Kwaliteitsmonitor fietsregio s mei 2015

Transcriptie

1 Kwaliteitsmonitor fietsregio s 2015 mei 2015

2

3 Kwaliteitsmonitor fietsregio s 2015 Stichting Landelijk Fietsplatform mei

4 2

5 Inhoudsopgave Samenvatting blz Inleiding Nederland Fietsland Aanleiding kwaliteitsmonitor fietsregio s Indeling publicatie 9 2. Opzet vernieuwde kwaliteitsmonitor Voorbereiding door werkgroep met regiopartners Opzet Kwaliteitscertificering Fietsregio s de provincies Kwaliteitsmeting Beoordelingskader Resultaten onderdeel 1: kwaliteit routenetwerken 16 - Hoofdindicator 1.1: uitvoering routenetwerken 16 - Hoofdindicator 1.2: beheer en onderhoud routenetwerken Resultaten onderdeel 2: kwaliteit randvoorwaarden 32 - Hoofdindicator 2.1: aantrekkelijkheid omgeving 32 - Hoofdindicator 2.2: voorzieningen langs de route 32 - Hoofdindicator 2.3: provinciale betrokkenheid 34 - Hoofdindicator 2.4: toegankelijkheid route-informatie 36 - Hoofdindicator 2.5: algemeen oordeel Totaalbeeld en conclusies 39 Bijlagen A. Rapportage per provincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Flevoland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 55 B. Vragenlijst provinciaal beleid 56 C. Lijst met personen die hebben gereageerd 66 D. Uitleg CVO en CVTO 67 E. Bronnen/ verantwoording

6 Samenvatting Dat Nederland bij uitstek een land is om er met de fiets op uit te trekken behoeft geen betoog. Jaarlijks stappen miljoenen mensen op de fiets voor een korte of langere recreatieve fietstocht. Om deze grote belangstelling vast te houden is het zaak te blijven investeren in het recreatieve fietsen. Een belangrijke en grote stap is gezet met de ontwikkeling van de recreatieve fietsroutestructuur: een netwerk van maar liefst km Landelijke Fietsroute (LF-route) en aansluitende regionale knooppuntroutes. Sprake is van een nagenoeg landsdekkend netwerk. Het komt nu aan op het borgen en waar nodig verbeteren van de kwaliteit van de recreatieve fietsmogelijkheden. Verder op aanvullende productontwikkeling en promotie. Dit zijn de basisvoorwaarden om meer bewoners en bezoekers te verleiden op de fiets te stappen, om actief te genieten van ons mooie fietsland en de mooie fietsregio s. De concurrentie, ook in het buitenland, kan daarmee een stapje voor worden gebleven. De afgelopen jaren zijn er diverse vergelijkende onderzoeken gedaan naar het fietsproduct van verschillende regio s. Veel van deze onderzoeken zijn uitgevoerd op initiatief van één of enkele provincies en toeristische regio s; deze maken een landelijke vergelijking niet mogelijk. Ook zijn er diverse websites die een eigen onderzoek doen naar de mooiste of de populairste fietsregio. Verschillende provincies en/of regio s claimen op basis van deze onderzoeken dat zij fietsregio nr. 1 van Nederland zijn. Doordat vaak slechts een beperkt aantal indicatoren wordt meegenomen, zijn deze onderzoeken niet 100% representatief voor heel Nederland. De kwaliteitsmonitor is een benchmark die regio s moet prikkelen om het recreatieve fietsen in Nederland op een hoog niveau te houden en/of naar een hoger kwaliteitsniveau te tillen. Het Fietsplatform heeft, vanuit haar onafhankelijke positie, initiatief genomen voor het ontwikkelen en uitvoeren van dit landelijk vergelijkend onderzoek naar de kwaliteit van fietsregio s. Dit is een effectief instrument gebleken voor het stimuleren van kwaliteitsbehoud en -verbetering. De kwaliteitsmonitor 2012 en 2013 kreeg veel aandacht en hebben kwaliteitsimpulsen gestimuleerd. In 2014 is geen kwaliteitsmonitor uitgebracht, dat jaar is gebruikt om samen met regionale partners te werken aan een herziening van de monitor. De kwaliteitsmonitor 2015 richt zich nu alleen op de Nederlandse provincies en kent een verbeterde opzet. De gemeten gegevens hebben betrekking op Gebleven is het sterrensysteem, waarbij regio s 1 tot 5 sterren kunnen krijgen. Het gaat hier dus niet zozeer om wat de beste regio is maar wat hun sterrenstatus is. Het Fietsplatform communiceert de objectieve kwaliteitscertificering, uitgedrukt in het aantal sterren van de regio s, ook richting het publiek. Daartoe is een logo ontworpen dat regio s ook mogen gebruiken in hun uitingen. De kwaliteitsmonitor 2015 bestaat nu uit twee onderdelen: 1. de kwaliteit van het routenetwerk (knooppunt- en LF-routes) en 2. de kwaliteit van de randvoorwaarden. Per onderdeel zijn hoofdindicatoren uitgewerkt. Voor de kwaliteit van het routenetwerk zijn dat: a) uitvoering en b) beheer en onderhoud. Voor de kwaliteit van de randvoorwaarden zijn dat: a) aantrekkelijkheid van de omgeving, b) voorzieningen langs de routes, c) provinciale betrokkenheid, d) toegankelijkheid van de routeinformatie en e) het algemene oordeel van de consument. Elke hoofdindicator heeft verschillende meetbare subindicatoren. De kwaliteit van het routenetwerk is rechtstreeks beïnvloedbaar door de beheerders van de regionale netwerken en het LF-net. De provincies hebben, meer dan de beheerders, direct of indirect invloed op de randvoorwaarden. Voor beide onderdelen 4

