Diensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw OLO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Diensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw OLO"

Transcriptie

1 Diensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw

2 Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening Onthaal, pedagogisch adviseren en outreach Doelgroep: Algemene opvoedingsondersteuning (Opvoedingswinkel) Ouders van kinderen en jongeren met een (vermoeden van een) beperking, bv. ADHD, ASS, Volwassenen met een (vermoeden van een) beperking Werking: Individueel aanbod (informatie, advies, kortdurende of laagintensieve begeleiding) Vormingsavonden en groepsbegeleidingen Outreach: aanbod aan professionelen rond gedragsstoornissen en handicap

3 Vandaag Omgaan met autisme en verstandelijke beperking Toelichting autisme Toelichting verstandelijke beperking Praktische tips Hulpmiddelen Testing en sociale kaart Vragen

4 Autiwatte? Autiwelke? Ontwikkeling verloopt anders op vlak van: een stoornis in het sociale contact, wederkerigheid Moeilijk kunnen inleven in anderen Geen oog voor context Moeilijk inschatten wat anderen van plan zijn, bedoelen of denken een stoornis in de (non-)verbale communicatie Taal letterlijk nemen Dubbelzinnigheden worden niet begrepen Lichaamstaal wordt moeilijk begrepen beperkt repertoire van interesses en activiteiten (rigiditeit) Duidelijkheid en structuur is belangrijk Uitzonderingen op de regel moeten aangekondigd worden

5 Specifieke moeilijkheden autisme Snel denken en verbanden leggen Sociaal contact maken Rekening houden met context (hele plaatje zien) Communiceren Het begrijpen van woorden en taal (dubbelzinnigheid) Zich iets inbeelden Plotselinge, onaangekondigde veranderingen Empathie (inleven in anderen)

6 Handvaten Algemeen Regels en afspraken maken duidelijkheid geven Verwacht geen reactie op non-verbale communicatie Bewust zijn van andere manier van denken Sociale contacten verlopen anders Voorspelbaarheid: hoe communiceren we dit & veranderingen tijdig aankondigen Schrijf op (of teken) wat belangrijk is om te onthouden visueel maken!

7 Handvaten In communicatie Concrete, duidelijke taal in korte zinnen Niet te veel informatie in één keer meedelen opdelen in stukken Concrete vragen stellen NIET: Wat vond jij van vandaag? WEL: Heb je lekker gegeten deze middag? Tijd geven om info te verwerken, stilte laten is niet erg Verhaal van filter

8 Verstandelijke Handiwatte? Handiwelke? Beperkingen op verschillende terreinen Moeilijkheden om zich aan te passen aan de eisen die de samenleving stelt op grond van iemands leeftijd en culturele achtergrond. De omgeving ziet vaak niet wat je van hen kan verwachten en vaak kunnen deze mensen deze verwachtingen niet waarmaken. Verstandelijke handicap wordt ingedeeld op basis van IQ De indeling van Van Gennep (1983) : * Rand: * Licht verstandelijk gehandicapt: * Matig verstandelijk gehandicapt: 40-54

9 Specifieke moeilijkheden verstandelijke beperking Lange tijd concentreren Plannen, structureren & organiseren Realistisch zelfbeeld (over- of onderschatten van eigen capaciteiten) Sociaal netwerk (instabiel / beperkt /men is minder sociaal vaardig) Impulsiviteit Empathie Zichzelf uiten Probleemoplossing Gebruiken van geleerde vaardigheden in nieuwe, gelijkaardige situaties Exploreren en leren uit ervaringen

10 Handvaten Algemeen Vertrouwensband opbouwen Samenwerken ipv controleren Respecteren van tempo van de cliënt Uitgaan van sterktes, niet van zwaktes Sociaal netwerk (doen) aanspreken Positief bekrachtigen Duidelijk schetsen wat men wel en niet kan verwachten

11 Handvaten In communicatie Rustige omgeving zonder veel afleiding, indien nodig pauzes inlassen Gesprek beginnen met samenvatting vorig gesprek + nieuw gesprek inleiden Gemakkelijk, helder taalgebruik Laten samenvatten om te kijken of het begrepen werd Niet te veel informatie in één keer Veelvuldige herhaling Visueel maken van gesprekken Taakanalyse: deeltaken verdelen

