Praktijkbeschrijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

Transcriptie

1 Praktijkbeschrijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken Penvoerende instelling: Universiteit van Amsterdam Datum: 1-apr-11 Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 1

2 Afkortingen Propedeuse E&B: De propedeuse voor de bachelor Economie & Bedrijfskunde of Fiscale Economie aan de UvA UvA: Universiteit van Amsterdam FEB: Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de UvA CSA: Centrale Studie Administratie OWI: Het onderwijs instituut van de FEB dat verantwoordelijk is voor het organiseren van al het onderwijs. OID: Onderwijs introductiedag WO: Wetenschappelijke opleiding SL: Studielink p. 2 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...3 Inleiding Context beschrijving Redeneerketen Operationalisering van het gekozen arrangement Resultaatevaluatie Procesevaluatie Conclusie Bijlage 0: Organisatie structuur Bijlage 1: Intake vragenlijst Bijlage 2: Bepaling risicoprofiel Bijlage 3: Uitleg bij risicoprofiel Bijlage 4: Brief succeskans Bijlage 5: Brief uitnodiging intakegesprek Bijlage 6: Brief uitnodiging proefcollegedag Bijlage 7: Opzet Proefcollegedag Bijlage 8: Gespreksprotocol Bijlage 9: Kosten berekening Bijlage 10: Oordeel over mechanismen Bijlage 11: Definities van Begrippen Inleiding Dit document beschrijft de context, opzet, en resultaten van een experiment dat is opgezet aan de Faculteit Economie & Bedrijfskunde (FEB) met als doel te onderzoeken of studiekeuzegesprekken een effectief instrument zijn voor het reduceren van vroegtijdige studie uitval. Evenals bij veel andere universitaire instellingen en opleidingen is het aantal studenten in de BSc Economie & Bedrijfskunde dat na een jaar studeren afhaakt aan de FEB van de Universiteit van Amsterdam aanzienlijk. Van de cohorten die tussen begonnen zijn is 39% binnen een jaar gestopt. Dit is inefficiënt voor de organisatie van de opleiding, en is bovendien kostbaar voor de student omdat het lastig is direct naar een andere studie over te stappen, en de student veelal een studiejaar verliest. Voor de hand liggende en significante voorspellers voor het vroegtijdig verlaten van de opleiding zijn het gemiddelde eindexamencijfer, het wiskunde cijfer, het wel of niet hebben van wiskunde B en het moment van inschrijving. De examencijfers kenmerken de algemene vaardigheid en algemene discipline en motivatie van de student. Ondanks deze observeerbare voorspellers voor studiesucces is het grootste deel (82%) van de vroegtijdige uitval bij de opleiding Economie & Bedrijfskunde onverklaard. Of de opleiding een goede match voor de student vormt is dus zelfs gegeven deze voorspellers erg onzeker. Studiekeuzegesprekken kunnen een middel zijn om een deel van deze onzekerheid weg te nemen. Ze hebben tot doel een betere match tussen de toekomstige student en de opleiding tot stand te brengen. Een belangrijke vraag voor de FEB is in welke mate een studiekeuzegesprek bijdraagt aan een betere match, i.e. het reduceren van het aantal studenten dat vroegtijdig met de studie stopt, bovenop andere instrumenten. Dit is van belang vanuit meerdere oogpunten: Kosteneffectiviteit; één op één gesprekken zijn tijdsintensief en dus relatief duur; Organisatie: intakegesprekken zijn lastig te organiseren bij grote groepen, zeker als studenten zich tot 1 september kunnen aanmelden en er veel late aanmelders zijn; Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 3

4 Wijze van informatieoverdracht: individuele gesprekken lijken minder geschikt om het academische en abstracte karakter van de opleiding aan de student duidelijk te maken. 1 Om te onderzoeken of studiekeuzegesprekken het meest (kosten) effectieve middel zijn om een betere match tussen student en opleiding te bewerkstelligen hebben we een experiment uitgevoerd waar we ook twee andere varianten van studiekeuze instrumenten hebben onderzocht. We hebben de populatie aankomende studenten willekeurig verdeeld in vier groepen en toegekend aan een van de volgende condities 0. Controlegroep (Controls: 25%) 1. Feedback (Feedback: 25%); 2. Individueel studiekeuzegesprek (Intake: 25%); 3. Proefcollegedag (Proefcollege: 25%); De eerste groep is de Controlegroep waarbij de inschrijving verloopt zoals voorheen, dit noemen we de basiscontext. Deze groep dient als referentiegroep waarmee we de resultaten van de andere condities kunnen vergelijken. Omdat de groepen willekeurig gekozen zijn kunnen we er zeker van zijn dat ze allen ongeveer dezelfde typen studenten bevatten. De verschillen in uitkomsten tussen de groepen kunnen dan niet zijn veroorzaakt door verschillen in het type student, en moeten dus voortkomen uit het verschil in conditie. Bij de tweede groep hebben we onderzocht of het verstrekken van objectieve persoonlijke informatie met betrekking to studiesucces via een officiële brief studiekeuzen beïnvloed. Dit is een zeer goedkope interventie die zou kunnen helpen de zelfoverschatting van studenten te reduceren, vooral voor de risicogroepen. Bij de derde groep hebben we studenten verplicht om te komen voor een studiekeuzegesprek met een ouderejaars student. Het inzetten van ouderejaars studenten is voor grote opleidingen relatief goedkoper dan het inzetten van docenten of studieadviseurs en zou kunnen leiden tot een verhoogde binding van studenten met de opleiding. De laatste variant die we hebben onderzocht is het verplicht stellen van het volgen van een representatief proefcollege. De redenering hierbij is dat het vervroegen van de studeerervaring in een realistische setting er voor zorgt dat studenten al voor de poort een beter beeld hebben van de specifieke match met de opleiding. De structuur van dit document is als volgt. In de volgende sectie wordt de context van de opleiding E&B in detail weergegeven. In sectie 2 gaan we in op de redeneerketen waarlangs we hopen een effect op de instroom van studenten te bereiken en sectie 3 laat zien hoe dat is geïmplementeerd. Sectie 4 geeft hoofd resultaten en in sectie 5 wordt dit geïnterpreteerd in termen van de mechanismen die hebben plaatsgevonden. Tot slot volgt er een korte algemene conclusie. 1 In het vorig jaar gehonoreerde projectvoorstel van de Universiteit Utrecht over Het optimaliseren van de studiekeuzegesprekken bij Liberal Arts en Sciences wordt geconstateerd dat: Wat moeilijk blijft [in een intakegesprek], is om over het voetlicht te krijgen wat een academische opleiding inhoudt. Uit reflecties van de eerstejaars blijkt dat het abstractieniveau vaak hoger is dan verwacht, ook al hebben we het verschil tussen een universitaire opleiding en een beroepsopleiding benadrukt. (p. 4) p. 4 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

