RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij. Gemmaschool

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij Gemmaschool Plaats : Venlo BRIN-nummer : 03KJ Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 19 december 2011 Rapport vastgesteld te Tilburg op 20 januari 2012

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 19 december 2011 een tussentijds kwaliteitsonderzoek (tko) uitgevoerd op de Gemmaschool naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd in november 2010 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op de Gemmaschool. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 5 maart De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Toezichthistorie Uit een in januari 2009 uitgevoerd onderzoek voor het Onderwijsverslag kwam naar voren dat de leerlingenzorg en de afstemming op verschillen tussen leerlingen om verbetering vroegen. Toen stelde de inspectie ook al vast dat de opbrengsten weliswaar onder druk stonden, maar dat de onderwijskwaliteit in algemene zin op orde was. Bij het in november 2010 uitgevoerde kwaliteitsonderzoek bleken de resultaten wel aanleiding tot het afgeven van een aangepast arrangement. Verder signaleerde de inspectie toen enkele tekortkomingen in het didactisch handelen, de afstemming, de zorg en onderdelen van de kwaliteitszorg. De school heeft, als reactie op het definitieve rapport, in april 2011 haar plan van aanpak naar de inspectie verstuurd. Op 3 oktober 2011 vond het in het toezichtplan opgenomen voortgangsgesprek plaats over de uitvoering van het plan van aanpak. Alles overziende waren zowel de directie van de school als het bevoegd gezag op dat moment tevreden over het verloop van de uitgezette trajecten. Belangrijke schakels daarin waren en zijn het verbeteren van het didactisch handelen en het maken van diepgaande analyses van de ontwikkeling van de zorgleerlingen. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie een aantal lessen heeft bijgewoond en gesprekken heeft gevoerd met de directie, de intern begeleiders/bouwteamleider en leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. pagina 5 van 11

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 6 van 11

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) [richtlijn auteur: kies onderstaande optie indien van toepassing] Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften waaraan de school niet voldeed tijdens het eerdere kwaliteitsonderzoek. Of de school nu wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 5 pagina 7 van 11

8 Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Kwaliteitsaspect 10 Voorwaarden voor kwaliteitszorg 10.1 De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs, zoals geformuleerd in het schoolplan De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur Bij de zorg voor kwaliteit zijn bestuur, directie, team en andere belanghebbenden betrokken. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO) NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Van de in dit tussentijdse kwaliteitsonderzoek opgenomen indicatoren waardeert de inspectie nu verreweg de meeste als voldoende. Alleen op het gebied van de eindresultaten kan nog niet het groene licht worden gegeven. De ontwikkelingen op de school verlopen volgens het uitgezette tijdpad en laten niet alleen zien dat het team zich inzet om de gestelde doelen te behalen. In de dagelijkse praktijk zijn inmiddels ook al voldoende signalen zichtbaar dat de gewenste vooruitgang vaste grond krijgt binnen de opeenvolgende groepen. Het is nu zaak de positieve ontwikkeling voort te zetten zodat, ervan uitgaande dat in 2012 sprake is van voldoende eindopbrengsten, de onderwijskwaliteit dusdanig is verbeterd dat het arrangement zwak kan worden vervangen door een basisarrangement. pagina 8 van 11

