Betrokkenheid bij de Bibliotheek

Transcriptie

1 Betrokkenheid bij de Bibliotheek Rapportage Bibliotheek Hilversum September 2017

2 Inhoud Onepager 2 Conclusies en aanbevelingen 3 Verantwoording Enthousiasme voor de Bibliotheek Enthousiasme Redenen enthousiasme Verbeterpunten Huidige inzet voor de Bibliotheek Betrokkenheid Bibliotheek Welke manier betrokken Redenen betrokkenheid Bibliotheek als goed doel & sponsoring Bibliotheek als goed doel Redenen waarom wel/geen goed doel Passendheid sponsoring commerciële bedrijven Redenen waarom wel/niet passend Voorwaarden sponsoring Boetevrij lenen Effect op gedrag Houding t.o.v. boetevrij lenen 38 Bijlagen Steekproef 3. Toekomstige inzet voor de Bibliotheek Intentie inzet Profiel betrokken leden Terreinen inzet Financiële ondersteuning Profiel donateurs Terrein financiële ondersteuning Waardering Interesse vriendenabonnement Redenen wel/geen interesse vriendenabonnement 29 1

3 Onepager Met dit onderzoek geven we antwoord op de vraag hoe u uw BiebPanelleden (nog) meer aan de Bibliotheek kunt binden. In hoeverre willen leden zich inzetten voor hun Bibliotheek in de vorm van geld of tijd? En hoe denkt men over een boetevrij (maar duurder) abonnement? Momenteel enige betrokkenheid; bereidheid om te ondersteunen Een redelijke groep BiebPanelleden (5%) is al betrokken bij Bibliotheek Hilversum in de vorm van hulp. Panelleden zijn zeer enthousiast over de Bibliotheek (nog meer dan in het totale Panel) en deels bereid om in de toekomst te ondersteunen. De belangrijkste drijfveren voor betrokkenheid zijn het voortbestaan van de Bibliotheek, maatschappelijke betrokkenheid en sociale contacten. Hulp bij activiteiten: 17% is hiertoe bereid Ongeveer één op de zes zou in de toekomst willen helpen bij projecten of activiteiten, een grotere groep dan in het totale Panel. Dit is dan vooral op het gebied van laaggeletterdheidbestrijding en leesbevordering voor kinderen. Donaties zijn de minst aantrekkelijke manier van ondersteuning Slechts 3% zou de Bibliotheek financieel willen ondersteunen, al zouden drie op de tien dit misschien willen doen. Dit geld zou dan vooral besteed moeten worden aan leesbevordering, tegengaan van laaggeletterdheid en eenzaamheid en de collectie. Vriendenabonnement: redelijk positieve houding Een vijfde is positief over het idee van een vriendenabonnement; iets meer dan de helft spreekt dit niet aan. Het spreekt vooral aan omdat men de Bibliotheek in stand wil houden en erbij betrokken wil worden. BiebPanelleden die minder positief zijn, geven bijvoorbeeld aan dat de gemeente voldoende geld hoort te geven, dat het abonnement al duur genoeg is, en dat het voor hen niet interessant is om als dank met korting aan activiteiten te mogen deelnemen. Sponsoring geaccepteerd door BiebPanelleden, mits onafhankelijkheid gewaarborgd Bijna 40% vindt sponsoring door commerciële bedrijven passend bij de Bibliotheek, al moet de onafhankelijkheid van de Bibliotheek wel gewaarborgd worden en moet de sponsor ook een maatschappelijke missie hebben. Boetevrij abonnement: sceptische houding Van een boetevrij abonnement verwachten panelleden dat ze weliswaar minder gehaast zouden hoeven lezen, maar ook dat boeken minder snel teruggebracht worden en er wellicht minder boeken in de Bibliotheek aanwezig zijn. 2

4 Conclusies en aanbevelingen

5 Conclusies en aanbevelingen (1) BiebPanelleden enthousiast over de Bibliotheek, belangrijkste verbeterpunt (nog altijd) de indeling Panelleden zijn zeer enthousiast over Bibliotheek Hilversum, zo blijkt uit het gemiddelde enthousiasme rapportcijfer van 8,1. Dit is iets hoger dan het totale Panel (7,9) en ligt in lijn met wat we zagen in eerdere vragen naar de NPS van Bibliotheek Hilversum. De belangrijkste redenen waarom panelleden enthousiast zijn over de Bibliotheek, zijn het ruime aanbod, de prettige omgeving, de sfeer, de medewerkers en het leescafé. Ook e-books, activiteiten en cursussen en het belang van lezen, worden soms genoemd als reden om enthousiast te zijn over de Bibliotheek. De belangrijkste verbeterpunten zijn de drukte/lawaai, de actualiteit van de collectie en de parkeermogelijkheid. Momenteel enige betrokkenheid bij Bibliotheek Hilversum op het vlak van hulp Er is een kleine groep panelleden (5%) die zich momenteel inzet voor Bibliotheek Hilversum op het gebied van hulp aan de Bibliotheek; oudere panelleden doen dit iets vaker dan jongere leden. Panelleden in het totale Panel die hun Bibliotheek momenteel steunen, doen dit vooral in de vorm van vrijwilligerswerk in de Bibliotheek of bij samenwerkingspartners van de Bibliotheek, of door het helpen bij activiteiten in de Bibliotheek. Voor hen zijn de maatschappelijke betrokkenheid en het voortbestaan van de Bibliotheek de belangrijkste drijfveren; ook het opdoen van sociale contacten is een drijfveer. Verhogen van betrokkenheid Om de betrokkenheid bij de Bibliotheek te verhogen en/of extra inkomsten te genereren, kunnen Bibliotheken verschillende manieren aanwenden, zoals vragen om hulp bij activiteiten of projecten (1), donaties (2) of vriendenabonnementen (3). Ook kan de Bibliotheek sponsorgeld van buiten aantrekken (4). Deze vier manieren komen verderop aan de orde. Communiceer duidelijk welke verschillende mogelijkheden uw Bibliotheek biedt om de Bibliotheek te ondersteunen. Het Rijksmuseum doet dit op een goede manier, zie ook Betrek ook uw medewerkers bij de programma s. Zij moeten het verhaal van de Bibliotheek en de noodzaak tot extra inkomsten, goed en duidelijk kunnen verwoorden. De helft van de panelleden uit Hilversum die zich zouden willen inzetten voor de Bibliotheek, verwacht hiervoor niets terug. Als men wel iets terugverwacht, is dat vooral in de vorm van een bedankje. Probeer iets terug te doen voor de donateurs en/of de leden die op een andere manier willen helpen. Dat kan eenvoudig in de vorm van een bedankje of een speciale nieuwsbrief voor deze mensen. 4

