INHOUD. Woord vooraf... v. Hoofdstuk I. Evidence-based midwifery: consensus of bron voor discussie? Ilse Delbaere... 1

Transcriptie

1 INHOUD Woord vooraf v Hoofdstuk I. Evidence-based midwifery: consensus of bron voor discussie? Ilse Delbaere Inleiding Afdeling 1. Evidence-Based Medicine en Evidence-Based Midwifery (EBM) Wat is EBM? De geschiedenis van EBM en het belang ervan voor de verloskunde De voor- en nadelen van gerandomiseerde studies Richtlijnen en protocollen EBM in de praktijk: Mind the gap Afdeling 2. Juridische vervolging en de rol van EBM Frequente oorzaken van juridische vervolging bij vroedvrouwen Wat zegt de evidentie? Andere maatregelen om te anticiperen op juridische vervolging Besluit Hoofdstuk II. Intensieve zorgen bij pasgeborenen met een onzekere diagnose en/of prognose Evelien Delbeke Inleiding Afdeling 1. Analyse van verschillende benaderingen Statistische prognose -benadering Minimaal invasieve benadering Steeds behandelen -benadering Start en evalueer -benadering Ouders beslissen -benadering Afdeling 2. Voorstel naar Belgisch recht: de start en evalueer -benadering Tijdstip van de evaluatiebeslissing A. Evaluatiebeslissing De kansloze of no chance -categorie De zinloze of no purpose -categorie Wilsonbekwame minderjarige onafhankelijk van intensieve zorgen vii

2 B. Wie beslist over de behandelingskoers bij de pasgeborene? De ouders als wettelijke vertegenwoordiger Afwijkingsmechanismen Niet-behandelingsbeslissingen bij extreem premature baby s A. De prognose B. Behandelingsbeleid bij extreem premature baby s Buiten de grijze zone Binnen de grijze zone Besluit Hoofdstuk III. De vroedvrouw en de gynaecoloog voor de rechter in België, Nederland en Frankrijk Marlies Eggermont Inleiding Afdeling 1. Regulering verloskundige zorg Nationale zorgmodellen Professionele bevoegdheden Afdeling 2. Aansprakelijkheid in de verlos kundige zorg: procedurele aspecten Burgerlijke procedure A. België Onrechtmatige daad Schending behandelingsovereenkomst B. Nederland Onrechtmatige daad Schending behandelingsovereenkomst C. Frankrijk Onrechtmatige daad Schending behandelingsovereenkomst Strafrechtelijke procedure A. België B. Nederland C. Frankrijk Afdeling 3. Verhouding aansprakelijkheid tussen verschillende zorgverleners Aandeel vroedvrouw Aandeel gynaecoloog Aandeel overige zorgverleners Afdeling 4. Aansprakelijkheid intrapartum-zorg Risicodetectie A. Juridische basis B. Tekenen van uterusruptuur C. Tekenen van abruptio placentae viii

3 D. Meconiaal vruchtwater E. Navelstrengprolaps F. Maternale koorts G. Reacties op infuus H. Macrosomie I. Pathologische uitdrijvingsfase J. Diverse pathologieën Interventie bij pathologie A. Juridische basis B. Schouderdystocie C. Keuze instrumentale bevalling boven sectio D. Foutief gebruik van ventouse/forceps E. Uitoefenen van fundusdruk Interpretatie foetale monitoring A. Juridische basis B. Foetale stress herkend of miskend? Het belang van interdisciplinaire samenwerking A. Juridische basis B. Oorzaak aansprakelijkheid: gebrekkige communicatie? C. Mede oorzaak aansprakelijkheid: te weinig instructies van gynaecoloog Afdeling 5. Aansprakelijkheid postpartum-zorg Juridische basis Operatieve zorg sectio Opvolging haemorrhagia postpartum Neonatale zorgen A. Plaatsen van tube/katheter B. Bacterie C. Brandwonden D. Glycemie Besluit Hoofdstuk IV. Foetale bewaking: hoe reproduceerbaar is de interpretatie? Yves Jacquemyn Inleiding Afdeling 1. Methodefalen Afdeling 2. Gebruikersfalen Afdeling 3. Valkuilen Besluit ix

4 Hoofdstuk V. De zwangere vrouw en haar recht op informatie Sylvie Tack Inleiding Afdeling 1. Informatie over hygiëne, voeding en gezinsvoorlichting en -planning Wettelijke basis De vroedvrouw als eerste aanspreekpunt Afdeling 2. Informatie in het kader van een fertiliteitsbehandeling Wettelijke basis Algemene informatie over de behandel opties Specifieke informatie over de behandel mogelijkheden bij de wensouder(s) Informatie omtrent de risico s van de fertiliteitsbehandeling Informatie over de mogelijkheid tot psychologische begeleiding Afdeling 3. Informatie over de aandoening van de zwangere vrouw Wettelijke basis Informatie over de risico s van een vooraf bestaande aandoening Informatie over de risico s van een zwangerschapsgerelateerde aandoening Afdeling 4. Informatie in verband met prenataal onderzoek Informatie over het prenataal onderzoek A. Wettelijke basis B. Risicovermelding C. Informatie over de aard en het doel van het onderzoek D. Informatie over de potentiële gevolgen van het onderzoek Informatie bij weigering van prenataal onderzoek A. Wettelijke basis B. Informatie over de gevolgen en risico s C. Toenemend gebruik van weigeringsformulieren Informatie over de resultaten van het prenataal onderzoek A. Wettelijke basis B. Informatie over de waarschijnlijkheidsdiagnose C. Resultaten van een toxoplasmose-screening D. Resultaten van een Down- en GBS-screening E. Wrongful birth -vorderingen Begrip Toepassingen in de rechtspraak F. Schriftelijke bevestiging van de screeningsresultaten Afdeling 5. Informatie over een zwanger schapsafbreking Wettelijke basis Informatieverstrekking door de geraadpleegde arts Informatieverstrekking door de voorlichtingsdienst x

