Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends Groningen/Friesland/Drenthe 2005

Transcriptie

1 Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends 2005 Boukje Detmar Eliane Boorsma Amsterdam, november 2005

2 501/november 2005 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg BM AMSTERDAM Tel.: Fax:

3 Inhoudsopgave Pagina Inleiding 5 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Bedrijvigheid Werkgelegenheid 9 2 Werknemers Leeftijdsopbouw Functiestructuur 12 3 Arbeidsmarkt Instroom Uitstroom Uitval Pensionering 18 4 Beroepsonderwijs 18 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) 23 6 Bijscholing OOM 27 Bijlage: 1 Verantwoording en definities 31

4

5 Inleiding Voor u ligt de rapportage Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends Het doel van het rapport is een basisinzicht te verschaffen in de arbeidsmarkt van de metaalbewerking in het OOM-werkgebied. Met deze basisinzichten wil OOM nadere aandacht en invulling geven aan naast landelijke ook regionale aspecten van haar beleid. Deze rapportage is dan ook bedoeld als input hiervoor, alsmede voor planvorming van het regioteam. Tevens wil OOM met dit rapport informatie bieden aan de metaalbewerkingsbedrijven en hun werknemers in de regio, alsmede de vele stakeholders van OOM. Het rapport vindt zijn fundament in de Arbeidsmarktmonitor Metaalbewerking en is daarvan de regionale verbijzondering. De monitor is in 2004 voor het eerst uitgevoerd. Om in het rapport inzicht te geven in de specifieke eigenschappen van de regio worden de gegevens van op bepaalde punten vergeleken met de landelijke gegevens. In tegenstelling tot de meeste andere regio s is het voor de regio dit jaar niet mogelijk de regiospecifieke gegevens van dit jaar met die van vorig jaar te vergelijken. Dit komt doordat de regio aanzienlijk is gewijzigd voor wat betreft de postcode-indeling. Dit rapport beperkt zich dan ook tot een stand van zaken van dit jaar in de vorm van tabellen en overzichten, gebaseerd op de nieuwe regio-indeling. Het rapport heeft een cijfermatig karakter. De informatie is gebaseerd op gegevens van Mn Services (pensioenfonds), OOM en CFI (Centrale Financiën Instellingen van OCW). Het rapport is als volgt opgebouwd. Allereerst wordt een overzicht gepresenteerd. Het betreft hier een stand van zaken van de arbeidsmarkt in de regio van 2004/2005, waarbij steeds wordt vergeleken met landelijke beeld. Vervolgens is het rapport themagewijs opgebouwd. Het 1 e hoofdstuk gaat in op bedrijvigheid en werkgelegenheid. Hoofdstuk 2 gaat in op algemene kenmerken en ontwikkelingen betreffende werknemers in de metaalbewerking, zoals de leeftijdsopbouw van werknemers en beroepenclusters. DIJK12 Beleidsonderzoek 5

6 Hoofdstuk 3 gaat in op in- en uitstroom van werknemers in de metaalbewerking. Hier komen ook uitval (snelle uitstroom) en pensionering aan de orde. In hoofdstuk 4 komt het aanbod vanuit het reguliere metaaltechnisch beroepsonderwijs (VMBO t/m HBO) aan de orde. Hoofdstuk 5 gaat in op de aard en omvang van de instroom in de BBLopleidingen bij OOM-bedrijven. Hoofdstuk 6 gaat in op de aard en omvang van bijscholing in de branche in het kader van de bijscholingsverlofregeling. Tevens is een bijlage opgenomen met hierin een verantwoording en definities. Het rapport is samengesteld door DIJK12 Beleidsonderzoek. 6 DIJK12 Beleidsonderzoek

