Naam steller, Ton van Bussel Kenmerk. telefoon. Portefeuillehouder. H. Hoeksema Ontwikkeling

Transcriptie

1 Onderwerp Continuïteitsafspraken cliëntondersteuning Datum 10 april 2014 Naam steller, Ton van Bussel Kenmerk telefoon 5868 Afdeling Maatschappelijke Portefeuillehouder H. Hoeksema Ontwikkeling Voorstel 1. In te stemmen met de regionale en lokale uitgangspunten en keuzes met betrekking tot cliëntondersteuning in Hiervoor 85% van het te verwachten budget voor 2015 te bestemmen voor een opdracht aan MEE en 15% voor innovatie cliëntondersteuning % van het te verwachten specifieke budget voor coördinatie Integrale Vroeghulp te bestemmen aan MEE in Deze keuzes mee te nemen in de besluitvorming bij de begroting Hierover de adviescommissie te informeren. Aanleiding In de nieuwe Wmo, naar verwachting in werking tredend per 1 januari 2015, krijgen de gemeenten de verantwoordelijkheid voor cliëntondersteuning. Aan mensen met een lichamelijke, verstandelijke en zintuiglijke handicap wordt momenteel cliëntondersteuning geboden door de 22 MEE-organisaties in het land, op basis van de Regeling subsidies AWBZ. De zogenoemde MEE-middelen komen eveneens per 1 januari 2015 over naar de gemeenten. In het wetsvoorstel is cliëntondersteuning uitgebreider beschreven dan in de huidige Wmo. VWS, VNG en MEE Nederland hebben landelijk bestuurlijke afspraken gemaakt over het te doorlopen traject in Van belang is: Uiterlijk 1 mei 2014 maken gemeenten en MEE-organisaties afspraken over de continuïteit van de cliëntondersteuning. Hierbij wordt ook aangegeven welk bedrag bij MEE besteed zal gaan worden. Uiterlijk 1 oktober 2014 ligt er een inkoopcontract of subsidiebeschikking met/t.a.v. MEE. Gemeenten werken hierin samen met het oog op behoud van expertise, beheersbaarheid van het proces en vermijding van frictiekosten. 1 april, 1 mei en 1 oktober 2014 zijn monitormomenten voor het Transitiebureau Wmo. Beoogd effect Uitgangspunt is dat de kennis en expertise over cliëntondersteuning zoveel mogelijk wordt geborgd binnen de voorzieningen in het sociale domein. We hebben in Oss de vier welzijnsorganisaties Aanzet, MEE, RIGOM en Vivaan (W4) op basis van de visie op welzijn een gezamenlijke opdracht Advies aan B en W Pagina 1 van 6

2 gegeven om het welzijnswerk vorm te geven. De cliëntondersteuning maakt onderdeel uit van de opdracht en moet zichtbaar zijn in de gezamenlijke inzet. Het waarborgen van de continuïteit van cliëntondersteuning voor mensen met een beperking en het vermijden van frictiekosten bij de MEE-organisatie. Argumenten 1.1 De nieuwe Wmo 2015 verplicht gemeenten om cliëntondersteuning te organiseren voor alle burgers. Cliëntondersteuning wordt in het concept wetsvoorstel Wmo (januari 2014) omschreven als: Ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdzorg, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. De wet geeft aan dat cliëntondersteuning beschikbaar moet zijn voor burgers die maatschappelijke ondersteuning nodig hebben of problemen hebben op andere terreinen binnen het sociaal domein (bv. Jeugd en gezin, werk en inkomen of schuldenproblematiek). Het wetsvoorstel regelt niet de vorm waarin de gemeente de cliëntondersteuning moet gieten. Het zelf (kunnen) maken van een keuze of oplossen van een probleem door de burger staat centraal. Het rijk geeft ook mee dat gemeenten ervoor dienen te zorgen dat cliëntondersteuning zo wordt vormgegeven, dat het belang van de betrokkene cliënt uitgangspunt is. De ondersteuning moet vrij beschikbaar zijn en kosteloos voor clienten. 1.2 De missie en visie van MEE sluiten naadloos aan bij de doelstelling van de Wmo, het versterken van de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van kwetsbare burgers, en past daarom in het ingezette beleid. Momenteel ondersteunt de organisatie MEE mensen met een beperking in alle levensfasen en op alle levensgebieden. Het versterken van de eigen kracht en de inzet van het informele netwerk is daarbij het vertrekpunt. Zij richt zich op individuele en groepen cliënten en vervult een maatschappelijke rol. Ongeveer 50% van de huidige cliënten is jonger dan 23 jaar. MEE werkt samen in diverse verbanden en met allerlei partners en maakt in Oss onderdeel uit van de W Regionale aanpak voor transitie. Conform de landelijke afspraken willen de gemeenten in de regio Noordoost Brabant afspreken om zoveel mogelijk gezamenlijk op te trekken bij de besluitvorming over cliëntondersteuning (MEE) voor We volgen hierbij vooralsnog het landelijke advies om daarvoor de jeugdregio s te hanteren. Meer dan de helft van de huidige dienstverlening van MEE is immers voor jeugd. Ambtelijk overleg tussen gemeenten heeft geleid tot onderstaande regionale en lokale uitgangspunten en keuzes: Advies aan B en W Pagina 2 van 6