9 Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting De opbrengsten van de school Op grond van de resultaten van de leerlingen van groep 8 in de laatste jaren is begin 2011 het arrangement zwakke school afgegeven. Voor het structureel verbeteren van de resultaten kwam de meting in 2011 duidelijk te vroeg. Toen scoorde de Gemmaschool, net als in enkele jaren daarvoor, een onvoldoende op de voor deze school geldende norm voor de Eindtoets Basisonderwijs. De onderdelen taal en rekenen vormden daarbij beide een punt van zorg. Uit de beschikbare gegevens over de leerlingen uit de huidige groep 8 valt af te leiden dat die waarschijnlijk wel kunnen gaan voldoen aan de voor die groep geldende norm. Voor de in dit onderzoek meegenomen vijf tussentoetsen geldt dat die al wel voldoen aan de norm. Alleen de gemiddelde score voor de toets voor begrijpend lezen in groep 6 ligt onder de ondergrens. De andere vier onderdelen (technisch lezen in groep 3 en 4 en rekenen in groep 4 en 6) scoren gemiddeld wel voldoende. De vraag of de leerlingen van de Gemmaschool zich ontwikkelen naar hun mogelijkheden kan op dit moment nog worden beantwoord vanuit het inspectiekader. In groep 8 zitten dit schooljaar namelijk geen leerlingen die in aanmerking komen voor een ontwikkelingsperspectief. De kwaliteit van het onderwijsleerproces Het grootste deel van de leraren houdt zich aan het binnen de Gemmaschool ingevoerde didactische model (IGBI). Dit overigens wel na het aanbrengen van enkele veranderingen in het interne organisatiemodel van de school, waardoor het geven van een duidelijke uitleg aan kwaliteit heeft kunnen winnen. Het meest zichtbaar wordt die kwaliteitswinst in de voor alle groepen geldende 'verplichting' iedere week minstens voor één les een uitgebreide lesvoorbereiding op papier te zetten, naast de voor die week geldende dag- en weekplanning. Dat was bij het voortgangsgesprek in oktober 2011 volgens de schoolleiding nog niet in alle groepen het geval. Dat de gemaakte afspraken niet alleen op papier staan, maar ook betekenis hebben voor de daadwerkelijke gang van zaken kon de inspectie terugzien tijdens de in alle groepen uitgevoerde lesobservaties. De meeste leraren baseren hun gefaseerde afstemming van de instructie duidelijk op die voorbereidingen. Winst valt nog te behalen in het verder uitwerken van de manieren waarop er vervolgens tijdens de verwerkingsfase afstemming plaatsvindt. Dat gebeurt nu weliswaar ook, maar dan vooral voor leerlingen die meer problemen hebben met de leerstof. Voor leerlingen die duidelijk meer aankunnen, beschikt de school over een betrekkelijk beperkt repertoire. De opzet en uitvoering van de zorg en begeleiding Binnen de Gemmaschool is het afgelopen jaar hard gewerkt aan het structureren en implementeren van procedures en werkwijzen om de beschikbare gegevens over de ontwikkeling van alle kinderen diepgaander te analyseren. Dit blijkt zowel uit de gegevens waarop de individuele handelingsplannen zijn gebaseerd, als uit de aanzetten voor ontwikkelingsperspectieven (OPP's) voor de leerlingen in de hogere zorgniveaus. Bovendien is de school bezig met het integreren van de gedachten achter het handelingsgerichte werken (via HGPD's) en het werken met groepsplannen. Wel is de inspectie van menig dat bij het stellen van de achterliggende diagnose de kwaliteit nog verder kan worden verhoogd, onder andere door de groepsleraren én de ouders en leerlingen zelf daar steeds meer een eigen rol in te geven. Een dergelijke verdere stap zal ook ten goede kunnen komen aan het stellen van meer concrete (inhoudelijke en streef-)doelen. pagina 9 van 11

10 Bij het evalueren van de uitgevoerde zorg heeft de Gemmaschool eveneens duidelijke stappen voorwaarts gezet. Dat gebeurt systematisch volgens een vast jaarschema en op basis van de gestelde doelen. Na het volledig doorvoeren van de geformuleerde streefdoelen kan ook de kwaliteit van die evaluaties nog verder worden verhoogd. De kwaliteit van de kwaliteitszorg Een van de onderdelen van de kwaliteitszorg, die in het verleden minder sterk was op de Gemmaschool, laat nu een duidelijk ander beeld zien. De schoolleiding heeft op verschillende momenten en in verschillende samenstellingen acties ondernomen om niet alleen de beschikbare gegevens over de behaalde leerresultaten tegen het licht te houden. Zij zijn, in aansluiting op afspraken met het bevoegd gezag, begonnen met het in gebruik nemen van een eigen kwaliteitsmonitor, waarin in principe alle 'verplichte' onderdelen systematisch in kaart worden gebracht. Bovendien voert een extern bureau ook periodiek evaluaties uit in alle groepen, om te zien of de doorgevoerde werkwijzen voldoende beklijven. Uit die evaluaties zijn ook verschillende activiteiten afgeleid en vertaald naar de jaarplanning en het schoolplan. Inmiddels maakt de school in voldoende mate gebruik van de mogelijkheden om alle ouders regelmatig op de hoogte te brengen van de ontwikkelingen binnen de school en de daarmee gerealiseerde kwaliteit. Dat gebeurt onder andere tijdens ouderavonden en via de interne nieuwsbrieven. In de schoolgids kan daar nog meer nadrukkelijk een plaats voor worden ingeruimd. In het toezichtplan was niet voorzien in een beoordeling op dit moment van de voorwaarden voor kwaliteitszorg. Toch vindt de inspectie het wenselijk daar in dit rapport een bescheiden plaats voor in te ruimen. Uit alle beschikbare informatie blijkt namelijk dat die voorwaarden minstens als voldoende kunnen worden gekwalificeerd. pagina 10 van 11

11 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar vertoont nog belangrijke tekortkomingen. Het eerder toegekende toezichtarrangement zwak blijft gehandhaafd. De inspectie heeft er echter vertrouwen in dat de Gemmaschool het afgesproken verbetertraject binnen de afgesproken tijd kan realiseren. Naleving De inspectie stelt tevens vast dat er op de onderzochte onderdelen geen tekortkomingen zijn in de naleving van wet- en regelgeving. pagina 11 van 11