RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING. Openbare basisschool Zeijen

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING Openbare basisschool Zeijen Plaats : Zeijen BRIN nummer : 12DG C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 26 november 2015 Datum vaststelling : 1 februari 2016

2 Pagina 2 van 12

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 12

4 Pagina 4 van 12

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 26 november 2015 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op Openbare basisschool De Zeijer Hoogte. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 26 november 2013 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op Openbare basisschool De Zeijer Hoogte. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 11 maart De kwaliteit van het onderwijs is toen als zeer zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Bij het kwaliteitsonderzoek van november 2013 heeft de inspectie de eindresultaten en meerdere normindicatoren als onvoldoende beoordeeld, terwijl ook de voorwaarden voor kwaliteitszorg niet op orde waren. Met ondersteuning van de PO-raad en het bevoegd gezag is een plan van aanpak opgesteld. Bij de voortgangsrapportage van 26 juni 2014 bleken belemmeringen bij de uitvoering van het plan. Er waren ernstige bestuurlijke problemen waardoor de ondersteuning van het eigen bestuur onder druk stond. Wel is de school begeleid door de PO-raad. Naar aanleiding van deze situatie heeft de inspectie de uitvoering van het tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgesteld tot 17 februari Bij dat onderzoek bleek de kwaliteit van het onderwijs evenals de aansturing op onderdelen verbeterd. De eind- en tussenresultaten waren voldoende en de taakgerichte werksfeer en de planmatige uitvoering van de zorg waren verbeterd. De didactische vaardigheden van de leraren waren nog niet op het gewenste niveau: zowel de kwaliteit van de uitleg als de actieve betrokkenheid van de leerlingen waren onvoldoende. Deze stand van zaken was voor de inspectie aanleiding om het toezichtarrangement te wijzigen van zeer zwak naar zwak. Pagina 5 van 12

6 Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids en het schoolplan. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids en het schoolplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten het schoolplan, de schoolgids en het jaarplan. Schoolbezoek, waarbij in alle vier de groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces, didactisch handelen, afstemming, begeleiding, zorg, kwaliteitszorg en voorwaarden voor kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 12

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Leerstofaanbod * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Pagina 7 van 12

8 Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Voorwaarden voor kwaliteitszorg De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs, zoals geformuleerd in het schoolplan De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT1B NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). Pagina 8 van 12

9 Wet- en regelgeving Ja Nee NT2B NT4A NT4B In het schoolplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 12 WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De onderwijskwaliteit op o.b.s. De Zeijer Hoogte is nog niet voldoende verbeterd om het basisarrangement toe te kennen. De resultaten zijn weliswaar al twee jaren achtereen voldoende en ook enkele belangrijke indicatoren van het onderwijsleerproces zijn al enige tijd op orde. De school is er echter nog niet in geslaagd om het didactisch handelen zodanig te verbeteren dat alle leerlingen betrokken zijn en profiteren van het onderwijs. Het onlangs aangelegde kwaliteitshandboek biedt onvoldoende houvast voor het realiseren en borgen van de gewenste kwaliteit in de praktijk. Recente wisselingen in aansturing en personele bezetting zijn mede een verklaring voor deze bevinding. Leraren geven aan dat de huidige teamsamenstelling mogelijkheden biedt voor het opbouwen van een professionele cultuur waarin leraren en leidinggevenden samen werken aan kwaliteitsverbetering. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Context De school heeft ook in de afgelopen periode te maken gehad met wisselingen in aansturing en personele bezetting. Begin april 2015 is een nieuwe bestuurder aangetreden. Bij de start van het schooljaar in augustus 2015 zijn (nieuwe) units van scholen gevormd; de aansturing van de scholen binnen deze units ligt in de handen van een unitdirecteur en een unitcoördinator. De huidige unitcoördinator is al enkele jaren aan De Zeijer Hoogte verbonden als clustercoördinator; de unitdirecteur is nieuw voor de school. In de eerste maanden van het huidige schooljaar zijn twee leraren vertrokken. Pagina 9 van 12