12 Praktische tips Het wonder van positief bekrachtigen Geef complimenten, wees positief. Erkennen goed of afkeuren / oordeel / bevestigen Erkennen = aangeven aan de ander dat je ziet of beseft wat de ander probeert te doen Visualiseren Hetgeen je belangrijk vindt Dit kan op verschillende manieren: picto s, tekenen, opsommen, Begrenzen Wijs op regels en gemaakte afspraken Neem ze er desnoods bij (visueel) Bewaak je eigen grenzen

13 Praktische tips Ondersteuning in kaart brengen Waar kan cliënt terecht voor wat: schrijf dit op, samen met cliënt Vanuit ik-vorm praten + feiten/gedragingen benoemen Vaak al verleden met aanvallend of controlerende communicatie Vb Kan jij dat nu nog niet?!, Hoe doe jij dat nu?!, Feiten benoemen: 1. Ik zie dat je boos bent OF Ik hoor dat je je stem verheft en ik zie dat je wild met je armen zwaait 2. Ik zie dat jij er niet meer aan uit kunt OF Ik zie dat jij van links naar rechts loopt en je huiswerk niet gedaan raakt, kunnen we samen kijken hoe dit wel gaat lukken?

14 Praktische tips Doorverwijzen Soms is er meer of andere hulp nodig Woede-uitbarsting Bewaak je grenzen Volgende keer gaan terugkoppelen vanuit ik + feiten benoemen + hoe pakken we volgende keer aan? Moeilijk traject Ventileren bij team/verantwoordelijke Outreach van OLO? Lijst met adressen waar je terecht kan?

15 Hulpmiddelen

16 Hulpmiddelen

17 Hulpmiddelen

18 Hulpmiddelen

19 Hulpmiddelen

20 Hulpmiddelen

21 Hulpmiddelen

22 Testing Testing volwassenen: Gouverneur Kinsbergen Wilrijk Indigo vzw Mechelen Triangel vzw - Borsbeek Privépraktijken Testing kinderen UKJA - Antwerpen COS Wilrijk Indigo vzw Mechelen Triangel vzw - Borsbeek Privépraktijken

23 Sociale kaart Websites Reguliere diensten OCMW Ziekenfonds Gezinszorg CAW Handicapspecifieke diensten Rechtstreeks toegankelijke hulp Niet-rechtstreeks toegankelijk: VAPH erkenning nodig

24 Vragen

25 Bedankt voor jullie aandacht!

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking

Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke

Nadere informatie

Op weg naar stage en werk

Op weg naar stage en werk Op weg naar stage en werk Lian Schuyt Inhoud Arbeid Arbeid en autisme Op weg naar stage en werk Uitvoering van het programma Aandachtspunten Waarom stagelopen/werken? zingeving status en eigenwaarde inkomen

Nadere informatie

Klare taal. Helder communiceren met cliënten en patiënten Den Bell 25 mei 2019

Klare taal. Helder communiceren met cliënten en patiënten Den Bell 25 mei 2019 Klare taal Helder communiceren met cliënten en patiënten Den Bell 25 mei 2019 Programma Lage gezondheidsvaardigheden (h)erkennen Tips voor communicatie op maat Tips visuele ondersteuning 1 Teksten vergelijken

Nadere informatie

Herkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee?

Herkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee? Herkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee? Wie zijn wij? Samantha van Engeland & Marianne Stevens Even voorstellen... Maar dan net even anders... Knelpunten voor mensen met een licht verstandelijke

Nadere informatie

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Eerst de relatie, dan de communicatie In de communicatie tussen personen Inhoudsaspect Feiten Gebeurtenissen Resultaten Adviezen Relatieaspect Wat speelt tussen

Nadere informatie

www.meegeldersepoort.nl

www.meegeldersepoort.nl www.meegeldersepoort.nl Verkiezingsevent 25 februari 2014 Workshop Herkennen van en omgaan met mensen met een (licht) verstandelijke handicap Programma Welkom en voorstellen Programma Wat is LVB: niveau

Nadere informatie

Jeugdtrainer: de spil van een vereniging. Over welke kwaliteiten dient de. jeugdtrainer dan te beschikken? Zaterdag 14 januari 2017

