De markt van vraag en aanbod Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Transcriptie

1 Paper 3: Uitvoeringsfase Naam auteur L. A. Molijn MSc. Vakgebied Algemeen Economie Titel Marktwerking Onderwerp De markt van vraag en aanbod Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Doelgroep 4 Havo Sleuteltermen Vraag, aanbod, marktevenwicht, motivatie, context Bibliografische referentie Molijn, L. A. (2015). Marktwerking Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Studentnummer Begeleider(s) Dhr. R. van Dijk Beoordelaar(s) indien Mvr. M. Min bekend Datum April 2015

2 Inhoudsopgave 1. Samenvatting paper Onderzoeksmethode Onderzoeksontwerp Onderzoeksinstrumenten en verantwoording Onderzoeksgroep Procedure Data-analyse 6 3. Literatuur 9 4. Bijlagen 1. Toelichting onderzoeksinstrumenten en verantwoording Learner report Toets Vakbelevingstest 17 2

3 Samenvatting paper 1: De leerlingen zijn niet gemotiveerd om actief aan slag te gaan met het onderwerp de markt van vraag en aanbod. Ontwerphypothese Als ik het onderwerp de markt van vraag en aanbod vanuit een contextbenadering met behulp van een klaslokaalexperiment in combinatie met contextgerichte opdrachten aanbied, zal dit leiden tot een hoger leerresultaat en het oplossen van het motivatie probleem. Ontwerpregels -Ik ga de lessenserie uitvoeren in vier lessen van 60 minuten. -De eerste les begint met een klaslokaalexperiment. De drie lessen die daarop volgen, staan vervolgens in het teken van de analyse van het experiment (de tweede les) en andere, aan hetzelfde onderwerp gerelateerde contextrijke opdrachten (de derde en vierde les). -De stof zal gaan over de markt van vraag en aanbod, uit de methode Vermeulen, H., Alblas, A, van Halem, J.N., (2013, P 155), Economie moet je doen -Het lesmateriaal laat leerlingen de stof benaderen vanuit een praktijkgerichte situatie door middel van gevarieerde contextgerichte opdrachten. -De lesstof nodigt leerlingen actief uit om (stapsgewijs) de theorie m.b.t. de theorie van vraag en aanbod toe te passen. -Het uit te voeren klaslokaalexperiment dient zoveel mogelijk aan te sluiten bij de ervaringswereld van de leerlingen zelf (Welp en van Arkel, p. 6). -Er moet door elke leerling een koppeling worden gemaakt tussen het experimenten het leerdoel: het vertrouwd maken van leerlingen met de theorie van vraag en aanbod (Welp en van Arkel, p. 6). De onderzoeksopzet bestaat uit: -een vragenlijst voor de lessenserie (nul meting) -een learner report na afloop van de lessenserie. -een vakbelevingstest na afloop van de lessenserie. -cijferanalyse: het vergelijken van de toetsresultaten van de klas waarin het ontwerp wordt toegepast met de toetsresultaten van een controleklas. -inhoudsanalyse op antwoorden. 3

