Waterles groep 3 t/m 7. Handleiding Waterles. Groep 3 t/m 7

Transcriptie

1 Handleiding Waterles Groep 3 t/m 7 1

2 Over de les In de Waterles leren kinderen spelenderwijs waarom het beter is om water te drinken in plaats zoete dranken. Doel van deze les is kinderen te motiveren om vaker voor water te kiezen i.p.v. zoete drankjes. Deze handleiding geeft je handvatten om de waterles te geven. Voor wie? Deze les is geschikt voor kinderen uit groep 3 t/m 7. Evt. differentiaties zijn aangegeven in de blauwe vakken voor groep 3 t/m 5 en in de groene vakken voor groep 6 en 7. De les is ook geschikt voor groep 8, echter is voor deze groep speciaal de Drankenbordles ontwikkeld, waarbij de leerlingen zélf uitrekenen hoeveel suiker er in de drankjes zit. Deze les is tevens te vinden op de Jump-in Toolkit. Wat heb je nodig? Gebruik tijdens de les de Powerpoint Presentatie Waterles 3 t/m 7 als leidraad. Bij elk lesonderdeel wordt in deze handleiding aangegeven welke Powerpoint sheet ter illustratie bij de lesstof gebruikt dient te worden. Voor groep 3 t/m 5: 10 suikerklontjes 1 literfles gevuld met water 10 bekertjes Werkblad Waterzoeker Voor groep 6 & 7: 15 suikerklontjes 1,5 literfles gevuld met water 10 bekertjes Werkblad Pakjesinspectie 1 Flesje AA, 1 blikje Cola, 1 pakje AH aardbei-yoghurtdrink, 1 pakje Wicy, 1 pakje Taksi, 1 pakje Chocomel. Werkblad Quiz en waterzoeker Tip: gebruik lege pakjes of flesjes, zo komen leerlingen niet in de verleiding. Hoeveel tijd heb je nodig? Ongeveer 1 uur. 2

3 1. Start Sheet 1 Je blijft gezond en fit door gezond te eten en water te drinken, door lekker veel te bewegen, zoals sporten, buitenspelen. En door genoeg te slapen. Dus door op tijd naar bed te gaan. We willen graag dat alle kinderen op school gezond en fit blijven. Vandaag gaan we het hebben over drinken. Wat kun je het beste drinken om gezond en fit te blijven? En waarom? 2. Waarom en hoeveel moet je drinken? Sheet 2 Stel de volgende vragen en help de leerlingen met de antwoorden. Waarom moet je drinken? Dit plaatje laat zien dat een mens voor een groot gedeelte uit water bestaat. Elke dag raak je een beetje van dat vocht kwijt. Dat moet je weer aanvullen door te drinken. Hoe raakt je lichaam vocht kwijt? Door te plassen, te zweten, te ademen enz. Wat gebeurt er als je te weinig vocht in je lichaam hebt? Je kunt hoofdpijn krijgen, je slap voelen, je krijgt dorst, of een droge mond. Zonder vocht kan je lichaam niet goed werken. Na 3 dagen zonder vocht kun je zelfs dood gaan. Waarom is dat vocht dan zo belangrijk voor je lichaam? Bloed bestaat voor een groot deel uit water en is erg belangrijk voor je lichaam. Bloed vervoert de gezonde stoffen (bijv. vitamines) uit je eten door je hele lichaam. Bloed zorgt dat alle stoffen die je niet nodig hebt (afvalstoffen) in je plas terecht komen, zodat ze uit je lichaam verdwijnen. Water regelt de temperatuur van je lichaam. Je lichaam wordt warm als je sport, speelt of als het warm is buiten. Je lichaam koelt zichzelf af door je huid te bedekken met een laagje vocht (zweet) Wie weet hoeveel vocht je lichaam elke dag nodig heeft? Voor groep 3 t/m 5 Voor groep 6 & 7 Elke dag 1 liter Elke dag 1,5 liter Laat de waterfles zien, vraag de leerlingen hoeveel bekertjes zij daarmee vol denken te schenken. Laat zien hoeveel bekertjes je met de fles kunt vullen. Wie drinkt er elke dag zoveel? Vertel dat het niet heel erg is als je dat aantal bekertjes niet helemaal haalt. In heel veel eten zit namelijk ook vocht, vooral in fruit en groente. Dus ook via je eten krijg je wat vocht binnen. Het maakt echter wel uit wat voor drankjes je drinkt, want niet alles is even gezond voor je. Daarover leren we straks meer. 3