Jeugdtrainer: de spil van een vereniging. Over welke kwaliteiten dient de. jeugdtrainer dan te beschikken? Zaterdag 14 januari 2017 Zaterdag 14 januari 2017 Presentatie vv Reuver Jeugdtrainer: de spil van een vereniging. Over welke kwaliteiten dient de jeugdtrainer dan te beschikken? Zonder relatie Geen prestatie Winnen Plezier Tips

Nadere informatie

Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel

Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel Communicatie en hersenletsel: begrijpen wij elkaar? September 2010 Voorstellen Vakantie

Nadere informatie

HOE SPREEK JE JE COLLEGA S AAN RECHTSTREEKS AANSPREKEN

HOE SPREEK JE JE COLLEGA S AAN RECHTSTREEKS AANSPREKEN HOE SPREEK JE JE COLLEGA S AAN RECHTSTREEKS AANSPREKEN PROFESSIONALITEIT Ortho Consult Congres voor elke mentor - december 2016 - Anneke Blaauwendraad RECHTSTREEKS AANSPREKEN Wat is je doel? Belangstelling

Nadere informatie

STOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad

STOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad STOP 4-7 programma Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 PROGRAMMA Samen sterker Terug Op Pad Ecologisch (samen) en positief (sterker terug op pad) Een vroeg interventie- of preventieprogramma: kindtraining

Nadere informatie

AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN

AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN EEN VOORBEELD Mira, 14 jaar. Derde klas van de middelbare school. Vanaf baby snel boos. Nu zo vlug kwaad dat ouders het niet meer weten. DRIE MOGELIJKE

Nadere informatie

Dienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking.

Dienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Dienst Ambulante Begeleiding Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Voorstelling DAB ambulante en mobiele dienst voor gezinnen met kind, jongere of volwassene met een verstandelijke

Nadere informatie

houd altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd

houd altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd Sleutelwoord is structuur De school is een uitgelezen plaats om de leerling met het Syndroom van Asperger te leren omgaan met leeftijdgenoten. Goede begeleiding is dan van belang. Docent kunnen veel voor

Nadere informatie

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Actief in Noord en

Nadere informatie

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden. Hoogsensitieve kinderen en uitdagingen voor ouders http//: http//:www.hspvlaanderen.be linda@hspvlaanderen.be VUB 13/05/2015 Symposium HSP Wie ben ik? Linda T Kindt Mede auteur van het boek Mijn kind is

Nadere informatie

Tips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking

Tips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking Tips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking S.N. Kuik (2014, ongepubliceerd) Inleiding Het in Gesprek gaan met iemand met een LVB vergt nogal wat van Gespreksvoerders.

Nadere informatie

Omgaan met kinderen met autismespectrumstoornissen. Rob Neyens 22.10.2009

Omgaan met kinderen met autismespectrumstoornissen. Rob Neyens 22.10.2009 Omgaan met kinderen met autismespectrumstoornissen Rob Neyens 22.10.2009 Programma 1. Theorie: wat is autisme? 1.1 Buitenkant 1.2 Binnenkant 2. Praktijk: hoe omgaan met autisme? 2.1 Remediëren 2.2 Compenseren

Nadere informatie

Inzicht in Autisme. Lezing

Inzicht in Autisme. Lezing Inzicht in Autisme Lezing 18-09-2014 FRANS COOLEN ASS Trainer NVA ASS Trainer/coach bij In to Autisme frans.coolen@intoautisme.nl ASS Autisme Spectrum Stoornis Per persoon Per leeftijd In ernst In verschijningsvorm

Nadere informatie

Pendelbemiddeling, wat is het

Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling kan worden ingezet als het niet lukt de buren na 1 intake gesprek bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk gesprek en de bemiddelaars van oordeel zijn

Nadere informatie

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Cecile Blansjaar: orthopedagoog/autisme specialist Gedragskundige Stichting de Waerden Mede oprichter De Sociale Bron Wat is Autisme? In Nederland

Nadere informatie

LVB en Verslaving. Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013

LVB en Verslaving. Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013 Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013 Binnenplein Casus Methodieken 2 Binnenplein Onderdeel van Aveleijn (VG) Gericht op verstandelijke beperking en verslaving Ambulant

Nadere informatie

Doel van de activiteit Inzien hoe diversiteit en discriminatie in de samenleving/ binnen groepen kan zijn.