4 2. Beschrijving onderzoeksmethodes 2.1 Onderzoeksontwerp De onderzoekshypothese is gericht op gedragverbetering (motivatie) en resultaatverbetering. Bij de vragenlijst (nulmeting) voor de lessenserie wil ik onderzoek doen om te zien hoe leerlingen eigenlijk over het onderwerp denken. Hierbij kan bewezen worden of de lesstof aantrekkelijk is voor de leerlingen. Ik wil dus onderzoeken wat zij van de lessen over de markt van vraag en aanbod vinden. Bij de vakbelevingstest na de lessenserie zal aan de leerlingen worden gevraagd bij het beantwoorden van de vragen om rekening te houden met de vier lessen. De vakbelevingstest is een instrument om te weten te komen hoe leerlingen denken over mijn vak. Na de lessenserie zal ik bij de leerlingen een learner report afnemen. De leerlingen zullen geselecteerd worden voor het afnemen van het learner report op basis van toetscijfers (voldoende en onvoldoende) en motivatie (wel én niet gemotiveerd ). Er zullen gemotiveerde leerlingen worden uitgekozen (zowel voldoend als onvoldoend cijfer) en niet gemotiveerde leerlingen (zowel voldoend als onvoldoend cijfer). De leeropbrengst zal gemeten worden door het vergelijken van de toetsresultaten van de klas waarin het ontwerp wordt toegepast met de toetsresultaten van een controleklas. De toets zal ik met behulp van de inhoudsanalyse onderzoeken. Door middel van inhoudsanalyse zullen de antwoorden van leerlingen gerubriceerd worden. In een spreadsheet zal het antwoord per vraag en per leerling worden ingedeeld in één of meerdere rubrieken. 2.2 Onderzoeksinstrumenten en verantwoording Bij dit ontwerponderzoek heb ik gekozen voor vijf instrument t.w.: een vragenlijst voor de lessenserie (zie paper 1), een vakbelevingstest na afloop van de lessenserie, een cijferanalyse, een inhoudsanalyse op de antwoorden van de toets en een learner report. (zie bijlage 2 en 4). De toets Met het geven van de toets kan beoordeeld worden of de te leren stof daadwerkelijk is begrepen (Geerlings & Veen, 2007). Een toets maakt het mogelijk een vergelijking tussen leerlingen/klassen te maken. Door een toets krijgt een docent inzicht in het leerproces van de leerlingen en de leerresultaten (zie bijlage 3). 4

5 Inhoudsanalyse Bij inhoudsanalyse gaat het om het bestuderen van schriftelijke documenten zoals; proefwerken, toetsen, essays, brieven, verslagen, praktische opdrachten, profielwerkstukken, scripties e.d. Met behulp van deze onderzoeksmethode kun je niet alleen problemen (Wat vinden leerlingen moeilijk?) traceren, maar kun je ook nagaan of je via het ontwerp deze problemen hebt aangepakt (Vinden ze het nog steeds zo moeilijk?)(van Kleef, W., 2013.Inhoudsanalyse) (zie bijlage 1). Het learner report Om de subjectieve leereffecten en de motivatie ( heb ik het idee dat ik er iets van geleerd heb ) van de leerlingen te meten zal ik gebruik maken van het learner report. Het learner report geeft de leerervaringen van de leerlingen weer (Kesteren, 1993). De gegevens vanuit een learner report zijn vaak moeilijk kwantificeerbaar. Het learner report heb ik afgeleid van van der Graaf, E. (2012) Grip op de zaak : training van metacognitieve luisterstrategieën (ilo.publication-archive.com) (zie bijlage 2). Vragenlijst (nulmeting) Er zal gebruik worden gemaakt van vragenlijsten om de motivatie bij leerlingen vast te stellen omdat het op deze manier mogelijk is gegevens van veel verschillende leerlingen te verzamelen. Dit wordt onderschreven door Baarda e.a. (2010). Bovendien zijn de vragen makkelijk en snel te verwerken (kwantificeerbaarheid) (Workshop Vragenlijsten Andre Koffeman (20/02/2014) (zie paper 1). Vakbelevingstest De vragenlijst die gebruikt wordt betreft een vakbelevingstest (UvA ILO Blackboard), ook wel motivatie test genoemd. De reden voor de keuze voor deze vragenlijst is dat dit een beproefde vragenlijst is, die vervolgens een uitkomst genereert (middels een Excelbestand) in de vorm van vier subschalen: plezier, angst en moeilijkheid, inzet en interesse, en nut en relevantie. Door deze uitkomst in de vorm van vier subschalen neemt de interpretatieruimte binnen het overkoepelende concept motivatie toe. Deze vragenlijst zal worden afgenomen bij alle leerlingen aan het eind van de lessenserie. Op deze manier kan worden nagegaan of de motivatie van de leerlingen aan het eind van de lessenserie groter is dan daarvoor. De leerlingen wordt namelijk gevraagd bij het invullen van de vragenlijst zo veel mogelijk de afgelopen vier lessen (de lessenreeks dat in dit onderzoek centraal staat) in het achterhoofd te houden. Uiteraard geldt hierbij als beperking dat leerlingen hiertoe wellicht maar ten dele in staat zullen zijn, omdat leerlingen bij de tweede vragenlijst waarschijnlijk niet geheel voorbij kunnen gaan aan de lessen gegeven vóór de lessenserie (zie bijlage 4). 5