7 Stand van zaken in 2004/2005 ten opzichte van de landelijke situatie In onderstaand overzicht is de stand van zaken in de regio met betrekking tot verschillende aspecten van de arbeidsmarkt weergegeven. Telkens wordt de regio vergeleken met het landelijk beeld. Overzicht 1 Bedrijvigheid Stand van zaken 2004/2005 ten opzichte van de landelijke situatie bedrijven (10,6% van het totaal aantal OOM-bedrijven in ). 79% kleine bedrijven t/m 15 werknemers (landelijk 76,8 %). Werkgelegenheid werknemers (9% van het totaal aantal werknemers bij OOM-bedrijven). 89%man en 11% vrouw (landelijk 87% en 13%). 40% van de werknemers werkt bij een klein bedrijf (landelijk 35,2%). Werknemers gemiddelde leeftijd is 37,96 (landelijk 38,2). 12,1% is jonger dan 25 jaar (landelijk 12,8%). 8,5% is 55+er (landelijk 9,2%). 68,4% heeft een technisch uitvoerend beroep (landelijk 67,3%). Arbeidsmarkt instromers, 13,0% t.o.v. de totale werkgelegenheid. Dit is iets lager dan landelijk (13,8%). Gemiddelde leeftijd van instromers is 32,2 jaar (landelijk 31,9) uitstromers, 16,2% van de totale werkgelegenheid in Dit is hoger dan het landelijke aandeel uitstromers (14,7%). Uitval 14,0% van de uitstroom is uitval, werknemers die kort (maximaal 2 jaar) in de branche werkzaam zijn geweest (landelijk 19%). Pensionering In 2006 gaan naar verwachting 55 werknemers met pensioen. In 2015 is naar verwachting 15,9% van het huidige werknemersbestand met pensioen (landelijk 16,5%). De pensionering vindt vooral plaats in de clusters Directie en management en meewerkend leidinggevend. VMBO Aantal instellingen 30, aantal leerlingen (10%van het totaal aantal leerlingen in ). Aantal gediplomeerden onbekend. De richting Metaaltechniek telt 590 leerlingen, de richting Metalektro 359 en de richting Instalektro 336. Op VMBO-niveau volgen, vergeleken met landelijk, relatief veel leerlingen de opleiding instalektro. DIJK12 Beleidsonderzoek 7

8 MBO Aantal instellingen: 5, aantal leerlingen (15% van totaal aantal leerlingen in ); aantal gediplomeerden 602 (15% van landelijk totaal). Van alle regio s heeft deze regio het hoogste absolute aantal MBO-leerlingen en MBO-gediplomeerden leerlingen op niveau 4, 707 leerlingen op niveau 2, 275 leerlingen op niveau 3 en 248 leerlingen op niveau 1. In deze regio relatief meer BOL-leerlingen dan landelijk. Dit geldt met name voor niveau 1 en 2. De regio verschilt nauwelijks van het landelijk beeld in de verdeling van MBOleerlingen naar niveau. De populairste opleidingsrichting is werktuigbouwkunde. BBL ( ) Van alle bedrijven is 8% gestart met BBL-traject (landelijk ook). 63% van alle BBL-ers volgde een opleiding op niveau 2 (landelijk 60%). 84% van alle BBL-leerlingen werd on the job opgeleid (landelijk gelijk). Bijscholing 10,4% van alle werknemers is in 2004 bijgeschoold (landelijk 9,6%). Van alle gevolgde cursussen was 47% technisch (landelijk 40%). 8 DIJK12 Beleidsonderzoek

9 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid 1.1 Bedrijvigheid Tabel 1 Aantal bedrijven in en op 1-jan Tabel 2 Bedrijfsomvang in en in 2005 Bedrijfsomvang Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,4% ,0% 6-15 werknemers ,5% ,8% werknemers ,3% ,0% werknemers 16 1,3% 178 1,5% >100 werknemers 7 0,5% 84 0,7% Totaal % % 1.2 Werkgelegenheid Tabel 3 Totaal aantal werknemers in en op 1-jan Het totaal aantal bedrijven dat bij Mn Services is ingeschreven is, lager dan het totaal aantal bedrijven dat de OOM-administratie bevat. De reden voor deze discrepantie is dat zogenaamde Zzp ers (zelfstandigen zonder personeel) niet verplicht zijn zich in te schrijven bij Mn Services, maar wel in de OOM-administratie zijn opgenomen. DIJK12 Beleidsonderzoek 9