Doel van de activiteit Inzien hoe diversiteit en discriminatie in de samenleving/ binnen groepen kan zijn. Activiteit Open en Divers Diversiteitenspel Doel van de activiteit Inzien hoe diversiteit en discriminatie in de samenleving/ binnen groepen kan zijn. Beschrijving van de activiteit De groep deelnemers

Nadere informatie

Wat is niet aangeboren hersenletsel?

Wat is niet aangeboren hersenletsel? Wat is niet aangeboren hersenletsel? Als hersenen beschadigd raken op latere leeftijd spreken we van (NAH) Niet aangeboren hersenletsel Niet-aangeboren hersenletsel is blijvende schade aan de hersenen

Nadere informatie

! Laat u inspireren en ga de uitdaging aan! ! Stel uzelf de vraag wat het kan opleveren en waar mogelijkheden liggen!

! Laat u inspireren en ga de uitdaging aan! ! Stel uzelf de vraag wat het kan opleveren en waar mogelijkheden liggen! Inleiding Vrijwilligerscentrale Haarlem e.o. ziet al een aantal jaren de aanloop van kwetsbare burgers toenemen. Uit onderzoek van Movisie blijkt dat kwetsbare burgers onvoldoende op het netvlies te staan

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie

Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen

Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Uitnodiging: focus op het webinar en leer hoe je met goede communicatie bereikt wat je graag wilt. Hoe doe je dat?.

Nadere informatie

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

Andy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k.

Andy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k. Andy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k. In het verleden leerkracht op deze scholen, Ambulant begeleider, stagebegeleider. Docent stichting

Nadere informatie

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke

Nadere informatie

3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep

3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep 3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep Leerproces Onderwijs aan kinderen met een aan autisme verwante stoornis, vraagt om een ongewone aanpak

Nadere informatie

Ondersteuning bij leven met een beperking

Ondersteuning bij leven met een beperking Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking MEE Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Raad en daad als het om mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel.

4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel. 4 communicatie Communicatie is het uitwisselen van informatie. Hierbij gaat het om alle informatie die je doorgeeft aan anderen en alle informatie die je van anderen krijgt. Als de informatie aankomt,

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G. 8 juni 2012

Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G. 8 juni 2012 Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G 8 juni 2012 Inhoud 1. OO binnen K&G - Maatschappelijk noodzakelijk - Maatwerk! 2. Onze maatjes 1. Opvoedingsondersteuning binnen Kind & Gezin

Nadere informatie

Autisme en de gevolgen Els Ronsse / MDR

Autisme en de gevolgen Els Ronsse /   MDR Autisme en de gevolgen Els Ronsse / www.psysense.be MDR Voorkomen? Voor het hele spectrum komen een aantal studies onafhankelijk van elkaar uit op 60 tot 70 op 10.000 of 1 op ongeveer 150 personen. Af

Nadere informatie

HET VERHAAL CENTRAAL. Lectoraat t Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking. Petri Embregts en Lex Hendriks

HET VERHAAL CENTRAAL. Lectoraat t Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking. Petri Embregts en Lex Hendriks HET VERHAAL CENTRAAL Kennismarkt 2011 Lectoraat t Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking Kim van den Bogaard & Ellen Roeleveld Petri Embregts en Lex Hendriks Programma Uitleg Lectoraat Zorg

Nadere informatie

Begeleid Werken. Inclusie binnen Begeleid Werken!

Begeleid Werken. Inclusie binnen Begeleid Werken! Begeleid Werken Inclusie binnen Begeleid Werken! Begeleid Werken - Inclusie Wie zijn wij? Soetkin Hugo Jobcoach sinds september 2014 Enthousiaste voorstander inclusie Sara Leytens Momenteel; bijna start

Nadere informatie

COMPETENTIEPROFIEL BIJLAGE 3D-MAP

COMPETENTIEPROFIEL BIJLAGE 3D-MAP COMPETENTIEPROFIEL BIJLAGE 3D-MAP Dit competentieprofiel is een (zelf)reflectiedocument betreffende het functioneren van de BIO op een bepaald moment. Het wordt ingevuld: 1) door de begeleider zelf tijdens

Nadere informatie

maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014

maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 Voorstellen Elly van Vliet Consulent MEE ZK Cursusleider Coördinator autisme netwerken convenant autisme Kennemerland en Amstelland en Meerlanden

