Bedrijfsopvolgingsregeling (IBondernemer

Transcriptie

1 Kennisdocument Bedrijfsopvolgingsregeling (IBondernemer agrarisch) Bij de overdracht van een onderneming komt veel kijken. Naast het vinden van de koper(s) en het bepalen van de overdrachtswaarde, moet ook rekening worden gehouden met de belastingheffing. Zo zal de verkopende partij inkomstenbelasting verschuldigd zijn over de overdrachtswinst. Daarnaast is de kopende partij mogelijk schenk- of erfbelasting verschuldigd indien de overdracht plaatsvindt middels schenking of vererving. De belastingdruk bij bedrijfsoverdracht is echter soms zo hoog dat de continuïteit van het bedrijf in gevaar komt. Om dit te voorkomen zijn een aantal faciliteiten in het leven geroepen. Inkomstenbelasting: doorschuifregeling Bij staking moet in beginsel afgerekend worden over de meerwaarde en de fiscale oudedagsreserve (FOR). De belaste stakingswinst is vanaf belast tegen het hoogste tarief van 52%. Deze belastingheffing kan onder voorwaarden worden doorgeschoven naar de koper(s). Afrekening over de stakingswinst wordt dan uitgesteld. In plaats van de doorschuifregeling kan ook worden gekozen voor de stakingslijfrente. Beide opties worden kort aan u uitgelegd. Doorschuifregeling De doorschuifregeling is in het leven geroepen om de continuïteit van ondernemingen te stimuleren. Een tussentijdse afrekening zou de groei van een onderneming belemmeren, doordat het een zwaar beslag legt op de liquide middelen. Bij doorschuiving rekent de verkoper niet af over de meerwaarde, maar schuiven de stille reserves door naar de kopende partij. Doorschuiving

2 heeft tot gevolg dat de kopende partij in de (verre) toekomst moet afrekenen over de huidige en toekomstige stille reserves, tenzij deze zelf kan doorschuiven. Als gebruik gemaakt wordt van de geruisloze doorschuiving, moet bij de berekening van de overnamesom rekening worden gehouden met een belastinglatentie over de meerwaarde. De koper mist immers de mogelijkheid tot afschrijving over de doorgeschoven meerwaarde, maar zal in de toekomst wel moeten afrekenen over de meerwaarde (tenzij er wederom sprake is van een verkoop met doorschuiving). De belastinglatentie komt in mindering op de overnameprijs. De korting op de koopsom wordt meestal gesteld op 20% van de stille reserves. Let op! Op landbouwgrond wordt niet afgeschreven en de boekwinst valt onder de landbouwvrijstelling, zodat de korting inzake meerwaarden op landbouwgronden nihil zal zijn. Aan de doorschuifregeling is de voorwaarde verbonden dat de koper voorafgaand aan de overdracht minimaal 36 maanden een samenwerkingsverband heeft gedreven met de verkoper, dan wel minimaal 36 maanden in dienst is geweest bij de verkoper. Na overdracht van de onderneming moet de koper de onderneming voortzetten. Let op! De fiscale oudedagsreserve (FOR) kan niet worden doorgeschoven. De verkoper zal hierover moeten afrekenen of een lijfrente moeten afstorten. Stakingslijfrente In plaats van doorschuiving kan ook gekozen worden om de winst om te zetten in een oudedagsvoorziening. Als de ondernemer de stakingswinst gebruikt om daarmee een recht op lijfrente-uitkeringen (stamrecht) te bedingen, wordt niet de stakingswinst maar de latere lijfrenteuitkering in de belastingheffing betrokken. Dit kan een tariefsvoordeel opleveren wanneer de stakingswinst in de 52% zou vallen, terwijl de lijfrente-uitkeringen tegen een lager tarief belast zijn. Het stamrecht moet worden bedongen bij een professionele verzekeraar of bij de koper. De koper heeft dan de verplichting om levenslang of gedurende een bepaalde periode lijfrente-uitkeringen te doen. De lijfrenteverplichting komt in mindering op de koopsom. Het maximumbedrag van de stakingslijfrenteaftrek bedraagt (2015) indien de ondernemer op het stakingsmoment maximaal 5 jaar jonger is dan de AOW-leeftijd. Indien de ondernemer bij staking maximaal 15 jaar jonger is dan de AOW-leeftijd of de lijfrentetermijnen direct na staken ingaan, bedraagt het maximumbedrag (2015). In de overige gevallen DRV Accountants & Adviseurs Bedrijfopvolging (IB ondernemer agrarisch) Pagina 2 van 7