5 1. Context beschrijving Dit hoofdstuk beschrijft de context waarin de studiekeuzegesprekken die in document beschreven worden hebben plaatsgehad. De context vormen de omgevingsfactoren die onveranderbaar zijn. De effecten van de interventies moeten in het licht van deze context worden bezien. Tabel 1: Context van de instelling en opleiding Instelling Soort instelling Soort opleiding Locatie WO propedeuse Economie & Bedrijfskunde en Fiscale Economie voltijd Aanmeldingen ±750 Algemene kenmerken van de studenten binnen deze opleiding * Instroommomenten Instroom procedure tot 2009 Gemiddeld Propedeuserendement * Gemiddeld percentage uitvallers uit de opleiding * Bekende risicogroepen * Cohorten ; ** Cohort 2009 WVO diploma met wiskunde A of wiskunde B Amsterdam (centrum) Nationaliteit 97% Nederlands; 3% Niet-Nederlands Vooropleiding 91% VWO 2.5% HBO propedeuse 6.5% Anders (HBO; andere Bachelor; Colloquium Doctum) Geslacht 71% Man; 29% Vrouw Leeftijd bij start van de studie (1 september) 19 jaar en 7 maanden Aantrekkingsgebied 56% Noord-Holland, 15% Zuid-Holland; 10% Utrecht; 6% Gelderland; 12% overig Niveau (gemiddeld VWO cijfer) 35 % lager dan 6.5; 37% van 6.5 tot 7; 28% 7 of hoger Moment van inschrijving ** 40% Mei of eerder; 20% Juni; 23% Juli; 17% Augustus 2 e studie ** 5.5% doet een tweede studie naast E&B September Geen intakegesprekken maar wel invullen online intakeformulier (verplicht) en bijwonen onderwijs introductiedag (aangeraden) 15% binnen een jaar 47% binnen twee jaar 39% in de propedeuse 5% na de propedeuse lage cijfers op het vwo, met name wiskunde late inschrijvers geen wiskunde B Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 5

6 Standaard inschrijfprocedure bij de FEB tot Tot 2009 was de standaard inschrijfprocedure als volgt: 1. Kandidaat meldt zich aan voor E&B bij studielink 2. Kandidaat krijgt brief thuis met verzoek online webformulier in te vullen 3. Kandidaat vult online webformulier in 4. Kandidaat krijgt welkomstbrief thuis met daarin informatie over de onderwijs introductie dag, zijn p-groep en zijn rooster 5. De FEB stuurt een intakeverklaring naar de centrale studie administratie 6. De kandidaat komt studeren of schrijft zich voor september toch weer uit. Deze stappen zijn in Figuur 1 weergegeven als de Basis Context. 2. Redeneerketen Dit hoofdstuk beschrijft het specifieke probleem (veel stoppers in het eerste jaar bij E&B), de interventies die in dit project zijn onderzocht en de redenering (mechanisme) achter waarom de interventies tot betere uitkomsten zouden moeten leiden. Deze redeneerketen is zowel in tabelvorm (Tabel 2 en Tabel 3) als schematisch weergegeven (Figuur 2-Figuur 4). We beginnen met de probleemschets en mogelijke oplossingen. Tabel 2: Probleemschets Diagnose en referenties: Het probleem Het aantal studenten dat in het eerste jaar begint met E&B en binnen een jaar stopt zonder het behalen van de propedeuse is groot (ongeveer 40%). Dit is inefficiënt voor de organisatie van de opleiding in termen van roosters en lokalen, en het is kostbaar voor de student omdat het lastig is direct naar een andere studie over te stappen. De kans is aanwezig dat de student een studiejaar verliest. Waardoor wordt het veroorzaakt? Uit onderzoek van ResearchNed blijkt dat de meeste studenten die veranderen of stoppen dat doen omdat ze de verkeerde keuze hebben gemaakt of niet genoeg gemotiveerd zijn. Dit suggereert dat deze studenten aanvankelijk een keuze hebben gemaakt die was gebaseerd op een verkeerde perceptie over de opleiding en welke motivatie deze teweeg zal brengen. Wat weten we van het probleem? Voor de hand liggende en significante voorspellers voor het vroegtijdig verlaten van de opleiding zijn het gemiddelde eindexamencijfer, het wiskunde cijfer, het wel of niet hebben van wiskunde B en het moment van inschrijving. De verklaarde variantie van deze voorspellers is voor E&B ongeveer 20%. De examencijfers kenmerken de capaciteit, algemene discipline en motivatie van de student. Dit zullen redelijke voorspellers zijn voor studiesucces voor alle opleidingen. Het moment van inschrijving kan worden gezien als een indicator van specifieke voorkeur en motivatie voor het studeren van E&B. De relatie tussen cijfers en uitval suggereert dat de minder capabele studenten zichzelf overschatten wat duidt op een verkeerde perceptie over het niveau van de opleiding. Intern onderzoek laat inderdaad zien dat studenten met lage VWO cijfers hun kans van slagen overschatten. Late aanmelders zijn waarschijnlijk vooral studenten die twijfelen en een verkeerde perceptie hebben over de eigen voorkeuren. Voor beide groepen lijkt er een informatie probleem. De eerste over het eigen kunnen en de tweede over de eigen wensen. Het grootste deel (80%) van de vroegtijdige uitval bij de E&B is echter onverklaard. Dat wil zeggen dat er een grote groep studenten is waarvoor de mismatch met de opleiding niet te herleiden is tot een observeerbare voorspeller. 2 De centrale studieadministratie neemt ook contact op met de student met betrekking tot de betaling. Dit staat verder los van de inschrijvingsprocedure aan de FEB. De inschrijving is pas volledig als de betaling is geschied en de FEB een intakeverklaring heeft afgegeven. p. 6 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

7 Wat weten we van mogelijke interventies/oplossingen? Voor zover studenten niet op de hoogte zijn van hun kans op studiesucces (of hun eigen kans te hoog inschatten) kunnen ze hierover beter worden geïnformeerd. Voor de meerderheid is de mismatch echter strikt persoonlijk en onafhankelijk van observeerbare risicofactoren. De persoonlijke mismatch komt tot uiting nadat de student een serie studie ervaringen heeft gehad en voor zichzelf tot de conclusie komt dat de studie niet past. Door studenten een (realistische) ervaring te geven voordat de studiekeuze is gemaakt wordt de persoonlijke mismatch mogelijk eerder aan het licht gebracht. Een groot deel van de startende studenten heeft blijkbaar een verkeerde perceptie over de opleiding in relatie tot de eigen voorkeuren en/of capaciteiten. Er zijn verschillende manieren waarop kandidaten voor de poort van informatie zouden kunnen worden voorzien opdat hun percepties al op een eerder stadium overeenkomen met de realiteit, wat zou moeten leiden tot betere studiekeuzen. In dit onderzoek analyseren we het effect van drie verschillende arrangementen ten opzichte van het basis arrangement. Kandidaten worden willekeurig aan een conditie toegewezen dat bestaat uit een van de vier arrangementen (Figuur 1): 0. Control Conditie Basis arrangement zoals beschreven in de context 1. Feedback Conditie Arrangement is Basis arrangement plus Interventie 1 2. Intake Conditie Arrangement is Basis arrangement plus Interventie 2 3. Proefcollege Conditie. Arrangement is Basis arrangement plus Interventie 3 Figuur 1: Experimentele opzet Kandidaat meldt zich aan in studielink voor FEB Kanditaat krijgt een brief met verzoek (verplichting) om FEB webformulier in te vullen Kandidaat vult FEB webformulier in; Geeft voorkeursdatum voor eventueel gesprek/college Basis Context Ingevuld formulier komt binnen bij FEB willekeurig Interventies 25% 25% 25% Proefcollege (verplicht) FEB stuurt intakeverklaring naar CSA Kandidaat krijgt FEB welkomstpakket 25% Intake (verplicht) Feedback ja Student Start met opleiding Student kiest of hij komt nee Student Start niet (uitschrijf SL) ja Student bevestigd keuze nee Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 7