6 Conclusies en aanbevelingen (2) In Hilversum ziet ruim een derde van de panelleden de Bibliotheek als een goed doel; mannen iets vaker dan vrouwen. Redenen waarom de Bibliotheek wel als goed doel gezien wordt, zijn dat de Bibliotheek helpt bij het vergroten van de ontwikkeling van mensen en de toegankelijkheid van de Bibliotheek. Redenen waarom de Bibliotheek niet gezien wordt als goed doel, zijn onder andere dat men betaalt voor de dienstverlening en dat het een basisvoorziening is die in stand gehouden moet worden door de overheid. Als u zich als Bibliotheek wilt richten op donateurs, vriendenabonnementen en/of sponsoring, dan is het raadzaam om de Bibliotheek niet te vergelijken met een goed doel, maar eerder met bijvoorbeeld een museum, zoals het eerder genoemde Rijksmuseum. De open antwoorden van dit onderzoek kunnen worden gebruikt in onderhandelingen met de gemeente. Er staan veel citaten in van bibliotheekleden die vinden dat de gemeente verantwoordelijk is voor het financieren van de Bibliotheek en dat de subsidie zou moeten worden verhoogd. Als klanten dit aangeven, komt dit sterk over in een verhaal naar de gemeente. (1) Hulp bij activiteiten of projecten: relatief veel interesse In Hilversum zou een groter aandeel panelleden willen helpen in de vorm van hulp bij activiteiten of projecten van de Bibliotheek dan in het totale Panel: één op de zes panelleden heeft interesse om Bibliotheek Hilversum in de toekomst op deze manier te ondersteunen. Daarnaast geeft een derde aan dit misschien te willen doen. De meest genoemde gebieden waarop BiebPanelleden zich dan willen inzetten, zijn het tegengaan van laaggeletterdheid (in Hilversum nog vaker genoemd dan in het totale Panel) en leesbevordering bij kinderen. Maar ook lezen bij volwassenen, activiteiten voor ouderen, activiteiten voor volwassen en activiteiten voor kinderen zijn interessante onderwerpen voor panelleden om zich op in te zetten voor de Bibliotheek. Leesbevordering en activiteiten voor kinderen spreken vooral jongere panelleden en vrouwen aan. Wilt u leden benaderen voor hulp bij activiteiten of projecten, benadruk dan het maatschappelijk belang van de Bibliotheek en het belang van het voortbestaan van de Bibliotheek. Neem daarnaast het sociale aspect van de betrokkenheid mee, aangezien dit de belangrijkste redenen zijn voor panelleden die zich al inzetten voor de Bibliotheek. Neem ook de genoemde thema s mee, als u leden wilt werven. De genoemde gebieden sluiten aan bij projecten van Bibliotheek Hilversum waarbij nu al vrijwilligers betrokken zijn, zoals DigiTaalhuis Gooi, VoorleesKrachten en Bibliotheek aan huis. Lezen bij kinderen is een terrein waar wellicht nog ondersteuning te winnen valt, bij met name vrouwen en jongere leden (onder de 55). Voor de thema s Digitale vaardigheden en Nieuwe technologieën en apparaten (robots, 3D, lasersnijder), die verband houden met het FabLab, is relatief weinig belangstelling onder de panelleden om zich hiervoor zelf in te zetten. Voor hulp bij het opzetten of het optimaliseren van een vrijwilligersbeleid kunt u contact opnemen met uw POI. Wilt u meer lezen over vrijwilligers in de Bibliotheek, kijk dan op 5

7 Conclusies en aanbevelingen (3) (2) Donaties: lage bereidheid om in de toekomst te doneren; al willen drie op de tien dit misschien wel doen De bereidheid om de Bibliotheek in de toekomst financieel te ondersteunen, is lager (3%) dan de bereidheid om op andere manieren te helpen. Toch geven ongeveer drie op de tien panelleden van Bibliotheek Hilversum aan dit misschien wel te willen doen. Op de website van Bibliotheek Hilversum staat momenteel onder het tabblad Service een summiere oproep om te doneren ( Wilt u geen lid worden, maar de bibliotheek steunen via een donatie, dan kunt u deze overmaken naar ). Kijk nog een naar de plaats op de website van dit onderwerp en als u mensen actief op wilt roepen om te doneren, plaats dan een uitgebreidere tekst waarin duidelijk wordt waarom de Bibliotheek de donaties goed kan gebruiken en dat ook leden kunnen doneren. Geef daarbij ook aan dat een donatie aan de Bibliotheek vaak aftrekbaar is van de belasting (ANBI regeling). Zorg er ook voor, dat bij de informatie over donaties wordt gemeld dat de Bibliotheek een ANBI status heeft en vooral wat het voordeel hiervan is voor de leden. De nieuwe Nederlandse Geefwet geeft tijdelijk een extra voordeel aan de Bibliotheek en de donateur. Het Ministerie van Financiën wil hiermee de giften van particulieren en bedrijven aan cultuur stimuleren. Het is daarom mogelijk een extra bedrag af te trekken van de inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting. Lees meer hierover in de brochure van de Nederlandse Rijksoverheid: Als panelleden geld willen doneren, willen ze het liefst dat de Bibliotheek dit geld uitgeeft aan het bevorderen van leesplezier bij de jeugd of het tegengaan van laaggeletterdheid. Maar ook andere doelen, zoals het bestrijden van eenzaamheid bij ouderen of de collectie worden relatief vaak genoemd. Kennismaking met nieuwe technologieën en apparaten (robots, 3D, lasersnijder) wordt in Hilversum vaker genoemd dan in het totale Panel (17% versus 8%), waarschijnlijk vanwege het actieve en goed zichtbare FabLab. Benoem, indien mogelijk, waaraan donaties worden besteed. Dat kan heel specifiek ( maar kan ook vrij algemeen ( De ervaring van enkele bibliotheken leert dat donaties het best werken als er wordt gewerkt met vaste bedragen. Houd rekening met een minimum bedrag waarbij de kosten opwegen tegen de baten. Als u meer wilt lezen over de redenen waarom mensen aan een goed doel schenken, dan kan dit hier: 6