3 bedraagt het maximum (2015). Ingeval van arbeidsongeschiktheid (45% of meer) of staking door overlijden geldt het hogere maximale bedrag van (2015). Schenk- en erfbelasting: bedrijfsopvolgingsregeling In plaats van verkoop kan de onderneming ook door (gedeeltelijke) schenking of vererving over worden gedragen. Er zal dan naast inkomstenbelasting (tenzij doorschuiving) ook schenk- of erfbelasting verschuldigd zijn. Tarief Het tarief van de schenk- en erfbelasting hangt af van de relatie met de erflater/schenker en de waarde van de erfenis/schenking. Voor partner en kinderen geldt het volgende: Waarde erfenis/schenking (2015) Tarief (2015) % en hoger 20% Vrijstellingen Bij schenken en vererven van vermogen gelden een aantal vrijstellingen afhankelijk van de relatie met de erflater/schenker. Bij vererving gelden andere vrijstellingen dan bij schenking. Voor partner en kinderen gelden de volgende vrijstellingen. Partner Kind Vrijstelling bij schenking (2015) Vrijstelling bij vererving (2015) Bedrijfsopvolgingsregeling Naast de hierboven vermelde vrijstellingen kan bij schenking of vererving van een onderneming de bedrijfsopvolgingsregeling van toepassing zijn. Er geldt dan een extra vrijstelling voor de schenk- of erfbelasting. De omvang van de vrijstelling is afhankelijk van de waarde van de onderneming. Indien de waarde van het ondernemingsvermogen niet meer bedraagt dan (2015), wordt de verkrijging voor 100% voorwaardelijk vrijgesteld. Het gaat hier om de waarde van de objectieve onderneming, niet om de omvang per verkrijger. Voor zover de waarde van de onderneming hoger is dan DRV Accountants & Adviseurs Bedrijfopvolging (IB ondernemer agrarisch) Pagina 3 van 7

4 (2015) bedraagt de vrijstelling 83%. De waarde van de onderneming dient ten minste gesteld te worden op de liquidatiewaarde. Indien de liquidatiewaarde hoger is dan de going-concernwaarde, geldt een 100%-vrijstelling voor het gedeelte waarmee de liquidatiewaarde de going-concernwaarde overtreft. Tip: Voor de erf- of schenkbelasting die is verschuldigd over het niet-vrijgestelde gedeelte kan voor een periode van 10 jaar rentedragend uitstel worden verkregen. Voorwaarden bedrijfsopvolgingsregeling Om in aanmerking te komen voor de faciliteit moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Wij zetten ze voor u uiteen. Ondernemingsvermogen De vrijstelling geldt slechts voor zover sprake is van een materiële onderneming. Alleen ondernemingsvermogen kwalificeert voor de bedrijfsopvolgingsregeling. Als ondernemingsvermogen wordt aangemerkt de waarde van de vermogensbestanddelen van de onderneming vermeerderd met het beleggingsvermogen tot een maximum van 5% van de waarde van het ondernemingsvermogen. Of vermogensbestanddelen ondernemingsvermogen zijn of niet, wordt bepaald aan de hand van de vermogensetiketteringsregels voor de inkomstenbelasting. Een voorbeeld van beleggingsvermogen zijn de overtollige liquide middelen waarvan nog niet duidelijk is of die voor investeringen zullen worden gebruikt. Bezitseis De erflater of schenker moet voldoen aan de bezitseis. De onderneming moet gedurende één jaar voorafgaand aan het overlijden of gedurende vijf jaar voorafgaand aan de schenking bij de erflater of de schenker in bezit zijn geweest. Gedurende die periode moet een materiële onderneming zijn gedreven. Voorzettingseis De verkrijger dient gedurende vijf jaar na de verkrijging te voldoen aan het voortzettingsvereiste. Dat wil zeggen dat de verkrijger de verkregen onderneming niet mag vervreemden en ook de ondernemingsactiviteiten niet mag staken. DRV Accountants & Adviseurs Bedrijfopvolging (IB ondernemer agrarisch) Pagina 4 van 7

