Definitief RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ Basisschool De Satelliet

Transcriptie

1 Definitief RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ Basisschool De Satelliet Plaats : Amsterdam BRIN-nummer : 16IP-0 Arrangementsnummer : Onderzoek uitgevoerd op : 12 april Rapport vastgesteld te op : 30 juni 2010 HB /10 documentnummer: H

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT...13 Pagina 3 van 13

4

5 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 12 april een onderzoek uitgevoerd op De Satelliet naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor De Satelliet een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn op De Satelliet. Op 5 februari 2010 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Toezichthistorie Basisschool De Satelliet is in september 2004 bezocht in het kader van een periodiek onderzoek. In dat onderzoek beoordeelde de inspectie bijna alle onderdelen als voldoende of goed en werd de kwaliteit op slechts drie indicatoren als onvoldoende beoordeeld. Bij het jaarlijks onderzoek in 2005 werd geconstateerd dat de opbrengsten in de daar voorafgaande drie jaren rond het gemiddelde van de resultaten van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie lagen en dat De Satelliet onder het reguliere toezicht kon vallen. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van enkele verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan, die in het kader van het programmatisch handhaven zijn gecontroleerd. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten schooldocument zorgverbreding, IB en een overzichten opbrengsten. Ook aanvullende vragenlijsten zijn bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen1/2, 3, 4, 5, 6 en 7. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleiders. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen en leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag. Tijdens het onderzoek zijn meerdere indicatoren beoordeeld van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg en voorwaarden voor kwaliteitszorg. Pagina 5 van 13

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader po/vo Daarnaast is gebruik gemaakt van aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de volgende notitie: Analyse en waarderingen van opbrengsten, versie februari In het jaarwerkplan 2010 verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Al deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek over de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten weergegeven. Deze worden gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 13

7 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. Opbrengsten 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2*. De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Pagina 7 van 13

8 Leerstofaanbod 2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen Bij de aangeboden leerinhouden voor rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. 2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Schoolklimaat 4.1 De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Didactisch handelen 5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Pagina 8 van 13

9 Begeleiding 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. 8.5 De school zoekt structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingniveau haar eigen kerntaak overstijgen. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. 9.8 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Voorwaarden voor kwaliteitszorg 10.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan. Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 12). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 19). N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). ja nee De normindicatoren zijn aangegeven met een asterisk*. Pagina 9 van 13

10

11 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Het kwaliteitsprofiel van basisschool De Satelliet laat een positief beeld zien. De Satelliet heeft haar kwaliteit na wisselingen in de directie en het team grotendeels op peil weten te houden ten opzicht van het kwaliteitsonderzoek in De eindopbrengsten zijn voldoende. De school heeft een neerwaartse trend weer weten om te buigen. Ook de tussenopbrengsten zijn voldoende. De gerichte aansturing van de directie en het dit jaar gevormde managementteam heeft een positieve invloed op de opbrengstgerichtheid van de school. Het team werkt met inzet aan verdere verbeteringen in het onderwijsleerproces. Het bewaken en verder ontwikkelen van de kwaliteit van de zorg en begeleiding is in goede handen bij de interne begeleiders. Dit maakt dat het team duidelijk oog heeft voor de grote verschillen in ondersteuningsbehoeften van haar leerlingen. Maar een deel van de leraren kan zich nog wel verder ontwikkelen op het punt van afstemming van de instructie. Toelichting Opbrengsten De resultaten van de leerlingen op het gebied van Nederlandse taal en rekenen en wiskunde aan het eind van de basisschool zijn voldoende. Dit jaar lag de schoolscore binnen de norm die de inspectie hanteert. In 2009 lag deze schoolscore onder de norm. In 2008 was de schoolscore onvoldoende wanneer de leerlingen die zijn uitgestroomd naar vervolgonderwijs met leerweg ondersteuning (LWOO) bij de gemiddelden worden betrokken. De tussentijdse opbrengsten zijn gemiddeld ook voldoende. De inspectie baseert haar oordeel op vijf toetsen, te weten technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Met uitzondering van technisch lezen in groep 4, zijn de opbrengsten van voldoende niveau. De school heeft een aantal leerlingen die geïndiceerd zijn voor het SO en SBO. Voor deze leerlingen heeft de school het ontwikkelperspectief voor de verschillende leergebieden vastgelegd. Daar de school hier pas mee gestart is kan de inspectie op basis van de beschikbare gegevens nog niet beoordelen of deze leerlingen zich naar verwachting ontwikkelen. De inspectie kan ook het niveau van de sociale competenties van leerlingen niet waarderen. De school hanteert een volgsysteem, waarvoor de inspectie geen normering heeft vastgesteld. Positieve ontwikkelingen De opgaande lijn in de eindopbrengsten valt samen met een veranderde aansturing van de school door een nieuwe managementstructuur en een grotere stabiliteit in de teamsamenstelling. Verder heeft de school veel geïnvesteerd in verbeteringen in het onderwijsleerproces. Zo is het aanbod in de kleutergroepen versterkt, het (technisch) leesonderwijs verbeterd en de aandacht voor de woordenschatontwikkeling vergroot. Daarnaast heeft de school veel aandacht besteed aan het schoolklimaat. De school heeft niet alleen het programma De Vreedzame School ingevoerd, maar ook een leerlingenraad geïnstalleerd. Verder onderhoudt de school ook goede relaties met externe partijen om ook buiten schooltijd een bijdrage te leveren aan een veilige buurt voor haar leerlingen. Mede onder invloed van wisselingen in het team geeft het management gerichte aandacht aan de verdere professionalisering van het team. De schoolleiding maakt zich sterk voor Pagina 11 van 13