8 Conclusies en aanbevelingen (4) (3) Vriendenabonnement: spreekt een vijfde aan, maak het aanbod interessant voor de leden Een vijfde van de leden geeft aan een vriendenabonnement aansprekend te vinden. Redenen om dit abonnement aantrekkelijk te vinden, zijn het belang dat men hecht aan het voortbestaan van de Bibliotheek en het zich meer betrokken voelen bij de Bibliotheek. De helft van de panelleden geeft aan een vriendenabonnement niet aantrekkelijk te vinden. Redenen waarom een vriendenabonnement niet aanspreekt, zijn dat panelleden vinden dat de gemeente de Bibliotheek moet ondersteunen, dat het abonnement al duur genoeg is, dat er geen onderscheid tussen verschillende groepen leden moet komen en dat men geen interesse heeft in bijvoorbeeld korting op activiteiten die geboden worden aan vrienden van de Bibliotheek. Het vriendenabonnement kan een manier zijn om de betrokkenheid van de leden en niet-leden te verhogen. Sommige leden staan ervoor open om de Bibliotheek op deze manier te ondersteunen. Denk wel goed na over de voordelen die het abonnement biedt aan de betreffende leden. Niet iedereen is bijvoorbeeld geïnteresseerd in korting voor activiteiten en dit kan een reden zijn om geen vriendenabonnement af te sluiten. In het algemeen werkt het het best, om specifieke maatschappelijke projecten te koppelen aan het vriendenabonnement, waarmee je het Bibliotheekwerk als vriend mede mogelijk maakt. Voorbeelden hiervan zijn taalhuis, bibliotheek aan huis, voorlezen of lezingen van schrijvers. Ook werkt het goed om het vriendenabonnement heel doelgroepgericht aan te bieden. Zo spreekt het ouders van jonge kinderen met name aan als hun geld wordt uitgegeven aan bijvoorbeeld voorleesprojecten. De marketing afdeling van ProBiblio voert momenteel een project uit genaamd Vrienden van de Bibliotheek. Zie hiervoor ook Binnen het Gooi is de Bibliotheek Gooi en Meer een Bibliotheek die deelneemt aan dit project. Een resultaat van dit project is het opleveren van een whitepaper over vriendenprogramma s met de do s en don ts van een vriendenabonnement. Eind november is dit whitepaper gereed en worden de resultaten van het project gedeeld met andere bibliotheken uit het netwerk. 7

9 Conclusies en aanbevelingen (5) (4) Sponsoring lijkt een geaccepteerde manier voor het generen van extra inkomsten Bijna vier op de tien panelleden van Bibliotheek Hilversum vinden het sponsoren van een Bibliotheek door een commercieel bedrijf passend. Vooral omdat men ziet dat sponsoring overal gebeurt en dat men het belangrijk vindt dat de Bibliotheek blijft bestaan en het geld nuttig kan gebruiken. Ook ongeveer een derde vindt het wel een probleem als een commercieel bedrijf de Bibliotheek sponsort. De belangrijkste reden is dat men heel veel belang hecht aan de onafhankelijkheid van de Bibliotheek en dat men bang is dat deze verloren gaat bij het aantrekken van sponsors. Als panelleden sponsoring door commerciële bedrijven vinden passen bij de Bibliotheek, dan moet dat volgens ruim de helft van hen wel aan bepaalde voorwaarden voldoen; dit is in Hilversum een grotere groep dan in het totale Panel. Zo wordt genoemd dat de sponsor in lijn moet zijn met de missie en doelstelling van de Bibliotheek, dat de sponsor geen invloed mag hebben op het beleid en dat de sponsor zich ook moet bezighouden met ontwikkeling, lezen of ontspanning. Het aantrekken van commerciële sponsors lijkt voor een redelijk deel van de panelleden geen probleem en zou aangewend kunnen worden om extra financiële middelen binnen te krijgen. Echter, hierbij dient de Bibliotheek duidelijk te benadrukken dat zij een onafhankelijke instelling blijft en dat de sponsor geen invloed kan hebben op bijvoorbeeld de inrichting of samenstelling van de collectie. Sommige bibliotheken volgden een training wijzer werven. Dit is een training voor culturele instellingen met een ANBI status en is een initiatief van het ministerie van OCW. Zie hiervoor ook 8

10 Conclusies en aanbevelingen (6) Boetevrij lenen: nog niet volledig geaccepteerd in Bibliotheek Hilversum De Bibliotheek Hilversum heeft zelf geen boetevrij abonnement. Het verwachte gevolg van een boetevrij abonnement zou zijn dat men minder gehaast is met lezen. Eén op de vijf zou de materialen dan langer houden. Ook geven veel panelleden in de open vraag aan dat het boetevrije abonnement geen invloed zou hebben op het leengedrag. De belangrijkste verwachte negatieve effecten zijn dat boeken minder snel teruggebracht worden en er wellicht minder boeken in de Bibliotheek aanwezig zijn. Deze negatieve effecten verwachten leden in Hilversum vaker dan in het totale Panel het geval is. In Hilversum verwachten panelleden juist minder vaak dat een boetevrij abonnement de Bibliotheek laagdrempeliger zal maken. Mocht de Bibliotheek overwegen om een boetevrij abonnement te introduceren, dan is het belangrijk om de ervaringen van andere Bibliotheken, die dit al hebben gedaan, mee te nemen in dit besluit. Er is al eerder onderzoek naar gedaan, bijvoorbeeld voor de Bibliotheek Biblioplus in 2013 ( ). Daarnaast is het, zo leert de ervaring, belangrijk om het besluit duidelijk te communiceren en goede argumenten te geven waarom hiertoe is besloten. 9