6 2.3 Onderzoeksgroep De onderzoeksgroep bestaat uit 44 leerlingen in twee 4 havo klassen. De groep van de interventie is 4H1 en de controle groep 4H Procedure Fasen. Met deze paper wordt de ontwerpfase van dit onderzoek afgerond. De uitvoeringsen evaluatiefase zijn gepland voor medio mei In deze periode zal ik allereerst beginnen met de interventie met behulp van de ontworpen lessenserie. De lessenserie bestaat uit 4 lessen. In de vier lessen zal ik aandacht besteden aan de theorie (experiment) en het oefenen met contextgerichte opdrachten. De lessen zullen verzorgd worden tijdens de geplande lesuren voor het vak Economie. Meetmoment dataverzameling. Bij dit ontwerponderzoek zal ik vijf keer meten. De nulmeting heeft al plaatsgevonden (zie paper 1: vragenlijst). De volgende meting (vakbelevingstest) zal na de lessenserie plaatsvinden. De inhoudsanalyse op de antwoorden van de toets zal als meetinstrument worden ingezet voor het vaststellen van de bevindingen van de leerlingen. Beide klassen krijgen dezelfde toets. De resultaten/cijfers worden per klas vergeleken. Het learner report zal afgenomen worden zodra de lessenserie over de markt van vraag en aanbod is afgelopen. Dat zal zijn rond eind mei 2015 daarna volgt de verwerking van het learner report. Omstandigheden. De interventie met de lessenserie, de afname van de toets en de vragenlijsten, zal in een levensechte situatie, in de klas plaatsvinden. 2.5 Data-analyse De data van de vakbelevingstest worden ingevuld in een werkblad. Vervolgens wordt in het werkblad resultaat een diagram gegenereerd, met daarbij een onderscheid tussen de genoemde subschalen. Een mogelijke uitkomst is als volgt: 6

7 Gedeeltelijke werkblad antwoorden vakbelevingstest Naam leerling Geslacht Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Plezier Angst en moeilijkheid Inzet en interesse Nut en relevantie

8 De toets van de leerlingen zullen ingenomen worden. Het betreft een schriftelijke toets. Deze zal onder andere als data dienen voor het ontwerponderzoek. Hierna zal ik de toets van de leerlingen corrigeren en een score toekennen op basis van het eindantwoord (de oplossing). De cijfers van 4H1 en 4H2 zullen dan vergeleken worden. De uitkomsten van de inhoudsanalyse worden per onderzochte toetsvraag weergegeven in een staafdiagram. Per rubriek ontstaan twee staven: de score van de rubriek in de ene klas en de score in de rubriek bij de andere klas. De uitkomsten zullen met elkaar worden vergeleken (zie bijlage 1). Naast de vakbelevingstest zal, zoals gesteld, een learner report bij alle leerlingen worden afgenomen aan het eind van de lessenserie. De reden hiervoor is dat de vakbelevingstest enkel gesloten vragen bevat. Door óók een learner report af te nemen, wordt het mogelijk aanvullende kwalitatieve informatie te genereren. Deze informatie kan een mooie aanvulling vormen op/meer interpretatieruimte geven aan de kwantitatieve gegevens die verzameld zijn middels de vakbelevingstesten. Meer specifiek biedt het aanvullend afnemen van een learner report de mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen de klaslokaalexperimenten enerzijds en de contextgerichte opdrachten anderzijds. en dienen afzonderlijk aan te geven in hoeverre hun motivatie voor het vak economie is toegenomen door de klaslokaalexperimenten en in hoeverre hun motivatie is toegenomen door de contextgerichte opdrachten. Bij elk van deze twee gesloten vragen dienen leerlingen ook een verklaring te geven voor hun antwoord (een open vraag). Als derde wordt leerlingen gevraagd gemotiveerd aan te geven in hoeverre de lessenserie in geheel tot een verhoging van hun motivatie heeft geleid. Het learner report biedt tot slot ruimte aan leerlingen om aanvullende opmerkingen of tips te delen, die uiteraard meegenomen kunnen worden bij een mogelijk herontwerp. 8

