Drankenbordles groep 8. Groep 8

Transcriptie

1 Groep 8 1

2 Over de les In de Drankenbordles leren kinderen spelenderwijs waarom het beter is om water te drinken in plaats zoete dranken. Ze rekenen uit hoeveel suikerklontjes er in veel gedronken drankjes zitten en hoe lang je moet bewegen om de energie weer te verbranden. De uitkomsten worden verzameld en op het drankenbord verzameld. Doel van deze les is kinderen te motiveren om vaker voor water te kiezen i.p.v. zoete drankjes. Deze handleiding geeft handvatten om de waterles te geven. Voor wie? Deze les is geschikt voor leerlingen van groep 8. Wat heb je nodig? Gebruik tijdens de les de Powerpoint Presentatie Drankenbordles groep 8 als leidraad. Bij elk lesonderdeel in de deze handleiding wordt aangegeven welke Powerpoint sheet ter illustratie bij de lesstof gebruikt dient te worden. Verder heb je nodig: Drankenbord 11 lege en omgespoelde verpakkingen van suikerhoudende dranken Dubbelzijdig tape Schaar Voldoende suikerklontjes Zakjes om suikerklontjes in te doen Watervaste stift Werkblad Drankenbord Waterquiz & Waterzoeker Let op, je kunt veel tijd besparen door voorafgaand aan de les: De achterkant van de pakjes te beplakken met dubbelzijdig tape. In de drankentabel het aantal suikerklontjes van de 11 verpakkingen op te zoeken en zakjes te maken met de juiste hoeveelheid suikerklontjes. Beplak deze vervolgens ook met dubbelzijdig tape. Zo hoeven de leerlingen alleen maar de strips te verwijderen en kunnen ze snel op het bord geplakt worden. Hoeveel tijd heb je nodig? Ongeveer 75 minuten. 2

3 1. Start Wat gaan we vandaag doen? Sheet 1 Je blijft gezond en fit door gezond te eten en water te drinken, door lekker veel te bewegen, zoals sporten, buitenspelen. En door genoeg te slapen. Dus door op tijd naar bed te gaan. We willen graag dat alle kinderen op school gezond en fit blijven. Vandaag gaan we het hebben over drinken. We gaan kijken hoeveel suiker er in verschillende drankjes zit en hoe lang je moet bewegen om die suiker te verbruiken. Deze informatie verzamelen we op het drankenbord. Dit geven we een mooie plaats in de school, zodat alle andere leerlingen, maar ook de ouders, juffen en meesters kunnen zien wat jullie geleerd hebben. 2. Waarom en hoeveel moet je drinken? Sheet 2 Stel de volgende vragen en help de leerlingen met de antwoorden. Waarom moet je drinken? Dit plaatje laat zien dat een mens voor een groot gedeelte uit water bestaat. Elke dag raak je een beetje van dat vocht kwijt. Dat moet je weer aanvullen door te drinken. Hoe raakt je lichaam vocht kwijt? Door te plassen, te zweten, te ademen enz. Wat gebeurt er als je te weinig vocht in je lichaam hebt? Je kunt hoofdpijn krijgen, je slap voelen, je krijgt dorst, of een droge mond. Zonder vocht kan je lichaam niet goed werken. Na 3 dagen zonder vocht kun je zelfs dood gaan. Waarom is dat vocht dan zo belangrijk voor je lichaam? Bloed bestaat voor een groot deel uit water en is erg belangrijk voor je lichaam. Bloed vervoert de gezonde stoffen (bijv. vitamines) uit je eten door je hele lichaam. Bloed zorgt dat alle stoffen die je niet nodig hebt (afvalstoffen) in je plas terecht komen, zodat ze uit je lichaam verdwijnen. Water regelt de temperatuur van je lichaam. Je lichaam wordt warm als je sport, speelt of als het warm is buiten. Je lichaam koelt zichzelf af door je huid te bedekken met een laagje vocht (zweet) Wie weet hoeveel vocht je lichaam elke dag nodig heeft? Elke dag heb je ongeveer 1,5 liter vocht nodig. Dit hoef je niet allemaal persé binnen te krijgen door te drinken.een deel daarvan krijg je ook binnen door je voeding In groente en fruit zit bijvoorbeeld ook vocht. Het maakt echter wél uit welke drankjes je drinkt, want niet alles is even gezond voor je. Daarover leren we straks meer.. 3