11 Verantwoording

12 Over het onderzoek Achtergrond ProBiblio heeft in 2009 BiebPanel opgericht, een onderzoeksplatform speciaal ontwikkeld voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden kunnen lid worden van BiebPanel en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Vanaf 2017 ontvangen BiebPanelleden twee keer per jaar een uitnodiging voor een flitspeiling (een kort onderzoek over een actueel onderwerp) en twee keer per jaar een uitnodiging voor een regulier uitgebreider onderzoek. Daarnaast vinden er twee landelijke doelgroeponderzoeken plaats. Voor de reguliere BiebPanel onderzoeken, zoals dit onderzoek, maken we een uitgebreide rapportage met teksten en conclusies per Bibliotheek/cluster. Betrokkenheid met de Bibliotheek In het derde onderzoek van 2017 staat de betrokkenheid met de Bibliotheek centraal. In welke mate zijn BiebPanelleden enthousiast over (hoofdstuk 1) en betrokken (hoofdstuk 2) bij de Bibliotheek? En hoe denken zij over betrokkenheid en inzet voor de Bibliotheek in de toekomst (hoofdstuk 3)? In welke mate zien BiebPanelleden de Bibliotheek als een goed doel en wat zijn de mogelijkheden van en hoe kijken zij aan tegen sponsoring door bedrijven (hoofdstuk 4)? In hoofdstuk 5 wordt ingegaan op de houding van BiebPanelleden over boetevrij lenen. Veldwerkperiode Het eerste reguliere onderzoek in 2017 heeft plaatsgevonden van 13 juni t/m 30 juni Leeswijzer grafieken Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen. In het resultatendeel worden resultaten soms weergegeven in de vorm van diagrammen. De donkerblauwe diagrammen geven de resultaten van Bibliotheek Hilversum weer, de lichtblauwe diagrammen de resultaten van het totale BiebPanel. In het rapport zijn bij enkele vragen ook de best practices opgenomen. Hier staat de score van de best scorende Bibliotheek op desbetreffende vraag. Hilversum BiebPanel Best practice Leeswijzer open vragen De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage weergegeven. 11

13 1. Enthousiasme voor de Bibliotheek

14 1.1 Panelleden zijn zeer enthousiast over de Bibliotheek en geven de Bibliotheek een gemiddeld rapportcijfer van 8,1. De Bibliotheek Hilversum scoort hiermee hoger dan het gemiddelde van het totale Panel. Er is dan ook een hoger percentage panelleden dat een cijfer 8 t/m 10 geeft. 65-plussers en frequente bezoekers geven een iets hoger cijfer dan de anderen. 85% In het cluster Twente (n=438) is men het meest enthousiast over de Bibliotheek (85% geeft een 8,9 of 10). Gemiddelde 8,1 7,9 84% 72% Hilvers um (n=3 BiebPa nel (n=1 0% 0% G 0% 50%100% 16% Hilversum (n=323) 26% 2% BiebPanel (n=15.824) Op basis van uw ervaringen met de Bibliotheek, hoe enthousiast bent u dan over de Bibliotheek? Een 1 staat voor helemaal niet enthousiast, 10 voor zeer enthousiast. allen, excl. weet ik niet 13

15 1.2 Belangrijkste redenen om enthousiast te zijn over de Bibliotheek zijn het ruime aanbod, de prettige omgeving, de sfeer, de medewerkers en het café. Ook e-books, activiteiten en cursussen en het belang van lezen, worden soms genoemd als reden om enthousiast te zijn over de Bibliotheek. De boeken en de medewerkers. En vergeet het gezellige restaurant niet! Waarom bent u enthousiast over de Bibliotheek? Er zijn leuke dingen te doen, kan er gezellig eten en iedereen is behulpzaam. De ruimte doet gezellig aan en de leestafel, leesruimte en cafe hebben daar een belangrijk aandeel in. Ik houd van lezen en vind de bieb een prettige plek om te zijn, boeken en informatie te zoeken. De uitstraling van de bibliotheek. De ruime keuze aan boeken dvd tijdschriften. Het leescafé met elke maand een lekker broodje van de maand. De diverse activiteiten die er zijn, kortom het is er heerlijk vertoeven. Goede service, veel nieuwe boeken, reserveringen verlopen altijd helemaal goed. Goede collectie. Waarom bent u enthousiast over de Bibliotheek? indien cijfer 8, 9, 10 op enthousiasme vraag Samenvatting Bibliotheek Hilversum: een volledig overzicht van de reacties van de panelleden van Bibliotheek Hilversum is terug te vinden in de bijlagen. 14

16 1.3 De belangrijkste verbeterpunten zijn de drukte/lawaai en de actualiteit van de collectie. Sommige panelleden noemen de parkeergelegenheid als verbeterpunt. Verbeterpunten? Ik mis echte stilte ruimtes om rustig te kunnen lezen of studeren, het is dan voor mij daar moeilijk om te concentreren op mijn werk, of ik nou beneden of boven ben, ik vind dat er best veel lawaai is voor een bibliotheek. Nieuwe romantitels sneller beschikbaar. Nu moet je na reserveren soms erg lang wachten. Meer exemplaren van actuele boeken. Slecht bereikbaar met o.v. meer parkeerplaatsen voor bibliotheekbezoekers: oneigenlijk gebruik beletten. Wat moet uw Bibliotheek verbeteren zodat u (nog) enthousiaster wordt over de Bibliotheek? indien cijfer 1-7 op enthousiasme vraag Samenvatting Bibliotheek Hilversum: een volledig overzicht van de reacties van de panelleden van Bibliotheek Hilversum is terug te vinden in de bijlagen. 15