8 De verschillen met het basis arrangement noemen we een interventie. Omdat de toewijzing naar condities willekeurig is kunnen verschillen tussen de condities qua (gemiddelde) studiekeuzen en studiesucces worden toegeschreven aan de verschillende interventies. In Tabel 3 staat beschreven waarom en via welke mechanismes we een effect van de verschillende interventies verwachten. Figuur 2 tot en met Figuur 4 geven deze redeneerketen nog eens grafisch weer. De precieze operationalisering van de verschillende interventies wordt in Tabel 4-Tabel 6 van hoofdstuk 3 in detail uitgelegd. Figuur 2: Effecten en mechanismen van de Feedback Conditie Minder Instroom Kwalitatief betere instroom Opleiding Feedback Brief Uitleg risicofactoren met persoonlijke interpretatie Kandidaat neemt kennis van eigen succeskans Minder stoppers Doordachte keuze Inzicht in risicoprofielen Kandidaat Figuur 3: Effecten en mechanismen van de Intake Conditie Kandidaat moet energie steken in aanmelding Minder Instroom Intakegesprek opkomst verplicht Kandidaat ziet en ervaart de gebouwen en omgeving Kwalitatief betere instroom Opleiding Minder stoppers Vragen/gesprek over motivatie Uitleg risicofactoren Gesprek ervaringen ouderejaars student Kandidaat wordt gedwongen zijn keuze te motiveren Kandidaat reflecteert op interesses, competenties, studiegedrag in relatie tot studie Gevoelsmatige reactie bij de intakestudent Alleen Serieuze kandidaten Doordachte keuze Inzicht in risicoprofielen Kandidaat Kandidaat reflecteert op risicofactoren Binding met opleiding p. 8 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

9 Figuur 4: Effecten en mechanismen van de Proefcollege Conditie Minder Instroom Kandidaat moet energie steken in aanmelding Proefcollege opkomst verplicht Representatief hoorcollege + werkcollege maken van opdrachten mbv wiskunde & statistiek Berekenen eigen succeskans Kandidaat ziet en ervaart de omgeving en het onderwijs realistisch Kandidaat krijgt inzicht in interesses, competenties, studiegedrag in relatie tot studie Gevoelsmatige reactie bij de stof, docenten, opdrachten, medestudenten en omgeving Kandidaat wordt indringend geconfronteerd met eigen succeskans Kwalitatief betere instroom Minder stoppers Alleen Serieuze kandidaten Doordachte keuze Inzicht in eigen risicoprofiel Binding met opleiding Opleiding Kandidaat Kandidaat leert studiekeuzen op economische manier te bekijken Ziet het belang van statistiek Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 9

10 Tabel 3: Interventies, mechanismes en uitkomsten Interventie (eentje willekeurig gekozen) Mechanisme Outcome Interventie 1: Feedback brief. Op basis van persoonlijke gegevens wordt het risicoprofiel tot uitval bepaald. Per brief wordt de kandidaat op de hoogte gebracht van de succeskans van kandidaaten met hetzelfde risicoprofiel. óf Interventie 2: Intakegesprek. Een verplicht intakegesprek met een ervaren, ouderejaars kandidaat. In het gesprek wordt de motivatie van de kandidaat besproken, wordt via een secundaire ervaring een beeld geschetst van de opleiding en de benodigde capaciteiten en worden risicofactoren belicht. óf Interventie 3: Proefcollege. Een dag verplicht proefstuderen met representatieve hoor- en werkcolleges die specifiek ingaan op het onderwerp studiekeuze vanuit economisch perspectief. Hier wordt geprobeerd een helder en realistisch beeld van de opleiding te schetsen en tevens relevante informatie over studiesucces op indringende wijze over te brengen. In het werkcollege berekent de kandidaat haar eigen risicoprofiel. 1. Kandidaat neemt kennis van risicoprofielen en eigen succeskans 1. Kandidaat moet energie steken in aanmelding 2. Kandidaat zien en ervaart de gebouwen en omgeving 3. Kandidaat wordt gedwongen zijn keuze te motiveren 4. Kandidaat krijgt een secundaire (voorgespiegelde) ervaring over studeren en reflecteert op eigen interesses, competenties en studiegedrag 5. Kandidaat heeft een gevoelsmatige reactie bij de gesprekvoerder en de omgeving. 6. Kandidaat neemt mondeling kennis van risicoprofielen 1. Kandidaat moet energie steken in aanmelding 2. Kandidaat ervaart de instelling in een realistische setting; er wordt wat van de kandidaat verwacht 4. Kandidaat krijgt een primaire (eigen) ervaring en krijgt direct inzicht in interesses, competenties en studiegedrag in relatie tot de opleiding 5. Kandidaat heeft een gevoelsmatige reactie bij de ondergane ervaring. 6. Kandidaat berekent haar eigen risicoprofiel m.b.v. van basis wiskunde en statistiek 7. Kandidaat leert studiekeuzen op economische manier te bekijken a. Minder instroom c. Kwalitatief betere instroom d. Minder stoppers e. Kandidaat heeft doordachte keuze gemaakt. f. Kandidaat heeft kennis van risicoprofielen a. Minder instroom b. Alleen serieuze kandidaten c. Kwalitatief betere instroom d. Minder stoppers e. Kandidaat heeft doordachte keuze gemaakt. f. Kandidaat heeft kennis van risicoprofielen g. Kandidaat heeft meer accuraat beeld over de passendheid van eigen interesses, competenties en studiegedrag bij de opleiding. h. Kandidaat ervaart binding met de instelling i. Kandidaat heeft gereflecteerd op eigen interesses, competenties en studiegedrag in relatie tot de studie j. Kandidaat heeft inzicht in risicoprofielen a. Minder instroom b. Alleen serieuze kandidaten c. Kwalitatief betere instroom d. Minder stoppers e. Kandidaat heeft doordachte keuze gemaakt. f. Kandidaat heeft kennis van risicoprofielen g. Kandidaat heeft meer accuraat beeld over de passendheid van eigen interesses, competenties en studiegedrag bij de opleiding. h. Kandidaat ervaart binding met de instelling i. Kandidaat heeft inzicht in eigen interesses, competenties en studiegedrag in relatie tot de studie j. Kandidaat weet haar eigen risicoprofiel k. Kandidaat ziet het directe belang en bruikbaarheid van statistiek p. 10 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