7 geldt dat het oordeel is opgebouwd uit een combinatie van objectief meetbare zaken, antwoorden van provincies op vragen en een consumentenoordeel. De scores op de onderdelen zijn samengebracht om te komen tot een totaalscore voor iedere provincie. Daarbij is een weging toegepast om tot een evenwichtige en realistische beoordeling te komen. Uitvoering, beheer en onderhoud en randvoorwaarden wegen alle drie ongeveer even zwaar (plm. 33%). Bij de randvoorwaarden wegen de vijf hoofdindicatoren alle ook ongeveer even zwaar (plm. 20%). Het consumentenoordeel weegt bij de meting van de kwaliteit van het routenetwerk (uitvoering en beheer/onderhoud) ongeveer 25% mee, bij de randvoorwaarden iets meer dan de helft. Binnen de totaalscore weegt het consumentenoordeel na de weging netto ongeveer éénderde mee (plm. 33%). Flevoland wilde als enige provincie niet meewerken aan de kwaliteitsmonitor. Men was niet bereid de vragenlijst in te vullen. Omdat hierdoor te weinig gegevens beschikbaar zouden zijn is besloten Flevoland geheel buiten de meting te houden. Onderstaande tabel toont een totaaloverzicht van de scores en de toegekende sterren. Geconcludeerd mag worden dat de kwaliteit van het aanbod voor de recreatieve fietser over het algemeen voldoende op peil is. Niet één provincie scoort minder dan drie sterren. Dit spoort met het beeld dat ons fietsland geen slechte fietsregio s kent. Tabel 1: samenvattend overzicht totaalscore Kwaliteitsmonitor 2015; totaalscore (op basis van gegevens 2014) max aanal punten per hoofdindicator, gewogen wegingspercentage score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerk (knooppunt-en LF-routes) totaalscore kwaliteit LF-en knooppuntnetwerken ,2% percentage van de maximale score 79,4% 91,6% 90,7% 86,0% 70,3% - 89,5% 48,3% 49,1% 89,2% 78,2% 77,6% omgerekend: subresultaat routenetwerk (0-5 sterren) 3,97 4,58 4,53 4,30 3,52-4,48 2,41 2,46 4,46 3,91 3,88 2. Kwaliteit randvoorwaarden totaalscore kwaliteit randvoorwaarden ,8% percentage van de maximale score 66,3% 90,8% 91,8% 83,7% 66,3% - 87,0% 65,8% 52,7% 72,3% 72,3% 57,1% omgerekend: subresultaat randvoorwaarden (0-5 sterren) 3,32 4,54 4,59 4,18 3,32-4,35 3,29 2,64 3,61 3,61 2,85 totaalscore, punten ,0% percentage van de maximale score 74,8% 91,3% 91,1% 85,2% 68,9% - 88,6% 54,4% 50,4% 83,3% 76,1% 70,5% omgerekend naar sterren (schaal 0-5) 3,74 4,56 4,55 4,26 3,45-4,43 2,72 2,52 4,17 3,81 3,52 Totaalscore, sterren (schaal 0-5) Hoewel door wijzigingen van de opzet van de monitor een één op één vergelijking niet helemaal opgaat, vallen een aantal ontwikkelingen ten opzichte van 2013 op: Friesland en Drenthe komen nu beide aan het maximaal aantal van vijf sterren. Dat waren er in 2013 nog vier. Friesland scoort daarbij zeer hoog wat betreft de uitvoering van het routenetwerk. Drenthe onderscheidt zich met zijn uitstekende organisatie en uitvoering van het beheer en onderhoud. Utrecht, Noord-Brabant en Limburg hebben er ook een ster bij gekregen en komen nu net als Groningen, Overijssel en Zeeland uit op vier sterren. Gelderland is een ster kwijtgeraakt en is binnen de kwaliteitsmonitor nu op drie sterren uitgekomen. Dit heeft vooral te maken met de situatie op de Veluwe waar tot eind 2014 door het wegvallen van de regionale netwerkbeheerder (faillissement) geen afspraken waren over het beheer en onderhoud. Noord-Holland en Zuid-Holland zijn op drie sterren blijven staan maar zitten daarbij wel dicht bij de ondergrens. Voor alle provincies geldt dat nog winst te behalen is, met name wat betreft beheer en onderhoud en de organisatie daar rond omheen, inclusief digitalisering. Verder ook wat betreft het borgen van de kwaliteit (planologische bescherming). 5 2

8 1. Inleiding 1.1. NEDERLAND FIETSLAND Nederland mag met recht een fietsland worden genoemd. Niet alleen is fietsen in ons land een heel handige en efficiënte manier om van A naar B te komen, het is ook bij uitstek een activiteit om te genieten van natuur en landschap, om erop uit te trekken voor een korte of langere recreatieve tocht. De basisomstandigheden voor het maken van recreatieve fietstochten in ons land zijn in principe ideaal: veel afwisseling op korte afstanden, weinig hoogteverschillen en veel paden en wegen. Routes, maar ook aanvullende voorzieningen zoals afstappunten (o.a. horeca) maken de fietsmogelijkheden compleet. Wat betreft recreatieve routes is de afgelopen jaren in Nederland in een hoog tempo een groot aantal regionale netwerken op basis van knooppuntroutes ontwikkeld. In 2014 kwam daar het netwerk van Flevoland bij. Inmiddels is sprake van een landsdekkend aanbod van deze knooppuntnetwerken. De regionale fietsnetwerken sluiten aan op het landelijke netwerk van LF-routes (landelijke fietsroutes) De routenetwerken het LF-net en de regionale fietsnetwerken op basis van knooppunten bieden de fietser een uitgebreide, aantrekkelijke selectie uit het aanbod van paden en wegen in ons land; ruim kilometer route, waarvan km LF-net. Op basis van deze recreatieve fietsroutestructuur kan de fietser eenvoudig zelf een route naar keuze samenstellen maar worden ook vele thematische routes 6

9 aangeboden. De twee soorten netwerken zijn daarbij complementair; ze vullen elkaar aan, ook qua doelgroep. Het LF-net is met name bedoeld voor lange-afstand tochten, zoals fietsvakanties. De knooppuntnetwerken zijn vooral populair voor kortere (dag)tochten. De routenetwerken blijken een groot succes; zowel de LF-routes als de knooppuntroutes worden goed gebruikt, investeringen worden snel terugverdiend. In 2014 resulteerden de LF-routes volgens recent onderzoek in 2 miljoen overnachtingen en ruim 100 miljoen aan bestedingen onderweg. Zie ook het kader hieronder. Om dit succes vast te houden en zo mogelijk verder uit te bouwen is het zaak om samen met alle betrokkenen de komende jaren de kwaliteit te bewaken en waar nodig te verbeteren. De recreatieve fietsroutestructuur vormt een prachtige basis voor de verdere promotie van Nederland Fietsland. Investeren in routenetwerken loont! 8 miljoen Nederlanders maken jaarlijks 200 miljoen recreatieve fietstochten, waarvan ongeveer 15% via de routenetwerken *); Routenetwerken vormen stimulans voor regionale economie. Recreatieve fietstochten resulteren in 450 miljoen/jaar aan bestedingen onderweg, in de vorm van consumpties en overnachtingen *); Routenetwerken ontsluiten en verbinden natuur/landschap/platteland en gastronomie/verblijf; Routenetwerken dragen bij aan prettig woon- en vestigingsklimaat. Ze stimuleren bovendien het verblijf in de regio (eigen bewoners/toeristen); Routenetwerken stimuleren fietsgebruik en dus bewegen; goed voor gezondheid! *) Fietsrecreatiemonitor 2014 Fietsplatform i.s.m. NBTC/NIPO (CVO/CVTO) Niet investeren (in nazorg, de puntjes op de i) kost geld! Slechte kwaliteit leidt tot imagoschade, negatieve publiciteit; Ontevreden gebruikers zullen afhaken succes zal niet aanhouden; Vermindering binnen- en buitenlandse concurrentiepositie; Kapitaalvernietiging! Meer cijfers? 7 2