3 Cliëntondersteuning/ondersteuning van mensen met een beperking wordt ingebed in de algemene dienstverlening aan burgers in het lokaal sociaal domein. De dienstverlening en expertise van MEE borgen we hoofdzakelijk in de (individuele) basishulp en binnen de sociale wijkteams en de basisteams jeugd en gezin. Die invulling is lokaal te bepalen. Wat betreft de specialistische expertise en een deel van de maatschappelijke dienstverlening van MEE in 2015 worden in regionaal verband (schaal NO-Brabant) in de loop van 2014 nadere afspraken gemaakt. We maken eenjarig afspraken met MEE voor De financieringsvorm verschilt per gemeente. Iedere individuele gemeente gaat voor 2015 een eigen financiële relatie aan met MEE. 85% van de gemeentelijke budgetten voor cliëntondersteuning wordt besteed aan continuering van de cliëntondersteuning door MEE. De resterende 15% wordt door gemeenten ingezet voor innovatie op het bredere terrein van cliëntondersteuning. Voor Integrale Vroeghulp wordt in % van het budget ingezet voor continuering van deze taken door MEE. Hieraan worden aanvullende innovatieve afspraken verbonden. Verdere inhoudelijke en organisatorische uitwerking vindt de komende maanden plaats, via regionale kennisdeling en (sub)regionale samenwerking, zodat innovatie, nieuwe taakomschrijvingen en productdefiniëring ontstaan. 2.2 Voor de gemeente Oss leiden bovenstaande keuzes tot de volgende uitwerking: MEE krijgt voor 2015 van de gemeente Oss een opdracht voor cliëntondersteuning ter hoogte van 85% van het bedrag dat we als gemeente voor deze taak krijgen. Indicatief gaat het voor Oss om een bedrag van (nog exclusief Geffen). De opdracht betreft continuering van de cliëntondersteuning aan mensen met een beperking als onderdeel van basishulp/cliëntondersteuning voor alle doelgroepen. De innovatie op dit onderdeel zoeken we in een combinatie met andere onderdelen op het terrein van basishulp, met name de maatschappelijke dienstverlening door de lokale welzijnsinstellingen. Het gaat ook om deelname aan de pilot sociale wijkteams en participatienetwerk en de inzet in de basisteams jeugd. De ervaringen van de pilots worden gebruikt om keuzes te maken over de inzet van welzijn en de inrichting van de lokale ondersteuningsstructuur (de Toegang). De resterende 15% (indicatief voor Oss excl. Geffen: ) is, vanwege de bredere omschrijving die cliëntondersteuning krijgt in de nieuwe Wmo, te bestemmen voor innovatie en knelpunten, door de gemeenten de komende periode nader te bepalen. In dit kader willen we ook met MEE nader in gesprek over hun individuele diensten/producten als bezwaar en beroep (juridische ondersteuning), crisisinterventie en coördinatie, diagnostiek (en Advies aan B en W Pagina 3 van 6