11 3. Operationalisering van het gekozen arrangement Dit hoofdstuk beschrijft de precieze operationalisering van de interventies. Zoals beschreven in hoofdstuk 2 worden kandidaten willekeurig tot een van de interventies toegewezen. De willekeurige toewijzing is geen onderdeel van het risicoprofiel en is louter bedoeld voor het creëren van een controlegroep die dient als benchmark om de interventies mee te vergelijken. De interventies kunnen dus afzonderlijk worden beschouwd, als ware ze toegepast op Alle aanmelders. Tabel 4: Interventie 1. Brief met historische kans op studiesucces. Met wie Interventie? Wanneer vindt gesprek plaats? Soort Aanmelder Risicoprofielen Maken risicoprofielen op basis van Initiatief voor gesprek Voor/na start studie Welke instroom Welke maand(en) Spreiding Duur Alle Aanmelders Ja VWO cijfers en geslacht, verkregen via een online vragenlijst (dus niet studielink), zie Bijlage 2: Bepaling risicoprofiel De FEB verstuurt een brief Voor de poort Rond september instroom Midden Juni eind Augustus Continue, binnen een week nadat de kandidaat de online vragenlijst heeft ingevuld 5 tot 10 minuten Hoe? Vorm Een brief met daarin uitleg over de succeskans gegeven het risicoprofiel. Waartoe? Doel Verlagen van het aantal stoppers door middel van het verlagen van de instroom door het weerhouden van kandidaten van lage kwaliteit en/of zwakke specifieke match met de instelling. Zie Tabel 2 en Tabel 3. Wat? Inhoud Wordt gebruik gemaakt van een gespreksprotocol? Door wie? Gespreksvoerder Fysieke Brief Voorafgegaan door? In samenhang met? Methode van uitnodigen Inbedding in overige voorlichting Voorlichtingsdagen Introductieweek Breder specifiek voorlichtingsprogramma voor kandidaten Onderwijs Vindt arrangement plaats in relatie met selectie? Ja, zie Bijlage 4: Brief succeskans. Ontvangst van een brief Niet expliciet Nee Nee nee nvt nee Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 11

12 Gevolgd door? Summerschool / bijscholing Nee Studie loopbaanbegeleiding Preadvies en bindend studieadvies Wat kost dat? Kosten (in euro) Vast: 3.900; Variabel: 1,03, zie ook Bijlage 9: Kosten berekening Kosten per eenheid (in euro) Voor 170 studenten: 24 Voor 750 studenten: 6 Organisatie? Werkproces Zie Bijlage 0. Wie heeft de lead in het proces? Training nee Nee Directeur propedeuse De brief is opgesteld door medewerkers van het OWI en verstuurd door student assistenten. Zie ook Bijlage 0. Tabel 5: Interventie 2. Intakegesprek. Met wie Interventie? Soort Aanmelder Risicoprofielen Maken risicoprofielen op basis van Alle Aanmelders Nvt Nvt Wanneer vindt gesprek plaats? Initiatief voor gesprek Voor/na start studie Welke instroom Welke maand(en) Op verplichtende uitnodiging per brief Voor de poort Rond september instroom Midden Juni midden Augustus Spreiding Op aangegeven voorkeursdatum (tot 15 aug) Week 26: ma 28 juni - woe 30 juni Week 30: ma 26 juli - woe 28 juli Week 33: ma 16 aug woe 18 aug [max 75 per week] Duur 30 tot 45 minuten Hoe? Vorm Individueel gesprek met een ouderejaars student. Waartoe? Doel Verlagen van het aantal stoppers door middel van het verlagen van de instroom door het weerhouden van kandidaten van lage kwaliteit en/of zwakke specifieke match met de instelling. Zie Tabel 2 en Tabel 3 Wat? Inhoud Motivatie van de student voor E&B; Affiniteit met abstractie, statistiek; Toekomst perspectief; Vooraanmelder kan vragen naar ervaring oud student. Wordt gebruik gemaakt van een gespreksprotocol? Ja, zie Bijlage 8: Gespreksprotocol en Bijlage 3: Uitleg bij risicoprofiel. Door wie? Gespreksvoerder Ouderejaars studenten Voorafgegaan door? Methode van uitnodigen Brief & herinnering , zie Bijlage 5: Brief uitnodiging intakegesprek p. 12 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

13 In samenhang met? Inbedding in overige voorlichting Voorlichtingsdagen Introductieweek Breder specifiek voorlichtingsprogramma voor kandidaten Onderwijs Vindt arrangement plaats in relatie met selectie? De mogelijkheid van een uitnodiging voor een verplicht gesprek wordt aangekondigd op opendagen, op de website, en op SL. Gevolgd door? Summerschool / bijscholing Nee. Studie loopbaanbegeleiding Nee, registratie van het gesprek is minimaal. Preadvies en bindend Nee studieadvies Wat kost dat? Kosten (in euro) Vast: 4.080; Variabel: 23, zie ook Bijlage 9: Kosten berekening Kosten per eenheid (in euro) Voor 170 studenten: 46 Voor 750 studenten: 28 Organisatie? Werkproces Zie bijlage 0 Wie heeft de lead in het proces? Training Nee Nee Nee Nee Nee Directeur propedeuse De training van de intakestudenten wordt verzorgd door een studieadviseur die betrokken is bij de ontwikkeling van het protocol. De training vindt een week voor de eerste gesprekken plaats (midden juni). Zie ook Bijlage 0. Tabel 6: Interventie 3. Proefcollege. Met wie Interventie? Soort Vooraanmelder Risicoprofielen Maken risicoprofielen op basis van Alle Aanmelders Nvt Nvt Wanneer vindt gesprek plaats? Initiatief voor gesprek Voor/na start studie Welke instroom Welke maand(en) Op verplichtende uitnodiging per brief, zie Bijlage 6: Brief uitnodiging proefcollegedag. Voor de poort Rond september instroom Midden Juni midden Augustus Spreiding Op aangegeven voorkeursdatum (tot 15 aug) Week 26: do 31 juni [max 75] Week 30: do 29 juli [max 75] Week 33: do 19 aug [max 75] Duur 10:00 15:30 Hoe? Vorm Proefcollegedag met een s ochtends een Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 13