10 Recreatieve fietsroutestructuur: LF-net en regionale (knooppunt)netwerken status jan (bron: Stichting Landelijk Fietsplatform, landelijke routedatabank) Fietsroutestructuur Landelijke fietsroutes (4.500 km) Knooppuntroutes ( km) 25 LF-routes vormen landelijk netwerk Aansluiting op knooppuntroutes (gekoppeld) Aansluiting op Europese routes Fietsplatform: (door)ontw, beheer/borging Regio s: onderhoud (75 contractpartners) Hoofdgebruik: lange afstand fietstochten knooppunten, 50 regionale netwerken ± 40 beherende instanties ± km organisatorische grenzen Regio s: (door)ontw, beheer, onderhoud Fietsplatform: bewaken samenhang, advies Hoofdgebruik: dagtochten 8

11 1.2. AANLEIDING KWALITEITSMONITOR FIETSREGIO'S Het stadium van eerste aanleg van de routestructuur is achter de rug. Nu komt het aan op het bewaken en waar nodig verbeteren van de kwaliteit van de mogelijkheden voor het recreatieve fietsen. Verder op aanvullende productontwikkeling en promotie. Voor het stimuleren van kwaliteitsbehoud en -verbetering is een landelijk vergelijkend kwaliteitsonderzoek een effectief instrument. De afgelopen jaren zijn er verschillende initiatieven ontplooid op het gebied van vergelijkend onderzoek naar het fietsproduct van verschillende regio s. Veel van deze onderzoeken zijn uitgevoerd op initiatief van één of enkele provincies en toeristische regio s en zijn niet landsdekkend. Ook zijn er diverse websites die een eigen onderzoek doen naar de beste, mooiste of de populairste fietsregio. Verschillende provincies en/of regio s claimen op basis van deze onderzoeken dat zij fietsregio nr. 1 van Nederland zijn. Het Fietsplatform ziet vanuit zijn onafhankelijke positie een rol bij het uitvoeren van een landelijke benchmark voor het monitoren van de kwaliteit van de Nederlandse fietsregio s. In de in 2011 verschenen publicatie Recreatieve fietsroutenetwerken welke kant op analyseert het Fietsplatform het recreatieve fietsaanbod en geeft het adviezen voor het beheer, de productontwikkeling en de promotie van de netwerken. De kwaliteitsmonitor die het Fietsplatform in 2012 voor het eerst presenteerde kan worden gezien als een logisch vervolg op deze publicatie. De hierin opgenomen aandachtspunten en checklist vormden een goed bruikbaar toetsingskader. De kwaliteitsmonitor van zowel 2012 als 2013 heeft veel aandacht gekregen en heeft regio s gestimuleerd om de kwaliteit van het fietsroutenetwerk te verhogen. Tijdens het uitvoeren van de kwaliteitsmonitor 2015 hebben we gemerkt dat het stellen van vragen over de wijze waarop zaken zijn georganiseerd ertoe leidt dat provincies en regio s erover na gaan denken. Diverse provincies kwamen er bij het invullen van de vragenlijst achter dat het niet duidelijk is hoe zaken binnen hun provincie geregeld zijn. Dit heeft al bij het invullen van de vragenlijst de prikkel gegeven die we van deze monitor uit willen laten gaan. De landelijke benchmark moet provincies en regio s prikkelen om het fietsproduct naar een hoger kwaliteitsniveau te tillen. Dat lukt alleen als de verantwoordelijken zich committeren aan de kwaliteitsmonitor en de onafhankelijke positie daarbij van het Fietsplatform erkennen. In 2014 is de opzet van de monitor samen met enkele netwerkpartners kritisch tegen het licht gehouden. Gekeken is waar verbetering mogelijk en wenselijk zijn. Dit heeft geleid tot een herziening van de monitor waarmee het draagvlak voor het resultaat verder wordt vergroot INDELING PUBLICATIE In hoofdstuk 2 wordt de (vernieuwde) opzet van de kwaliteitsmonitor toegelicht. In hoofdstuk 3 worden de kwaliteitsmeting verder uitgewerkt. In hoofdstuk 4 wordt een totaalbeeld gegeven en worden conclusies op een rijtje gezet. In de bijlagen wordt per provincie een beknopte rapportage en conclusie gegeven. 9 2

12 2. Opzet vernieuwde kwaliteitsmonitor 2.1. VOORBEREIDING DOOR WERKGROEP MET REGIOPARTNERS Het Fietsplatform heeft voor het maken van een nieuwe opzet van de kwaliteitsmonitor de kennis en ervaring ingeroepen van enkele regionale netwerkpartners. In een oproep aan alle netwerkbeheerders en provincies is gevraagd input te geven voor een herziening van de kwaliteitsmonitor. Tevens werd gevraagd of partijen zitting wilden nemen in de werkgroep. Daarop is enthousiast gereageerd en is een werkgroep gevormd (zie kader: deelnemers). In de werkgroep is de monitor in een aantal stappen verder uitgewerkt. In de eerste fase zijn alle opmerkingen en vragen Werkgroep Kwaliteitsmonitor over de monitor die het Fietsplatform in voorgaande jaren had ontvangen, samen met alle reacties vanuit de regio s en provincies per onderwerp op een rij gezet. Dit vormde het uitgangspunt voor de eerste bijeenkomst van de werkgroep. Duidelijk werd dat een groot deel van de kritiek kon worden samengevat in: regio s/netwerkbeheerders worden afgerekend op zaken waar zij geen invloed op hebben. Dit heeft een negatief effect Recreatieschap de Marrekrite Provincie en Recreatieschap Drenthe Recreatie Midden Nederland Routebureau Zeeland Routebureau Brabant Routepunt VVV Zuid-Limburg op de beeldvorming over zowel het werk van de netwerkbeheerders als over de kwaliteitsmonitor. Dit zou ondervangen kunnen worden door in de monitor een splitsing aan te brengen tussen die zaken waar regio s/netwerkbeheerders invloed op hebben en die zaken die buiten hun beïnvloedingssfeer liggen. Dit is als vertrekpunt genomen voor een nieuwe indeling van de kwaliteitsmonitor: een deel waarin de kwaliteit van het netwerk beoordeeld wordt en een deel waarin de kwaliteit van de randvoorwaarden wordt bekeken. Vervolgens zijn zoveel mogelijk indicatoren verzameld die iets zouden kunnen zeggen over de kwaliteit van het netwerk. Per indicator is daarna gezocht naar een goede meetmethode. Om tot een zo objectief en gelijkwaardig mogelijk beeld te komen van de kwaliteit van het fietsproduct in de provincies is rekening gehouden met de volgende zaken: De mate van beschikbaarheid van de benodigde gegevens De benodigde gegevens dienen ook daadwerkelijk voorhanden te zijn. De mate van interpreteerbaarheid van de aangeleverde gegevens De gegevens dienden zo helder en zuiver mogelijk te worden verzameld. Daarom is er met vragenlijsten voor provincies gewerkt. In de vragenlijst is met de vraagstelling zo min mogelijk ruimte voor interpretatie opengelaten. Daarnaast zijn er aan de antwoorden eisen gesteld zoals de vermelding van bronnen of de verwijzing naar beleidstukken. De zorgvuldigheid en compleetheid van de gegevens De zorgvuldigheid van de aangeleverde gegevens is afhankelijk van de deskundigheid van de persoon die daarvoor is benaderd. Om de zorgvuldigheid van de gegevens zoveel mogelijk te garanderen is bij de schriftelijke vragenlijst aan de provincies specifiek geadviseerd deze met hulp van de netwerkbeheerders in te vullen. De netwerkbeheerders werden daarbij met naam en e- mailadres aangegeven. De netwerkbeheerders zelf zijn op de hoogte gesteld van het feit dat Fietsplatform aan de provincie heeft gevraagd om een vragenlijst in te vullen. 10