Nadere informatie

Wanneer communiceren moeilijk wordt

Wanneer communiceren moeilijk wordt Wanneer communiceren moeilijk wordt Tips voor communicatie met nietof slechtsprekende ouderen T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara

Nadere informatie

6/03/2019. Mijn kind heeft een beperking en bijkomend epilepsie. 3 hoeden. Beperking en epilepsie Epilepsie en een beperking

6/03/2019. Mijn kind heeft een beperking en bijkomend epilepsie. 3 hoeden. Beperking en epilepsie Epilepsie en een beperking Mijn kind heeft een beperking en bijkomend epilepsie Gent 9 februari 2018 Ann Blomme zus teamcoach vrijwilliger ann.blomme@fiolavzw.be 3 hoeden Er is meer aan de hand En nu? Het bos en de bomen Beperking

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

Mensen met een niet zichtbare beperking

Mensen met een niet zichtbare beperking Mensen met een niet zichtbare beperking MEE in het kort 1. Onafhankelijke cliëntondersteuning aan mensen met een kwetsbaarheid of beperking *, en hun omgeving, met als doel hen in hun eigen kracht te versterken.

Nadere informatie

OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator

OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator. Structuur gesprek 6. Specifieke modellen. Non-verbale. Informeren. Emoties hanteren. Verbale Geef een globaal oordeel over elke dimensie op een -puntenschaal waarbij

Nadere informatie

Iedereen wordt graag respectvol behandeld, dus ook de persoon met een handicap. Enkele algemene tips voor het omgaan met personen met een handicap:

Iedereen wordt graag respectvol behandeld, dus ook de persoon met een handicap. Enkele algemene tips voor het omgaan met personen met een handicap: Gedragscode VAL: omgaan met personen met een handicap (bron: www.parantee.be en www.gripvzw.be) Het is belangrijk dat onze maatschappij toegankelijk is voor iedereen, en iedereen heeft recht om de sport

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Is actief in Noord

Nadere informatie

WAT IS ADHD kort gezegd

WAT IS ADHD kort gezegd A D H D e n gedr ag HET DOEL van deze brochure WAT IS ADHD kort gezegd WAT ZIJN gedragsproblemen 07 08 11 OORZAKEN van gedragsproblemen als je ADHD hebt 12 ADHD en gedragsstoornissen 14 PEDAGOGISCHE ONDERSTEUNING

Nadere informatie

Sport. Omdat een andere blik je leven verrijkt

Sport. Omdat een andere blik je leven verrijkt Sport vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt Een plek om te sporten voor iedereen Sport stimuleert de ontwikkeling en is een goede manier om sociale contacten op te doen. Sporten is voor

Nadere informatie

Denken kun je Leren!

Denken kun je Leren! Denken kun je Leren! Bekijk de twee vragen hieronder. Op welke manier verschillen deze twee vragen van elkaar? (Bedenk het antwoord voor jezelf draai je naar degene waar je het dichtste bij zit bespreek

Nadere informatie

Hoe herken je ze en hoe ga je er mee om?

Hoe herken je ze en hoe ga je er mee om? Hoe herken je ze en hoe ga je er mee om? Tips voor omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Tel. 088-00 75 000 www.meewering.nl Waarom dit boekje? Iedere professional, die met cliënten,

Nadere informatie

Ondersteuning bij leven met een beperking

Ondersteuning bij leven met een beperking Ondersteuning bij leven met een beperking Niet-aangeboren hersenletsel MEE Niet-aangeboren hersenletsel Raad en daad als het om mensen met NAH gaat Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) overkomt je. Door

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze

Nadere informatie

Studievaardigheden. BEN/LO/ADHD/14/0003j April 2014

Studievaardigheden. BEN/LO/ADHD/14/0003j April 2014 Studievaardigheden N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer u

Nadere informatie

AUTISME EN MONDZORG. Informatie en tips voor mondzorgverleners

AUTISME EN MONDZORG. Informatie en tips voor mondzorgverleners AUTISME EN MONDZORG Informatie en tips voor mondzorgverleners AUTISME: EEN SOMS ONZICHTBARE HANDICAP Autisme komt bij ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking voor. Dat betekent dat iedere mondzorgverlener

Nadere informatie

Structureren en grenzen stellen. Kinderopvang Bootcamp Interactievaardigheden 29 mei 2015 Christine ten Kate