9 Literatuur Baarda, B., & de Goede, M., & Kalmijn, M. (2010). Basisboek enquêteren: Handleiding voor het maken van een vragenlijst en het voorbereiden en afnemen van enquêtes. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv. Geerlings, T., & Veen, T. v. (2007). Lesgeven en zelfstandig leren, repository-ilo, UvA Kesteren, B. van (1993), Applications of de Groot s Learner Report : A tool to identify educational objectives and learning experiences. Department of Agricultural Education, Wageningen Agricultural Van Kleef, W., (2013). Inhoudsanalyse, onderzoeksinstrumenten ontwerpen, repository-ilo,uva Van der Graaf, E. (2012) Grip op de zaak : training van metacognitieve luisterstrategieën. Universiteit van Amsterdam, ILO Publicaties, Ontwerponderzoek : plannen en producten: Welp, E., & Van Arkel, C. (2009). Klaslokaalexperimenten, games en simulaties in het economieonderwijs. Landelijk Expertisecentrum Economie en Handel, Amsterdam. 9

10 Bijlage 1: Toelichting onderzoeksinstrumenten en verantwoording Cijferanalyse Om de leeropbrengst van de lessenserie te bepalen, zal gebruik gemaakt worden van een toets waarin de leerdoelen die tijdens de lessenserie centraal stonden worden getoetst. Hiermee kan op een objectieve manier de leeropbrengst worden bepaald, zonder dat dit wordt beïnvloed door de percepties van leerlingen. De toets zal aan het eind van de lessenserie worden afgenomen, zowel in de klas waarin het ontwerp wordt uitgevoerd als in de controleklas. Door zelf de toetsen van beide klassen na te kijken, worden een vertekening van resultaten vanwege verschillende manieren van beoordeling voorkomen. Vervolgens zullen de toetsresultaten van beide klassen met elkaar worden vergeleken. Om te corrigeren voor het feit dat de klas waarin het ontwerp wordt uitgevoerd wellicht sowieso sterker/zwakker is dan de controleklas, zal van beide klassen het verschil tussen het gemiddelde cijfer en het toets resultaat worden gemeten. Stel klas 4H1: 6 gemiddeld tot dan toe Toets na lessenreeks: 6,5 gemiddeld Klas 4H2: 7 gemiddeld tot dan toe Toets na lessenreeks 7 gemiddeld De conclusie zou in dit geval dus zijn dat hoewel klas 4H2 hoger scoort, de leeropbrengst in klas 4H1 hoger is, omdat in deze klas het cijfer hoger is dan het gemiddelde tot dat moment. De toets als basis voor het te gebruiken instrument inhoudsanalyse Ik heb voor een toets gekozen omdat ik hiermee er achter wil komen of de vaardigheden m.b.t. het onderwerp de markt van vraag en aanbod zijn verbeterd. Aan de hand van de antwoorden van de toets kan ik een uitspraak doen over de hypothese. Voorts dient vermeld te worden dat de afname van de toets en de verwerking hiervan, snel kan geschieden. Het gaat om 44 leerlingen. De toets zal klassikaal worden afgenomen. Dit is minder tijdrovend dan bijvoorbeeld individueel toetsen. De toets bestaat uit 3 opgaven met onder andere: marktevenwicht. Vraaglijn en aanbodlijn 10

