Nederland is niet goed bekend. Mijn

Nadere informatie

Antibioticaprofylaxe bij het plaatsen van een totale heupprothese

Antibioticaprofylaxe bij het plaatsen van een totale heupprothese INDICATORFICHE Antibioticaprofylaxe bij het plaatsen van een totale heupprothese % verblijven voor implantatie van een totale heupprothese waarbij antibioticaprofylaxe gebeurde volgens de antibioticarichtlijnen

Nadere informatie

Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen

Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen Datum 25/04/2008 Bijlagen Nota KB van 19 juni 2007 KB van 12 februari 2008 Formulier contactpersoon antibiotherapiebeleidsgroep Betreft: KB

Nadere informatie

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO)

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 EEN TOENEMEND PROBLEEM? OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 INTRODUCTIE Doel rapportage Het doel van deze rapportage

Nadere informatie

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014)

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van de

Nadere informatie

Antibiotica na een chirurgische ingreep. informatie voor patiënten

Antibiotica na een chirurgische ingreep. informatie voor patiënten Antibiotica na een chirurgische ingreep informatie voor patiënten INLEIDING Het is mogelijk dat u tijdens uw verblijf op de dienst traumatologie antibiotica kreeg toegediend. U zult dit geneesmiddel waarschijnlijk

Nadere informatie

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019 PUM-AMR Project Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries Edmée Bowles 12 februari 2019 Nederland: gidsland mbt antibiotica resistentie Antimicrobial

Nadere informatie

Antimicrobial stewardship balans

Antimicrobial stewardship balans Franky Buyle, pharmd, phd Apotheek Multidisciplinair Infectie Team Hebben we nood aan een nationale infectiologie-gids? 12 maart 2019 VZA PUO Franky.buyle@uzgent.be Antimicrobial stewardship balans INDIVIDU

Nadere informatie

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? 1. Wat zijn dat, reserve antibiotica? 2. Wat is

Nadere informatie

Antibiotic Stewardship. Prof. dr. J.M. Prins

Antibiotic Stewardship. Prof. dr. J.M. Prins Antibiotic Stewardship Prof. dr. J.M. Prins Juni 2012 June 2012 Drie Pijlers Hygiene En Infectiepreven tie Richtlijnen restrictief antibioticabele id Antimicrobial Stewardship 1 1 Restrictief voorschrijfsysteem

Nadere informatie

Antimicrobial Consumption and - AMCRA - Objectieven realisaties 2012

Antimicrobial Consumption and - AMCRA - Objectieven realisaties 2012 Center of Expertise on Antimicrobial Consumption and Resistance in Animals - AMCRA - Objectieven realisaties 2012 RC 28/11/2012 Objectieven 2012 1. Advies inzake datacollectie antibioticumgebruik (tot

Nadere informatie

Antibioticaprofylaxe bij hysterectomie. % verblijven voor een hysterectomie waarbij antibioticaprofylaxe gebeurde volgens de antibioticarichtlijnen

Antibioticaprofylaxe bij hysterectomie. % verblijven voor een hysterectomie waarbij antibioticaprofylaxe gebeurde volgens de antibioticarichtlijnen INDICATORFICHE Antibioticaprofylaxe bij hysterectomie % verblijven voor een hysterectomie waarbij antibioticaprofylaxe gebeurde volgens de antibioticarichtlijnen P4P indicatorenset 2018 Domein Effectiviteit

Nadere informatie

Antibiotica profylaxis in de orthopedie. Apr. Eva Van de Putte

Antibiotica profylaxis in de orthopedie. Apr. Eva Van de Putte Apr. Eva Van de Putte 5 10-2013 Casus (2010 ) vanuit ZH - Apotheek Patiënt werd opgenomen op onze dienst orthopedie voor de plaatsing van een nieuwe knieprothese. Patiënt met een gekende penicilline allergie

Nadere informatie

Hoe was je je handen goed? J.G. van der Hoeven

Hoe was je je handen goed? J.G. van der Hoeven Hoe was je je handen goed? J.G. van der Hoeven Wat is het probleem? Cooper MA. Nature 2011;472:april 7:32 Antibiotica resistentie Leidt tot hogere sterfte Verhoogt het risico van verspreiding Verlaagt

Nadere informatie

The RIGHT food is the best medicine

The RIGHT food is the best medicine The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid

Nadere informatie

Rol van BAPCOC in Belgische beleid inzake antibioticagebruik en infectiebeheersing. Dr Evelyne Van Gastel Dr Michiel Costers Norbert Eggermont

Rol van BAPCOC in Belgische beleid inzake antibioticagebruik en infectiebeheersing. Dr Evelyne Van Gastel Dr Michiel Costers Norbert Eggermont Rol van BAPCOC in Belgische beleid inzake antibioticagebruik en infectiebeheersing Dr Evelyne Van Gastel Dr Michiel Costers Norbert Eggermont "But obviously, we've got to stand with our North Korean allies."