Structureren en grenzen stellen. Kinderopvang Bootcamp Interactievaardigheden 29 mei 2015 Christine ten Kate Structureren en grenzen stellen Kinderopvang Bootcamp Interactievaardigheden 29 mei 2015 Christine ten Kate Even voorstellen (Interim) Manager Docent agogische vakken Trainer Moeder en oma Lezingen, workshops

Nadere informatie

NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties

NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties Lia Charité praktijk voor psychosociale therapie Lia Charité Notenboom 6 5682 HZ Best Nederland tel: +31499 398302 info@liacharite.nl www.liacharite.nl

Nadere informatie

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Ons uitgangspunt is het welbevinden en positief gedrag van leerlingen te bevorderen. Wij gaan uit van: Goed gedrag kun je leren Om dit te bereiken werken

Nadere informatie

Yvette Dijkxhoorn. Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!!

Yvette Dijkxhoorn. Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!! Yvette Dijkxhoorn Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!! Uitgangspunten - Seksualiteit en intimiteit aspect van het normale leven - Ook bij mensen met beperkingen - Ontwikkeling van ontkenning en straffen

Nadere informatie

Omgaan met moeilijk gedrag. CLZ studiedag 21 april 2017

Omgaan met moeilijk gedrag. CLZ studiedag 21 april 2017 Omgaan met moeilijk gedrag CLZ studiedag 21 april 2017 Kennismakingscirkel rondje Jezelf kort voorstellen functie/school Kort schetsen van een casus waarin je te maken had met grensoverschrijdend / moeilijk

Nadere informatie

HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd. Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP

HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd. Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP Programma Kennismaking Competenties Gespreksvaardigheden Anamnesegesprek: o Uitvoeren o Observeren

Nadere informatie

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep Geestig 2017 Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep basisprincipes van het scheppen van een positief klimaat, het bieden van structuur en herstelgericht reageren op ongewenst gedrag YES I

Nadere informatie

Signaleringslijst voor leerlingen met autisme!

Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Wennen en je begrepen voelen op je nieuwe school. De overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs is voor iedereen even wennen. Zeker als je

Nadere informatie

Omgaan met mensen met een beperking

Omgaan met mensen met een beperking Omgaan met mensen met een beperking makkelijker dan u denkt! Gebruik de juiste woorden! Het is belangrijk dat we iedereen respectvol benaderen en mensen niet reduceren tot hun beperking. Vandaar de termen

Nadere informatie

De doelgroep. Wat is eenvoudig schrijven

De doelgroep. Wat is eenvoudig schrijven Dit is een stuk over eenvoudig schrijven. Het is bedoeld om het belang van eenvoudig schrijven te laten zien en te helpen bij het schrijven van brieven of verslagen voor cliënten. Eenvoudig schrijven is

Nadere informatie

Rechtstreeks toegankelijke hulp. november 2014

Rechtstreeks toegankelijke hulp. november 2014 Rechtstreeks toegankelijke hulp november 2014 Situering Perspectiefplan 2020 van minister Vandeurzen: nieuw ondersteuningsbeleid voor personen met een handicap Belangrijkste doelstellingen: Garantie op

Nadere informatie

30/05/2018. ASS en gedrag WELKOM. Kennismaking en verwachtingen. Studiedag Kansrijk Onderwijs dinsdag 29 mei 2018

30/05/2018. ASS en gedrag WELKOM. Kennismaking en verwachtingen. Studiedag Kansrijk Onderwijs dinsdag 29 mei 2018 ASS en gedrag Studiedag Kansrijk Onderwijs dinsdag 29 mei 2018 Een poging tot sensibilisering Nadja Vandenbroeck WELKOM Vandaag: - Kennismaking en verwachtingen - Die fameuze ijsberg - Small talk - DSM-5,

Nadere informatie

Competenties en talenten in het vrijwilligerswerk. Studiedag Week van de Vrijwilliger 28/2

Competenties en talenten in het vrijwilligerswerk. Studiedag Week van de Vrijwilliger 28/2 Competenties en talenten in het vrijwilligerswerk Studiedag Week van de Vrijwilliger 28/2 Stelling 1 Waarom zou je? Een echt win-win! Een sterkere ploeg waardoor je vlotter kunt werken aan je doelstelling

Nadere informatie

Video Interactie Begeleiding (VlB) bij de omgangsregeling van verstandelijk beperkte ouders en hun kind(eren) in pleegzorg.