10 Tabel 4 Aantal en percentage werknemers naar bedrijfsomvang in en in 2005 Bedrijfsomvang Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,7% ,4% 6-15 werknemers ,0% ,8% werknemers ,4% ,9% werknemers ,8% ,8% >100 werknemers 948 7,2% ,1% Totaal % % Figuur 1 Verdeling bedrijvigheid en werkgelegenheid naar grote en kleine bedrijven in op 1-jan-2005 Bedrijvigheid 78,9% 21,1% Werkgelegenheid 39,7% 60,3% Kleine bedrijven (t/m 15 wns) Grote bedrijven (> 15 wns) 10 DIJK12 Beleidsonderzoek

11 2 Werknemers 2.1 Leeftijdsopbouw Figuur 2 Leeftijdsopbouw werknemers en op 1-jan ,7% 31,1% 28,7% 26,1% 20,1% 20,7% 12,1% 12,8% 8,5% 9,2% < 25 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder Tabel 5 Gemiddelde leeftijd werknemers in en Neder- land in 2005 Gemiddelde leeftijd in jaren 38,0 38,2 DIJK12 Beleidsonderzoek 11

12 2.2 Functiestructuur Tabel 6 Aantal en percentage werknemers naar beroepencluster in en in 2005 Beroepenclusters Aantal % Aantal % Directie, management* 465 3,5% ,2% Ondersteuning ,8% ,3% Technisch uitvoerend ,4% ,3% Meewerkend leidinggevend 588 4,5% ,4% Overig ,8% ,8% Onbekend ,0% Totaal % % * D.g.a. s hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services ingeschreven staan. Tabel 7 Aantal en percentage werknemers naar beroepsgroep in in 2005 Beroepsgroep Aantal werknemers % Directie, technisch management, overig management 465 3,5% Ondersteuning algemene bedrijfsvoering ,8% (Meewerkend) leidinggevenden 434 3,3% Verspaning 558 4,2% Constructie ,9% Algemene productie en machinebediening ,0% Machinebouw, samenbouw, installatie ,5% Storing en onderhoud 272 2,1% Engineering 614 4,7% Kwaliteitscontrole, testen 47 0,4% Automatisering/ICT 71 0,5% Logistiek 365 2,8% In-/verkoop, commercieel 573 4,3% Ambachtelijke specialistische beroepen 9 0,1% Overige beroepen ,8% Totaal % 12 DIJK12 Beleidsonderzoek

13 Tabel 8 Percentage werknemers naar leeftijd binnen beroepenclusters in en in 2005 Beroepenclusters Directie, management < Totaal < Totaal 2% 15% 39% 30% 15% 100% 1% 15% 38% 30% 15% 100% Ondersteuning 6% 26% 34% 23% 10% 100% 8% 27% 34% 22% 10% 100% Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend 13% 32% 30% 19% 7% 100% 14% 28% 31% 20% 8% 100% 1% 12% 38% 32% 17% 100% 1% 13% 37% 34% 16% 100% Overig 28% 25% 23% 16% 8% 100% 31% 22% 22% 16% 10% 100% Gemiddelde 12% 29% 31% 20% 9% 100% 13% 26% 31% 21% 9% 100% DIJK12 Beleidsonderzoek 13

14 14 DIJK12 Beleidsonderzoek

15 3 Arbeidsmarkt 3.1 Instroom Tabel 9 Totale instroom metaalbewerking en in 2004 Aantal instromers Totale werkgelegenheid 1/1/ % op totale werknemersbestand 12,6% 13,8% Figuur 3 Leeftijdsopbouw instromers en in % 34% 28% 27% 23% 22% 12% 12% 4% 5% < 25 jaar jaar jaar jaar 55+ DIJK12 Beleidsonderzoek 15

16 3.2 Uitstroom Tabel 10 Uitstroom 2004 binnen leeftijdsklassen in en Leeftijdsklassen Aantal % binnen klasse Aantal % binnen klasse < ,1% ,9% ,2% ,9% ,8% ,6% ,8% ,5% ,4% ,3% Totaal ,7% ,7% Tabel 11 Uitstroom binnen grootteklassen in en in 2004 Grootteklassen Aantal % binnen klasse Aantal % binnen klasse 1-5 werknemers ,7% ,9% 6-15 werknemers ,0% ,7% werknemers ,2% ,6% werknemers 105 8,2% ,2% >100 werknemers ,9% ,4% Totaal ,7% ,7% Tabel 12 Uitstroom binnen beroepenclusters in en in 2004 Beroepenclusters Aantal % binnen beroepencluster Aantal % binnen beroepencluster Directie, management 82 17,9% ,9% Ondersteuning ,5% ,4% Technisch uitvoerend ,8% ,0% Meewerkend leidinggevend 99 15,8% ,7% Overig ,2% ,5% Onbekend Totaal ,7% ,7% 16 DIJK12 Beleidsonderzoek