12 een voortdurende ontwikkeling van de school en stelt daarvoor ook doelen. Een ander positief punt is dat De Satelliet goed zicht heeft op de grote diversiteit in de leerlingenpopulatie. De school spant zich in haar onderwijs, zorg en begeleiding aan te sluiten op de diverse behoeften en slaagt hier op het gebied van afstemming en zorg grotendeels in. Leraren zijn gecoacht in het opstellen en uitvoeren van (groeps)handelingsplannen. Het is zichtbaar hoe de leraren de (veelal digitale) gegevens uit het leerlingvolgsysteem analyseren en ook daadwerkelijk gebruiken. De regelmatige groepsbesprekingen spelen hierbij een stimulerende rol Bij de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs is er gerichte aandacht voor het evalueren van opbrengsten. De school heeft op meerdere leergebieden eigen streefdoelen opgesteld en de behaalde resultaten worden hier regelmatig tegen afgezet. Verbeterpunten De school heeft de afgelopen jaren veel energie gestoken in het versterken van het afstemmen van het onderwijs. De school streeft er naar het handelingsgericht werken goed vorm te geven. Om dit te bereiken moet de differentiatie in instructie bij een deel van het team meer diepgang krijgen. Zo is bij een aantal leraren de verlengde uitleg meer een herhaalde uitleg of het begeleid verwerken dan een orthodidactisch hulpmiddel om achterstanden weg te werken of verdere achterstanden te voorkomen. Verder vraagt de evaluatie van de ondersteuning en zorg, verbetering. Bij een deel van de handelingsplannen ontbreekt een evaluatie of wordt niet helder wat de evaluatie betekent voor de daarop volgende periode. Bij de zorg voor kwaliteit vragen een aantal aspecten nog om verdere ontwikkeling. Dit betreft allereerst het systematisch evalueren van het onderwijsleerproces. De school bespreekt weliswaar haar kwaliteit van leren en onderwijzen, maar te weinig gepland en lang niet altijd aan de hand van vastgelegde doelen en kwaliteitscriteria. Het is hierdoor onduidelijk hoe betrouwbaar de evaluaties zijn. Bovendien kan de school niet garanderen dat alle kwaliteitsaspecten regelmatig geëvalueerd worden. Daarnaast kan de school belanghebbenden beter informeren over haar onderwijskwaliteit. Nu zijn de opbrengstgegevens te algemeen en rapporteert de school niet duidelijk over aspecten van het onderwijsleerproces. Tenslotte constateert de inspectie dat onderdelen van de kwaliteitszorg voor het onderwijs in burgerschap niet voldoende zijn uitgewerkt. Dit betreft de verantwoording van de invulling die de school aan dit onderwerp geeft en de evaluatie van de resultaten van het onderwijs in burgerschap. Pagina 12 van 13

13 3. TOEZICHTARRANGEMENT De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Satelliet het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en, eventueel, een onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag of themaonderzoeken of een vierjaarlijks bezoek. Pagina 13 van 13