13 2.2. OPZET Bij de opzet van de herziene kwaliteitsmonitor is niet alleen gekeken naar de kwaliteit van de netwerken op dit moment, maar ook naar enkele basisvoorwaarden om de kwaliteit voor de toekomst te behouden. De herziene kwaliteitsmonitor bestaat uit twee onderdelen: 1) kwaliteit van de routenetwerken (knooppunt- en LF-routes) en 2) de kwaliteit van de randvoorwaarden. Onderdeel 1: Kwaliteit routenetwerken (knooppunt en LF-routes) De aspecten uit dit deel van de kwaliteitsmonitor zijn grotendeels direct en voor een kleiner deel indirect beïnvloedbaar door de netwerkbeheerders. Om de kwaliteit van de netwerken goed in beeld te brengen heeft het Fietsplatform gebruik gemaakt van diverse bronnen. De administratie van het Fietsplatform en het landelijk meldsysteem leverden samen met de antwoorden die provincies hebben gegeven op specifieke vragen, een groot deel van de input voor de onderdelen uitvoering en beheer en onderhoud van de netwerken. Het consumentenoordeel over de netwerken is ingebracht vanuit het CVO (Continu Vrijetijds onderzoek)en CVTO (Continu Vakantie Onderzoek). Het CVO en het CVTO zijn bestaande landelijke onderzoeken van het NBTC-NIPO Research die door de provincies veelal ook als standaard worden gebruikt. Het Fietsplatform werkt aan deze onderzoeken mee en laat hier specifieke extra vragen in meelopen over het gebruik van de routenetwerken. In deze onderzoeken heeft het publiek aangegeven welke waardering zij hebben voor verschillende aspecten van een fietstocht in de diverse gebieden in Nederland. Het verzamelen van de informatie uit de diverse bronnen is door het Fietsplatform uitgevoerd. De uitwerking van dit onderdeel is terug te vinden in hoofdstuk 3. Onderdeel 2: Kwaliteit randvoorwaarden De aspecten uit dit deel van de kwaliteitsmonitor zijn niet direct beïnvloedbaar door de netwerkbeheerders. De provincie heeft hier, door middel van het beleid, wel invloed op. Om de kwaliteit van de randvoorwaarden in beeld te brengen is gebruik gemaakt van de administratie van het Fietsplatform, consumentenoordeel (zie uitleg hierboven) en de antwoorden van de provincies op diverse vragen. Het verzamelen van de informatie uit de diverse bronnen is door het Fietsplatform uitgevoerd. De uitwerking van dit onderdeel is terug te vinden in hoofdstuk 4. Afspraken gemaakt en vastgelegd Voor (het behoud van) de kwaliteit van de routenetwerken is het belangrijk dat afspraken niet alleen mondeling zijn gemaakt, maar ook zijn vastgelegd. De praktijk wijst helaas uit dat afspraken vaak mondeling worden gemaakt tussen twee personen. Personeel wisselt en opvolging van afspraken is dan niet geregeld. Als afspraken (hoe eenvoudig ook) schriftelijk worden vastgelegd, wordt in principe gewaarborgd dat deze door een opvolger worden overgenomen. Dit verbetert de continuïteit van de afspraken over de netwerken en daarmee de kwaliteit ervan. Om deze reden is bij diverse indicatoren een vraag gesteld over het vastleggen van de afspraken KWALITEITSCERTIFICERING Voor beide onderdelen geldt dat het onderzoek niet gericht is op het aanwijzen van specifiek één provincie die wordt uitverkoren als de beste fietsprovincie. Het Fietsplatform gaat uit van een kwaliteitsbeoordeling waarbij provincies die het beter doen dan anderen, ook beter scoren. Gekozen is voor een sterrensysteem waarbij maximaal 5 sterren kunnen worden behaald. Het aantal behaalde sterren moet de regio s prikkelen om dit aantal bij een volgende meting te behouden of te vergroten. 11 2

14 Het Fietsplatform communiceert de objectieve kwaliteitscertificering, uitgedrukt in het aantal sterren van de regio s, ook richting het publiek. Daartoe is een logo ontworpen dat regio s ook mogen gebruiken in hun uitingen. Provincies met 4 of 5 sterren mogen met recht zeggen dat zij het op recreatief fietsgebied goed of uitstekend doen. Verbeterpunten zijn er altijd, dat geldt met name voor regio s met drie sterren. Toekenning punten Voor ieder aspect dat gemeten is, zijn antwoordcategorieën gemaakt waaraan een bepaald aantal punten is toegekend. Bij het toekennen van punten aan de diverse antwoordcategorieën is zoveel mogelijk getracht de maximale score alleen toe te kennen aan de gewenste situatie. Daarmee kan het dus voorkomen dat geen enkele regio het maximum aantal punten scoort. Het kan echter ook zijn dat alle regio s de maximale score behalen. Bij enkele indicatoren wordt uitgegaan van een gemiddelde waarde over heel Nederland. De provincies die ruim boven deze gemiddelde waarde scoren ontvangen het maximum aantal punten, provincies die er ruim onder scoren ontvangen geen punten. Het hanteren van deze werkwijze heeft tot gevolg dat er altijd regio s zijn die boven en onder het gemiddelde scoren. Het zal dus nooit zo zijn dat alle regio s op deze aspecten de maximale of minimale score behalen. In een groot deel van de provincies worden de regionale (knooppunt)netwerken beheerd door regio s, routebureaus of andere samenwerkingsverbanden. Dit heeft tot gevolg dat niet voor alle vragen een eenduidig antwoord voor de gehele provincie gegeven kan worden. Dit is opgelost door in de vragenlijst voor de provincies een antwoordcategorie op te nemen met: ja, in een deel van de provincie, namelijk:. Daarbij werden alle knooppuntnetwerken in de provincie specifiek benoemd. De provincie kon aankruisen voor welke netwerken het antwoord van toepassing was. Voor de puntentoekenning is per netwerk een percentage van de provincie berekend. De percentages van de netwerken die van toepassing waren zijn vervolgens opgeteld en op basis daarvan is een score berekend. Als een klein netwerk de zaken niet op orde heeft, heeft dit minder gevolgen voor de score dan wanneer de zaken in een relatief groot netwerk niet geregeld zijn. De scores op de onderdelen zijn samengebracht om te komen tot een totaalscore voor iedere provincie. Daarbij is een weging toegepast om tot een evenwichtige en realistische beoordeling te komen. Het ene aspect wordt belangrijker geacht dan het andere. Uitvoering, beheer en onderhoud en randvoorwaarden wegen alle drie ongeveer even zwaar (plm. 33%; resp. 176, 162 en 184 punten). Bij de randvoorwaarden wegen de vijf hoofdindicatoren alle ook ongeveer even zwaar (plm. 20%). Het consumentenoordeel weegt bij de meting van de kwaliteit van het routenetwerk (uitvoering en beheer/onderhoud) ongeveer 25% mee, bij de randvoorwaarden iets meer dan de helft. Binnen de totaalscore weegt het consumentenoordeel na de weging netto ongeveer éénderde mee (plm. 33%). Berekening aantal sterren Om het aantal sterren te berekenen wordt het totaal aantal behaalde punten gedeeld door het maximaal aantal punten dat behaald kan worden. Vervolgens wordt dit door 5 gedeeld. De score wordt daarna afgerond naar een heel getal. Daarbij is gekeken naar de score met twee cijfers achter de komma. 4,49 wordt daarbij 4 sterren en 4,50 levert 5 sterren op. Voor ieder van de twee onderdelen: kwaliteit routenetwerk en kwaliteit randvoorwaarden wordt apart een score in sterren gegeven. Het totaal aantal sterren dat aan de provincie wordt toegekend is geen gemiddelde van de sterrentoekenning van beide onderdelen, maar wordt bepaald op basis van het totaal aantal behaalde punten en het maximaal aantal te behalen punten. 12