14 hoorcollege en s middags een werkcollege. Waartoe? Doel Verlagen van het aantal stoppers door middel van het verlagen van de instroom door het weerhouden van kandidaten van lage kwaliteit en/of zwakke specifieke match met de instelling. Zie Tabel 2 en Tabel 3 Wat? Inhoud Representatief hoor- en werk-college. Zelf maken van opgaven op academische niveau met betrekking tot studiekeuzen Wordt gebruik gemaakt van een gespreksprotocol? Ja, zie Bijlage 7: Opzet Proefcollegedag Door wie? Gespreksvoerder Hoorcollegedocent (prof.), werkcollegedocenten (AIO) Voorafgegaan door? Methode van uitnodigen Brief & herinnering In samenhang met? Inbedding in overige voorlichting Voorlichtingsdagen Introductieweek Breder specifiek voorlichtingsprogramma voor kandidaten Onderwijs Vindt arrangement plaats in relatie met selectie? De mogelijkheid van een uitnodiging voor het proefcollege wordt aangekondigd op opendagen, op de website, en op SL. Nee Nee Nee Nee Nee Gevolgd door? Summerschool / bijscholing Nee. Studie loopbaanbegeleiding Nee Preadvies en bindend studieadvies Wat kost dat? Kosten (in euro) Vast: 7.118; Variabel: 6,44, zie ook Bijlage 9: Kosten berekening Kosten per eenheid (in euro) Voor 170 studenten: 46 Voor 750 studenten: 16 Organisatie? Werkproces Zie bijlage 0 Wie heeft de lead in het proces? Training Nee Directeur propedeuse In april/mei maakt de docent het hoorcollege en de opdrachten voor het werkcollege. Vervolgens worden twee weken voor het eerste proefcollege de opdrachten besproken met de werkcollegedocenten. Zie ook bijlage 0. p. 14 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

15 4. Resultaatevaluatie In deze sectie worden de resultaten van de interventies weergegeven met betrekking tot te belangrijkste uitkomsten (sectie 4.1) en wordt ook het gemiddelde oordeel van de studenten (sectie 4.2) en gespreksvoerders (sectie 4.3) met betrekking tot het intakegesprek of proefcollege gerapporteerd. In iedere sectie wordt een korte interpretatie van de resultaten gegeven. De verschillende mechanismes die we hebben proberen te onderscheiden worden besproken bij de procesevaluatie in sectie Effectmeting Tabel 7: Effecten van de interventies op de uitkomsten Variabele Operationalisatie Benchmark (controlegroep) Uitkomst Oordeel Interventie 1: Feedback Effect van ECTS behaald in Semester /+ (max 30) studiekeuzegesprekken Percentage positieve 53% 53% -/+ op studiesucces. preadviezen Percentage uitvallers en 9.7% 13.2% -/+ omzwaaiers (Februari Stakers) Effect van studiekeuzegesprekken op de instroom. Percentage Niet Starters 12% 9% -/+ Interventie 2: Intake gesprek Effect van ECTS behaald in Semester /+ (max 30) studiekeuzegesprekken Percentage positieve 53% 55% -/+ op studiesucces. preadviezen Percentage uitvallers en 9.7% 14.8%* ++ omzwaaiers (Februari Stakers) Effect van studiekeuzegesprekken op de instroom. Percentage Niet Starters 12% 10% -/+ Interventie 3: Proefcollege Effect van ECTS behaald in Semester /+ (max 30) studiekeuzegesprekken Percentage positieve 53% 52% -/+ op studiesucces. preadviezen Percentage uitvallers en 9.7% 16.8%** ++ omzwaaiers (Februari Stakers) Effect van studiekeuzegesprekken op de instroom. Percentage Niet Starters 12% 16% + Noot: /*/** betekent een (eenzijdig) significant verschil bij een 15%/10%/5% significantieniveau. Insignificante resultaten krijgen automatisch het oordeel +/-. De resultaten laten zien dat alleen het proefcollege een kleine reductie van de instroom veroorzaakt (-4%-punt), het intakegesprek en de feedbackbrief hebben geen significant effect op de instroom en het verkeerde teken. Een directe test van het intakegesprek ten opzichte van het proefcollege wordt verworpen op 5% significantieniveau; van het proefcollege gaat dus een meer selecterende werking uit dan het intakegesprek. Geen van de condities heeft een significant effect op de prestaties van de gestarte studenten in termen van studiepunten of preadvies. Wel hebben zowel het intakegesprek (+4.9%-punt) als het proefcollege (+6.9%-punt) een groot effect op het Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 15

16 aantal (vroege) omzwaaiers gehad. We voorspellen dat het aantal studenten dat uiteindelijk het eerste jaar zal afmaken niet zal verschillen tussen de condities, omdat we geen sterke verschillen zien in prestaties. Dit wil dus zeggen dat de kandidaten die het intakegesprek hebben gehad ongeveer een even grote kans zullen hebben om binnen een jaar te stoppen (ongeveer 40%) als studenten in de controlegroep of het proefcollege. Dit is teleurstellend, maar in elk geval zijn studenten als gevolg van het intakegesprek en het proefcollege sneller van gedachten veranderd en gestopt. Dit beoordelen we als positief Oordeel van deelnemer over nut (intake en proefcollege) Na afloop van het intakegesprek en de proefcollegedag hebben we studenten gevraagd naar hun mening met betrekking tot de ondergaande ervaring en in hoeverre dit hun percepties en beslissing heeft beïnvloed. De resultaten hiervan staan weergegeven in Tabel 8. Tabel 8: Oordeel van de kandidaten over het gesprek of proefcollege Gesprek Proefcollege Gemiddeld Mediaan Gemiddeld Mediaan 1 Wat voor cijfer geef je op een schaal van 1 (zeer slecht) tot 10 (uitmuntend) voor de X in het algemeen? > Vantevoren zag ik op tegen het X < Ik voelde me tijdens het X op mijn gemak > De gespreksleider gaf me het gevoel dat ik geschikt ben om E&B te gaan studeren Het X heeft mijn enthousiasme om E&B te gaan studeren afgeremd < In het gesprek werd veel nadruk gelegd op de benodigde capaciteiten, hierdoor ging ik twijfelen of ik het wel zou kunnen Ik vond het hoorcollege moeilijk te volgen Ik vond het hoorcollege interessant De opdrachten van het werkcollege vond ik moeilijk Ik kreeg een positieve indruk van mijn medestudenten Mijn indruk van het gebouw, de ruimten, en de mensen die ik op de universiteit zag was positief Ik heb er aan gedacht om geen E&B aan de UvA te gaan studeren omdat ik verplicht op X moest komen Op de middelbare school dacht ik vaak dat ik een proefwerk niet goed zou maken, dit bleek achteraf meestal onjuist < Ik denk dat ik als gevolg van het X een bewustere studiekeuze zal maken (of al heb gemaakt) Ik heb door het X een beter beeld gekregen van de benodigde capaciteiten Ik heb door het X een beter beeld van de opleiding gekregen Ik heb door het X een beter beeld gekregen of E&B bij mij past Het X heeft mijn studiekeuze veranderd < Door het X ben ik meer bevestigd in dan gaan twijfelen over de studiekeuze 4 4 > Na het X ben ik volkomen overtuigd dat dit de opleiding voor mij is > Na het X ben ik zeker van plan me definitief in te schrijven > Het X was voor mij nuttig Noot: De vragen hebben een schaal van 1 (oneens) tot 5 (eens) behalve als anders staat aangegeven. De ongelijkheidtekens geven een significant verschil aan tussen de gemiddelde uitkomsten bij 5% procent significantieniveau. De vragen in het geel zijn standaardvragen uit het SURF format praktijkbeschrijving. Over het algemeen wordt het intakegesprek door studenten beter beoordeeld dan het proefcollege met respectievelijk een gemiddeld cijfer van ongeveer 8 en 7. Studenten zagen niet op tegen het p. 16 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