11 Inhoudsanalyse Met de inhoudsanalyse wil ik antwoord geven op de volgende vragen: Is het foutief rekenen de belangrijkste oorzaak voor het foutief beantwoorden van de opdrachten? Welke mogelijke oorzaken zijn er eventueel nog meer te identificeren waardoor leerlingen de opdrachten foutief beantwoorden? Resulteert het gebruik van een stappenplan bij het oplossen van de opdrachten in een goed antwoord? De criteria om te besluiten dat de lessenserie een succes was: Het gebruik van de vraag- en aanbodlijn, Het uitrekenen van de evenwichtsprijs, de evenwichtshoeveelheid Juiste toepassing van de vraag- en aanbodvergelijkingen De toetsvragen die op basis van inhoudsanalyse nader worden onderzocht zijn: vraag 1 en vraag 2. De antwoorden zullen worden ingedeeld volgens de onderstaande rubrieken: Geen Fout half goed goed De scores van de ene klas zullen worden vergeleken met de scores van de andere klas. De uitkomsten van de inhoudsanalyse worden per onderzochte toetsvraag weergegeven in een staafdiagram. Per rubriek ontstaan twee staven: de score van de rubriek in de ene klas en de score in de rubriek bij de andere klas. De uitkomsten zullen met elkaar worden vergeleken. Inhoudsanalyse opgave 1 en 2 Om goed te kunnen herleiden wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn van foute antwoorden, zal ik bij vraag 1 en vraag 2 kiezen voor de volgende variabelen: Fout antwoord door onjuist bereken van de evenwichtsprijs, de evenwichtshoeveelheid Fout antwoord door onjuist verklaren van de vraag- en aanbodlijn Fout antwoord door onjuiste toepassing van de vraag- en aanbodvergelijkingen Fout antwoord door het niet kunnen aangeven en verklaren van de maximumprijs en het vraagoverschot. 11

12 De resultaten ga ik in een soortgelijke staafdiagram presenteren: Inhoudsanalyse is onderzoeksmethode (die systematisch, objectief en kwantificerend is en) die wordt toegepast op manifeste communicatie-inhouden. Systematisch: Objectief: werkwijze controleerbaar plus werkwijze herhaalbaar. Kwantificerend: tellingen en frequenties mogelijk moeten zijn in de categorieënreeksen van de variabelen Met manifest wordt bedoeld dat tussen de regels door lezen afgewezen wordt,. Dat is onvoldoende objectief. Er is dan geen sprake meer van observeren, maar van interpreteren. Bij inhoudsanalyse gaat het om observeren (bestuderen) van manifeste communicatie-inhouden. Dat zijn dikwijls schriftelijke producten, maar kunnen ook interviews, reclame-uitingen of radio- en tv programma s zijn. Schriftelijke documenten die voorwerp van inhoudsanalyse kunnen zijn: kranten(berichten), artikelen, boodschappenbriefjes, testamenten en ook: proefwerken en gemaakte (proef)werk van leerlingen, opstellen, brieven, verslagen, praktische opdrachten, profielwerkstukken, scripties e.d. Je kunt bij inhoudsanalyse op allerlei variabelen letten: Voordat je dat doet, moet je vaststellen welke de variabelen zijn die voor jouw doel van belang zijn. Vraag jezelf eerst af van welk probleem volgens jou sprake is. Vervolgens bepaal je de variabelen (incl. antwoordcategorieën), die daarover informatie kunnen geven. Inhoudsanalyse kan ook gebruikt worden t.b.v. de evaluatie van het ontwerp. Je test leerlingen na afloop van het uitvoeren van het ontwerp en gaat na via een toets (proefwerk) of leerlingen de lesstof beter begrijpen (Van Kleef, W., 2013.Inhoudsanalyse). 12

13 Bijlage 2: Learner report lessenserie vraag- en aanbod Beste leerling, De afgelopen vier lessen stonden in het teken van de theorie van vraag en aanbod. De eerste en tweede les hebben we een experiment uitgevoerd. Daarnaast hebben jullie hierbij opdrachten gemaakt die voor een belangrijk deel te maken hadden met het experiment. In de derde les hebben jullie een eigen bedrijf gestart. Daarbij zijn jullie op zoek gegaan naar actualiteiten die invloed hebben op de gevraagde en aangeboden hoeveelheid van jullie product. De laatste les hebben we deze opdracht besproken en zijn jullie dieper in het verschuiven van de vraag- en aanbodlijn gedoken. Graag hoor ik wat je van de afgelopen vier lessen vond. Daarom vind je hieronder een aantal uitspraken die gaan over de afgelopen vier lessen. Geef aan of je het met deze uitspraken eens bent door eerst een hokje aan te kruisen en daarna je antwoord toe te lichten. Je krijgt er geen cijfer of beoordeling voor. Het gaat erom dat ik graag van jou wil horen wat jij van de afgelopen vier lessen vond. Door de twee experimenten is mijn motivatie voor het vak economie toegenomen. Zeer eens Eens Oneens Zeer oneens Dat heb ik gemerkt doordat ik Door de opdrachten waarin de praktijk centraal stond (denk bijvoorbeeld aan het starten van je eigen bedrijf), is mijn motivatie voor het vak economie toegenomen. Zeer eens Eens Oneens Zeer oneens Dat heb ik gemerkt doordat ik 13