Nadere informatie

Zorginfecties en antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen

Zorginfecties en antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen Zorginfecties en antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen 38ste Wintermeeting Oostende 27 Februari 2015 Latour K, Jans B Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 57 62 email: katrien.latour@wiv-isp.be

Nadere informatie

Beleid ter bestrijding van antibioticaresistentie in België : Diergeneeskundige maatregelen in de context "One Health"

Beleid ter bestrijding van antibioticaresistentie in België : Diergeneeskundige maatregelen in de context One Health Beleid ter bestrijding van antibioticaresistentie in België : Diergeneeskundige maatregelen in de context "One Health" Brussel, 30/06/2017 Dr. Jean-François HEYMANS, dierenarts Directie "Dierengezondheid

Nadere informatie

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen BRMO Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Chemoprofylaxe voor HIV. Charles Boucher

Chemoprofylaxe voor HIV. Charles Boucher Chemoprofylaxe voor HIV Charles Boucher Elk jaar 2.5 millioen nieuwe infecties De epidemie is niet onder controle!!! Voor elke twee patienten die met therapie starten raken vijf nieuwe patienten besmet

Nadere informatie

Switch therapie goed uitgezocht

Switch therapie goed uitgezocht Switch therapie goed uitgezocht Klachten verbeterend Temperatuur < 37.8, > 8 uur Vitale functies verbeterend, leukocyten dalend Geschikt oraal middel In staat orale medicatie in te nemen Rhew et al, Arch

Nadere informatie

Antibiotica en resistentie: wat hebben deze met elkaar te maken?

Antibiotica en resistentie: wat hebben deze met elkaar te maken? Antibiotica en resistentie: wat hebben deze met elkaar te maken? Annet Velthuis Lector Management van Rundergezondheid 18 oktober 2018 Inhoud Antibiotica & Resistentie Aanleiding/afspraken aanpak ABgebruik

Nadere informatie

ADVIES ANTIBIOTICABELEIDSGROEP

ADVIES ANTIBIOTICABELEIDSGROEP FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Directoraat-generaal Organisatie gezondheidszorgvoorzieningen NATIONALE RAAD VOOR ZIEKEN- HUISVOORZIENINGEN. BRUSSEL, 11/01/2007 Afdeling

Nadere informatie

ANTIBIOTICA IN DE MELKVEEHOUDERIJ UIERGEZONDHEID

ANTIBIOTICA IN DE MELKVEEHOUDERIJ UIERGEZONDHEID Melkveehouderij en antibiotica ANTIBIOTICA IN DE MELKVEEHOUDERIJ UIERGEZONDHEID Melkveesector geen grootverbruiker Diersoortspecifieke data ontbreken Redenen van toediening RESISTENTIE REDUCTIE RESIDUEN

Nadere informatie

HALDOL tabletten en drank

HALDOL tabletten en drank Een Direct Healthcare Professional Communication (DHPC) is een schrijven dat naar de gezondheidszorgbeoefenaars wordt gezonden door de farmaceutische firma s, om hen te informeren over mogelijke risico

Nadere informatie

Development of quality indicators for appropriate antibiotic use in daily hospital practice

Development of quality indicators for appropriate antibiotic use in daily hospital practice UvA-DARE (Digital Academic Repository) Development of quality indicators for appropriate antibiotic use in daily hospital practice van den Bosch, C.M.A. Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek. Supervisor: Apr. Biol. W.

De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek. Supervisor: Apr. Biol. W. De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek Inleiding Procalcitonine Biomarker voor bacteriële infecties Geen terugbetaling Inhoud 1. Wat is de meerwaarde van een PCT-bepaling ten opzichte

Nadere informatie

Therapeutic Drug Monitoring bij gebruik van aminoglycosiden. Alrijne Ziekenhuis te Leiderdorp 9 mei 2018 V Utrecht, september 2018

Therapeutic Drug Monitoring bij gebruik van aminoglycosiden. Alrijne Ziekenhuis te Leiderdorp 9 mei 2018 V Utrecht, september 2018 Therapeutic Drug Monitoring bij gebruik van aminoglycosiden Alrijne Ziekenhuis te Leiderdorp 9 mei 2018 V2003290 Utrecht, september 2018 Pagina 1 van 8 1. Inleiding Het inspectieonderzoek TDM Aminoglycosiden

