Uitnodiging. Graag nodigt PRIMO Nederland in samenwerking met WagenaarHoes u uit voor gratis deelname aan onderstaande interactieve

Transcriptie

1 Uitnodiging Adres: Plein Business Centre Plein 20, 2511 CS DEN HAAG Tel.: Den Haag, 13 september 2015 Geachte (resp. Wethouder Jeugdzorg/gemeentesecretaris/leden), Graag nodigt PRIMO Nederland in samenwerking met WagenaarHoes u uit voor gratis deelname aan onderstaande interactieve Rondetafelbijeenkomst THEMA: RISICOMANAGEMENT IN REGIONALE JEUGDZORGARRANGEMENTEN: VERTROUWEN, RISICOBEHEERSING EN REALISME Hebben bestuurders en managers voldoende grip op het dossier? Inloop 09:30 10:00 uur Vrijdag 30 oktober 2015, 10:00 12:30 uur Locatie: Amsterdam* * Definitieve locatie wordt na aanmelding in de bevestigingsbrief bekend gemaakt De transitie van de jeugdzorg naar gemeenten, per januari 2015, heeft veel aandacht en voorbereidingen gevergd, maar lijkt zonder grote problemen te zijn verlopen. Een grote prestatie van alle betrokkenen: gemeenten en hun regionale samenwerkingsverbanden en de zorgaanbieders. De geslaagde transitie betekent echter niet dat de klus is geklaard. Voor gemeenten is die pas net begonnen. Gaat het lukken om de beleidsdoelen te realiseren, en lukt dat binnen de financiële kaders? De inhoudelijke en financiële risico s zijn groot en de veelbesproken maar nog niet overal even concreet doordachte transformatie is een randvoorwaarde voor succes. Een transformatie die vorm moet gaan krijgen in het nieuw ingerichte regionale systeem, waarin een wisselwerking bestaat tussen de lokale voorzieningen en de regionale voorzieningen en waarin nog veel ontdekt moet worden. 1

2 Voldoende reden om stil te staan bij de vraag hoe risicomanagement in de regionale jeugdzorgarrangementen kan worden vormgegeven en wat daarin al van elkaar valt te leren. Welke risico s loopt u als het gaat om de gemeentelijke taken voor de jeugdzorg? Hoe is in het regionale arrangement gezorgd voor voldoende vertrouwen en voldoende risicobeheersing? Wie houdt zicht op de risico s? Wat laat u daarbij over aan anderen? Wat kan met harde instrumenten voor risicobeheersing worden bereikt en wanneer zijn zachte instrumenten aan de orde? Hoe doen ze het in andere regio s en wat valt daarvan te leren? Risicovraagstukken waar gemeenten op dit moment mee te maken hebben. PRIMO Nederland is op haar terrein dé vereniging van en voor het publieke domein en heeft tot doel om het belang van publieke waarden én de kennis van risicomanagement als integraal onderdeel van good public governance naar voren te brengen en te bevorderen. Programma 09:30-10:00 uur Inloop 10:00-10:05 uur Opening door gespreksleider drs. Harry ter Braak * 10: uur Conclusie thema masteronderzoek: Risicomanagement in de jeugdhulpregio s: waar staan we? door Erik Koopman** 10:15 11:00 uur Bijdrage gastspreker dr.ir. Martin van Staveren MBA *** Noodzaak & aanpak voor vernieuwend risicomanagement 11:00 11:15 uur Pauze 11:15 12:30 uur Discussie o.l.v. Harry ter Braak 12:30 13:00 uur Contactmoment met broodje Wij willen in de Ronde Tafel (RT) graag ervaringen delen: best practices, dilemma's en leermomenten. Voorbeelden van waar verstoringen optreden als het gaat om publieke sturing. Ook willen wij vernieuwende en innovatieve ideeën rondom publieke sturing in de RT 'ophalen'. Tot slot; wij vertrouwen erop dat uw actieve bijdrage aan de RT tot een succes van de rondetafelbijeenkomst mag leiden. Het aantal deelnemers is gezien het karakter voor een efficiënte ronde tafel beperkt. Leden van PRIMO Nederland krijgen voorrang bij aanmelding. Wij sturen aan op deelname van portefeuillehouders Jeugdzorg, gemeentesecretarissen en directeuren van de regionale samenwerkingsverbanden om met hen het gesprek te voeren over systeemrisico s en systeemverantwoordelijkheid. 2