15 Tabel 2: omrekening scores naar sterren Totaalscore Aantal sterren > 90% van de totale score 70%-90% van de totale score 50%-70% van de totale score 30%-50% van de totale score 10%-30% van de totale score 2.4. FIETSREGIO S - DE PROVINCIES De kwaliteitsmonitor richt zich op de 12 Nederlandse provincies. Deze indeling sluit aan op de wijze waarop het beheer, onderhoud en de aanleg van het fietsproduct in Nederland is georganiseerd. In de kwaliteitsmonitor van 2012 en 2013 werden ook enkele specifieke regio s meegenomen: de Waddeneilanden, Texel, drie Overijsselse regio's, de vier Gelderse streken, Noord- en Midden-Limburg en Zuid-Limburg. Doordat er minder financiële middelen beschikbaar waren was het Fietsplatform genoodzaakt tot een soberder aanpak. Specifieke regio s en hun onderscheidende kwaliteiten konden hierdoor helaas niet meer in de meting opgenomen worden. De provincie Flevoland was niet bereid om de vragenlijst voor de kwaliteitsmonitor in te vullen. Daardoor zou een zodanig groot deel van de gegevens ontbreken dat goede vergelijking niet meer mogelijk is. Er is dan ook besloten deze provincie niet mee te nemen in de kwaliteitsmeting. Om deze reden ontbreekt in de tabel de kolom met de provincie Flevoland. Wanneer in de tekst gesproken wordt over alle provincies, is Flevoland hier niet in meegenomen. Wel wordt bij beheer en onderhoud de situatie in Flevoland beschreven, vanwege het grote belang van de continuïteit van de routenetwerken. 13 2

16 14

17 3. Kwaliteitsmeting 3.1. BEOORDELINGSKADER Het doel van de kwaliteitsmonitor is om regio s te stimuleren de kwaliteit van het fietsrouteaanbod te behouden of naar een hoger niveau te tillen. Dit gaat het best als regio s invloed uit kunnen oefenen op de score die zij behalen. Dit onderdeel van de kwaliteitsmonitor richt zich daarom voornamelijk op door netwerkbeheerders/regio s beïnvloedbare indicatoren. De kwaliteit van de knooppunt- en LF-routes is gemeten op twee hoofdindicatoren: uitvoering en beheer/onderhoud. De kwaliteit is bepaald op basis van aantal subindicatoren die gemeten kunnen worden op diverse aspecten. Tabel 3 geeft een overzicht van de hoofdindicatoren, de subindicatoren en de gemeten aspecten. Verder welke definitie is gehanteerd en welke bronnen zijn gebruikt. Tabel 3: Beoordelingskader Kwaliteitsmonitor 2015, beoordelingskader 1. Kwaliteit routenetwerk (knooppunt-en LF-routes) 1.1 Uitvoering a Uitvoering bewegwijzering knooppuntroutes is bewegwijzering conform landelijke standaard? waardering consument kwaliteit bewegwijzering b Dichtheid knooppuntnetwerk is dichtheid conform landelijke norm? c Afstemming knooppuntroutes met andere fietsroutes zijn knooppunt- en LF-routes gesynchroniseerd? zijn er afspraken gemaakt over behoud synchronisatie? zijn afspraken vastgelegd over behoud synchronisatie? zijn netwerken afgestemd met aangrenzende regio s, sluiten ze goed aan? is behoud aansluiting gewaarborgd? is tracering bewegwijzerde themaroutes gelijk aan knooppuntroutes? zijn er afspraken gemaakt over behoud afstemming thema- en knooppuntroutes? zijn afspraken vastgelegd over behoud afstemming? d Kwaliteit paden en wegen waardering consument; kwaliteit paden en wegen waardering consument; drukte op fietspaden e Aantrekkelijkheid tracé waardering consument; aantrekkelijkheid omgeving waardering consument; kwaliteit routeverloop 1.2 Beheer en onderhoud a Verantwoordelijkheid beheer is netwerkbeheer van één knooppuntnetwerk in één hand? b Onderhoud bewegwijzering is vastgelegd wie onderhoud betaalt en wie het uitvoert? is onderhoud LF-en knooppuntbewegwijzering in één hand? zijn er afspraken gemaakt over exacte grens van het onderhoud? oplossingspercentage oplossingstermijn waardering consument; kwaliteit bewegwijzering c Onderhoud en actualisatie informatiepanelen is geregeld wie onderhoud van infopanelen uitvoert en betaalt? zijn afspraken over onderhoud infopanelen contractueel vastgelegd? worden panelen vervangen na beschadiging? worden panelen vervangen na routewijziging? d Omgang met wijzigingen in routes en tijdelijke omleidingen is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor beslissingen over routenetwerken? is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor financiering van routewijzigingen? is gelijktijdige wijziging LF-routes met fietsknooppuntroutes vastgelegd? is verantwoordelijkheid bewegwijzeren omleidingen bij wegopbrekingen vastgelegd? actief beleid om bekendheid te geven aan netwerk bij gemeenten/wegbeheerders? e Omgang met grote infrastructurele projecten is verantwoordelijkheid tijdige signalering problemen fietsroutenetwerken vastgelegd? stuurt provincie op behoud kwaliteit netwerken bij grote infrastructurele projecten? f Digitale bestanden fietsknooppuntnetwerk zijn digitale bestanden beschikbaar/uitwisselbaar? is er budget beschikbaar voor de actualisatie (min eens per jaar)? is vastgelegd dat routedata minimaal eens per jaar moeten worden geactualiseerd? stuurt provincie op actualiteit en uitwisselbaarheid bestanden fietsroutenetwerk? g Digitale bestekken bordlocaties zijn digitale bestekken van knooppuntnetwerk(en) aanwezig? is er budget beschikbaar om de bestekken actueel te houden? worden bestekken minimaal eens per jaar geactualiseerd? stuurt provincie op actualiteit van digitale bestekken? h Doorontwikkeling/kwaliteitsbehoud netwerk is er provinciaal beleid voor doorontwikkeling/ kwaliteitsimpuls fietsroutenetwerk? is er budget voor doorontwikkeling/ kwaliteitsimpuls fietsroutenetwerk? Bron (+ meeteenheid) Fietsplatform/administratie CVO/CVTO NBTC-NIPO reseach (rapportcijfer consument) Fietsplatform/routedatabank (lengte netwerk/ km2) Fietsplatform vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies CVO/CVTO NBTC-NIPO reseach (rapportcijfer consument) CVO/CVTO NBTC-NIPO reseach (rapportcijfer consument) CVO/CVTO NBTC-NIPO reseach CVO/CVTO NBTC-NIPO reseach administratie Fietsplatform vragenlijst provincies administratie Fietsplatform vragenlijst provincies landelijk meldsysteem (aantal opgeloste meldingen/aantal meldingen) landelijk meldsysteem (gem. aantal weken tussen melding en afmelding) CVO/CVTO NBTC-NIPO reseach (rapportcijfer consument) vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies Fietsplatform vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies vragenlijst provincies 15 2