4 3. De gezonde piramide Sheet3 We weten nu dat je genoeg moet drinken om gezond en fit te blijven. Maar er is meer dat je kunt doen om gezond en fit te blijven. Je dag zou er uit moeten zien als deze piramide. De piramide is verdeeld in vakken. Elk heeft te maken met eten, drinken, bewegen of slapen. Je hebt elke dag álle vakken nodig om gezond en fit te blijven, behalve het topje. Van de grote vakken moet je het meest doen / heb je het meest nodig en van de kleine vakken het minst. (De kleine vakken zijn dus niet minder belangrijk dan de grote) Het is de uitdaging om je piramide elke dag in balans te houden. De basis: gezond eten en drinken voor elke dag Wat zie je in de vakken? Laat de leerlingen aanwijzen en vertellen. Blauw Slaap Als je genoeg slaapt ben je de volgende dag fris en fruitig. Grijs Lichtblauw Groen Oranje Roze Geel Bewegen Vocht Groente & fruit Koolhydraten Eiwitten Vetten Probeer elke dag zoveel mogelijk te bewegen; sporten, buitenspelen, lopen of fietsen i.p.v. de bus of de auto. Je hebt veel vocht nodig; drink zoveel mogelijk water en thee zonder suiker i.p.v. zoete drankjes. Groente en fruit kun je de hele dag door eten; bij het ontbijt, als tussendoortje, bij je lunch, avondeten of als traktatie. De bruine (volkoren) producten zijn het allergezondst en zorgen ervoor dat je niet snel wéér trek hebt. Hiermee bedoelen we kaas, vlees, vis, noten, vleesvervangers, yoghurt of melk. Je hebt ze nodig voor sterke botten en spieren. Vet gezond? Jazeker! Je lijf heeft elke dag een beetje vet nodig, daarom is het vakje ook klein. Bijvoorbeeld de boter op je brood of de olie waarin je vlees of vis bakt. Al dit gezonde eten en drinken heb je elke dag nodig om te groeien, te leren, te sporten en te spelen. Kortom, ze helpen je om lekker in je vel te zitten. Rood Extraatjes Je hebt elke dag een klein beetje ruimte om ongezonde dingen te eten. Zoals bijvoorbeeld snoep, snacks, zoete drankjes of wit brood. Het rode topje staat los staat van de rest van de piramide. Dit betekent dat je het niet nodig hebt en dus niet hóeft te eten of drinken. Dit eten en drinken helpt je niet om te groeien, te leren en te spelen. Bovendien is het topje het kleinste vakje, dat betekent dat je er niet te veel of te vaak van moet eten of drinken. Bijvoorbeeld een croissantje in het weekend, óf een stukje taart op een verjaardag, óf een koekje bij de thee, óf een bakje chips bij The Voice of Holland óf een patatje of zoet drankje als je een keer daar zin in hebt. Weet iemand waarom je uit het topje niet te veel of te vaak moeten eten of drinken? Er zit vaak veel suiker en vet in, als je daar veel van binnenkrijgt dan kun je daar ongezonder van worden. Dat gebeurt niet als je een keer teveel taart hebt gegeten of teveel Wicky hebt gedronken, maar wel als je dat heel vaak doet. 4

5 (De piramide is een aanvulling op de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum en is uitgebreid met andere aspecten van een gezonde leefstijl; voldoende bewegen, goed slapen, en de rol van extraatjes. Voor richtlijnen per leeftijdsgroep zie ) 4. Zoete drankjes Stel de volgende vragen en help de leerlingen met de antwoorden. Waarom horen zoete drankjes ook bij het topje van de piramide? Er zit vaak veel suiker in, dat is niet gezond als je er veel van eet en drinkt. Er zitten (bijna) geen stoffen in die je helpen om gezonder en fitter te worden. Waarom is suiker niet gezond voor je? Van eten en drinken krijg je energie.die heb je nodig om te bewegen, leren en spelen. In zoete drankjes zit heel veel suiker. Van suiker krijgt je lichaam een heleboel energie. Als je veel suiker eet of drinkt, moet je dus ook veel bewegen om de energie op te maken. Doe je dat niet, dan bewaart je lijf de energie als vet, en kan je dikker worden of bepaalde ziektes krijgen. Als je veel of te vaak suiker eet of drinkt is dat niet goed voor je tanden. Je kunt er gaatjes van krijgen. Natuurlijk gebeurt dit allemaal niet als je één keer teveel taart hebt gegeten of teveel Wicky hebt gedronken, maar wel als je dat heel vaak doet. Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je gezond eet en drinkt en je piramide in balans houdt. 5