Nadere informatie

ALGEMENE INFO HUIDIG PROBLEEM VRAAG 1 1/02/2018 ANTIMYCOTICA EN LABOPARAMETERS. Sepsis met MOF Stenotrofomonas-sepsis

ALGEMENE INFO HUIDIG PROBLEEM VRAAG 1 1/02/2018 ANTIMYCOTICA EN LABOPARAMETERS. Sepsis met MOF Stenotrofomonas-sepsis ALGEMENE INFO ANTIMYCOTICA EN LABOPARAMETERS Klinisch symposium 27/01/2018 Ruth Van Daele Patiënt Vrouw 26 jaar Relevante VG Immuundeficiëntie Ernstige chronische longinfecties met meerdere exacerbaties

Nadere informatie

Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie

Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie Folia veterinaria ACTUALITEIT Uw vragen: Binnen het cascadesysteem bestaat de mogelijkheid om geneesmiddelen voor humaan gebruik toe te dienen aan dieren. Wanneer er een diergeneesmiddel en een humaan

Nadere informatie

Antibioticaprofylaxe bij implantatie van een (permanente) pacemaker

Antibioticaprofylaxe bij implantatie van een (permanente) pacemaker INDICATORFICHE Antibioticaprofylaxe bij implantatie van een (permanente) pacemaker % verblijven voor een implantatie van een (permanente) pacemaker waarbij antibioticaprofylaxe gebeurde volgens de antibioticarichtlijnen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11 Inhoud Voorwoord 9 Samenstelling van de werkgroep 11 Samenvatting 13 Samenvatting van de aanbevelingen 13 Symptomen van het PD 13 Criteria voor PD 14 Risicofactoren 14 Meetinstrumenten 14 Patiëntenperspectief

Nadere informatie

Samenvatting in. het Nederlands

Samenvatting in. het Nederlands 11 Samenvatting in het Nederlands Chapter Samenvatting 1 in het Nederlands Naast therapeutische effectiviteit zijn kostenbeheersing en het verminderen van onnodig antibioticumgebruik belangrijke aspecten

Nadere informatie

Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT

Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT Wat is - volgens u - sepsis? Wat is volgens u sepsis? Mijn definitie... Een septische patiënt

Nadere informatie

DIS and wiping out central line infections, diffuse intravasale stolling en infecties beter onder controle

DIS and wiping out central line infections, diffuse intravasale stolling en infecties beter onder controle DIS and wiping out central line infections, diffuse intravasale stolling en infecties beter onder controle Ingrid de Graaf Docent verpleegkunde/medische kennis Koning Willem 1 College s Hertogenbosch Disclosure

Nadere informatie

Surveillance van ABR. 17 sept 2015

Surveillance van ABR. 17 sept 2015 Surveillance van ABR 17 sept 2015 1 2 Advies carbapenemresistentie gedeeld met Tweede kamer dataverzameling is relatief langzaam, versnipperd niet toekomstbestendig onopgemerkte verspreiding tussen zorginstellingen

Nadere informatie

Inflammatory Bowel Disease Update Richtlijn 2009

Inflammatory Bowel Disease Update Richtlijn 2009 Inflammatory Bowel Disease Update Richtlijn 2009 Handleiding 2014-2015 Therapeutic drug monitoring en farmacogenetica ter optimalisatie van IBD therapie Dirk de Jong, Radboudumc Mede namens Nanne de Boer,

Nadere informatie

Immunologische transitie van de neonaat.

Immunologische transitie van de neonaat. Immunologische transitie van de neonaat www.huidziekten.nl D.H. Visser, 28 januari 2015 Wereldwijd sterven 3000 neonaten per dag als gevolg van een infectie Lawn JE et al. Lancet 2005 30-50% van de prematuren

Nadere informatie

Een succesvolle implementatie van een antibioticum richtlijn!?

Een succesvolle implementatie van een antibioticum richtlijn!? Een succesvolle implementatie van een antibioticum richtlijn!? Peter Mol, Prashant V Nannan Panday, John E Degener, Marian Laseur, Rijk OB Gans, Flora M Haaijer-Ruskamp Doel van de studie Model voor de

Nadere informatie

Titel Project Korte beschrijving van de projectaanvraag Ingediend bij VWS? Zie GAIN. Het project wordt door beide zorgnetwerken samen gedaan.