18 3.2. RESULTATEN ONDERDEEL 1: KWALITEIT ROUTENETWERKEN Hieronder wordt per hoofd- en subindicator een toelichting gegeven op de meting en de puntentoekenning. Hoofdindicator 1.1: Uitvoering routenetwerken (knooppunt/lf) In de publicatie Recreatieve fietsroutenetwerken - welke kant op? (Fietsplatform, 2011) zijn adviezen gegeven over onder meer de dichtheid van het knooppuntnetwerk, de uitvoering van de bewegwijzering en de synchronisatie met de LF-routes. Gekeken is hoe de verschillende provincies en de eventuele regio's daarbinnen de adviezen uit deze notitie op het routenetwerk hebben toegepast. a. Uitvoering bewegwijzering Netwerk conform landelijke standaard Uniformiteit in de uitvoering van de routenetwerken draagt bij aan herkenbaarheid voor het publiek. Fietsers weten daarmee wat ze kunnen verwachten. Gekeken is of de bewegwijzering van de fietsroutenetwerken zijn uitgevoerd conform de landelijke standaard (systematiek, materiaalgebruik). Dit is in de meeste regio s het geval. Enkele regio s wijken hiervan af. Zo wordt in Noord-Brabant (nog) gebruik gemaakt van centrumverbindingen die niet tot de landelijke standaard behoren en is er in Zuid-Holland een regio die afwijkende borden gebruikt. In Amsterdam is een deel van de rechthoekige borden vervangen door aanduidingen op handwijzers en in Drenthe wordt een bewegwijzeringsystematiek gebruikt waarbij de borden van de rondritten onderdeel uitmaken van de knooppuntbewegwijzering. Deze afwijkingen verminderen de uniformiteit van het fietsknooppuntensysteem in Nederland. Dit geeft verwarring voor de fietser en maakt extra uitleg nodig. Waardering consument; kwaliteit bewegwijzering De waardering van de consument van de bewegwijzering van het routenetwerk is een goede indicator voor zowel de uitvoering als het onderhoud. Dit aspect wordt daarom bij beide onderdelen meegenomen. Tabel 4: Resultaten kwaliteitsmonitor; uitvoering bewegwijzering aantal punten per onderdeel score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerken (knooppunt-en LF-routes) 1.1 Uitvoering a Uitvoering bewegwijzering is bewegwijzering conform landelijke standaard? niet conform standaard 0 0 grotendeels conform standaard volledig conform standaard waardering consument: kwaliteit bewegwijzering gemiddeld rapportcijfer uit CVO 2014 en CVTO ,7 8,1 8,2 7,8 7,9 7,9 7,6 7,5 7,8 7,8 7,7 onder gemiddeld (< 7,7) gemiddeld (7,7 t/m 7,8) boven gemiddeld (> 7,8) Voor de doorwerking van dit onderdeel in de totale monitor, inclusief weging, zie tabel 24 (blz. 40) b. Dichtheid knooppuntnetwerken Het Fietsplatform heeft in de publicatie Recreatieve fietsroutenetwerken - welke kant op? (2011) advies gegeven over onder meer de dichtheid van het knooppuntnetwerk. Een netwerk moet een bepaalde dichtheid hebben om de fietser keuzes te bieden. Met de gegevens van het netwerk in de landelijke routedatabank kon een- 16

19 voudig de dichtheid berekend worden. Gemeten is of deze dichtheid binnen de marges van het advies valt. Alle provincies blijken aan de indicatieve norm te voldoen. Tabel 5: Resultaten kwaliteitsmonitor; dichtheid knooppuntnetwerk(en) aantal punten per onderdeel score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerken (knooppunt-en LF-routes) 1.1 Uitvoering b Dichtheid knooppuntnetwerk(en) is dichtheid conform landelijke norm? niet conform landelijke norm 0 conform landelijke norm Voor de doorwerking van dit onderdeel in de totale monitor, inclusief weging, zie tabel 24 (blz. 40) c. Afstemming routes en regio s Een knooppuntnetwerk staat niet op zichzelf. Het is onderdeel van het geheel aan fietsroutenetwerken in Nederland. Het sluit aan op andere knooppuntnetwerken, op LF-routes en op themaroutes. Het is belangrijk dat afstemming met deze netwerken en routes plaatsvindt. Synchronisatie LF-routes en knooppuntroutes Landelijk wordt gestreefd naar een situatie waarbij LF-routes altijd eenzelfde tracé volgen als de knooppuntroutes en de bewegwijzering van beide soorten routes gezamenlijk aan één drager is bevestigd. Deze combinatie is prettig voor de recreatieve fietser, die kan daardoor eenvoudig overstappen. Daarnaast is bewegwijzering door synchronisatie duidelijker en minder ontsierend in het landschap. Bovendien kan hiermee efficiencyvoordeel in het onderhoud worden behaald. Het al dan niet gesynchroniseerd zijn is als kwaliteitsindicator meegenomen. In veel regio s is sprake van volledige synchronisatie van de LFen de knooppuntroutes. In enkele regio s is dat nog niet gelukt. Redenen hiervoor waren bijvoorbeeld: gemeenten die niet instemden met verplaatsing van het tracé of regio s die toezeggingen hebben gedaan de knooppuntroute te verplaatsen naar het LF-tracé maar dit nog niet hebben uitgevoerd. Het behoud van de tot stand gebrachte synchronisatie is van belang. Daarom is aan de provincies gevraagd of er afspraken zijn gemaakt over het behoud van de synchronisatie én of deze afspraken zijn vastgelegd. Afstemming met aangrenzende regio s Aan iedere regio zitten grenzen. Het komt de kwaliteit van Nederland als fietsland ten goede als de fietser zo min mogelijk van deze bestuurlijke grenzen merkt. Hij moet via de knooppunt- en LF-routes ongestoord van de ene naar de andere regio kunnen fietsen. Om dit mogelijk te maken dienen bewegwijzering en tracering tussen twee aangrenzende regio s naadloos op elkaar aan te sluiten. Niet alleen op papier, maar ook in het veld. Aangezien het ondoenlijk is om alle grenzen in het veld te controleren, is aan de provincies gevraagd of de netwerken zijn afgestemd met de aangrenzende regio s. 17 2