14 Door de lessenserie als geheel ben ik meer gemotiveerd geraakt voor het vak economie. Zeer eens Eens Oneens Zeer oneens Dat heb ik gemerkt doordat ik Zijn er verder nog opmerkingen of tips die je graag zou willen delen naar aanleiding van de lessenserie? Hartelijk dank voor je medewerking! 14

15 Bijlage 3: Toets na afloop lessenserie Opgave 1 De vraag naar drop kan worden weergegeven door middel van de volgende vraagfunctie: Qv = - 4P + 12 Hierin is Qv de gevraagde hoeveelheid in eenheden van 1000 kilo, en P de prijs in per kilo. 1. Formuleer duidelijk wat een vraagfunctie weergeeft. (1 pt.) 2. Bereken hoeveel kilo drop er wordt gevraagd wanneer de prijs 1,75 per kilo is? (1 pt.) 3. Op een gegeven moment is de vraag naar drop 6,4 (dus kilo). Hoe hoog is de prijs op dat moment? (1 pt.) 4. Wanneer de vraaglijn van drop naar rechts verschuift houdt dit in dat: (omcirkel de juiste letter) A. er bij elke mogelijke prijs meer drop wordt gevraagd. B. er bij elke mogelijke prijs minder drop wordt gevraagd. C. er bij elke mogelijke prijs meer drop wordt verkocht. D. er bij elke mogelijke prijs minder drop wordt verkocht. (1 pt.) 5. Wanneer de vraaglijn van drop naar rechts verschuift kan dit zijn veroorzaakt door: (omcirkel de juiste letter of letters wanneer je denkt dat meerdere mogelijkheden juist zijn) A. een prijsdaling van chocolade B. een prijsdaling van drop C. een afname van het aantal consumenten D. een toename van het inkomen van de consumenten (2 pt.) De aanbodlijn van drop kan als volgt worden weergegeven: Qa = 8½P 20 waarbij Qa de aangeboden hoeveelheid aangeeft, ook in eenheden van 1000 kilo. 6. Bereken welke prijs er op de dropmarkt tot stand zal komen en welke hoeveelheid er zal worden verkocht. (3 pt.) 15

16 Opgave 2 Gegeven zijn de volgende vraag- en aanbodvergelijking op de aardbeienmarkt: Qv = -2p + 60 Qa = 3p 40 Qa en Qv stellen de gevraagde en aangeboden hoeveelheid voor van een kilo aarbeien in miljoenen eenheden. De p stelt de prijs voor in euro s per kilo a) Teken de grafiek van de vraaglijn en de aanbodlijn. (2 pt.) De overheid overweegt een minimumprijs van 22 vast te stellen. b) Bereken het aanbodoverschot dat hierdoor ontstaat. (2 pt.) Een jaar later overweegt de minister om geen minimumprijs, maar een maximumprijs in te stellen van 25. Alle overige gegevens blijven gelijken. c) Sta jij achter het voornemen van de minster om een maximumprijs van 25 in te stellen? Licht je antwoord toe. (2 pt.) Opgave 3 Door extreem noodweer in bepaalde delen van Azie is een groot deel van de rijstoogst verloren gegaan. De vraag naar rijst is onveranderd gebleven. a) Licht aan de hand van een grafiek zo precies mogelijk toe wat er, enkel op basis van deze informatie, met de evenwichtsprijs en de evenwichtshoeveelheid zal gebeuren. (3 pt.) b) Welke partijen zijn winnaars (wie profiteren) en welke partijen verliezers (wie ondervinden nadeel) als gevolg van dit nieuwe marktevenwicht? (2 pt.) Maximaal aantal punten: 20 Cijfer: Aantal punten/20*