17 gesprek, en stonden neutraal tegenover het proefcollege. Dit is beetje frappant omdat de gespreksvoerders aangeven dat een deel van de studenten bij aanvang zenuwachtig waren (zie sectie 4.3). Toch is het duidelijk dat het gesprek als prettiger werd ervaren, studenten voelden er zich meer op hun gemak (v3) en voelden zich gesteund in hun geschiktheid om te gaan studeren (v4). Het intakegesprek heeft het enthousiasme van de studenten om te komen studeren dan ook niet afgeremd (v5) wat gedeeltelijk kan worden verklaard uit het feit dat de benodigde capaciteiten schijnbaar niet overmatig zijn benadrukt (v6). Het proefcollege anderzijds, werd gematigd moeilijk gevonden (v7). Het werkcollege werd als iets lastiger beoordeeld (v9), wat zou kunnen verklaren dat studenten die het proefcollege hebben gevolgd zich meer ontmoedigd hebben gevoeld om te komen studeren dan bij het intakegesprek (v5). Het feit dat studenten op bij een gesprek of hoorcollege aanwezig moesten zijn vormde geen belemmering bij de keuze om te komen studeren (v12). Als studenten direct wordt gevraagd of hun beeldvorming rond de opleiding is beïnvloed, dan blijkt dat zowel het gesprek als het proefcollege een gematigd positief effect gehad (v14 v17). Dit wil zeggen dat studenten beweren dat het een bijdrage heeft geleverd in het vormen van een accuraat beeld over de opleiding. Echter, als wordt gevraagd of het ook hun keuze heeft veranderd, dan is dat voor het intakegesprek in het geheel niet het geval en bij het proefcollege alleen voor een klein heel aantal mensen (v18). Dit kan worden verklaard uit het feit dat het gesprek de keuze van kandidaten om E&B te gaan studeren in een groter aantal gevallen heeft bevestigd (v19) wat leidt tot meer zekerheid dat de opleiding de juiste keuze is (v20) en ook een grotere zekerheid dat men zich zal inschrijven (v21). Het lijkt er dus op dat het intakegesprek iets bevestigender is geweest en het proefcollege iets ontmoedigender. Dit is consistent met het resultaat dat alleen het proefcollege een licht verlagende werking heeft gehad op de instroom. Interessant genoeg werden beide interventies ongeveer als even nuttig beschouwd. Met gemiddeld een 3.7 op een schaal van 1 tot 5 kunnen we zeggen dat de kandidaten de interventies redelijk nuttig hebben gevonden, onafhankelijk van hun waardering (de waardering voor het proefcollege was significant lager) Oordeel van gespreksvoerders over nut (alleen intake gesprek) De gesprekken werden gevoerd door vier verschillende vierdejaars studenten Economie & Bedrijfskunde. De onderstaande tabel geeft hun mening over de gesprekken in het algemeen en met betrekking tot een aantal specifieke zaken. Tabel 9: Oordeel van de gespreksvoerders over de intakegesprekken 1 Wat voor cijfer geef je op een schaal van 1 (zeer slecht) tot 10 (uitmuntend) voor de intakegesprekken in het algemeen? 8;7;7;8 Zeer oneens Zeer eens 2 De organisatie van de gesprekken liep goed O O O 4 O 3 De trainingsessie van 3 uur was voldoende voorbereiding op de gesprekken O O O O 4 4 Het gespreksprotocol was helder O O O Het gespreksprotocol gaf genoeg structuur aan het gesprek O O Ik heb het gespreksprotocol altijd geheel gevolgd O O 7 Ik beschikte over voldoende achtergrond informatie om een gesprek te kunnen beginnen O O O De meeste studenten kwamen op tijd O O O Een deel van de studenten zag op tegen het gesprek O O 1 3 O 10 De sfeer tijdens de gesprekken was over het algemeen goed O O O 4 O 11 Sommige gesprekken verliepen stroef O 2 O 2 O 12 De studenten stelden nuttige vragen O O 4 O O Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 17

18 13 Ik kon van de studenten goed beoordelen of zij de BSA zullen halen O O 14 Ik heb geprobeerd studenten te ontmoedigen Economie te gaan studeren als ik dacht dat ze niet geschikt waren O O 15 De studiekeuzegesprekken hebben geleid tot reflectie bij de kandidaten O O De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de inhoud van de opleiding O O O 4 O 17 De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de risicofactoren voor een succesvolle studieloopbaan O O 18 Waar nodig hebben kandidaten zicht gekregen op ontbrekende kennis en vaardigheden die nodig zijn voor de opleiding O O O 4 O 19 Het studiekeuzegesprek heeft studiekeuzes veranderd O O 20 Door het studiekeuze gesprek zijn studenten meer bevestigd in dan gaan twijfelen over de studiekeuze 21 Studiekeuzegesprekken zijn een nuttig instrument O O O O O 4 O Noot: De getallen in de tabel geeft het aantal antwoorden bij die waarde aan. De vragen in het geel zijn standaardvragen uit het SURF format praktijkbeschrijving. De gespreksvoerders geven de intakegesprekken gemiddeld een 7.5, ruim voldoende dus (v1). De structuur en organisatie werd over het algemeen goed bevonden en het gespreksprotocol gaf genoeg houvast aan het gesprek (v2-v5, v7). Ze hebben het protocol echter niet geheel gevolgd blijkend uit de antwoorden op vraag 6. De studenten kwamen over het algemeen op tijd (v8), maar een deel van hen leek wel op te zien tegen het gesprek (v9). De sfeer in de gesprekken was echter over het algemeen goed (v10), al rapporteren twee van de vier gespreksvoerders wel dat een aantal van hun gesprekken stroef verliep (v11). De studenten stelden niet echt veel nuttige vragen (v12) en de gespreksvoerders zijn gemiddeld gematigd positief over de mogelijkheid om te kunnen voorspellen of een kandidaat de propedeuse zal volbrengen. Slechts twee van de vier gespreksvoerders hebben actief geprobeerd studenten te ontmoedigen als ze dat nodig achtten zoals de opdracht was (v14), maar ze denken wel dat studenten meer zicht hebben gekregen over ontbrekende kennis met betrekking tot de benodigde vaardigheden (v18). Ook denken alle gespreksvoerders dat studenten een beter beeld hebben gekregen over de opleiding (v16) en de benodigde capaciteiten (v18), al zijn ze er niet allen zeker van dat men een beter beeld van alle risicofactoren hebben gekregen (v17). Hoewel niet alle gespreksvoerders de (risico)studenten hebben geprobeerd te ontmoedigen, denken ze wel dat het heeft geleid tot iets meer reflectie (v15) en een beter beeld over de opleiding. Consistent met het gemeten effect op de instroom, zijn de gespreksvoerders er niet allemaal van overtuigd dat het gesprek heeft gezorgd voor andere studiekeuzen (v19). Dit kan verklaard worden uit het feit dat ze denken dat uiteindelijk de meeste studenten bevestigd zijn in hun keuze, zoals de kandidaten ook zelf rapporteren (sectie 4.2). Toch zien alle gespreksvoerders het intakegesprek als een redelijk nuttig instrument. 5. Procesevaluatie De voorgaande sectie heeft de belangrijkste karakteristieken en uitkomsten van de drie interventies beschreven. In deze sectie gaan we dieper in op het proces. Dit doen we door een algemene reflectie op de uitvoering van het project (Tabel 10), en vervolgens een toetsing van de beoogde mechanismen (sectie 3). Op basis van de mechanismen en uitkomsten (Tabel 11) wordt een eindoordeel gegeven, gevolgd door een meer algemene interpretatie van de resultaten en lering voor de toekomst. Afsluitend bespreken we de mogelijkheid voor de verdere implementatie binnen de eigen organisatie, en de relevantie van de bevindingen voor andere opleidingen (Tabel 12). Tabel 10: Algemene terugblik Reflectie terug Gerealiseerd ontwerp Geheel volgens opzet Uitvoeringsproblemen Aantal aanmeldingen voor het Juni college bleef wat achter, veel p. 18 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