20 Omdat het belangrijk is dat die aansluitingen behouden blijven als routes wijzigen, is tevens gevraagd of het behoud van de aansluiting is gewaarborgd. Ter controle is gevraagd op welke wijze dat gebeurt. In veel provincies is dit goed geregeld, in Gelderland, Noord-Holland en Zuid-Holland nog niet bij alle netwerken volledig. Afstemming met themaroutes Knooppuntnetwerken vormen de basis voor ontelbare fietstochten. Landelijk beleid is dat tracés van de oorspronkelijke bewegwijzerde themaroutes worden opgenomen in de knooppuntnetwerken en dat deze routes vervolgens zo veel mogelijk worden gesaneerd. Alleen voor sterke thema's is een eigen bewegwijzering naast knooppuntbewegwijzering relevant, vooral uit oogpunt van herkenbaarheid en marketing van deze route-iconen. Het saneren van themaroutes komt verderop aan de orde. Bij dit onderdeel gaat het erom of bestaande/resterende themaroutes gebruik maken van dezelfde paden en wegen als de knooppuntroutes. Voor de kwaliteitsmonitor is gevraagd a) of de tracering van de themaroutes over de knooppuntroutes loopt, b) of afspraken over de afstemming zijn gemaakt en c) of deze zijn vastgelegd. Tabel 6: Resultaten kwaliteitsmonitor; afstemming routes en regio s aantal punten per onderdeel score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerken (knooppunt-en LF-routes) 1.1 Uitvoering c Afstemming routes en regio's zijn knooppunt- en LF-routes gesynchroniseerd? nee 0 ja, grotendeels ja, volledig zijn er afspraken gemaakt over behoud synchronisatie? nee 0 ja, voor deel van provincie 1 1 ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) 2 2 ja, voor de gehele provincie zijn afspraken vastgelegd over behoud synchronisatie? nee, niet vastgelegd 0 0 ja, voor deel van provincie 1 1 ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) 2 2 ja, voor gehele provincie zijn netwerken afgestemd met aangrenzende regio s, sluiten ze goed aan? nee 0 ja, voor een deel 1 1 ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) 2 2 ja, voor de gehele provincie is behoud aansluiting gewaarborgd? nee 0 ja, voor deel van provincie ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) 2 ja, voor de gehele provincie is tracering bewegwijzerde themaroutes gelijk aan knooppuntroutes? nee 0 ja, voor een deel van de provincie ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) ja, voor gehele provincie zijn er afspraken gemaakt over behoud afstemming thema- en knooppuntroutes? nee 0 ja, voor een deel ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) 2 ja, voor de gehele provincie zijn afspraken vastgelegd over behoud afstemming? nee ja, voor deel van de provincie (< 75%) ja, voor overgrote deel van de provincie (> 75%) 2 ja, voor de gehele provincie Voor de doorwerking van dit onderdeel in de totale monitor, inclusief weging, zie tabel 24 (blz. 40) 18

21 In enkele provincies zijn themaroutes volledig geïntegreerd en gesaneerd. Als er geen themaroutes meer bewegwijzerd zijn, zijn er ook geen afspraken nodig over de afstemming en hoeven deze ook niet vastgelegd te worden. Deze provincies krijgen dan het maximaal aantal punten op het onderdeel afstemming. d. Kwaliteit paden en wegen Waardering consument kwaliteit paden en wegen Het is onmogelijk om de kwaliteit van de paden en wegen in het veld te meten. Daarom is voor dit onderdeel gebruik gemaakt van het oordeel van de consument. Zowel in het CVO als in het CVTO is gevraagd naar de waardering van de consument op het onderdeel kwaliteit van de paden en wegen. Consumenten hebben een rapportcijfer gegeven. Hieruit is door het NBTC-NIPO research een gemiddeld cijfer per provincie berekend. De waardering ligt dicht bij elkaar (tussen 7,8 en 8,3; gemiddeld 7,95). In deze kwaliteitsmonitor is per provincie gekeken of de waardering van de consument boven of onder het gemiddelde is. De provincies Friesland, Drenthe, Utrecht en Zeeland scoorden bovengemiddeld en kregen 3 punten. Waardering consument drukte op paden en wegen Een weg of pad kan goed asfalt hebben en goed onderhouden worden. Maar als de breedte van het pad of het aantal beschikbare paden en wegen niet is afgestemd op de drukte in het gebied, voldoet het pad toch niet aan de kwaliteit die de fietser wenst. Daarom is ook de beleving van de drukte op paden en wegen in het onderdeel kwaliteit meegewogen. Zowel in CVO als in het CVTO is aan de fietsers gevraagd een rapportcijfer te geven aan de drukte op de fietspaden. Het cijfer varieert tussen de 7,3 en 8,6 met een gemiddelde van 7,74. De provincies Friesland en Zeeland scoren op dit onderdeel bovengemiddeld en kregen daarvoor 3 punten. Omdat de waardering van de consument van de kwaliteit van de paden en wegen belangrijker wordt geacht dan de drukte op de fietspaden wordt deze score zwaarder meegewogen in het totaal. Tabel 7: Resultaten kwaliteitsmonitor; kwaliteit paden en wegen aantal punten per onderdeel score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerken (knooppunt-en LF-routes) 1.1 Uitvoering d Kwaliteit paden en wegen waardering consument; kwaliteit paden en wegen gemiddeld rapportcijfer uit CVO 2014 en CVTO ,9 8,3 8,1 7,9 8,0 8,1 7,8 7,9 8,1 8,0 7,8 onder gemiddeld (< 7,9) gemiddeld (7,9-8,0) boven gemiddeld (> 8,0) waardering consument; drukte op fietspaden gemiddeld rapportcijfer uit CVO 2014 en CVTO ,6 8,1 7,8 7,8 7,8 7,5 7,3 7,7 8,0 7,3 7,7 onder gemiddeld (< 7,7) gemiddeld (7,7 en 7,8) boven gemiddeld (> 7,8) Voor de doorwerking van dit onderdeel in de totale monitor, inclusief weging, zie tabel 24 (blz. 40) e. Aantrekkelijkheid tracé Aantrekkelijkheid van een tracé is zeer subjectief. Door veel mensen hierover te bevragen kan echter toch een objectieve vergelijking gemaakt worden. De aantrekkelijkheid van het tracé kan worden bepaald door de waardering van de consument op het onderdeel aantrekkelijkheid van de omgeving én de kwaliteit van het route- 19 2