17 Bijlage 4: Vragenlijst motivatie na afloop van de lessenserie Belevingslijst voor economie Wat is de bedoeling? In deze vragenlijst wil ik je enkele vragen stellen over wat jij vindt van het vak economie. Het verschil met het vorige onderzoekje: Richt je bij het invullen van deze vragenlijst op de afgelopen vier lessen: de lessen waarin de vraag- en aanbodlijn centraal stonden. Verder geldt hetzelfde: Voor het invullen van de lijst doet het er niet toe hoe goed je bent in economie. Het gaat alleen om jouw mening. Elk antwoord is dus goed, als het maar jouw mening is. Niemand op school komt te weten welke antwoorden je precies hebt gegeven. Hoe ga je te werk? Een voorbeeld. mee oneens enigszins mee oneens enigszins mee eens mee eens Het vak economie interesseert me. - Als je het met deze uitspraak oneens bent, dan zet je een kruisje in het hokje onder mee oneens. - Als je het met deze uitspraak enigszins oneens bent, dan zet je een kruisje onder in het hokje onder enigszins mee oneens. - Als je het met deze uitspraak eens bent, dan zet je een kruisje in het hokje onder mee eens. - Als je het met deze uitspraak enigszins eens bent, dan zet je een kruisje onder in het hokje onder enigszins mee eens. - Denk eraan dat je bij elke vraag maar één kruisje zet. Als je je vergist hebt, streep dan het hokje met een groot kruis door en zet in het juiste hokje alsnog een (klein) kruisje. Werk rustig door en denk niet te lang na over de antwoorden. Sla geen vragen over. Bedankt voor je medewerking. 17

18 mee oneens enigszins mee oneens enigszins mee eens mee eens 1. ECONOMIE zal niet gauw een hobby van mij worden. 2. Op de een of andere manier kan ik ECONOMIE maar niet onder de knie krijgen. 3. Voor ECONOMIE doe ik niet meer dan nodig is. 4. Ik ben best goed in ECONOMIE. 5. Vooral bij ECONOMIE ben ik blij als het lesuur voorbij is. 6. Ik denk dat je bij weinig beroepen iets aan ECONOMIE hebt. 7. Ik weiger veel vrije tijd aan ECONOMIE te besteden. 8. Onze lessen ECONOMIE zijn vaak boeiend en interessant. 9. Voor proefwerken ECONOMIE ben ik zenuwachtiger dan voor andere proefwerken. 10. Ik merk aan andere vakken dat ik iets aan ECONOMIE heb. 11. ECONOMIE is van belang om later een baan te krijgen. 12. Tijdens de lessen ECONOMIE voel ik me haast nooit zenuwachtig. 13. In je latere leven kun je best zonder ECONOMIE. 14. Ik vind ECONOMIE een leuk vak. 15. Ik zou later best een baan willen waarbij je ECONOMIE gebruikt. 16. Het interesseert mij niet zo wat er in de lessen ECONOMIE wordt verteld. 17. In mijn vrije tijd doe ik wel eens spelletjes die iets met ECONOMIE te maken hebben. 18. Zonder ECONOMIE zou het op school veel leuker zijn. 19. ECONOMIE hangt mij meters de keel uit. 20. Ik maak wel eens meer huiswerk dan we opgekregen hebben. 21. Ik geloof dat ECONOMIE weinig nut heeft. 22. Meestal begrijp ik wat er in de lessen ECONOMIE behandeld wordt. 23. Bij ECONOMIE ben ik banger om fouten te maken dan bij andere vakken. 24. Buiten school heb je weinig aan wat je in de lessen ECONOMIE leert. 18

19 25. Ik voel me zeker van mezelf wanneer ik een beurt krijg bij ECONOMIE. 26. In de les ECONOMIE gaat de tijd altijd heel snel voorbij. 27. Het grootste gedeelte van wat je bij ECONOMIE leert, kun je later goed gebruiken. 28. Van ons boek ECONOMIE begrijp ik meestal niet zo veel. 29 Ik houd me ook in mijn vrije tijd wel eens met dingen uit de lessen ECONOMIE bezig. 30. Bij veel dingen die je iedere dag tegenkomt heb je wat aan ECONOMIE. 31. Eigenlijk zou ik liever geen ECONOMIE volgen. 32. Ik vind het fijn om zelf een opdracht voor ECONOMIE te maken. 19