Video Interactie Begeleiding (VlB) bij de omgangsregeling van verstandelijk beperkte ouders en hun kind(eren) in pleegzorg. Video Interactie Begeleiding (VlB) bij de omgangsregeling van verstandelijk beperkte ouders en hun kind(eren) in pleegzorg. Inleiding: Vanaf 2006 heeft de William Schrikker Pleegzorg geëxperimenteerd met

Nadere informatie

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD Voor een stagiaire met Ernstige Spraak- en taal Moeilijkheden (esm) in de werksituatie Inzicht, herkennen, handelen Stagiaires

Nadere informatie

Ouders begrijpen, ouders begrenzen

Ouders begrijpen, ouders begrenzen Ouders begrijpen, ouders begrenzen Lies Ledegen Integratief kindertherapeute www.kroost.be Programma Inleiding en opwarmer Basisvaardigheden omtrent communicatie met ouders : trainen en oefenen. Doelstelling

Nadere informatie

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Voorstelronde Mesut Cifci, onderwijsondersteuner/oudercontactpersoon Welke ouders zijn er vandaag aanwezig? Samen met en van elkaar leren! Het belang

Nadere informatie

Inleiding Agenda van vandaag

Inleiding Agenda van vandaag Inleiding Agenda van vandaag Werkgebied GGD Deelname aan het ZAT Afname KIVPA vragenlijst Jongerenspreekuur op aanvraag (per mail aangevraagd) overleg mentoren, zorg coördinator en vertrouwenspersoon Preventief

Nadere informatie

5. Draag over aan (gespecialiseerde) kraamzorg / JGZ / huisarts

5. Draag over aan (gespecialiseerde) kraamzorg / JGZ / huisarts Zorgpad (licht) verstandelijk beperkt 1. Vermoeden aanwezigheid LVB 2. Neem eventueel contact op met sociaal wijkteam en/of MEE om signalen te bespreken nee 3. Complexe problemen en LVB Zorgpad Tienerzwangerschap

Nadere informatie

HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING. Maartje Jaspers en Kim Rollé

HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING. Maartje Jaspers en Kim Rollé HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING Maartje Jaspers en Kim Rollé Inleiding Dit zijn wij Wie zijn jullie? Boekje Dit is de ruimte Veiligheid: Kaders zijn gesteld. Wat heb je nodig? Het tempo: Zo

Nadere informatie

Gesprekskaarten pedagogisch handelen

Gesprekskaarten pedagogisch handelen Gesprekskaarten pedagogisch handelen Samenwerkingsproject Samen Opleiden tussen Peel en Maas en Dommel en Aa Themagroep Pedagogisch Handelen kaarten.indd 1 28-01-17 19:17 kaarten.indd 2 28-01-17 19:17

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

klantgerichtheid... ... klanteninzicht... ... groepsdynamica... ... omgaan met diversiteit... ... stemgebruik... ... taalvaardigheid... ...

klantgerichtheid... ... klanteninzicht... ... groepsdynamica... ... omgaan met diversiteit... ... stemgebruik... ... taalvaardigheid... ... P1 VOORBEELD OBSERVATIE-INSTRUMENT GROEP klantgerichtheid klanteninzicht groepsdynamica omgaan met diversiteit PRESENTATIE stemgebruik taalvaardigheid non-verbaal communiceren professionele houding PERSOON

Nadere informatie

Inhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat?

Inhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 1. Inleving en verbeelding Inhoud 2. Blind zijn en toch alles kunnen 3. Blind en slechtziend 4. Hulpmiddelen 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 6. Blind zijn en de herinnering 7. Blind zijn en de verbeelding

Nadere informatie

Minder Drank of Drugs. Module voor cliënten met een lichte verstandelijke beperking

Minder Drank of Drugs. Module voor cliënten met een lichte verstandelijke beperking Minder Drank of Drugs Module voor cliënten met een lichte verstandelijke beperking Voorstellen Willy Ron Marion Agenda Uitleg over Minder Drank of Drugs Willy en Ron spelen een sessie na Uitleg over de

Nadere informatie

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking?