10 Resultaten van het onderwijs De resultaten aan het eind van de schoolperiode zijn in 2013 niet voldoende, maar in 2014 en 2015 liggen de resultaten ruim boven de ondergrens die de inspectie aanhoudt. Ook de resultaten tijdens de schoolperiode zijn voldoende. De inspectie kijkt voor deze beoordeling naar zeven toetsen van het leerlingvolgsysteem: technisch lezen in groep 3 en 4, begrijpend lezen in groep 5 en 6, en rekenen en wiskunde in de groepen 4, 5 en 6. Alleen voor technisch lezen in groep 3 liggen de scores beneden de norm. Leerstofaanbod De school gebruikt moderne methoden en materialen die voldoende afgestemd zijn op de kenmerken van de leerlingenpopulatie. Het aanbod voor de best presterende leerlingen kan nog wel uitgebreid worden en beter afgestemd op de behoeften van deze leerlingen. Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren is nog niet op een voldoende niveau. Er zijn aanmerkelijke verschillen tussen leraren en te vaak profiteren leerlingen onvoldoende van de instructies. De leraren bereiden hun lessen voor, richten hun lokaal aantrekkelijk in en starten de lessen op tijd. Dit draagt bij aan een taakgerichte werksfeer, maar leidt niet tot actief betrokken leerlingen. In teveel lessen zijn teveel leerlingen te weinig gericht op leren. In die lessen laat de kwaliteit van de instructie te wensen over en/of is er onduidelijkheid over de gewenste leerhouding. Hoewel er verschillen tussen leraren zijn, zijn de meeste instructies weinig aansprekend, weinig doelgericht en nauwelijks interactief. In de meeste gevallen leggen de leraren uit welke opdracht de leerlingen moeten uitvoeren, maar ze gaan weinig in op de inhoud van de leerstof en stellen vooral gesloten vragen. De leraren zijn veel zelf aan het woord en dagen de leerlingen nauwelijks uit om zelf na te denken. Ook tijdens het zelfstandig werken is een flink aantal leerlingen daardoor onvoldoende geconcentreerd aan het werk. Begeleiding, afstemming, zorg De school gebruikt een systeem van toetsen en observaties om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. De leraren, intern begeleider en remedial teachers benutten de resultaten om het onderwijs af te stemmen op de behoeften van de leerlingen. Specialistische zorg wordt buiten de groep uitgevoerd door remedial teachers. Zij stemmen hun werk voldoende af met de groepsleraren, onder meer door de uitgevoerde activiteiten te noteren in een logboek. De leraren noteren hun zorg en afstemming beknopt in de dagplanning. De school heeft een verbeterslag gemaakt in het overzichtelijk organiseren van de zorg. Pagina 10 van 12

11 Afstemmen en zorg voor leerlingen die goed presteren komt nog weinig uit de verf; de school heeft verbeteringen op dit punt gepland. Kwaliteitszorg en voorwaarden voor kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is qua structuur en intrumentarium op orde, maar is nog onvoldoende verbonden met de dagelijkse onderwijspraktijk. Volgens het huidige team en directie zijn nu de voorwaarden aanwezig om een professionele cultuur op te bouwen. Op dit moment is de professionele cultuur nog onvoldoende: leraren zijn wel bereid om van elkaar te leren, maar het is nog niet duidelijk op welke wijze ze dit willen doen en of de schoolleiding de leraren daar voldoende bij betrekt. Voor het borgen en verbeteren van de huidige kwaliteit is dat wel nodig. Het kwaliteitshandboek dat onlangs is aangelegd, biedt daarvoor onvoldoende garanties. De school wil goed communiceren met ouders en een open cultuur uitstralen. Daarbij hoort dat de school in de schoolgids transparant is over de zwakke onderwijskwaliteit, aan (nieuwe) ouders duidelijk maakt welke acties ze onderneemt om de kwaliteit te verbeteren en wat daarvan de resultaten zijn. Deze informatie ontbreekt nu. Daarom is indicator 9.6 als onvoldoende beoordeeld. Pagina 11 van 12

12 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs vertoont nog steeds belangrijke tekortkomingen en is opnieuw als zwak beoordeeld. Op grond van de ingezette koers is er echter vertrouwen dat de onderwijskwaliteit binnen het komend jaar wel voldoende zal kunnen zijn. Daarom verlengt de inspectie het traject van geïntensiveerd toezicht nog met maximaal één jaar. Met het bestuur is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in november 2016 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in het vierde kwartaal van 2016 een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (OKV) uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. De inspectie zal het bestuur op korte termijn uitnodigen voor een gesprek. Het doel van dat gesprek is vast te stellen of het bestuur kan onderbouwen dat openbare basisschool De Zeijer Hoogte binnen een jaar terug zal kunnen keren naar een basisarrangement. Ook maakt de inspectie dan afspraken over de invulling van een toezichtplan. Naleving De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 12 van 12