KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek ROC van Twente. Verkoper Verkoper detailhandel

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek 2017 ROC van Twente Verkoper Verkoper detailhandel Plaats :Almelo BRIN nummer :27YU Onderzoeksnummer : Datum onderzoek :29 mei en 1 juni 2017 Datum vaststelling :4 oktober 2017

2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Conclusie en vervolg Resultaten Verkoper detailhandel Onderwijsproces Examinering en diplomering Onderwijsresultaten Kwaliteitszorg en ambitie Onderzoek naar overige wettelijke vereisten... 7 Bijlage I.... 8

4 1. Inleiding Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? De inspectie voert dit onderzoek uit om in De Staat van het Onderwijs te kunnen rapporteren over de ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het onderzoek richt zich op de volgende vraag: voldoet de opleiding op de onderzochte gebieden en standaarden aan de basiskwaliteit, en daarmee aan de wettelijke eisen? We doen geen uitspraak over de kwaliteit van de opleiding als geheel. Voor het onderzoek is een aselecte steekproef getrokken van opleidingen. Bij ROC van Twente onderzochten we de in onderstaande tabel opgenomen opleidingen. Voor deze onderzoeken zijn separate rapporten opgesteld. In hoofdstuk 2 en 3 zijn de bevindingen van een van deze opleidingen opgenomen. De volgende opleidingen en kwalificaties zijn onderzocht: Opleidingen/Kwalificaties 95280, Sport en bewegen (sport- en bewegingsleider) 25415, Sport- en bewegingsleider 91300, Apothekersassistent Apothekersassistent 94892, Juridisch medewerker openbaar bestuur 25145, Juridisch-administratief dienstverlener 93751, Verkoper detailhandel 25167, Verkoper 94272, Installeren (Monteur werktuigkundige installaties) 25350, Monteur werktuigkundige installaties 90401, Mediavormgever (Animatie/audiovisuele vormgeving) Mediavormgever Leerweg, niveau, locatie Leerweg bol, niveau 3, locatie Colosseum 87, Enschede Leerweg bol, niveau 4, locatie Gieterij 200, Hengelo Leerweg bol, niveau 4, locatie Gieterij 200, Hengelo Leerweg bbl, niveau 2, locatie Wierdensestraat 65, Almelo Leerweg bbl, niveau 2, locatie Gieterij 200, Hengelo Leerweg bol, niveau 4, locatie Van Galenstraat 19, Enschede Dit rapport heeft in detail betrekking op de volgende opleidingen en onderzoeksonderdelen: Gebied Gebied Examinering Onderwijsresultaten en diplomering bc359 Gebied Onderwijsproces, Schoolklimaat Kwaliteitszorg en ambitie en Wettelijke vereisten 93751, Verkoper (verkoper detailhandel) 25167, Verkoper 93751, Verkoper (verkoper detailhandel) Leerweg, niveau, locatie leerweg bbl, niveau 2, locatie Wierdensestraat 65, Almelo Werkwijze We gebruiken bij dit onderzoek het nieuwe waarderingskader (onderdeel van het onderzoekskader mbo 2017), inclusief de daarin opgenomen standaarden en normering. We onderzochten vijf kwaliteitsgebieden: onderwijsproces, examinering en diplomering, schoolklimaat, onderwijsresultaten, kwaliteitszorg en ambitie. We onderzochten daarbij dertien standaarden. We hebben vervolgens een oordeel gegeven over tien standaarden. In het kader van het kwaliteitsgebied Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 1 van 8

5 Onderwijsproces wordt bij de standaard OP1 (Onderwijsprogramma) in ieder geval ingegaan op onze bevinden op het gebied van loopbaanoriëntatie en begeleiding omdat dit thema deel uitmaakt van De Staat van het Onderwijs van De standaarden Ontwikkeling en begeleiding (OP2), Veiligheid (SK1) en Leerklimaat (SK2) hebben we wel onderzocht maar voorzien we niet van een oordeel. Bij één opleiding onderzochten en beoordeelden we de meldingen verzuim en vsv. Voor het onderzoek analyseerden we alle bij ons beschikbare informatie over de betreffende opleidingen en vulden dit aan met onderzoeken op locatie. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten, praktijkopleiders, examencommissie, management en de vertrouwenspersoon/verzuimcoördinator. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie en het vervolg van het onderzoek (hoofdstuk 2). Hoofdstuk 3 geeft voor de opleiding de resultaten van het onderzoek weer. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 2 van 8