4 consultatie) en hun collectieve/maatschappelijk inzet ten behoeve van netwerken, signalering en deelname aan specifieke projecten. De coördinatie Integrale Vroeghulp kopen we ongewijzigd in voor 100% van het budget (indicatief voor Oss excl. Geffen: ). We verbinden hieraan aanvullende innovatieve afspraken. Kanttekeningen 1.1 Er is geen verplichting om de cliëntondersteuning bij de MEE-organisatie in te kopen. Gemeenten hebben beleidsvrijheid ten aanzien van de invulling van de cliëntondersteuning. De nieuwe Wmo schrijft niet voor hoe de gemeente deze taak moet vormgeven. Gemeenten zijn niet verantwoordelijk voor eventuele frictiekosten bij MEE organisaties. Wel is in de bestuurlijke afspraken een gedeelde inspanningsverplichting geformuleerd om deze zoveel mogelijk te vermijden. Dit kan onder meer door afspraken te maken over mens-volgt-werk constructies. 1.2 De MEE organisatie had graag voor meerdere jaren afspraken gemaakt. Op 8 april heeft de gemeente s-hertogenbosch namens de regio in een gesprek met de bestuurder van MEE de ambtelijke regionale uitgangspunten en keuzes gedeeld. Hoewel er de komende tijd de nog veel samen is uit te werken, was men blij met de keuze voor de schaal Noordoost Brabant en had men er begrip voor dat 15% van het budget vooralsnog wordt gereserveerd. Moeite heeft MEE met de eenjarige afspraak voor Met als argumenten: continuïteit cliëntondersteuning, houvast voor de organisatie en de tijdrovende innovatie, pleit men voor afspraken voor meerdere jaren. Vanuit de regio is gesteld dat innovatie dit jaar al kan starten en er één lijn wordt getrokken met andere aanbieders in de 1 e lijn. We zien 2015 als overgangsjaar. Aanzet, MEE, RIGOM en Vivaan hebben aangegeven een fusie van de vier organisaties te gaan onderzoeken. In de loop van 2014 zal hierover meer duidelijk worden. De VNG is telefonisch gevraagd om feedback te geven op onze regionale insteek en uitgangspunten. Volgens de VNG hebben we op deze manier een mooie mix van continuïteit voor cliënten/burgers, waarborgen voor MEE, vermijden frictiekosten en innovatie. Meerjarige afspraken ziet de VNG nauwelijks in het land; meestal 1 of 2 jarig. 1.3 Coördinatie Netwerken Integrale Vroeghulp is volgens de definitie van de Wmo geen cliëntondersteuning De MEE organisaties coördineren momenteel de landelijk dekkende netwerken integrale vroeghulp. Deze netwerken zijn erop gericht om zo vroeg mogelijk ontwikkelingsstoornissen en gedragsproblemen bij kinderen tot 8 jaar te herkennen en te ondersteunen. De middelen die nu aan de MEE organisaties voor dit doel worden verstrekt zijn wel onderdeel van het budget dat per 2015 naar gemeenten gaat, maar vallen formeel niet onder cliëntondersteuning. Randvoorwaarden a. Financiën Advies aan B en W Pagina 4 van 6

5 De middelen die in het kader van het wetsvoorstel Wmo voor gemeenten aanvullend beschikbaar worden gesteld, worden per 2015 toegevoegd aan het sociaal deelfonds van het Gemeentefonds. De middelen zijn niet geoormerkt en voor gemeenten vrij besteedbaar binnen de wettelijke kaders aan de doelen van het sociaal deelfonds, te weten de Wmo 2015, de Jeugdwet en de Participatiewet. Ook voor cliëntondersteuning zal vanaf 2015 geen sprake zijn van een gelabeld budget. Voor de gemeente Oss heeft MEE naar verwachting in 2014 ter beschikking (excl. Geffen): voor cliëntondersteuning (individuele, collectieve en maatschappelijke dienstverlening) voor Integrale Vroeghulp (= coördinatie regionaal netwerk) Genoemde bedragen zijn indicatief: het College voor Zorgverzekeringen moet de budgetten voor 2014 de komende maanden nog definitief vaststellen. Naar verwachting is er afwijking van maximaal 2% (in de plus of min). In 2015 komen deze middelen zonder korting over. De huidige voorstellen met betrekking tot de besteding: Toe te kennen aan MEE voor cliëntondersteuning in 2015: Voorlopige reservering voor bredere cliëntondersteuning in 2015 (invulling bekend dit najaar): Toe te kennen aan MEE voor coördinatie Integrale Vroeghulp in 2015: b. Communicatie De algemene communicatie over de gevolgen van de decentralisaties voor burgers, wordt opgepakt vanuit de regionale aanjaagteams. Hierbij wordt gecommuniceerd over de manier waarop vanaf januari 2015 de cliëntondersteuning georganiseerd wordt. Vanwege de korte tijdspanne tussen de bestuurlijke afspraken en de opgenomen monitordata 1 april en 1 mei 2014 in het landelijke stappenplan en de noodzakelijke regionale afstemming is de Wmo- Adviesraad nog niet geïnformeerd. Dit zal op korte termijn alsnog gebeuren. c. Uitvoering NvT d. Overlegd met Extern - ambtelijke regionale werkgroep cliëntondersteuning Intern - Peter Noten Transitiemanager Decentralisaties Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling - Annemieke Ackermans hoofd afdeling Zorg - Christa van Oorsouw projectmanager SPM - Hanny van de Moosdijk projectleider Transitie Jeugdzorg Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Advies aan B en W Pagina 5 van 6

6 - Miriam Kettani Beleidsadviseur Maatschappelijke Ontwikkeling - Merlijn Kurvers projectleider Transitie AWBZ Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling - Jan van Nistelrooij Controller Afdeling FC - Iris de Kort, afdeling FC Bijlagen Oplegnotitie Transitie cliëntondersteuning Gemeente Oss (MEE 2014) Advies aan B en W Pagina 6 van 6