Titel Project Korte beschrijving van de projectaanvraag Ingediend bij VWS? Zie GAIN. Het project wordt door beide zorgnetwerken samen gedaan. Naam Zorgnetwerk GAIN Utrecht Titel Project Korte beschrijving van de projectaanvraag Ingediend bij VWS Reductie onjuist voorschrijfgedrag onder huisartsen Regionale organisatie en optimalisatie van intraveneuze

Nadere informatie

Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren. Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen

Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren. Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen 5A-1 Wat is het doel van de richtlijnen? kwaliteit van de zorg verbeteren kosten-effectiviteit

Nadere informatie

HANDLEIDING EN INLEIDING

HANDLEIDING EN INLEIDING HANDLEIDING EN INLEIDING Handleiding Met betrekking tot het gebruik hebben de samenstellers de volgende filosofie in gedachten: - De antibioticumkeuze, doseringen en doseringsintervallen zijn gericht op

Nadere informatie

Kwalitatieve studie antibiotica

Kwalitatieve studie antibiotica O&O, GVO, studiedienst Annelies Meeus Siska Germonpré Maart 2018 Kwalitatieve studie antibiotica Maart 2018 Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel Inhoud

Nadere informatie

Beheersen van BRMO in de regio

Beheersen van BRMO in de regio Beheersen van BMO in de regio Miriam Beerens specialist ouderengeneeskunde Laura van Dommelen arts-microbioloog Danielle van Oudheusden arts infectieziektebestrijding Marjolijn Wegdam- Blans arts-microbioloog

Nadere informatie

Aanbevelingen voor het uitwerken en opvolgen van een antibioticumbeleid in het e... pagina 1 van 16

Aanbevelingen voor het uitwerken en opvolgen van een antibioticumbeleid in het e... pagina 1 van 16 Aanbevelingen voor het uitwerken en opvolgen van een antibioticumbeleid in het e... pagina 1 van 16 Aanbevelingen voor het uitwerken van een antibioticumbeleid Document uitgewerkt door de Werkgroep West-Vlaamse

Nadere informatie

Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen

Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Prof dr Toine Egberts UMC Utrecht en Universiteit Utrecht 30 januari 2018 Farmacotherapie op maat: what is in a name? Farmacotherapie

Nadere informatie

Programma-overzicht vrijdag 15 september MDRO's in alle geledingen van de zorg koffiepauze

Programma-overzicht vrijdag 15 september MDRO's in alle geledingen van de zorg koffiepauze Programma-overzicht vrijdag 15 september 2017 9-10.30 Infections in a moving world 10.30-11 koffiepauze 1. TB 2. HIV 3. 4. Huidinfecties 11-13 Vaccinatie 13-14 lunchpauze 14-15.30 MDRO's in alle geledingen

Nadere informatie

Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied

Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied L. Renier M. Cos, J. Van de Perre, G. Van Hemelen, J. Defrancq, N. Nadjmi, F. Noorman van der Dussen, B. Vanassche, H. Vercruysse H.- Hartziekenhuis,

Nadere informatie

Minder en beter antibioticagebruik buiten het ziekenhuis

Minder en beter antibioticagebruik buiten het ziekenhuis 1 18 november 2015 Minder en beter antibioticagebruik buiten het ziekenhuis Samuel COENEN en An DE SUTTER voor de Werkgroepen Sensibilisatie en Ambulante praktijk 2 Achtergrond Resistentie bedreigt wereldwijd

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De laatste jaren wordt in steeds meer zorginstellingen aandacht besteed aan infectiepreventie en patiëntveiligheid. Een van de redenen is de toenemende antibiotica resistentie van bacteriën

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Terramycine + Polymyxine B 30 mg/g + 10000 IE/g zalf 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Terramycine + Polymyxine B 30 mg/g

Nadere informatie

Opdat we aan onze patiënten kunnen zeggen: U bent in goede handen

Opdat we aan onze patiënten kunnen zeggen: U bent in goede handen Opdat we aan onze patiënten kunnen zeggen: U bent in goede handen Preventie van zorginfecties en bestrijding van microbiële resistentie via promotie van de handhygiëne Nationale campagne 2010-2011 Conform

Nadere informatie

PROTOCOL WAAKPROGRAMMA SYSTEMISCH EN GASTRO-INTESTINAAL GEBRUIK VAN ANTI-INFECTIEUZE GENEESMIDDELEN IN BELGISCHE ZIEKENHUIZEN

PROTOCOL WAAKPROGRAMMA SYSTEMISCH EN GASTRO-INTESTINAAL GEBRUIK VAN ANTI-INFECTIEUZE GENEESMIDDELEN IN BELGISCHE ZIEKENHUIZEN PROTOCOL WAAKPROGRAMMA SYSTEMISCH EN GASTRO-INTESTINAAL GEBRUIK VAN ANTI-INFECTIEUZE GENEESMIDDELEN IN BELGISCHE ZIEKENHUIZEN 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Doelstellingen... 3 3 Methode... 4 3.1 Algemeen...