17 3.3 Uitval Deze paragraaf gaat in op zogenaamde uitval. Hiermee worden werknemers bedoeld die op moment van uitstromen maximaal 2 jaar in de branche hebben gewerkt. Tabel 13 Aantal uitvallers op totaal aantal werknemers binnen leeftijdsklassen in Gro- ningen/friesland/drenthe in 2004 Leeftijdsklassen Aantal % binnen klasse Aantal % binnen klasse < ,4% ,9% ,1% ,8% ,4% 727 1,7% ,3% 358 1,2% ,9% 163 1,3% Totaal 298 2,2% ,8% Tabel 14 Uitval binnen beroepenclusters in en in 2004 Beroepenclusters Aantal % binnen beroepencluster Aantal % binnen beroepencluster Directie, management 11 2,4% 123 2,1% Ondersteuning 74 3,5% 849 3,5% Technisch uitvoerend 159 1,7% ,6% Meewerkend leidinggevend 9 1,4% 79 1,3% Overig 45 0,4% 480 4,9% Onbekend 0 0% 1 - Totaal 298 2,2% ,8% DIJK12 Beleidsonderzoek 17

18 3.4 Pensionering Tabel 15 Verwachte uitstroom werknemers t/m 2015 in en Huidige leeftijd werknemers Jaar dat men uitstroomt Aantal % van het totaal aantal werknemers ( ) Cumulatief % Aantal % van het totaal aantal werknemers ( ) Cumulatief % > ,8% 0,8% ,9% 0,9% ,4% 1,2% 792 0,6% 1,5% ,2% 2,4% ,1% 2,6% ,6% 4,0% ,6% 4,2% ,4% 5,4% ,6% 5,8% ,4% 6,8% ,7% 7,5% ,8% 8,6% ,7% 9,2% ,6% 10,2% ,7% 10,9% ,7% 11,9% ,7% 12,6% ,1% 14,0% ,9% 14,5% ,9% 15,9% ,9% 16,5% Tabel 16 Verwachte uitstroom t/m 2015 binnen beroepenclusters in en Beroepenclusters Aantal Groningen/ Friesland/ Drenthe % t.o.v. totaal aantal werknemers binnen beroepencluster ( ) Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers binnen beroepencluster ( ) Directie, management ,9% ,1% Ondersteuning ,3% ,7% Technisch uitvoerend ,7% ,8% Meewerkend leidinggevend ,9% ,6% Overig ,8% ,1% Totaal ,8%* ,5% * Vanwege afronding is het totaal percentage verwachte uitstromers in de regio in tabel 16 iets hoger dan in tabel DIJK12 Beleidsonderzoek

19 4 Beroepsonderwijs Vorig jaar is geconstateerd dat de CFI-cijfers van HBO-instellingen niet goed te koppelen waren aan de regio-indeling. Dit heeft geleid tot onjuiste gegevens en conclusies. Omdat hier vooralsnog geen oplossing voor gevonden is, wordt in dit hoofdstuk niet gerapporteerd over aantallen leerlingen en gediplomeerden op HBO-niveau. De gegevens hebben alleen betrekking op leerlingen in metaaltechnische opleidingen. Het betreft de voorlopige cijfers van CFI die in mei/juni bekend zijn 1. Tabel 17 Aantal instellingen en leerlingen metaaltechnisch onderwijs naar onderwijsniveau in en schooljaar Onderwijsniveau Aantal instellingen Aantal leerlingen Aantal instellingen Aantal leerlingen VMBO MBO Totaal De definitieve cijfers zijn bekend in november. Vergelijking van de voorlopige met de definitieve cijfers van het CFI over het schooljaar 2003/2004 leert dat hiertussen verschillen bestaan. Zo bleek uit de definitieve cijfers van het MBO over het schooljaar 2003/2004 dat er landelijk ruim 400 leerlingen minder waren dan in de voorlopige cijfers. DIJK12 Beleidsonderzoek 19