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? (Héle korte introductie) Gerlie Willemsen, orthopedagoog-generalist Gerianne Smeets, psycholoog Eva Braune, coördinerend begeleider

Nadere informatie

Deel VI Verstandelijke beperking en autisme

Deel VI Verstandelijke beperking en autisme Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde

Nadere informatie

Even kennismaken... Communicatie De essentie! 1. Succesvol onderhandelen

Even kennismaken... Communicatie De essentie!   1. Succesvol onderhandelen Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling. Lore Goethals Vzw Nieuwland

Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling. Lore Goethals Vzw Nieuwland Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling Lore Goethals Vzw Nieuwland Uitgangspunten Sociaal emotionele ontwikkeling is aanknopingspunt bij begrijpen van probleemgedrag probleemgedrag

Nadere informatie

Motivatie problemen bij ASS

Motivatie problemen bij ASS Motivatie problemen bij ASS Praten met pubers die anders zijn Esther Leuning 25 oktober 2018 www.karakter.com 2 Praten met pubers die anders zijn Esther Leuning GZ-psycholoog, cognitief gedragstherapeut

Nadere informatie

Autisme als contextblindheid

Autisme als contextblindheid Leerlingen met autisme in het secundair onderwijs Autisme Limburg 18 oktober 2011 KobeVanroy Autisme Centraal, Gent Autisme als contextblindheid P. Vermeulen, 2009 Autisme: prevalentie 2010 Autisme Centraal

Nadere informatie

Omgaan met verschillen, passend onderwijzen!

Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Gedrag in de klas Labelen ASS en ADHD, waar denk je aan? Geef me de Vijf (Colette de Bruin) De methode heeft als uitgangspunt dat mensen met een autistische

Nadere informatie

Aandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking

Aandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Aandachtspunten voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Inleiding Personen met zowel een visuele als verstandelijke beperking hebben meer ondersteuning

Nadere informatie

Huiswerk op de Sint Josephschool.

Huiswerk op de Sint Josephschool. Huiswerk op de Sint Josephschool. Informatiebrochure voor ouders / verzorgers. Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op de Sint Josephschool. We hopen

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN

ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN MISSIE WIE IS ZORGBUREAU JOKIJO? JoKiJo is een kleinschalig, betrokken zorgbureau dat hulp richt op de specifieke hulpvraag, wensen en behoeften van iedere

Nadere informatie

Maandag 18 januari 2016 VTI Diksmuide. Jan Coppieters

Maandag 18 januari 2016 VTI Diksmuide. Jan Coppieters Maandag 18 januari 2016 VTI Diksmuide Jan Coppieters Opvoeden De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe. Ze heeft slechte manieren, veracht alle gezag, heeft geen respect en praat als ze zou moeten werken.

Nadere informatie

Hujo - Humanistische Jongeren VZW presenteert in samenwerking met dehuizenvandemens en demens.nu 20 TIPS HANDLEIDING

Hujo - Humanistische Jongeren VZW presenteert in samenwerking met dehuizenvandemens en demens.nu 20 TIPS HANDLEIDING Hujo - Humanistische Jongeren VZW presenteert in samenwerking met dehuizenvandemens en demens.nu 20 TIPS HANDLEIDING 2017 DE VOORRONDES 6 DIGIMORES DEBATWEDSTRIJD BIBLIOGRAFIE *Van Looy, L.; Coninx, M.;

Nadere informatie

Mentale Sportbegeleiding. 4 inzichten over trainerschap

Mentale Sportbegeleiding. 4 inzichten over trainerschap 4 inzichten over trainerschap 4 inzichten over trainerschap Kennismakingsopdracht Welk team coach jij? Waarom ben jij trainer geworden? Waar ben je nieuwsgierig naar? 4 inzichten over trainerschap Structureren

Nadere informatie

Even kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen

Even kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,

Nadere informatie

Lastig gedrag van kinderen. Hoe ga je daar mee om?

Lastig gedrag van kinderen. Hoe ga je daar mee om? Lastig gedrag van kinderen. Hoe ga je daar mee om? Introductie Merel van der Woude Truus van den Hoogen Wanneer is gedrag lastig? Lastig gedrag valt op, omdat het als storend wordt ervaren. Subjectief.

Nadere informatie

U kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het

U kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling

Nadere informatie

oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019

oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 Het proces van groepsvorming in de klas begint na elke schoolvakantie weer opnieuw. De periode na de kerstvakantie wordt ook wel de Zilveren Weken genoemd. Deze

Nadere informatie