22 verloop. Achterliggende gedachte is dat door de tracékeuze een beeld van de omgeving aan de fietser wordt gegeven. Met slimme keuzes kunnen aantrekkelijke delen van de omgeving getoond worden. Daarmee heeft de regio, die de routekeuzes maakt, invloed op de beeldvorming van de consument over de omgeving. Ook voor dit onderdeel is gebruik gemaakt van de waardering die de consument heeft aangegeven in het CVO en CVTO. De gemiddelde rapportcijfers per provincie voor de aantrekkelijkheid van het tracé variëren tussen de 8 en de 8,6 waarbij een gemiddelde over alle provincies ligt op 8,29. De provincies Friesland, Drenthe, Gelderland en Utrecht scoren bovengemiddeld en krijgen 3 punten. De rapportcijfers voor de kwaliteit van het routeverloop liggen lager; tussen de 7,6 en de 8,2 met een gemiddelde van 7,80. De provincies Friesland, Drenthe en Gelderland scoren ook hierbij bovengemiddeld en krijgen 3 punten. De beide scores worden even zwaar meegewogen in het totaaloverzicht. Tabel 8: Resultaten kwaliteitsmonitor; aantrekkelijkheid tracering aantal punten per onderdeel score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerken (knooppunt-en LF-routes) 1.1 Uitvoering e Aantrekkelijkheid tracé waardering consument; aantrekkelijkheid omgeving gemiddeld rapportcijfer uit CVO2014 en CVTO ,0 8,6 8,6 8,3 8,4 8,5 8,2 8,1 8,3 8,1 8,2 onder gemiddeld (< 8,2) gemiddeld (8,2 en 8,3) boven gemiddeld (> 8,3) waardering consument; kwaliteit routeverloop gemiddeld rapportcijfer uit CVO 2014 en CVTO ,6 8,1 8,2 7,7 7,9 7,8 7,7 7,6 7,8 7,8 7,8 onder gemiddeld (< 7,7) gemiddeld (7,7 en 7,8) boven gemiddeld (> 7,8) Voor de doorwerking van dit onderdeel in de totale monitor, inclusief weging, zie tabel 24 (blz. 40) Hoofdindicator 1.2: beheer en onderhoud routenetwerken a. Verantwoordelijkheid beheer Ligt netwerkbeheer van één netwerk in één hand? Om goed beheer van het routenetwerk te kunnen waarborgen is het belangrijk dat één partij aanspreekbaar is voor het volledige netwerk. Wenselijk is dat er per netwerk één partij is die beslissingen kan nemen en dat er één aanspreekpunt is. Dit is bijv. belangrijk bij routewijzigingen, publicaties of belangenbehartiging. Het afstemmen met aangrenzende regio s, met LF-netwerken en met thematische routes werkt efficiënter en is minder foutgevoelig als er één partij is die beslissing kan nemen. Het Fietsplatform heeft overzicht van alle netwerkbeheerders. Bekend is wie voor welk (deel van) het netwerk verantwoordelijk is. Dat overzicht is de basis voor de score op het onderdeel: ligt het netwerkbeheer van één knooppuntnetwerk in één hand? In vrijwel alle provincies is dit goed geregeld, met uitzondering van Flevoland 1 en Noord-Holland. 1 Hoewel Flevoland niet heeft meegewerkt aan de kwaliteitsmonitor beschrijven we hier wel de actuele situatie in deze provincie wat betreft het beheer en onderhoud, vanwege het grote belang van de continuïteit van de routenetwerken. 20

23 Tabel 9: Resultaten kwaliteitsmonitor; beheer netwerk aantal punten per onderdeel score provincies Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland (Flevoland) Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1. Kwaliteit routenetwerken (knooppunt-en LF-routes) 1.2 Beheer en onderhoud a Verantwoordelijkheid beheer is netwerkbeheer van één knooppuntnetwerk in één hand? niet één beheerder per netwerk 0 deel provincie één beheerder per netwerk (< 75%) 1 overgrote deel van de provincie één beheerder per netwerk (> 75%) 2 2 gehele provincie één beheerder per netwerk Voor de doorwerking van dit onderdeel in de totale monitor, inclusief weging, zie tabel 24 (blz. 40) b. Onderhoud bewegwijzering Is vastgelegd wie het onderhoud uitvoert en wie het betaalt? Dat onderhoud van de bewegwijzering van groot belang is behoeft geen uitleg. Om onderhoud goed uit te kunnen voeren, is het allereerst van belang dat goede afspraken zijn gemaakt. Om het onderhoud te kunnen waarborgen, dient vastgelegd te zijn wie het onderhoud betaalt en wie het uitvoert. Dit is een belangrijke graadmeter voor de daadwerkelijk kwaliteit van het onderhoud nu en in de toekomst. Voor de LF-routes is dit geregeld door het Fietsplatform. Aan de provincies is gevraagd of is vastgelegd wie het onderhoud van het fietsknooppuntnetwerk betaalt en wie het uitvoert. In vrijwel heel Nederland is dit goed vastgelegd. In Flevoland, Noord- Holland en Zuid-Holland zijn nog enkele regio s waar dit niet geregeld is. Ligt het onderhoud van fietsknooppuntnetwerken en LF-routes in één hand? Landelijk beleid is dat de tracés van LF-routes en knooppuntroutes gecombineerd zijn en de bewegwijzering op dezelfde palen is aangebracht. Om deze synchronisatie in stand te houden is het belangrijk dat beide soorten borden door dezelfde organisatie worden onderhouden. Als het onderhoud van beide routes in één hand ligt, is dit enerzijds efficiënt en anderzijds een goede basis voor het behoud van de synchronisatie van beide routes. Bij het Fietsplatform is bekend in welke regio s het onderhoud van beide soorten routes bij dezelfde organisatie ligt. Het Fietsplatform heeft de afgelopen jaren veel tijd gestoken in het onderbrengen van het LF-onderhoud bij de organisatie die ook het knooppuntonderhoud in beheer heeft. Dit is voor vrijwel heel Nederland gelukt. Alleen in Flevoland, Zuid-Holland en klein deel van Noord-Holland is dat nog niet het geval. In Zuid-Holland wordt op dit moment gewerkt aan een verandering van deze situatie. Verwacht wordt dat dit in de loop van 2015 geregeld zal zijn. In Flevoland ligt het onderhoud van LF-en fietsknooppuntnetwerken slechts bij één van de 5 netwerken in één hand. Zijn afspraken gemaakt over de exacte grens van het onderhoud? Voor ieder bord dient duidelijk te zijn wie het onderhoud uitvoert en wie de kosten daarvoor draagt. In theorie lijkt dit eenvoudig, maar in de praktijk blijkt het niet altijd duidelijk te zijn waar de exacte grens van de regio of onderhoudsverplichting ligt. Daardoor ontstaan stukken niemandsland waar geen onderhoud wordt uitgevoerd. De situaties waarin afspraken niet duidelijk zijn komen naar voren wanneer op die locaties meldingen in het landelijk meldsysteem worden gedaan. De melding wordt automatisch doorgestuurd naar de regio waarbinnen de melding valt. De netwerkbeheerder geeft aan dat het niet zijn verantwoordelijkheid is. Vervolgens gaat 21 2