20 Tabel 18 Aantal ingeschreven leerlingen naar opleidingstype voor en schooljaar VMBO Aantal % Aantal % Metaaltechniek ,3% ,6% Metalektro ,6% ,2% Installatietechniek 16 1,2% 727 5,6% Instalektro , ,6% Totaal % % MBO 1 Assistent-opleiding ,8% ,7% 2 Basisberoepsopleiding ,8% ,4% 3 Vakopleiding % ,4% 4 Middenkaderopleiding % ,3% Totaal % % Tabel 19 Verdeling BOL/BBL binnen opleidingsniveau metaaltechnisch onderwijs in Friesland/Groningen/Drenthe en schooljaar Opleidingsniveau % BOL % BBL % BOL % BBL 1 Assistent-opleiding 69,4% 30,6% 54,8% 45,2% 2 Basisberoepsopleiding 40.2% 59,8% 22,5% 77,5% 3 Vakopleiding 12,0% 88,0% 10,5% 89,5% 4 Middenkaderopleiding 94,5% 5,5% 93,4% 6,6% Totaal 65,2% 34,8% 54,8% 45,2% Tabel 20 Aantal ingeschreven leerlingen naar metaaltechnische opleidingsrichtingen MBO in schooljaar : top 5 Opleidingsrichting Aantal % 1 Werktuigbouwkunde ,8% 2 Assistent constructiewerker/lasser 210 9,1% 3 Constructiebankwerker/lasser 190 8,3% 4 Plaat- en constructiewerker 173 7,5% 5 Constructie- en apparatenbouwer 72 3,1% Totaal top ,9% Totaal aantal leerlingen in % 20 DIJK12 Beleidsonderzoek

21 Tabel 21 Aantal ingeschreven leerlingen naar metaaltechnische opleidingsrichtingen MBO in schooljaar : top 5 Opleidingsrichting Aantal % 1 Werktuigbouwkunde ,8% 2 Assistent constructiewerker/lasser ,0% 3 Constructiebankwerker/lasser ,2% 4 Plaat- en constructiewerker 629 4,2% 5 Constructie- en apparatenbouwer 465 3,1% Totaal top ,2% Totaal aantal leerlingen % Tabel 22 Aantal gediplomeerden metaaltechnisch onderwijs naar opleidingstype in en in Aantal % Aantal % VMBO Geen cijfers Geen cijfers Metaaltechniek Metalektro Installatietechniek Instalektro Totaal MBO 1 Assistent-opleiding 75 12,5% ,1% 2 Basisberoepsopleiding ,5% ,4% 3 Vakopleiding 69 11,5% ,3% 4 Middenkaderopleiding ,5% ,2% Totaal % % 1 Helaas waren bij het CFI over het jaar 2004 geen gegevens beschikbaar over het aantal gediplomeerde VMBOers. DIJK12 Beleidsonderzoek 21

22 Tabel 23 Aantal gediplomeerden naar metaaltechnische opleidingsrichtingen MBO 2004 in : top 5 Opleidingsrichting Aantal % 1 Werktuigbouwkunde ,7% 2 Assistent constructiewerker/lasser 68 11,3% 3 Monteur landbouwmechanisatietechniek 42 7,0% 4 Plaat- en constructiewerker 42 7,0% 5 Constructiebankwerker/lasser 41 6,8% Totaal top ,8% Totaal aantal gediplomeerden in % 22 DIJK12 Beleidsonderzoek

23 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) De omvang van de BBL-aanvragen is waarschijnlijk wat groter dan in dit hoofdstuk gepresenteerd. Gebleken is dat een deel van de bedrijven geen beroep doet op de subsidie van OOM. Dit heeft deels te maken met recente wijzigingen in aanvraagprocedure. OOM neemt actie om haar administratie in dit kader verder te completeren. Tabel 24 Aantal bedrijven dat is gestart met een of meerdere BBL-trajecten in en in 2003 Aantal 2003 % op alle bedrijven (d.d ) 103 8,1% ,4% Tabel 25 Bedrijven met BBL-instroom en in 2003 Bedrijfsomvang Aantal % Aantal % 1-5 werknemers 24 23,3% ,3% 6-15 werknemers 29 28,2% ,9% werknemers 44 42,7% ,0% werknemers 4 3,9% 49 4,8% > 100 werknemers ,3% Onbekend 2 1,9% 27 2,7% Totaal % % DIJK12 Beleidsonderzoek 23