4 3. De gezonde piramide Sheet3 We weten nu dat je genoeg moet drinken om gezond en fit te blijven. Maar er is meer dat je kunt doen om gezond en fit te blijven. Je dag zou er uit moeten zien als deze piramide. De piramide is verdeeld in vakken. Elk heeft te maken met eten, drinken, bewegen of slapen. Je hebt elke dag álle vakken nodig om gezond en fit te blijven, behalve het topje. Van de grote vakken moet je het meest doen / heb je het meest nodig en van de kleine vakken het minst. (De kleine vakken zijn dus niet minder belangrijk dan de grote) Het is de uitdaging om je piramide elke dag in balans te houden. De basis: gezond eten en drinken voor elke dag Wat zie je in de vakken? Laat de leerlingen aanwijzen en vertellen. Blauw Slaap Als je genoeg slaapt ben je de volgende dag fris en fruitig. Grijs Lichtblauw Groen Oranje Roze Geel Bewegen Vocht Groente & fruit Koolhydraten Eiwitten Vetten Probeer elke dag zoveel mogelijk te bewegen; sporten, buitenspelen, lopen of fietsen i.p.v. de bus of de auto. Je hebt veel vocht nodig; drink zoveel mogelijk water en thee zonder suiker i.p.v. zoete drankjes. Groente en fruit kun je de hele dag door eten; bij het ontbijt, als tussendoortje, bij je lunch, avondeten of als traktatie. De bruine (volkoren) producten zijn het allergezondst en zorgen ervoor dat je niet snel wéér trek hebt. Hiermee bedoelen we kaas, vlees, vis, noten, vleesvervangers, yoghurt of melk. Je hebt ze nodig voor sterke botten en spieren. Vet gezond? Jazeker! Je lijf heeft elke dag een beetje vet nodig, daarom is het vakje ook klein. Bijvoorbeeld de boter op je brood of de olie waarin je vlees of vis bakt. Al dit gezonde eten en drinken heb je elke dag nodig om te groeien, te leren, te sporten en te spelen. Kortom, ze helpen je om lekker in je vel te zitten. Rood Extraatjes Je hebt elke dag een klein beetje ruimte om ongezonde dingen te eten. Zoals bijvoorbeeld snoep, snacks, zoete drankjes of wit brood. Het rode topje staat los staat van de rest van de piramide. Dit betekent dat je het niet nodig hebt en dus niet hóeft te eten of drinken. Dit eten en drinken helpt je niet om te groeien, te leren en te spelen. Bovendien is het topje het kleinste vakje, dat betekent dat je er niet te veel of te vaak van moet eten of drinken. Bijvoorbeeld een croissantje in het weekend, óf een stukje taart op een verjaardag, óf een koekje bij de thee, óf een bakje chips bij The Voice of Holland óf een patatje of zoet drankje als je een keer daar zin in hebt. Weet iemand waarom je uit het topje niet te veel of te vaak moeten eten of drinken? Er zit vaak veel suiker en vet in, als je daar veel van binnenkrijgt dan kun je daar ongezonder van worden. Dat gebeurt niet als je een keer teveel taart hebt gegeten of teveel Wicky hebt gedronken, maar wel als je dat heel vaak doet. 4

5 (De piramide is een aanvulling op de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum en is uitgebreid met andere aspecten van een gezonde leefstijl; voldoende bewegen, goed slapen, en de rol van extraatjes. Voor richtlijnen per leeftijdsgroep zie ) 4. Zoete drankjes Stel de volgende vragen en help de leerlingen met de antwoorden. Waarom horen zoete drankjes ook bij het topje van de piramide? Er zit vaak veel suiker in, dat is niet gezond als je er veel van eet en drinkt. Er zitten (bijna) geen stoffen in die je helpen om gezonder en fitter te worden. Waarom is suiker niet gezond voor je? Van eten en drinken krijg je energie.die heb je nodig om te bewegen, leren en spelen. In zoete drankjes zit heel veel suiker. Van suiker krijgt je lichaam een heleboel energie. Als je veel suiker eet of drinkt, moet je dus ook veel bewegen om de energie op te maken. Doe je dat niet, dan bewaart je lijf de energie als vet, en kan je dikker worden of bepaalde ziektes krijgen. Als je veel of te vaak suiker eet of drinkt is dat niet goed voor je tanden. Je kunt er gaatjes van krijgen. Natuurlijk gebeurt dit allemaal niet als je één keer teveel taart hebt gegeten of teveel Wicky hebt gedronken, maar wel als je dat heel vaak doet. Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je gezond eet en drinkt en je piramide in balans houdt. Hoe weet je nu hoeveel je kunt eten en drinken voordat je topje vol zit? Sheet 4 Als je gezond eet en drinkt heb je in het topje van de piramide je elke dag plek voor 300 calorieen aan extraatjes. 5