3 Uw aanmelding onder vermelding van: RT PN/WH 30 oktober 2015, organisatie/gemeente, naam en functie ontvangen wij graag vóór 15 oktober 2015 via met cc aan U ontvangt een bevestiging van uw aanmelding. Wij zien uit naar uw komst op vrijdag 30 oktober Met vriendelijke groet, Eric Frank, directeur mede namens Harry ter Braak, vennoot WagenaarHoes Bijlagen: 1. Jeugdhulpregio's geven weinig aandacht aan managen van risico's, afstudeeronderzoek van Erik Koopman 2. Blog Minimalisme & risicosturing door Martin van Staveren * drs. Harry ter Braak, vennoot van WagenaarHoes, docent strategie en verandermanagement aan de postdoctorale opleiding tot controller in de publieke en non-profit sector van de VU, en docent bij SIOO (interuniversitair centrum voor organiseren, veranderen, vernieuwen en leidinggeven) ** Erik Koopman, masterstudent Bestuurskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen *** dr.ir. Martin Th. Van Staveren MBA, adviseur/eigenaar VSRM Van Staveren Risk Management, kerndocent Master Risicomanagement en Master Public Management, Universiteit Twente, lid Wetenschappelijke Raad van PRIMO Nederland, auteur van Risicogestuurd Werken in de Praktijk (Vakmedianet, 2015) 3

4 Bijlage 1, afstudeeropdracht Erik Koopmans Jeugdhulpregio s geven weinig aandacht aan managen risico s Hoewel driekwart van de jeugdhulpregio s oog heeft voor risico s, wordt vaak voorbijgegaan aan risicomanagement De transities in het jeugdhulpstelsel hebben de gemeenten voor flinke uitdagingen gesteld. Men moest in korte tijd een nieuw en voor velen onbekend beleidsterrein zien te organiseren, terwijl een efficiencykorting van tot wel 40% werd opgelegd. Omdat een regionale organisatie op een aantal terreinen efficiënter is, en om capaciteit en kennis te bundelen, zijn in het hele land regionale samenwerkingsverbanden opgezet. Hoewel de verbanden sterk verschillen in (juridische) vorm, grootte en takenpakket, komen ze wel grotendeels voor dezelfde risico s te staan. Hoe worden bijvoorbeeld de informatievoorziening en zorgcontinuïteit gewaarborgd wanneer een gecontracteerde aanbieder failliet gaat? Wat als er capaciteitsproblemen optreden? En wat moet er gebeuren als gemaakte kostenvereveningsafspraken niet tot voldoende lokale inzet aanzetten? Oog voor risico s Het is opvallend om te zien dat in de aanloop naar de transitie veel regionale samenwerkingsverbanden geen of weinig aandacht hebben besteed aan risico s als deze. Uit een studie van de regionale transitiearrangementen en andere regionaal opgestelde beleidsdocumenten blijkt een kwart van de regio s helemaal geen aandacht heeft besteed aan risico s. Uit gesprekken met betrokkenen is gebleken dat de situatie inmiddels is verbeterd, maar dat nog altijd door veel regio s weinig wordt gekeken naar risico s. Van de regio s die het wel hebben over risico s, heeft ruim de helft alleen aandacht voor financiële risico s (zoals het beheersen van de frictiekosten en het omgaan met een te laag budget). Aan veel andere risico s wordt weinig aandacht besteed. Zo heeft slechts een vijfde van de regio s het over juridische risico s, en kijkt één op de tien regio s expliciet naar risico s die optreden bij het organiseren van de informatievoorziening. Risicomanagement blijft achter Een interessante constatering is dat, hoewel driekwart van de regio s wel oog heeft voor risico s, slechts 20% daadwerkelijk aandacht besteedt aan risicomanagement. Er is dus wel gepoogd om (een aantal) risico s in kaart te brengen, maar er wordt veelal niet gesproken over hoe deze risico s beheerst 4

5 kunnen worden. Kortom, het is de vraag of de 42 jeugdhulpregio s wel voldoende voorbereid zijn op de risico s die zijn ontstaan na de transitie van 1 januari Bovenstaande bevindingen zijn gedaan in een onderzoek dat Erik Koopman vanuit WagenaarHoes doet naar risicomanagement in de regionale samenwerkingsverbanden voor de jeugdhulp, in het kader van zijn afstudeerstage voor de masteropleiding Bestuurskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Behalve de bovenstaande bevindingen is verder gekeken naar de verschillen tussen hoe aan de voorkant wordt omgegaan met risicomanagement en hoe dat in werkelijkheid gebeurt en naar de invloed van de samenwerkingsvorm op hoe risicomanagement gevoerd wordt. De resultaten van het onderzoek zullen ook worden ingebracht tijdens de rondetafelbijeenkomst die PRIMO Nederland i.s.m. WagenaarHoes organiseert. 5