24 Tabel 26 BBL-instromers naar bedrijfsomvang en in 2003 Bedrijfsomvang Aantal % Aantal % 1-5 werknemers 27 20,0% ,7% 6-15 werknemers 35 25,9% ,7% werknemers 56 41,5% ,2% werknemers 14 10,4% 108 7,8% > 100 werknemers ,8% 74 5,4% Onbekend 3 2,2% 31 2,3% Totaal % % Tabel 27 BBL-instroom naar niveau Groningen, Friesland, Drenthe in 2003 Opleidingsniveau Aantal % Aantal % 1 Assistent-opleiding 8 5,9% ,6% 2 Basisberoepsopleiding 85 63,0% ,6% 3 Vakopleiding 41 30,4% ,5% 4 Middenkaderopleiding 1 0,7% 31 2,2% Totaal % % Figuur 4 Verhouding on-the-job / off-the-job en in ,7% 83,8% 16,3% 16,2% On-the-job Off-the-job 24 DIJK12 Beleidsonderzoek

25 Tabel 28 BBL-instroom naar leeftijd en geslacht in Aantal % < 25 jaar ,5% jaar 1 0,7% jaar 1 0,7% jaar Totaal % Man ,3% Vrouw 1 0,7% Totaal % DIJK12 Beleidsonderzoek 25

26 Tabel 29 Gevolgde BBL-trajecten naar niveau en kwalificatie in 2003 Kwalificaties naar niveau 2003 Aantal % Niveau 1 8 5,9% verspaning 1 0,7% (constructiewerk)/lassen 7 5,2% Niveau ,0% verspaning 4 3,0% constructiewerk/lassen 39 28,9% constructie 10 7,4% storing & onderhoud 1 0,7% landbouwmechanisatie 18 13,3% elektro & installatie 2 1,5% niet Kenteq technisch 5 3,7% niet Kenteq niet-techisch 6 4,4% Niveau ,4% verspaning 6 4,4% constructie 18 13,3% landbouwmechanisatie 10 7,4% elektro & installatie 1 0,7% niet Kenteq technisch 5 3,7% niet Kenteq niet-technisch 1 0,7% Niveau 4 1 0,7% niet Kenteq technisch 1 0,7% Totaal (alle niveaus) % 26 DIJK12 Beleidsonderzoek

27 6 Bijscholing OOM Tabel 30 Aantal bedrijven dat subsidie heeft aangevraagd voor bijscholingstrajecten in en in 2004 Aantal 2004 % binnen regio (d.d ) ,1% ,6% Tabel 31 Aantal bedrijven dat bijscholingssubsidie heeft aangevraagd in en in 2004 Bedrijfsomvang Aantal % Aantal % 1-5 werknemers 60 17,4% ,0% 6 15 werknemers ,7% ,6% werknemers ,6% ,0% werknemers 15 4,3% 146 4,6% > 100 werknemers 6 1,7% 77 2,4% Onbekend 1 0,3% 13 0,4% Totaal % % Tabel 32 Aantal werknemers dat bijscholing heeft gevolgd in en in 2004 Aantal 2004 % t.o.v. totaal aantal werknemers ,4% ,6% DIJK12 Beleidsonderzoek 27

28 Tabel 33 Aantal werknemers waarvoor bijscholingssubsidie is aangevraagd in en in 2004 Bedrijfsomvang Aantal % Aantal % 1-5 werknemers 83 6,1% 792 5,8% 6 15 werknemers ,3% ,3% werknemers ,6% ,5% werknemers ,4% ,8% > 100 werknemers 104 7,6% ,3% Onbekend 1 0,1% 23 0,2% Totaal % % Tabel 34 Leeftijdsopbouw en geslacht werknemers waarvoor bijscholingssubsidie is aangevraagd in in Aantal % < 25 jaar ,7% jaar ,3% jaar ,2% jaar ,1% ,7% Totaal ,0% Man ,2% Vrouw 79 5,8% Onbekend 1 0,1% Totaal % 28 DIJK12 Beleidsonderzoek