5 4. Vrijwillige toestemming Afdeling 6. Informatie over medicatie gebruik tijdens de zwangerschap Wettelijke basis Geneesmiddelen voorgeschreven door vroedvrouwen Afdeling 7. Informatie in verband met de bevalling Wettelijke basis Theorie van de relevante risico s A. Omschrijving B. Beoordelingscriteria De ernst en de frequentie van het risico De persoon van de patiënt Slaag- en risicopercentages Mededeling van de bevallingsrisico s A. Risico s verbonden aan de bevallingsmethode Sectio Natuurlijke bevalling B. Medicamenteuze inleiding C. Vruchtwaterembolie D. Dringende sterilisatie E. Schouderdystocie Afdeling 8. Informatie bij grens overschrijdende gezondheidszorg Wettelijke basis informatie over grensoverschrijdende gezondheidszorg Toestemming voor grensoverschrijdende gezondheidszorg Besluit Hoofdstuk VI. Het beroepsgeheim binnen de verloskunde Frederic Blockx Afdeling 1. Het beroepsgeheim in de strafwet Afdeling 2. Welke belangen worden er door het beroepsgeheim beschermd? Wie wordt door het beroepsgeheim beschermd? Gevolgen: de geheimhouding als subjectief recht Afdeling 3. De bekendmaking van geheime informatie: capita selecta Het gedeeld beroepsgeheim A. Situering B. Criterium Situering Eénzelfde geheimgerechtigde Meerdere geheimplichtigen Het belang van de patiënt De toestemming De noodzaak xi

6 C. Een gezamenlijk beroepsgeheim? D. Conclusie Het afleggen van getuigenis in rechte A. Situering B. Onderscheid De eigenlijke getuigenis De schriftelijke verklaring Overlegging van stukken C. Beoordelingscriteria De houding van de geheimhouder Beoordeling en toetsing door de rechter van de beslissing om al dan niet getuigenis af te leggen Beoordeling door de rechter van de informatie vrijgekomen door de getuigenis De noodtoestand A. Situering B. Toepassingsvoorwaarden C. Artikel 458bis Sw D. Medische noodzaak E. De cautieplicht F. Wat te doen in de praktijk? Besluit Hoofdstuk VII. Het spanningsveld tussen het recht op informatie van de patiënt, het recht op verdediging van de zorg verlener, de leiding van het verweer door de verzekeraar en optimale communicatie na een ongeval in de gezondheidszorg Tom Balthazar Afdeling 1. De dilemma s na een onverwacht nadelige evolutie met mogelijke professionele fout Mogelijke dilemma s Overzicht van de contrasterende rechten en verplichtingen van de betrokken actoren Afdeling 2. De rechten en verplichtingen van de betrokken actoren na een ongeval met mogelijke professionele fout Rechten en verplichtingen van de patiënt A. Het recht op informatie B. Het recht op kwaliteitsvolle zorgen en continuïteit van de zorgen. 206 C. Het recht op een zorgvuldig bijgehouden dossier D. Het recht op inzage in en afschrift van het dossier Algemeen Persoonlijke notities xii

7 3. Het recht op bijstand door een vertrouwenspersoon bij de uitoefening van het inzagerecht E. Het recht op afschrift Algemeen Overhandiging aan derden F. Het recht op klachtenbemiddeling Rechten en verplichtingen van de zorgverleners A. Eerbiediging van de Wet Patiëntenrechten B. Recht op verdediging Algemeen Bij een civielrechtelijke procedure Bij een verzoek tot vergoeding behandeld voor het Fonds voor de Medische Ongevallen Bij een strafrechtelijke procedure Bij een tuchtrechtelijke procedure Rechten en verplichtingen van de verzekeraar A. Algemeen B. De leiding van het geschil C. Toezegging van een schadevergoeding door de verzekerde kan de verzekeraar niet binden D. Erkenning van aansprakelijkheid kan niet, erkenning van feiten wel E. Specifieke situatie in een strafrechtelijke procedure Rechten en verplichtingen van de verzorgingsinstelling A. Algemeen B. Rechten en verplichtingen van de verzorgingsinstelling Wet Patiëntenrechten respecteren en doen respecteren Een ombudsfunctie organiseren De kwaliteit handhaven en bevorderen Afdeling 3. Op zoek naar geïntegreerde oplossingen Algemeen Aanzet tot conclusie Afspraken met de verzekeraar Afspraken op instellingsniveau xiii