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT 2014-2019. Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid ONTWERPVERSLAG

EUROPEES PARLEMENT 2014-2019. Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid ONTWERPVERSLAG EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 2014/2207(INI) 4.2.2015 ONTWERPVERSLAG over veiligere gezondheidszorg in Europa: verbetering van de patiëntveiligheid

Nadere informatie

Van sepsis tot orgaanfalen

Van sepsis tot orgaanfalen Van sepsis tot orgaanfalen Hoe een infectie uit de hand kan lopen in neutropene patiënten 21 januari 2015 J.C. Regelink, internist hematoloog 4 th Nursing Symposoim Inhoud Historie Begrippen Sepis en orgaanfalen

Nadere informatie

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk?

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk? De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk? Dr. Jef Willems UZ Gent 12 Mei 2015 De bouw van een zorgcircuit Situering Zorgprogramma pediatrie Over netwerken en zorgcircuits Definities relaties Stap

Nadere informatie

Proactieve Materiële Controle

Proactieve Materiële Controle Proactieve Materiële Controle Onderwerpen Aanleiding Voorbeeld Aanleiding PMC MSZ Controleplan Correct Declareren (NVZ NFU ZN) Uitgangspunt is zelfonderzoek Upcoding Onjuiste diagnose Voorgestelde uitvoering

Nadere informatie

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa kg active ingredient x 1.000 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron

Nadere informatie

Stand van zaken SNIV. Netwerken in ABR-surveillance. Linda Verhoef, Epidemioloog

Stand van zaken SNIV. Netwerken in ABR-surveillance. Linda Verhoef, Epidemioloog Stand van zaken SNIV Netwerken in ABR-surveillance Linda Verhoef, Epidemioloog sniv@rivm.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/25127

Nadere informatie

Over kleine dierkens en grote gevolgen

Over kleine dierkens en grote gevolgen Over kleine dierkens en grote gevolgen Paul Savelkoul Dept. medical microbiology VU university medical center Antoni van Leeuwenhoeck 1632-1723 3 Infectie en gezondheid Enorme gezondheidswinst door: I:

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts

Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Mede dankzij de steun van Q- support vindt er onderzoek naar Q- koorts plaats. Q- support heeft 2 miljoen van haar budget uitgegeven aan ondersteuning van wetenschappelijk

Nadere informatie

Wetenschappelijke conclusies

Wetenschappelijke conclusies Bijlage II Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de samenvatting van de productkenmerken, de etikettering en de bijsluiter, opgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau 7 Wetenschappelijke

Nadere informatie

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC ACCOMPLISH studie Actively Creating COMPLIance Saving Health ZonMw

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Terramycine + Polymyxine B 5 mg/g + 10000 IE/g oogzalf 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Terramycine + Polymyxine B 5 mg/g

Nadere informatie

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Katrien Lagrou University Hospitals Leuven and KU Leuven, BELGIUM Vancomycine: GLYCOPEPTIDE antibioticum Celwand bacteriën: peptidoglycaan Vancomycine: interactie

Nadere informatie

Orbenin LACTATION BIJSLUITER. 200 mg intramammaire suspensie voor runderen en schapen

Orbenin LACTATION BIJSLUITER. 200 mg intramammaire suspensie voor runderen en schapen BIJSLUITER Orbenin LACTATION 200 mg intramammaire suspensie voor runderen en schapen 51733422 1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK

Nadere informatie

Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie

Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie Kees Verduin, arts-microbioloog Laboratorium voor microbiologie en infectiepreventie, Amphia ziekenhuis, Breda Wat is het probleem? Antibioticum

Nadere informatie

CHLOORAMFENICOL 5 MG/ML TEVA oogdruppels. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 1 juni : productinformatie Bladzijde : 1

CHLOORAMFENICOL 5 MG/ML TEVA oogdruppels. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 1 juni : productinformatie Bladzijde : 1 1.3.1 : productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Chlooramfenicol 5 mg/ml Teva,. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Chlooramfenicol 5 mg/ml Teva, bevat per ml waterige 5

Nadere informatie