6 Een calorie is een maat om energie te meten. Net als meter voor een afstand, of liter voor een inhoud. Als je 15 suikerklontjes eet of drinkt, dan krijg je ongeveer 300 calorieën aan energie binnen. Sheet 5 Je hebt dus elke dag plek voor 15 suikerklontjes aan extra s. Dat lijkt heel veel, maar het gaat sneller dan je denkt. Denken jullie dat deze drank gezond is? Wat voor ingrediënten zitten hierin denk je? Gok eens hoeveel suikerklontjes hierin zitten. Laat met de sheet zien wat erin zit, en probeer te benadrukken dat ze vaak gefopt worden door de verpakking. Jullie gaan nu leren hoe je zelf kun uitrekenen hoeveel suiker er in drankjes zit. 5. Drankenbord maken Sheets 6 tm 12, werkblad Drankenbord, Waterquiz en Waterzoeker, Drankentabel Maak groepjes en geef elk groepje 1 of meerdere verpakkingen om uit te rekenen. Deel ook meteen het werkblad (1 per verpakking) en de waterquiz en waterzoeker uit (1 per leerling) Geef het rekenvoorbeeld met het flesje AA door klassikaal de rekenstappen op de sheets 6 t/m 12 te doorlopen. Laat de leerlingen goed meekijken op hun eigen verpakking zodat ze straks weten waar de voedingswaardetabel staat en waar ze de inhoud kunnen vinden. De leerlingen weten nu hoe ze de vragen op de voorkant van het blad uit kunnen rekenen. Met deze uitkomsten kunnen ze zelfstandig de vragen op de achterkant van het blad uitrekenen. Wanneer de leerlingen denken alle vragen juist te hebben beantwoord mogen ze bij jou het blad laten controleren. Gebruik hiervoor de drankentabel. Wanneer de antwoorden goed zijn noteren de leerlingen deze op het bord en plakken ze de verpakking en het zakje met suikerklontjes erbij. Leerlingen die klaar zijn mogen de Waterquiz en de Waterzoeker gaan maken, of medeleerlingen helpen met rekenen. Hetzelfde geldt voor de leerlingen die evt. al klaar zijn met rekenen maar nog even moeten wachten met het controleren van de antwoorden. Bekijk het bord samen met de leerlingen wanneer alle resultaten op het bord verzameld zijn. Concludeer samen het volgende: In alle drankjes zit suiker. De verpakking is vaak misleidend. Er staan bijvoorbeeld veel aardbeien op het pakje, maar eigenlijk zit er bijna geen aardbei in. Dat je deze drankjes best kunt drinken, maar dat je het wel met mate moet doen. Door het drinken van deze drankjes verbruik je de 15 suikerklontjes van het piramidetopje namelijk al snel. 6

7 6. Zoetstoffen Sheet 13 We hebben nu gezien dat je met een paar zoete drankjes al snel de ruimte in het topje verbruikt omdat er veel suiker in zit. Zonde he? Fabrikanten maken tegenwoordig ook veel drankjes met zoetstoffen in plaats van suiker. Zoetstoffen geven alleen een zoete smaak, maar geen energie. Hiervan kun je dus niet dikker worden. Maar deze drankjes laten je toch wennen aan een zoete smaak. Bovendien zorgen ze ervoor dat je tandglazuur (het laagje dat je tanden beschermt) slijt, doordat in deze drankjes ook zuur zit, net als in drankjes met suiker. Daarom kun je ook van drankjes met zoetstof beter niet teveel drinken. 7. Water Sheet 14 & 15 In plaats van de drankjes met suiker of zoetstoffen kun je dus beter water drinken. Daar zit namelijk niets anders in dan water. Je kunt het de hele dag door drinken en het helpt je alleen maar gezonder en fitter te worden. Bovendien is kraanwater altijd bij de hand en kost het niets! 8. Afsluiting Sheet 16 Deze bekende mensen weten ook dat water drinken heel gezond voor je is. Ze drinken heel veel water, uit een glas, een flesje of een bidon. Het helpt ze om gezond en fit te blijven en goed te presteren. Zullen we dus maar afspreken dat jullie gewoon zo veel mogelijk water gaan drinken?! PROOST! 7