17 2. Huidige inzet voor de Bibliotheek

18 2.1 Momenteel enige betrokkenheid (5%) van BiebPanelleden bij de Bibliotheek door te helpen. Hilve rsum 5 % Oudere panelleden zijn in Hilversum iets vaker betrokken bij de Bibliotheek door te helpen dan jongere panelleden. Bieb Pane l 5 % 95 % 95 % B N 0% 100% Bij bibliotheken is het vaak mogelijk om als bibliotheeklid betrokken te zijn bij de Bibliotheek. U kunt dan bijvoorbeeld gratis uw hulp aanbieden bij projecten en activiteiten in de Bibliotheek of door geld te doneren. Ja Betrokkenheid bij Bibliotheek 5% 5% Bent u zelf op een dergelijke manier betrokken bij de Bibliotheek? Nee 95% 95% Hilversum (n=325) BiebPanel (n=15.994) Bent u zelf op een dergelijke manier betrokken bij de Bibliotheek? - allen 17

19 2.2 Panelleden in het totale Panel die betrokken zijn bij de Bibliotheek, doen dit vooral als vrijwilliger, bij de Bibliotheek of een samenwerkende organisatie. Een vijfde van de BiebPanelleden in het totale Panel die actief betrokken zijn bij de Bibliotheek, helpt weleens bij projecten of activiteiten van de Bibliotheek. Bijna één op de drie geeft een andere manier aan waarop ze betrokken zijn bij de Bibliotheek. Zij noemen bijvoorbeeld het geven van lezingen of workshops, het BiebPanel lidmaatschap en het helpen bij de schoolbibliotheek. Slechts 4% geeft een donatie in geld. Op welke manier betrokken bij de Bibliotheek Ik ben vrijwilliger bij de Bibliotheek 33% Ik ben medewerker/vrijwilliger bij een organisatie die nauw met de Bibliotheek samenwerkt Ik help bij projecten en/of activiteiten van de Bibliotheek 19% 24% Ik heb een vriendenabonnement 5% Ik geef een (geldelijke) donatie aan de Bibliotheek Ik ben op een andere manier betrokken, namelijk... 4% 30% Lezingen geven Schoolbibliotheek BiebPanel lid BiebPanel (n=826) Op welke manier bent u betrokken bij de Bibliotheek (dus los van het lidmaatschap, lenen van materialen en bezoeken van activiteiten e.d.)? Meer antwoorden mogelijk indien betrokken bij Bibliotheek Op basis van het totale BiebPanel, aangezien er voor deze vraag te weinig waarnemingen zijn voor Bibliotheek Hilversum 18

20 2.3 Maatschappelijke betrokkenheid, bijdragen aan voortbestaan Bibliotheek en sociale contacten zijn belangrijke drijfveren voor betrokkenheid. BiebPanelleden uit het totale Panel zetten zich in voor de Bibliotheek omdat de Bibliotheek volgens hen belangrijk is voor de samenleving en daarom moet blijven bestaan. Men zet zich graag in voor anderen: kinderen en laaggeletterden helpen met lezen en het taalvaardig maken en ouderen die niet meer zelf naar de Bibliotheek kunnen, bijstaan. Daarnaast vindt men de betrokkenheid bij de Bibliotheek leuk door de sociale contacten die men opdoet met leesliefhebbers en medewerkers. Gepensioneerden vinden het fijn zich nuttig te maken. Bibliotheken staan onder druk, maar hebben een grote maatschappelijke functie, waar ik graag aan bij wil dragen. Iets kunnen betekenen voor een ander, taalmaatje zijn, dames uit andere culturen vertrouwd maken met Nederlandse boeken. Het voorlezen aan kinderen die dit goed kunnen gebruiken vind ik fijn om te doen bij de Voorleesexpress. De Bibliotheek is een zeer belangrijk sociaal centrum vind ik. Als senior heb je tijd. En boeken zijn onmisbaar in mijn leven. BiebPanel (n=764) Als ik niet meer in staat ben om zelf naar de Bibliotheek te gaan, zou ik het heel fijn vinden als iemand dat voor mij zou doen. Daarom doe ik dat graag voor een ander. Wat zijn voor u redenen om op deze manier bij de Bibliotheek betrokken te zijn? indien betrokken bij de Bibliotheek Samenvatting totale BiebPanel: een volledig overzicht van de reacties van de panelleden van Bibliotheek Hilversum is terug te vinden in de bijlagen. 19

21 3. Toekomstige inzet voor de Bibliotheek

22 3.1 Ongeveer één op de zes panelleden zou zich in de toekomst willen inzetten voor de Bibliotheek door te helpen bij projecten of activiteiten. Een derde van de panelleden zou dit misschien willen doen; ongeveer vier op de tien zien het niet zitten om zich in de toekomst in te zetten voor de Bibliotheek. Panelleden uit Hilversum zeggen iets vaker dan in het totale Panel dat ze zich in de toekomst zouden willen inzetten voor de Bibliotheek. Hilversum (n=325) 5% 12% 34% 28% 11% 10% BiebPanel (n=15.994) 3% 10% 37% 31% 11% 8% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zeker wel Waarschijnlijk wel Misschien Waarschijnlijk niet Zeker niet Weet ik niet Zou u zich in de toekomst willen inzetten voor de Bibliotheek, bijvoorbeeld door te helpen bij projecten of activiteiten in de Bibliotheek? - allen 21

23 3.2 Profiel potentiële betrokken leden totale Panel. Hoger opgeleiden en frequente bezoekers van de Bibliotheek zijn meer bereid om zich in de toekomst in te zetten voor de Bibliotheek. Als we verder inzoomen op de resultaten, zien we dat het grootste potentieel voor betrokken panelleden is te vinden bij hoog opgeleide mannen tussen de 55 en 65 jaar, voor vrouwen maakt leeftijd minder verschil in hun intentie om zich in de toekomst voor de Bibliotheek (te blijven) inzetten. Profiel potentieel betrokken leden (n=2.043) Man 13% Vrouw 13% % % % 65 > 13% 1x per week 17% 1x per 2/3 weken 12% Laag 10% Middelbaar 12% Hoog 14% G4 bibliotheek 12% Bibliotheek 1 gemeente Netwerkbibliotheek met grote plaats Netwerkbibliotheek zonder grote plaats 12% 13% 13% 1x per maand 11% Minder vaak 9% Op basis van totale BiebPanel indien men zich in de toekomst voor de Bibliotheek wil (blijven) inzetten 22