6 Sheet 4 Maar hoe weet je nu hoeveel je kunt eten of drinken voordat je topje vol zit? Voor groep 3 t/m 5 In het topje van de piramide heb je elke dag plek voor de energie die 10 suikerklontjes je zouden geven. Voor groep 6 & 7 In het topje van de piramide heb je elke dag plek voor de energie die 15 suikerklontjes je zouden geven. Stapel ter illustratie het aantal suikerklontjes op. 5. Pakjesinspectie Sheets 5 tm 10 We gaan samen eens kijken naar verschillende drankjes. Waar zijn ze van gemaakt? En hoeveel suikerklontjes zitten er in? Groep 3 t/m 5 Laat de kinderen op de sheets steeds een pakje bekijken en stel per pakje steeds enkele vragen als: Groep 6 & 7 Werkblad Pakjesinspectie en lege pakjes en blikjes Drink je dit wel eens? Vind je het lekker? Waar denk je dat het naar smaakt? Waar denk je dat het van gemaakt is? Denk je dat het gezond is? Hoeveel suikerklontjes denk je dat er in dit pakje zitten? Vind je het een mooi pakje? Klik vervolgens door de sheet om te laten zien van welke ingrediënten het drankje is gemaakt. Stel daarna nog eens wat vragen als: Had je gedacht dat dit erin zat? Dacht je dat er zoveel suikerklontjes in zaten? Kon je dat zien aan de verpakking? Is dit drankje nu gezond? Hoeveel klontjes gaan er van mijn stapel af als ik dit drankje drink? Maak 5 groepjes en geef elk groepje een pakje of blikje en een werkblad Pakjesinspectie. Vertel dat er onder het kopje Ingredienten altijd staat waar het drankje van gemaakt. En dat de ingrediënten altijd van groot naar klein zijn opgeschreven: Welk ingredient er het meest inzit staat vooraan in de lijst, wat er het minst in zit achteraan. Laat de kinderen het werkblad invullen t/m vraag 4 Bespreek klassikaal de pakjes aan de hand van de sheets. Laat steeds het groepje van de beteffende verpakking op de sheet aan het woord. Illustreer de antwoorden van vraag 3 door te klikken en de ingredienten één voor één te laten verschijnen. Laat de kinderen tijdens het bespreken bij vraag 5 het juiste aantal suikerklontjes te laten invullen. 6

7 Concludeer tot slot samen met de leerlingen: Dat in alle drankjes suiker zit. Dat de verpakking vaak misleidend is. Er staan bijvoorbeeld veel aardbeien op het pakje, maar eigenlijk zit er bijna geen aardbei in. Dat je deze drankjes best kunt drinken, maar dat je het wel met mate moet doen. Door het drinken van deze drankjes verbruik je de 10 of 15 suikerklontjes van het piramidetopje namelijk al snel. (Pak de stapel suikerkontjes erbij en haal er bijvoorbeeld 5 af voor een chocomel en 7 voor een cola, en laat zien dat je er dan nog maar weinig over hebt om andere lekkere dingen te eten of te drinken.) 6. Zoetstoffen Sheet 11 We hebben nu gezien dat je met een paar zoete drankjes al snel de ruimte in het topje verbruikt omdat er veel suiker in zit. Zonde he? Fabrikanten maken tegenwoordig ook veel drankjes met zoetstoffen in plaats van suiker. Zoetstoffen geven alleen een zoete smaak, maar geen energie. Hiervan kun je dus niet dikker worden. Maar deze drankjes laten je toch wennen aan een zoete smaak. Bovendien zorgen ze ervoor dat je tandglazuur (het laagje dat je tanden beschermt) slijt, doordat in deze drankjes ook zuur zit, net als in drankjes met suiker. Daarom kun je ook van drankjes met zoetstof beter niet teveel drinken. 7. Water Sheet 12 & 13 In plaats van de drankjes met suiker of zoetstoffen kun je dus beter water drinken. Daar zit namelijk niets anders in dan water. Je kunt het de hele dag door drinken en het helpt je alleen maar gezonder en fitter te worden. Bovendien is kraanwater altijd bij de hand en kost het niets! 8. Afsluiting Sheet 14 Deze bekende mensen weten ook dat water drinken heel gezond voor je is. Ze drinken heel veel water, uit een glas, een flesje of een bidon. Het helpt ze om gezond en fit te blijven en goed te presteren. Zullen we dus maar afspreken dat jullie gewoon zo veel mogelijk water gaan drinken?! PROOST! 7