6 2. Conclusie en vervolg Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleiding We voeren bij de opleiding Verkoper detailhandel geen vervolgtoezicht uit, omdat we alle onderzochte en beoordeelde kwaliteitsgebieden en standaarden als voldoende hebben beoordeeld. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 3 van 8

7 3. Resultaten In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek van de opleiding toe. We geven per gebied en per beoordeelde standaard aan wat het oordeel is (voldoende of onvoldoende) en geven aan waar sprake is van een waardering goed. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende standaarden. Omdat we bij het gebied onderwijsproces niet alle standaarden onderzocht hebben, is een waardering goed voor het gebied niet aan de orde. We verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied en per standaard. 3.1 Verkoper detailhandel Het kwaliteitsonderzoek bij Verkoper detailhandel, en Verkoper, 25167, niveau 2, bbl, locatie Wierdensestraat, Almelo heeft geleid tot de onderstaande oordelen Onderwijsproces OP Onderwijsproces OP1 Onderwijsprogramma OP3 Didactisch handelen OP7 Beroepspraktijkvorming Voldoende O V G De opbouw van het bbl-onderwijsprogramma is afgestemd op de eisen van het kwalificatiedossier en bereidt studenten voldoende voor op de beroepspraktijk en het vervolgonderwijs. De opleiding biedt een onderwijsprogramma dat aansluit bij de doelgroep en bij de beroepspraktijk. Het programma heeft een duidelijke opzet en samenhang. Het leren op school en het leren in de praktijk is in balans. Beide vormen versterken elkaar en studenten kunnen wat ze leren op school direct in de praktijk toepassen. Binnen de vakgroep is de invulling van het programma weliswaar bekend, maar docenten geven aan dat ze niet altijd inzicht hebben in wat collega s van andere vakgroepen in hun lessen doen. Het management geeft aan dat zij komend schooljaar ruimte maakt voor uitwisseling. Loopbaanoriëntatie en begeleiding en burgerschap is herkenbaar opgenomen in het onderwijsprogramma. Loopbaanoriëntatie is, evenals de zorg en extra persoonlijke begeleiding, belegd bij de studieloopbaanbegeleider (slb er). Het didactisch handelen van het docententeam stelt studenten in staat tot leren en ontwikkelen. De lessen hebben een duidelijke structuur en docenten zijn deskundig en betrokken bij de studenten. Een deel van het docententeam is afkomstig uit de beroepspraktijk. We hebben lessen gezien waarin de docenten goed aansluiten op het niveau van de studenten en hen weten te boeien door de theorie direct te koppelen aan de praktijk waarin de studenten werken. De opleiding heeft tevens een simulatiewinkel ingericht, die wordt benut voor praktijklessen waarin de deelnemers individuele feedback ontvangen op hun verkoopvaardigheden. Het team biedt maatwerk in de lessen door het tempo aan te passen als dat nodig is en eventueel extra ruimte voor uitleg te bieden in de lessen. Het team ontwikkelt ook eigen lesmethodes en is daar succesvol in. Ook van andere onderwijsinstellingen komen docenten om te zien hoe dit team innovatief lessen en bijbehorend studiemateriaal rond Retailskills ontwikkelt. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 4 van 8