24 3.3 Tegengaan van laaggeletterdheid en lezen bij kinderen meest genoemde terreinen waarop leden zich in de toekomst willen inzetten. Ook lezen bij volwassenen, activiteiten voor ouderen, volwassenen en kinderen worden regelmatig genoemd. Tegengaan van laaggeletterdheid wordt in Hilversum vaker genoemd dan in het totale Panel. Vrouwen zetten zich liever in voor lezen bij kinderen dan mannen. Jongere panelleden zetten zich liever in voor lezen bij kinderen en activiteiten voor kinderen dan oudere panelleden. Tegengaan van laaggeletterdheid Lezen bij kinderen 45% 37% 38% 35% Activiteiten voor ouderen Lezen bij volwassenen Activiteiten voor volwassenen Activiteiten voor kinderen Digitale vaardigheden Nieuwe technologieën en apparaten (robots, 3D, lasersnijder) Anders, namelijk... Weet niet 23% 25% 28% 24% 22% 19% 22% 19% 14% 13% 10% 6% 6% 6% 14% 18% Hilversum (n=167) BiebPanel (n=7.891) Op welke terreinen of thema s zou u zich dan in de toekomst willen inzetten? indien men zich in toekomst wil inzetten 23

25 BiebPa 3.4 Een kleine groep niet-donateurs zouden de 29 nel 3% % Bibliotheek wel financieel willen steunen; drie op de tien zouden dit misschien willen. Hilvers 29 um 3% % B N 0% 50%100% Hilversum (n=325) BiebPanel (n=15.960) 3% Ja 3% 29% 29% Misschien 68% Nee 68% Zou u de Bibliotheek (financieel) willen ondersteunen door een donatie/gift? allen, exclusief huidige donateurs 24

26 3.5 Profiel potentiële donateurs totale Panel. Mannen, jongeren, hoog opgeleiden en panelleden uit de grote steden zijn iets meer bereid om geld te doneren dan anderen. Zoomen we verder in, dan is het grootste potentieel voor donateurs te vinden bij mannen tot 55 jaar, vaak middelbaar tot hoogopgeleid. En bij vrouwen tot 35 jaar, bij vrouwen maakt het opleidingsniveau weinig verschil in hun intentie tot doneren bij de Bibliotheek. Profiel (potentiele) financiële ondersteuners* (n=5.135) Man 34% Vrouw 31% % % % 65 > 32% Laag 27% Middelbaar 30% Hoog 35% G4 bibliotheek 37% Bibliotheek 1 gemeente Netwerkbibliotheek met grote plaats Netwerkbibliotheek zonder grote plaats 30% 32% 32% Op basis van totale BiebPanel indien (potentiele) donateurs = reeds donateur (n=34) of intentie tot doneren ( ja + misschien n=5.101) 25

27 3.6 Donateurs zien het liefst dat de Bibliotheek hun geld uitgeeft aan het bevorderen van leesplezier bij jeugd en/of het tegengaan van laaggeletterdheid. Ook het bestrijden van eenzaamheid (35%) en de collectie boeken (31%) worden genoemd. Kennismaking met nieuwe technologieën en apparaten (robots, 3D, lasersnijder) wordt in Hilversum vaker genoemd dan in het totale Panel (17% versus 8%). Vrouwen doneren liever aan het tegengaan van laaggeletterdheid dan mannen. Bevorderen van lezen en leesplezier bij jeugd Aan welke thema s donatie besteden? Tegengaan van laaggeletterdheid (een uitgebreide/betere) Collectie boeken Bestrijden van eenzaamheid van ouderen Bevorderen van lezen en leesplezier bij volwassenen Leerzame activiteiten voor kinderen Mensen helpen hun digitale vaardigheden verbeteren (een uitgebreide/betere) Collectie e-books Leerzame activiteiten voor volwassenen Hulp bij gemeente- of andere overheidszaken Kennismaking met nieuwe technologieën en apparaten Anders, namelijk... Het maak mij niet uit 4% 3% 10% 10% 8% 9% 9% 23% 21% 17% 18% 19% 16% 17% 31% 28% 27% 25% 31% 38% 35% 33% 42% 44% 49% 51% Hilversum (n=103) BiebPanel (n=5.135) Aan welke thema s zou de Bibliotheek uw donatie moeten besteden? indien geldelijk donatie of indien (misschien) bereid de Bibliotheek financieel ondersteunen 26

28 3.7 De helft van de panelleden die zich inzet of zou willen inzetten voor de Bibliotheek, verwacht hier niets voor terug. Een zesde noemt een bedankje. In Bibliotheek Hilversum stellen panelleden die bereid zijn zich in te zetten, het als eerste op de hoogte zijn van ontwikkelingen in de Bibliotheek iets minder op prijs dan in het totale Panel. 55-plussers zijn wat minder enthousiast over waardebonnen (om te besteden aan activiteiten die de Bibliotheek organiseert) dan jongere panelleden. Een bedankje 18% 19% Als eerste op de hoogte zijn van ontwikkelingen in de Bibliotheek Exclusieve bijeenkomsten of activiteiten voor bibliotheekleden die zich inzetten voor de Bibliotheek Waardebonnen (om te besteden aan activiteiten die de Bibliotheek organiseert) Een specifieke nieuwsbrief voor leden die zich voor de Bibliotheek inzetten Anders, namelijk... Ik heb geen voorkeur, maar ik vind het wel leuk om er iets voor terug te krijgen Ik hoef er niets voor terug te krijgen 4% 8% 8% 8% 9% 7% 5% 7% 5% 4% 15% 14% Hilversum (n=211) BiebPanel (n=10.080) 50% 49% Stel u zou de Bibliotheek ondersteunen, doordat u bijvoorbeeld helpt bij bepaalde projecten en activiteiten van de Bibliotheek, of dat u geld doneert. Wat zou u op prijs stellen om voor uw inzet terug te krijgen van de Bibliotheek? indien men zich inzet voor de Bibliotheek of dit in de toekomst (misschien) wil doen 27