29 Tabel 35 Soort aanvragen voor bijscholing in in 2004 Soort bijscholing 2004 Aantal % Lassen 117 6,3% Technisch kwaliteit 54 2,9% Technisch ,2% Leidinggeven / management 87 4,7% Kwaliteit 24 1,3% Arbo/veiligheid 102 5,5% Personeel & organisatie 127 6,8% Automatisering 50 2,7% Secretariële ondersteuning 7 0,4% Computercursussen/software (hfdz. niet technisch) 91 4,9% Commercieel/bedrijfseconomisch/ In-en verkoop 58 3,1% Logistiek 136 7,3% Presentatie/communicatie/taal 87 4,7% EVC metaal 63 3,4% Praktijkbegeleider 26 1,4% Diversen/overig 180 9,7% Totaal % DIJK12 Beleidsonderzoek 29

30 Tabel 36 Beroepen werknemers waarvoor bijscholingssubsidie is aangevraagd in in 2004 Beroepenklasse 2004 Aantal % Directie / Management 50 3,7% Ondersteuning 89 6,5% Meewerkend leidinggevend 67 4,9% Technisch uitvoerend ,6% verspaning 58 4,2% constructie 91 6,7% algemene productietechniek / machinebediening ,4% machinebouw, samenbouw, installatie ,4% storing & onderhoud 41 3,0% engineering 102 7,5% kwaliteitscontrole, testen 9 0,7% automatisering/ict 10 0,7% ambachtelijk, specialistische beroepen 1 0,1% Logistiek 49 3,6% Commercieel, inkoop/verkoop 59 4,3% Overige beroepen 55 4,0% Onbekend 6 0,4% Totaal % 30 DIJK12 Beleidsonderzoek

31 Bijlage I Verantwoording en definities De gegevens in de eerste drie hoofdstukken van de rapportage zijn afkomstig van Mn Services (pensioenfonds). Het betreft standcijfers met betrekking op de peildatum 1 januari van het jaar In de bestanden van Mn Services zijn de zelfstandigen zonder personeel - de zgn. zzp-ers - niet opgenomen. Deze zijn dan ook buiten beschouwing gelaten. Omdat zzp-ers wel bij OOM geregistreerd zijn, bestaat enige discrepantie tussen gepresenteerde gegevens en gegevens uit de OOM-administratie. Verder dient te worden opgemerkt dat een kleine groep werknemers meerdere dienstverbanden heeft, bijvoorbeeld doordat zij bij twee verschillende bedrijven werken. Op 1 januari 2005 betreft dit voor heel 350 werknemers (0,2%). Wanneer in het rapport over de werknemers wordt gesproken, wordt dus gedoeld op de werkgelegenheid, het aantal banen. De gegevens in hoofdstuk 4 over metaaltechnisch beroepsonderwijs zijn afkomstig van CFI (Centraal Financiën Instellingen van OCW). Hiertoe is het totale onderwijsbestand van CFI nader geanalyseerd naar metaaltechnische beroepsopleidingen (VMBO t/m HBO). De gegevens hebben betrekking op leerlingen en gediplomeerden in de schooljaren 2004/2005. Het betreft de voorlopige cijfers van CFI die in mei/juni bekend zijn 1. CFI beschikt niet over gegevens van gediplomeerde VMBO-ers over het jaar Deze gegevens ontbreken derhalve in dit rapport. In 2004 is geconstateerd dat de CFI-cijfers van HBO-instellingen niet goed te koppelen waren aan de regio-indeling. Dit heeft geleid tot onjuiste gegevens en conclusies. Omdat hier vooralsnog geen oplossing voor gevonden is, wordt in 1 De definitieve cijfers zijn bekend in november. Vergelijking van de voorlopige met de definitieve cijfers van het CFI over het schooljaar 2003/2004 leert dat hiertussen verschillen bestaan. Zo bleek uit de definitieve cijfers van het MBO over het schooljaar 2003/2004 dat er landelijk ruim 400 leerlingen minder waren dan in de voorlopige cijfers. DIJK12 Beleidsonderzoek 31