5 Voorwaardelijk De voorwaardelijke vrijstelling wordt na vijf jaar definitief wanneer aan de voortzettingseis is voldaan. Als de verkrijger niet voldoet aan de voortzettingseis, dan vervalt de voorwaardelijke vrijstelling en wordt alsnog een aanslag opgelegd aan de verkrijger. Verzoek De verkrijger moet om toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling verzoeken. Het verzoek wordt in beginsel gelijktijdig met de aangifte schenk- of erfbelasting gedaan, maar kan uiterlijk tot het moment dat de aanslag onherroepelijk vaststaat. Wijziging bedrijfsopvolgingsfaciliteiten agrarische sector Er is al langer discussie over de vraag of een last of tegenprestatie in aanmerking mag worden genomen bij de berekening van de bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting. Indien een langlopende schuld in mindering gebracht mag worden, is in bepaalde gevallen de waarde van de onderneming waarop de vrijstelling toegepast kan worden hoger. Dit is het geval wanneer de liquida-tiewaarde hoger is dan de going-concernwaarde. Bij veel landbouwbedrijven is dit aan de orde. Momenteel overleggen vertegenwoordigers van het Ministerie van Financiën en uit het landbouwbedrijfsleven over aanpassing van de faciliteit in de schenk- en erfbelasting. In de beoogde regeling wordt beter rekening gehouden met langlopende schulden. Dit kan positief uitvallen bij een onderneming waarbij sprake is van hoge schulden en er een groot verschil is tussen de taxatiewaarde en de waarde van de overdracht. De beoogde ingangsdatum van de nieuwe regeling is 1 januari Het kan dus verstandig zijn om te wachten met de overdracht van een agrarische onderneming. Voorbeeldberekening Stel de going-concernwaarde bedraagt op basis van de huidige wet- en regelgeving Uitgaande van de beoogde regeling wordt bij de berekening van de going-concernwaarde rekening gehouden met de langlopende schulden. Indien er sprake is van lang lopende schulden zal de going-concernwaarde lager zijn dan onder de huidige wet- en regelgeving. DRV Accountants & Adviseurs Bedrijfopvolging (IB ondernemer agrarisch) Pagina 5 van 7

6 Wanneer de going-corncernwaarde op basis van de beoogde regeling bedraagt, kan uitgaande van een liquidatiewaarde van bijvoorbeeld de volgende vrijstellingsberekening worden gemaakt. Huidige wet- en regelgeving Beoogde regeling Liquidatiewaarde Going-concernwaarde Verschil Het verschil tussen de liquidatiewaarde en de going-concernwaarde is geheel vrijgesteld. Van het restant is (2015) voor 100% vrijgesteld. Het meerdere is voor 83% vrijgesteld. Dit betekent dat de belaste verkrijging als volgt kan worden berekend. Huidige wet- en regelgeving Beoogde regeling Liquidatiewaarde Verschil liquidatiewaarde en going-concernwaarde % vrijstelling % vrijstelling Belast De belaste verkrijging onder de beoogde regeling is in dit geval aanzienlijk lager, waardoor het loont om te wachten met de bedrijfsopvolging tot de nieuwe regeling in werking treedt. DRV Accountants & Adviseurs Bedrijfopvolging (IB ondernemer agrarisch) Pagina 6 van 7

7 Meer informatie en inlichtingen DRV Bergen op Zoom Joulehof 10, 4622 RG Bergen op Zoom Postbus 982, 4600 AZ Bergen op Zoom Telefoon: DRV Roosendaal Emmerblok 30, Oud Gastel Postbus 1006, 4700 BA Roosendaal Telefoon: DRV Breda Cosunpark 20, 4814 ND Breda Postbus 5678, 4801 EB Breda Telefoon: DRV Rotterdam Hoofdweg 52, 3067 GH Rotterdam Postbus 8560, 3009 AN Rotterdam Telefoon: DRV Goes Stationspark 51, 4462 DZ Goes Postbus 117, 4460 AC Goes Telefoon: DRV Sliedrecht Trapezium 150, 3364 DL Sliedrecht Postbus 5, 3360 AA Sliedrecht Telefoon DRV Hellevoetsluis Bruggehoofd 7, 3223 DB Hellevoetsluis Postbus 1048, 3220 BA Hellevoetsluis Telefoon: DRV Terneuzen Willem Alexanderlaan 45, 4532 DB Terneuzen Postbus 1100, 4530 GC Terneuzen Telefoon: DRV Middelburg Park Veldzigt 1, 4336 DR Middelburg Postbus 321, 4330 AH Middelburg Telefoon: DRV Zierikzee Karnemelksvaart 2, 4301 GX Zierikzee Postbus 38, 4300 AA Zierikzee Telefoon DRV Oud-Beijerland Beetsstraat 1, 3261 PL Oud-Beijerland Postbus 1602, 3260 BC Oud-Beijerland Telefoon: DRV Accountants & Adviseurs Bedrijfopvolging (IB ondernemer agrarisch) Pagina 7 van 7