29 3.8 Een vriendenabonnement spreekt een vijfde van de panelleden die dit niet hebben, aan. Ruim de helft vindt het niet aansprekend. Vrouwen zijn iets enthousiaster over een vriendenabonnement dan mannen. BiebP 54 anel 18 % % Hilver 53 sum 20 % % B 0%50%100% Hilversum (n=325) BiebPanel (n=15.956) 20% 27% Ja, spreekt aan 28% 18% Nee, spreekt niet aan 53% Weet ik niet 54% Een vriendenabonnement is een (duurder) abonnement waarmee je de Bibliotheek ondersteunt. Je krijgt dan zelf wel wat extra voordeel in de vorm van bijvoorbeeld korting op activiteiten en cursussen in de Bibliotheek. Spreekt zo n vriendenabonnement u aan? allen, exclusief vriendenabonnement houders 28

30 3.9 Een vriendenabonnement spreekt aan omdat panelleden de Bibliotheek in stand willen houden en erbij betrokken willen worden. Redenen waarom een vriendenabonnement juist niet aanspreekt, zijn dat panelleden het abonnement al duur genoeg vinden, dat ze vinden dat dit een taak is van de gemeente, dat er geen onderscheid tussen verschillende groepen leden moet komen en dat het voordeel dat ze ermee krijgen, zoals het volgen van gratis activiteiten, voor hen niet interessant is. Wel aansprekend Het is een manier om mee te helpen aan het voortbestaan van de bibliotheek. Ik vind het erg belangrijk dat zo'n instelling er is. Dat je daardoor korting zou kunnen krijgen op cursussen e.d. is mooi meegenomen. Niet aansprekend De overheid moet met extra geld over de brug komen, niet de leden. Snel over de ontwikkelingen te horen en meer erbij betrokken zijn. Het abonnement is al duur genoeg. Vind de gedachte om iets extras te betalen en daarmee de bibliotheek te ondersteunen om goede dingen te kunnen doen voor anderen aansprekend. Als ik een cursus o.i.d. zou willen volgen dan betaal ik er op dat moment gewoon voor. Waarom spreekt zo n Vriendenabonnement u (niet) aan? indien vriendenabonnement (niet) aanspreekt Samenvatting Bibliotheek Hilversum: een volledig overzicht van de reacties van de panelleden van Bibliotheek Hilversum is terug te vinden in de bijlagen. 29

31 4. Bibliotheek als goed doel & sponsoring

32 4.1 Een derde van de panelleden ziet de Bibliotheek als een soort goed doel. Eveneens een derde ziet dit niet zo. Mannen zien de Bibliotheek iets vaker als goed doel dan vrouwen. Hilv 3 ers 2 um 6 % Bie 2 bpa 3 6 nel 9 % B 0%100% Bibliotheek is goed doel (Zeker) wel 32% 35% Neutraal 32% 26% (Zeker) niet 36% 39% Hilversum (n=311) BiebPanel (n=15.167) In hoeverre ziet u de Bibliotheek als een soort goed doel? allen, exclusief weet ik niet 31

33 4.2 Panelleden zien de Bibliotheek als goed doel vanwege de mogelijkheden tot leren en ontwikkelen en de toegankelijkheid voor iedereen. Leden die de Bibliotheek niet zien als goed doel, geven aan dat leesbevordering een overheidstaak is en/of dat ze betalen voor de Bibliotheek en het dus geen goed doel is. Wel goed doel Boeken lezen is belangrijk voor de ontwikkeling, van kind tot volwassene, goed voor de Nederlandse taal. De bibliotheek is toegankelijk voor iedereen en helpt mensen om zich te ontwikkelen. Ik vind de bibliotheek dermate belangrijk dat deze niet door maatschappelijke ontwikkelingen ten onder mag gaan. De bibliotheek geeft immers ontwikkelingsmogelijkheden aan een zeer brede bevolkingsgroep. Geen goed doel De bibliotheek is een maatschappelijke verplichting vanuit de overheid. Literatuur en cultuur toegankelijk maken voor iedereen. Daar betalen we belasting voor. Een bibliotheek is een faciliteit die door de overheid verzorgd dient te worden. De bieb heeft abonnementhouders die betalen voor de service. Kunt u toelichten waarom u de Bibliotheek wel/niet als een soort goed doel ziet? allen exclusief Weet ik niet 32

34 4.3 Passendheid sponsoring door commerciële bedrijven wordt wisselend beoordeeld: een derde niet passend, maar ook ruim een derde juist wel passend. Hilve 3 rsum 0 % 3 Bieb 3 Pan el 1 2 % B 0% 100% Passendheid sponsoring commerciële bedrijven (Zeer) passend 37% 37% Neutraal 30% 32% (Helemaal) niet passend 33% 31% Hilversum (n=287) BiebPanel (n=14.089) In hoeverre vindt u het passen bij bibliotheken als zij zich laten sponsoren door commerciële bedrijven? allen, exclusief weet ik niet 33

35 4.4 Redenen om sponsoring te vinden passen zijn dat de Bibliotheek moet blijven bestaan en het geld kan gebruiken, en dat sponsoring gebruikelijk is. Leden die sponsoring niet vinden passen, geven vooral aan dat dit de onafhankelijkheid van de Bibliotheek zou kunnen aantasten. Wel passend Als er bedrijven zijn die belang hebben bij het in standhouden van de bibliotheek, waarom zouden ze dan niet een financiële bijdrage mogen leveren tegen wat naamsbekendheid. Niet passend Bibliotheek moet onafhankelijk blijven en openbaar. Dit is van deze tijd waardoor er meer aanbod kan zijn beter voor de bieb. Zo een bedrijf of instantie zal zeker bib gebruiken voor eigen reclame. Ik zou niet willen daarmee beinvloed willen worden. Sponsoring door bedrijven is tegenwoordig vrij gewoon. Geen bezwaar mits er geen "tegenprestaties" worden verwacht door het bedrijf, maar ze sponsoren zien als onderdeel van maatschappelijk ondernemen. Een bieb moet van overheidswege worden betaald, niet anders, commercie bindt men al overal genoeg. Kunt u toelichten waarom u het wel/niet bij de Bibliotheek vindt passen als zij zich laten sponsoren door commerciële bedrijven? allen exclusief Weet ik niet 34