19 studenten kozen voor de gesprek/college in augustus. Late aanmelders zijn niet uitgenodigd voor een gesprek/college. Dit ging om ongeveer 12% van alle aanmeldingen. Een vervroeging van de uiterlijke inschrijfdatum dan 1 oktober naar 1 augustus zou kunnen helpen om ook deze groep toch te kunnen bereiken. Gegeven en dat we sterkere effecten vinden voor de risicogroepen (Mannen en studenten met lagere VWO cijfers), zou dit ook het geval kunnen zijn voor de late aanmelders, dit is immers ook een risicogroep. Uitvoeringssuccessen Het aantal studenten dat niet kwam opdagen maar toch om dispensatie heeft gevraagd bleef beperkt (onder de 5%). Dit is verassend gegeven dat er maar drie mogelijke weken zijn geweest voor het volgen van het college/gesprek Risicoprofielen Bij de intakegesprekken en het proefcollege hebben we geen risicoprofielen gebruikt, d.w.z. alle aanmelders zijn daar uitgenodigd. Uit de resultaten van het proefcollege blijkt dat de risicostudenten (mannen en studenten met lagere VWO cijfers) iets sterker reageren dan niet-risicostudenten, en minder vaak starten. Dit is een argument voor het gebruik van risicoprofielen op basis van deze observeerbare kenmerken. Bij het intakegesprek en de feedbackbrief zien we geen verschillen in de effecten tussen de risicogroepen. Kosten Geen onverwachte effecten. Zie Bijlage 9 Bijeffecten Een onverwacht voordeel is geweest dat er een beter overzicht was over het te verwachten aantal aanmeldingen. Eindoordeel Het eindoordeel van het experiment is gematigd positief met betrekking tot het proefcollege en gematigd negatief over het intakegesprek en de feedbackbrief. Dit eindoordeel is gebaseerd op het feit dat alleen het proefcollege een - zij het ligt dalend effect op de instroom heeft gehad. Prestaties lijken niet echt te zijn verandert, maar de beslissing om vroeg te stoppen is door zowel het intakegesprek als het proefcollege enorm verhoogd. Tabel 11 op pagina 21 laat het oordeel zien over de beoogde mechanismen. Zoals in de Figuren 2 tot 4 te zien is zijn er verschillende paden waarlangs de interventies de verschillende uitkomsten kunnen beïnvloeden. Om de beschrijving eenvoudig te houden beperken we ons in Tabel 11 tot een oordeel of het mechanisme lijkt te hebben gewerkt, dat wil zeggen of de verschillende oranje tussenuitkomsten in de juiste richting zijn beïnvloed. Tezamen met de einduitkomsten kunnen we dan iets zeggen over welk mechanisme de overhand lijkt te hebben gehad. De mechanismen die significant naar voren komen zijn gekleurd weergegeven. De overige mechanismen waarvoor we geen effecten vinden, zijn wit. In Tabel 13 van Bijlage 10 staat meer achtergrondinformatie over de variabelen die zijn gebruikt om tot de verschillende oordelen te komen. De belangrijkste conclusies van de tabel zijn dat voor: De Feedbackbrief o Wel effect op de gepercipieerde succeskans voor studenten zoals jij maar niet voor jezelf. o Studenten passen hun beeld met betrekking to de succeskans van anderen dus wel bij, maar niet voor zichzelf. o Dit kan verklaren dat het geen effect heeft op de instroom en ook niet op de beslissing om eerder te stoppen. Het Intakegesprek o Opkomstplicht lijkt geen filter te zijn. o Gebouwen en omgeving worden positief gewaardeerd (en dus geregistreerd) o Het gesprek had een wat te warm karakter: de waardering was hoog, men voelde zich op het gemak maar capaciteiten werden niet echt benadrukt Dit is waarschijnlijk een meer algemeen gevolg van het inzetten van ouderejaars studenten als gespreksvoerders Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 19

20 Een kanttekening hierbij is dat de gespreksvoerders gemiddeld wel in staat zijn geweest risicostudenten te identificeren en dat te communiceren. De groep risicostudenten zijn het namelijk net iets minder oneens met de stelling dat ze ontmoedigd zijn om te komen studeren. Ze zijn het echter nogsteeds meer oneens met de stelling dan neutraal en dus niet heel sterk ontmoedigd. o De kandidaten claimen dat ze een iets beter beeld hebben gekregen over de opleiding en de specifieke match, maar dat blijkt niet echt uit de accuraatheid van hun beeld m.b.t. de opleiding (+6%, maar niet significant) o Er waren geen effecten op gepercipieerde kansen, ook niet over anderen. o Studenten hebben hun keuze niet beter overwogen als gevolg van het gesprek (al zeggen ze wel dat het een nuttig gesprek was) o Binding met de opleiding is ook niet echt toegenomen als we kijken naar de drang voor het afmaken van deze specifieke studie. Het Proefcollege o Opkomstplicht lijkt geen filter te zijn. o Gebouwen en omgeving worden positief gewaardeerd (en dus geregistreerd) o Het proefcollege werd qua moeilijkheid gematigd uitdagend gevonden en is dus confronterende geweest m.b.t. capaciteiten dan het intakegesprek. o De kandidaten claimen dat ze een iets beter beeld hebben gekregen over de opleiding en de specifieke match, en dat blijkt ook uit de accuraatheid van hun beeld m.b.t. de opleiding (+9% en significant). o De selectie van studenten is zwak maar in de goede richting: Studenten met lage VWO starten minder vaak en zo ook mannelijke studenten. o Studenten hebben hun keuze niet beter overwogen als gevolg van het proefcollege (al zeggen ze wel dat het een nuttig gesprek was) o Binding met de opleiding is ook niet echt toegenomen als we kijken naar de drang voor het afmaken van deze specifieke studie. Tot slot bieden we nog een aantal algemene tips, en geven we een interpretatie van de resultaten in termen van schaalbaarheid en generaliseerbaarheid. p. 20 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken

21 Tabel 11: Oordeel over Interventies, mechanismes en uitkomsten. Interventie (eentje willekeurig gekozen) Mechanisme Outcome Oordeel Interventie 1: Feedback brief óf 1. Kandidaat neemt kennis van risicoprofielen en eigen succeskans a. Minder instroom c. Kwalitatief betere instroom d. Minder stoppers e. Kandidaat heeft doordachte keuze gemaakt. f. Kandidaat heeft kennis van risicoprofielen 1. - (gepercipieerde kans die studenten zichzelf toedichten blijft veel te hoog. Dit kan verklaren dat we geen effecten vinden op instroom/prestaties) Interventie 2: Intakegesprek óf 1. Kandidaat moet energie steken in aanmelding 2. Kandidaat zien en ervaart de gebouwen en omgeving 3. Kandidaat wordt gedwongen zijn keuze te motiveren 4. Kandidaat krijgt een secundaire (voorgespiegelde) ervaring over studeren en reflecteert op eigen interesses, competenties en studiegedrag 5. Kandidaat heeft een gevoelsmatige reactie bij de gesprekvoerder en de omgeving. 6. Kandidaat neemt mondeling kennis van risicoprofielen a. Minder instroom b. Alleen serieuze kandidaten c. Kwalitatief betere instroom d. Minder stoppers e. Kandidaat heeft doordachte keuze gemaakt. f. Kandidaat heeft kennis van risicoprofielen g. Kandidaat heeft meer accuraat beeld over de passendheid van eigen interesses, competenties en studiegedrag bij de opleiding. h. Kandidaat ervaart binding met de instelling i. Kandidaat heeft gereflecteerd op eigen interesses, competenties en studiegedrag in relatie tot de studie j. Kandidaat heeft inzicht in risicoprofielen 1. - (verplichting niet als filter tegen minder gemotiveerden; opkomst 95% en studenten zeggen opkomstplicht niet als barrière te zien) 2. +/- (Studenten zeggen de omgeving positief te hebben gewaardeerd, maar ze blijken niet een meer accuraat beeld van de omgeving te hebben tov controls) 3. +/- (studenten denken een iets beter beeld van de specifieke match met de opleiding te hebben, maar zeggen niet een meer weloverwogen keuze te hebben gemaakt tov controls) 4. +/- (studenten denken een iets beter beeld van de opleiding te hebben, maar ze blijken niet een meer accuraat beeld van de opleiding te hebben tov controls) 5. +/- (De studenten voelden zich op hun gemak bij het gesprek, maar dit lijkt niet te hebben geleid tot meer binding met de instelling tov controls) 6. - (capaciteiten lijken niet erg te zijn benadrukt en men heeft geen beter beeld over risicoprofielen tov controls) Geen van de mechanismen lijkt te hebben gewerkt in de zin dat het heeft geleid tot betere percepties. We concluderen dan ook dat dit de reden is dat we geen effect zien op de instroom. Interventie 3: Proefcollege. 1. Kandidaat moet energie steken in aanmelding 2. Kandidaat ervaart de instelling in een realistische setting; er wordt wat van de kandidaat verwacht 4. Kandidaat krijgt een primaire a. Minder instroom b. Alleen serieuze kandidaten c. Kwalitatief betere instroom (vooral jongens en studenten met lagere VWO cijfers besluiten niet te starten als gevolg van het college) 1. - (verplichting niet als filter tegen minder gemotiveerden; opkomst 95% en studenten zeggen opkomstplicht niet als barrière te zien) 2. + (s. zijn positief over omgeving en hebben een meer accuraat beeld hier over ten opzichte van de controls. Ook vond men het hoorcollege redelijk uitdagend, maar dit leidt niet tot een beter beeld over de Praktijkbeschijving Studiekeuzegesprekken: wat werkt? p. 21

22 (eigen) ervaring en krijgt direct inzicht in interesses, competenties en studiegedrag in relatie tot de opleiding 5. Kandidaat heeft een gevoelsmatige reactie bij de ondergane ervaring. 6. Kandidaat berekent haar eigen risicoprofiel m.b.v. van basis wiskunde en statistiek 7. Kandidaat leert studiekeuzen op economische manier te bekijken d. Minder stoppers e. Kandidaat heeft doordachte keuze gemaakt. f. Kandidaat heeft kennis van risicoprofielen g. Kandidaat heeft meer accuraat beeld over de passendheid van eigen interesses, competenties en studiegedrag bij de opleiding. h. Kandidaat ervaart binding met de instelling i. Kandidaat heeft inzicht in eigen interesses, competenties en studiegedrag in relatie tot de studie j. Kandidaat weet haar eigen risicoprofiel k. Kandidaat ziet het directe belang en bruikbaarheid van statistiek moeilijkheidsgraad tov de controls.) 4. + (Hoewel studenten niet een beter beeld hebben gekregen over de moeilijkheidsgraad, hebben ze wel een beter beeld over de studie in het algemeen gekregen tov de controls) 5. +/- (s. hadden positieve gevoelsmatige reactie en voelden zich redelijk op hun gemak, maar dit lijkt niet te hebben geleid tot meer binding met de instelling tov controls) 6. - (studenten overschatten zichzelf nogsteeds, een zeggen niet vaker een weloverwogen keuze te hebben gemaakt tov controls) 7. + (studenten hebben begrepen dat een jaar langer studeren veel kost in termen van gemist loon) Samenvattend lijkt het er op dat vooral het mechanisme dat studenten een beter beeld van de omgeving en de opleiding in het algemeen hebben gekregen lijkt te werken door het ondergaan van een ervaring. Binding, zelfoverschatting, en het beeld over de benodigde capaciteiten zijn niet echt beïnvloed (al zegt men van wel). Dit kan verklaren dat de instroom iets is verlaagd als gevolg van het proefcollege, studenten hebben immers een iets beter beeld gekregen. Ook heeft het proefcollege gezorgd voor iets minder instroom van jongens en studenten met lagere VWO cijfers p. 22 UvA FEB De toegevoegde waarde van studiekeuzegesprekken