8 De voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de beroepspraktijkvorming (bpv) is doeltreffend. Studenten weten wat er van hen wordt verwacht doordat zij een uitgebreid bpv-werkboek gebruiken waarin opdrachten staan die voorbereiden op de examinering. De opleiding werkt alleen met geaccrediteerde bedrijven en onderhoudt een intensief contact met de SBB-adviseur die alle bpv-bedrijven bezoekt. De bpv-begeleiders worden aangewezen op basis van hun woonplaats, wat hen de mogelijkheid geeft ook onverwacht langs te gaan om een indruk van de leersituatie en mogelijkheden in het leerbedrijf te krijgen. Er is goed contact met de leerbedrijven. Enkele praktijkopleiders die al jaren studenten van deze opleiding begeleiden zijn lid van de adviesraad, waardoor de betrokkenheid van de bpvbedrijven bij deze opleiding groot is Examinering en diplomering ED Examinering en diplomering ED1 Kwaliteitsborging examinering en diplomering ED2 Exameninstrumentarium ED3 Afname en beoordeling Voldoende O V G De examencommissie borgt in voldoende mate de kwaliteit van de examinering en diplomering. Het MBO College Commercie en Ondernemen heeft een examencommissie en er is een subexamencommissie op teamniveau. Volgens deze opzet is de examencommissie op collegeniveau verantwoordelijk voor de kwaliteit van examinering en diplomering. Deze commissie bevindt zich in een transitie die wordt begeleid door een externe partij, gebaseerd op de nieuwe wetgeving. De examencommissie hanteert meerdere controlemomenten voor, tijdens en na afloop van de examinering, om te zorgen voor een objectieve en betrouwbare beoordeling. Zij doet dat onder andere door deskundigen diverse examenmomenten bij te laten wonen en bevindingen te laten rapporteren. Daarnaast voert de examencommissie evaluaties uit en checkt zij de examendossiers. Voordat studenten een diploma krijgen uitgereikt zijn de behaalde resultaten gecheckt door de mentor en door het gehele team tijdens de diplomavergadering. De subexamencommissie checkt vervolgens nog de volledigheid van het examendossier. De kwaliteit van de examendossiers kunnen aan kracht winnen door de beoordelingen beter te onderbouwen. Het exameninstrumentarium sluit aan op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. De beroepsgerichte examens inclusief beroepsgericht Engels - zijn ingekocht bij een examenleverancier. Deze examens zijn eerder goedgekeurd door de inspectie. Naast de centrale examens Nederlands zijn ook de instellingsexamens Nederlands ingekocht bij een examenleverancier. Ook deze zijn eerder goedgekeurd. De afname en beoordeling van de examens verlopen deugdelijk. De kerntaken worden in de praktijk getoetst door observatie van de praktijkexaminator in de laatste drie weken van de stage. Vervolgens wordt een criterium gericht interview (cgi) op school georganiseerd. In dit cgi wordt vastgesteld dat de student bewust bekwaam is en dat de praktijkbeoordeling passend is. Doordat het cgi wordt afgenomen door twee docenten (niet de bpv-begeleider) en veelal drie examinator(en) uit de beroepspraktijk (niet de praktijkopleider), is een gelijkwaardige en betrouwbare beoordeling geborgd. Tevens wordt na het cgi direct intervisie gepleegd, waardoor een impuls wordt gegeven aan de deskundigheid van Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 5 van 8