36 4.5 Ruim de helft van de panelleden die sponsoring passend vinden, vindt wel dat er voorwaarden zijn aan de sponsor, zoals een maatschappelijke missie. Hilver 20 sum 54 % % BiebP 24 anel 47 % % B i 0%50%100% Panelleden die vinden dat er voorwaarden zijn (een relatief grote groep in Hilversum), noemen dan vooral dat de missie en visie in lijn moeten zijn met die van de Bibliotheek, dat ze zich niet mogen bezighouden met het beleid en dat ze gerelateerd zijn aan ontwikkeling, lezen of ontspanning. Bedrijven die iets doen aan ontwikkeling van mensen. Voorwaarden sponsoring Ja, namelijk 54% 47% Geen inmenging in beleid bibliotheek. Nee 20% 24% Passend bij doelstelling van de Bibliotheek. Weet ik niet 26% 29% Hilversum (n=192) BiebPanel (n=9.752) Vindt u dat bedrijven die de Bibliotheek willen sponsoren aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen? indien men sponsoring (enigszins tot zeer) passend vindt 35

37 5. Boetevrij lenen

38 5.1 Het verwachte gevolg van een boetevrij abonnement is dat men minder gehaast is met lezen. Eén op de vijf zou de materialen dan langer houden. In Hilversum geven panelleden iets vaker aan dat ze door een boetevrij abonnement geleende materialen langer zouden houden en iets minder vaak dat ze de Bibliotheek dan vaker zouden aanbevelen. Jongeren panelleden en hoogopgeleiden geven vaker aan dat ze in het geval van een boetevrij abonnement de materialen langer thuis zouden houden. Eén op de drie leden geeft een andere reden aan, dit is meestal dat het geen invloed zal hebben op het gedrag. Ik ben minder gehaast om de geleende boeken snel uit te lezen 33% 37% Ik zal de geleende materialen langer houden dan de aangegeven termijn Ik zal de Bibliotheek vaker aan anderen aanbevelen 6% 9% 28% 23% Hilversum (n=325) BiebPanel (n=11.773) Ik zal meer materialen gaan lenen 5% 8% Ik zal vaker naar de Bibliotheek gaan Anders, namelijk... Weet ik niet, geen mening 4% 6% 14% 14% 34% 33% Geen invloed Uitleentermijn lang genoeg Boetes horen erbij Stel dat u geen boetes hoeft te betalen als u uw geleende materialen te laat inlevert. Wat voor invloed zou dat hebben op uw gedrag of houding? enkele bibliotheken hebben aangegeven deze vragen niet aan hun panelleden te willen voorleggen, het totale BiebPanel bestaat daardoor voor deze vraag uit minder waarnemingen 37

39 Bieb 1 5 P 8 9 % % Hilv 1 6 er 4 7 % % B 0% 100% 5.2 Afschaffen van boetes zou de Bibliotheek niet zozeer laagdrempeliger maken, wel verwacht men dat boeken minder beschikbaar zijn en later terugkomen. In Hilversum verwachten panelleden minder vaak dat een boetevrij abonnement de Bibliotheek laagdrempeliger zal maken. Ze denken juist iets vaker dat leden hun boeken niet op tijd zullen terugbrengen en er minder boeken aanwezig zullen zijn in de Bibliotheek. Door het afschaffen van boetes voor het te laat inleveren van boeken Hilversum 32% 42% 14% 5% 2% 5% brengen leden hun boeken niet meer op tijd terug BiebPanel 27% 41% 15% 8% 2% 7% zijn er minder boeken aanwezig in de Bibliotheek Hilversum BiebPanel 21% 28% 37% 39% 18% 14% 8% 2% 9% 11% 3% 10% is de Bibliotheek laagdrempeliger om te bezoeken Hilversum BiebPanel 5% 7% 19% 22% 21% 21% 30% 26% 21% 18% 5% 6% Helemaal eens Eens Niet eens, niet oneens Oneens Helemaal oneens Weet niet Hilversum (n=325) BiebPanel (n=12.050) In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? enkele bibliotheken hebben aangegeven deze vragen niet aan hun panelleden te willen voorleggen, het totale BiebPanel bestaat daardoor voor deze vraag uit minder waarnemingen 38

40 Bijlagen

41 Steekproef

42 Samenstelling Steekproef (1) Verdeling over vestigingen en responspercentage Welke vestiging bezoekt u het vaakst? Hilversum Centrale Bibliotheek 324 Servicepunt Zuiderheide 1 Responspercentage Hilversum BiebPanel Uitgenodigd Deelgenomen Responspercentage 62% 59% is Noord Friesland 41

43 Geslacht Leeftijdcatego rie Opleidings niveau Samenstelling Steekproef (2) Verdeling leeftijd en geslacht Aantal deelnemers Hilversum BiebPanel n= is Hilversum Leeftijd 16 tot 35 jaar 4% 6% 35 tot 55 jaar 31% 30% 55 jaar tot 65 jaar 25% 26% 65 jaar of ouder 41% 37% is Hilversum Gemiddelde leeftijd is Opleidingsniveau Hilversum 58,2 Laag 7% 15% Midden 26% 29% Hoog 66% 56% is Hilversum Geslacht 59,6 Man 23% 24% Vrouw 77% 76% Hilver sum BiebP anel BiebPanel Onbekend Hoog Midden Laag BiebPanel Onbekend 65 jaar of 55 jaar tot 35 tot 55 jaar 16 tot 35 jaar BiebPanel Onbekend Vrouw Man 0% 56% 66% 26% 29% 7% 15% 0% 37% 41% 25% 28% 30% 31% 4% 6% 0% 23% 24% 76% 77% Hilv er 0% 50%100% BiebPanel Gemiddelde 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 is Hilversum 42