32 onderhavig rapport niet gerapporteerd over aantallen leerlingen en gediplomeerden op HBO-niveau. De gegevens over BBL (hoofdstuk 5) zijn afkomstig van de registratiebestanden van OOM en hebben betrekking op bedrijven die een beroep hebben gedaan op de subsidieregeling van OOM (afgesloten leerovereenkomsten) in Het gaat hier dus om bedrijven en werknemers die in dit jaar zijn gestart met een BBLtraject. De gegevens zijn standcijfers van juli van het betreffende jaar. De omvang van de BBL-aanvragen is waarschijnlijk wat groter dan in dit rapport gepresenteerd. Gebleken is dat een deel van de bedrijven geen beroep doet op de subsidie van OOM. Dit heeft deels te maken met recente wijzigingen in aanvraagprocedure. OOM neemt actie om haar administratie in dit kader verder te completeren. De gegevens in hoofdstuk 6 zijn afkomstig van de registratiebestanden van OOM en hebben betrekking op bedrijven die een beroep hebben gedaan op de bijscholingsverlofregeling. De gegevens hebben betrekking op het jaar Opgemerkt dient te worden dat de daadwerkelijke omvang van bijscholing in de branche waarschijnlijk groter zal zijn dan in dit rapport vermeld. Dit komt onder meer doordat niet alle bedrijven een beroep doen op de bijscholingsverlofregeling, OOM niet alle soorten bijscholing/cursussen honoreert en er een limiet bestaat aan het beroep dat bedrijven kunnen doen op de bijscholingsverlofregeling. Regio-indeling Recentelijk is de indeling van een aantal OOM-regio s gewijzigd. Hierbij is de indeling van de regio dermate gewijzigd dat hierdoor vergelijking met voorgaande jaren niet mogelijk is. In dit rapport wordt dan ook niet ingegaan op gegevens van voorgaande jaren. Alle cijfers in dit rapport zijn dus gebaseerd op de nieuwe regio-indeling. Beroepen Beroepen en beroepenclusters zijn geanalyseerd op basis van de functie waarmee werknemers staan ingeschreven bij Mn Services. De technische functies zijn geclusterd overeenkomstig de structuur van het Handboek Beroepsprofielen Metaal van A+O/OOM van 2001 en zullen dus waarschijnlijk aansluiten bij de nieuwe Kwalificatiestructuur Metaal, die onder meer wordt gebaseerd op het Handboek. In de categorie overige beroepen bevinden zich algemene medewerkers, schoonmakers en dergelijke. Kleine en grote bedrijven In de rapportage wordt soms onderscheid gemaakt tussen kleine en grote bedrijven. Onder kleine bedrijven wordt verstaan bedrijven tot en met 15 werknemers. Grote be- 32 DIJK12 Beleidsonderzoek

33 drijven hebben meer dan 15 werknemers in dienst. Instroom, uitstroom, uitval Onder instroom wordt verstaan: werknemers die op 1 januari van een betreffend jaar bij Mn Services staan ingeschreven en op 1 januari van het voorgaande jaar niet. De analyses hebben uitsluitend betrekking op werknemers die zijn ingestroomd tussen de peildata: 1 januari 2004 en 1 januari 2005 ( = instroom 2004). Onder uitstroom wordt verstaan: werknemers die op 1 januari van een betreffend jaar bij Mn Services staan ingeschreven en 1 januari op het daaropvolgende jaar niet meer. De gegevens hebben dus niet betrekking op werknemers die tussen twee peildata in de branche zijn gaan werken én ook weer uit de branche zijn gestroomd De analyses hebben uitsluitend betrekking op werknemers die zijn uitgestroomd tussen de peildata: 1 januari 2004 en 1 januari 2005 ( = uitstroom 2004). Uitval betreft de groep die op 1 januari van het uitstroomjaar minder dan 12 maanden in de branche werkzaam is geweest. Deze groep heeft dus maximaal twee jaar in de metaalbewerking gewerkt. Pensionering: de berekeningen zijn gebaseerd op een gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. Leeswijzer tabellen en figuren Door afrondingen tellen totalen soms niet op tot 100%. Daar waar in dit rapport over bedrijven wordt gesproken, dient de lezer in acht te nemen dat het louter om OOM-bedrijven gaat. DIJK12 Beleidsonderzoek 33