9 de beoordelaars. Ook de betrouwbaarheid van de beoordelingen van generieke vakken borgt het team degelijk. Bij Nederlands spreekvaardigheid beoordelen drie paar ogen. Bij Engels wordt een vierogenprincipe toegepast Onderwijsresultaten OR Onderwijsresultaten OR1 Studiesucces OR3 Vervolgsucces Voldoende O V G Niet beoordeeld De onderwijsresultaten zijn voldoende omdat de opleiding resultaten behaald die voldoen aan de gestelde norm voor studiesucces. Het driejaarsgemiddelde ( , en ) voor zowel jaarresultaten (73 procent), diplomaresultaat (67 procent) als startersresultaat (90 procent) ligt boven de norm. Voor deze beoordeling, gebaseerd op de BRON-gegevens , zijn de resultaten van bc359, niveau 2 gebruikt. In bijlage I staan de opleidingen die betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten Kwaliteitszorg en ambitie KA Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Dialoog en verantwoording Voldoende O V G De opleiding heeft een stelsel van kwaliteitszorg en verbetert op basis daarvan het onderwijs. De opleiding beoordeelt met regelmaat de kwaliteit van het onderwijs door binnen de kwaliteitscyclus van ROC van Twente de zelfevaluatie op te stellen. Daarnaast vinden er audits plaats met onafhankelijk deskundigen. Taken die voortvloeien uit de verbetercyclus zijn gekoppeld aan medewerkers. Het team werkt met een teamplan dat eens in de twee jaar wordt gemaakt met input van het gehele team. Het plan wordt voorbereid door de teammanager en de onderwijskundigen van het MBO College die de lijn met het collegeplan bewaken. Het teamplan is uitgewerkt in een teamactiviteitenplan, dat aan kracht kan winnen door doelen eenvoudiger en toetsbaar te formuleren. Sturing op het teamactiviteitenplan vindt plaats vanuit het kwaliteitszorgteam dat geregeld bij elkaar komt. Kleine verbeteringen worden geïnitieerd vanuit de vakgroepen. Hier worden zo nodig plannen van aanpak voor gemaakt. De opleiding heeft een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant. Het team is open, recht door zee en betrokken. Ze stelt in haar onderwijs het beroep en de studenten centraal. De docenten hebben permanent aandacht voor vernieuwing. We zien een team dat verantwoordelijkheid neemt. Enkele leden lopen daarin voorop. We zien gedelegeerd leiderschap: een groot deel van het team heeft naast het lesgeven extra taken waarin de teammanager hen ruimte en vertrouwen geeft. De collegialiteit binnen dit team is groot. De teamleden steunen elkaar en spreken elkaar aan op het naleven van gemaakte afspraken. De teammanager kijkt geregeld in de les om zich een beeld te vormen van het functioneren van de docent en het naleven van afspraken. De teamleden geven aan alle ruimte te krijgen en te nemen om voortdurend te werken aan verbetering van professionaliteit door scholingen te volgen. De docenten delen ervaringen en Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 6 van 8

10 vraagstukken binnen het team en met andere teams binnen en buiten het roc. Op deze wijze wordt er samen gewerkt aan verbetering van de onderwijskwaliteit. De opleiding legt intern en extern toegankelijk en betrouwbaar verantwoording af over doelen en resultaten en voert daarover actief een dialoog. De opleiding betrekt belanghebbenden bij het beleid en de beoordeling van de onderwijskwaliteit. Door de nauwe contacten met het regionale bedrijfsleven en de SBB-vertegenwoordigers, is er een actieve dialoog over de kwaliteit van de opleiding en de examinering. De opleiding zoekt de dialoog met externen en intern belanghebbenden ook via enquêtes en via gesprekken in de studentenraad en de adviesraad. De resultaten worden besproken in de studentenraad. De adviesraad loopt mee met diverse onderwijs- en examenactiviteiten. Het team en het college is op zoek naar een nieuwe opzet van deze adviesraad per locatie, waardoor de dialoog over onderwijs en examinering wordt versterkt. Tevens voeren de teammanager en sectordirecteur verantwoordingsgesprekken Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Naast het onderzoek naar kwaliteit hebben wij gekeken of bij de opleiding voldaan wordt aan de wettelijke vereisten met betrekking tot onderwijstijd en schoolkosten/wettelijke bijdragen. Onderwijstijd Wij zagen geen aanwijzingen om het onderzoek te verdiepen op het punt van onderwijstijd. Schoolkosten/wettelijke bijdragen De opleiding voldoet aan de eisen gesteld in artikel van de WEB met betrekking tot de schoolkosten. De studenten zijn tijdig en duidelijk geïnformeerd over de schoolkosten, alleen hebben zij soms de indruk dat licenties of boeken niet of slechts enkele keren gebruikt worden. Dit komt doordat ze alleen de eerste keer moeten inloggen bij de licentie en omdat ze bij de start van de opleiding ook al de boeken aanschaffen voor het tweede jaar. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 7 van 8

11 Bijlage I Bc-id overzicht In deze bijlage is per onderzochte bc-id aangegeven welke opleidingen betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten. bc359, niveau 2 (Verkoop) Crebo: Opleiding: Verkoopmedewerker Verkoper Verkoper detailhandel Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC van Twente Pagina 8 van 8