6 Bijlage 2, blog Martin van Staveren Minimalisme & risicosturing Door Martin van Staveren Less is more? Een definitie van minimalisme is het streven om met zo eenvoudig mogelijke middelen een doel te bereiken, een effect te bewerkstelligen. Zou het niet mooi zijn om op minimalistische wijze met risico s om te kunnen gaan? Om zo eenvoudig mogelijk organisatieof teamdoelen te realiseren, ondanks onzekerheden en bijbehorende risico s? Als je antwoord hierop bevestigend is, dan heb ik goed nieuws: minimaal management is in opmars. Als recensent van managementboek.nl kreeg ik onlangs het boek Minimal Management van Paul Verburgt aangeboden. Het is een prikkelend geschreven boek door een zeer ervaren manager. De kern van het boek: Geef managers hun vrijheid en eigen verantwoordelijkheid terug en beperk management tot het uiterste minimum. De auteur heeft enkele jaren zelf de daad bij het woord gevoegd en ArbodNed met minimaal management naar maximale prestaties geloodst. Het boek staat hoog in de hitlijst van managementboeken, een bewijs dat hij een gevoelige snaar raakt. Minimal Management start met een tirade tegen de beheersingsmachine, de hedendaagse overdaad aan regels, protocollen, procedures en bijbehorende controles. Kortom, bureaucratie, die in veel organisaties eerder toe- dan afneemt. Naar mijn overtuiging komt dit door een doorgeschoten behoefte aan zekerheid (en dus angst voor onzekerheid), in combinatie met de vele controlemogelijkheden die moderne ICT oplossingen bieden. Vervolgens presenteert Verburgt de principes van minimal management, en de toepassing ervan in de praktijk. Eigenlijk is er één leidend principe voor minimal management: benader volwassenen in organisaties als volwassenen. Dit betekent ze de professionele vrijheid geven om te doen wat gegeven de doelen gedaan moet worden. Klinkt zo simpel, de praktijk is weerbarstig. Als manager moet je de neiging tot controle loslaten en daarmee onzekerheid toelaten. Dit kan niet zonder onwrikbaar vertrouwen in de medemens binnen en buiten de organisatie. Onzekerheid toelaten betekent ook erop kunnen vertrouwen dat er constructief mee wordt omgegaan. Dit is de brug naar risicogestuurd werken. 6

7 Minimal management staat dan ook ten opzichte van conventioneel management als risicogestuurd werken ten opzichte van louter instrumenteel risicomanagement. Veel van de praktische tips voor de invoering van minimal management komen overeen met kenmerken van risicogestuurd werken. Enkele voorbeelden: Van schaalvergroting naar functionele omvang, via teams van 8 á 9 personen Per team 3 á 4 leidende teamdoelen aanhouden, waarop je als team wordt beoordeeld Variatie toelaten en benutten Consequent scherpe keuzes durven maken Van low trust high tolerance naar high trust low tolerance Dit geeft de professionele ruimte om kansen te benutten en bewust risico s te nemen, als dat nodig is om de doelstellingen te realiseren. Het vraagt van de (overgebleven) managers om leiderschap met specifieke eigenschappen, zoals een vrije geest, stalen zenuwen en orthodoxie. Dat is een fascinerende paradox: de geboden vrijheid is aan een aantal keiharde spelregels gebonden. De filosofie van Minimal Management past in de ontwikkeling van vernieuwend management, die is ingezet door Nederlandse managementdenkers als Mathieu Weggeman, Jaap Peters, Thijs Homan en Wouter Hart. Risicogestuurd werken sluit daar naadloos op aan: met zo eenvoudig mogelijke middelen organisatie- en teamdoelen te realiseren, ondanks onzekerheden en de bijbehorende risico s. Wat houdt je nog tegen? Dr. ir. Martin van Staveren MBA adviseert organisaties over effectiever omgaan met risico s en onderliggende onzekerheden. Hij is ook kerndocent aan de Masteropleidingen Risicomanagement en Public Management, Universiteit Twente en auteur van 'Risicogestuurd werken in de praktijk' (Vakmedianet, 2015). Deze blog is eerder geplaatst op 7