Sociale huursector Haaglanden > Aanbodrapportage

Transcriptie

1 Sociale huursector Haaglanden > Aanbodrapportage

2 AANBODRAPPORTAGE

3 Aanbodrapportage Uitgevoerd in opdracht van Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden Auteurs Roelf-Jan van Til Jacolien Vogelzang 6 september 2016 > rapport Analyse Explica > Beukelsdijk 106a > 3022 DK Rotterdam > e. info@explica.nl > t

4 AANBODRAPPORTAGE

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding 7 2 Samenvatting 9 3 De sociale huurmarkt Inleiding Verhuurd aanbod en geslaagde woningzoekenden Reagerende woningzoekenden en zoekrichting Weigeringen 49 4 Passendheidstoets 55 5 Druk op de sociale huurmarkt Inschrijfduur Reële slaagkans Drukmaten samengevat HT-doelgroep onder druk 77 A Begrippenlijst 80

6 AANBODRAPPORTAGE

7 HOOFDSTUK 1 Inleiding In opdracht van SVH heeft Explica de aanbodrapportage over de eerste helft van 2016 over de sociale woningmarkt in Haaglanden gemaakt. De nadruk ligt in het voorliggende analysedeel van de aanbodrapportage op de beschrijving van de huidige staat van de sociale woningmarkt in Haaglanden, soms vergeleken met de situatie in voorgaande jaren. Bij het analysedeel van de aanbodrapportage hoort een apart tabellenboek, waarin de tabellen over de woonruimtebemiddeling en kenmerken van de verhuringen zijn opgenomen. Daarnaast verschijnt er een aparte rapportage (de jaarmonitor), waarin de prestatieafspraken worden behandeld. Hoofdstuk twee bevat de samenvatting van dit rapport. In het derde hoofdstuk wordt de sociale huurmarkt in Haaglanden beschreven. Daartoe worden een aantal groepen in samenhang besproken. Het gaat daarbij om: > Verhuurd aanbod en geslaagde woningzoekenden; > Reagerende woningzoekenden en zoekrichting; > Weigeringen. In hoofdstuk vier is aandacht voor de effecten van de passendheidstoets op de mogelijkheden voor de HT-doelgroep. In hoofdstuk vijf wordt ingegaan op de spanning op de sociale huurmarkt, waarbij aandacht is voor de gemiddelde wachttijd (inschrijfduur) die nodig is om te slagen. Ook wordt ingegaan op de gemiddelde slaagkans van woningzoekenden. Vanaf 2015 wordt bij het berekenen van de huurklassen in de aanbodrapportage en het tabellenboek uitgegaan van de netto huur (kale huur). In de tabellen met betrekking tot de inschrijfduur en de woon-/inschrijfduur wordt vanaf 2015 de mediaan weergegeven in plaats van het gemiddelde. In de eerste helft van 2016 zijn via WBS woningen verhuurd, inclusief 33 woningen van Mooiland. De woningen van Mooiland maken geen deel uit van de prestatieafspraken en blijven in de Jaarmonitor dan ook buiten beschouwing. In deze aanbodrapportage en het tabellenboek komen deze verhuringen wel terug. 07

8 08 AANBODRAPPORTAGE

9 HOOFDSTUK 2 Samenvatting Het aantal verhuringen via WBS licht afgenomen In de eerste helft van 2016 zijn woningen verhuurd via WBS (incl. verhuringen via rechtspersonen en nieuwbouwverhuringen). Vergeleken met de eerste helft van 2015 (4.890) is er sprake van een lichte afname van het aantal verhuringen met ruim 1 procent. De verhuringen zijn verdeeld naar verhuringen in de bestaande bouw en 163 nieuwbouwverhuringen. In de eerste helft van 2016 zijn iets meer nieuwbouwwoningen verhuurd ten opzichte van de eerste helft van Toename verhuringen aan minima Ongeveer 60% van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen is terecht gekomen bij huishoudens met een minimuminkomen. Dit aandeel ligt daarmee boven het aandeel in 2015 (57%) en in 2014 (52%). Het aandeel verhuurde woningen aan de HT-doelgroep is in de eerste helft van 2016 vrijwel gelijk aan het aandeel in Ruim driekwart van alle geslaagde woningzoekenden kan gerekend worden tot de HT-doelgroep. Het aandeel verhuringen aan huishoudens die tot de oorspronkelijke EUdoelgroep gerekend kunnen worden (inkomen tot ; minimaal 80% moet verhuurd worden aan deze doelgroep), ligt in de eerste helft van 2016 op 97 procent, vrijwel hetzelfde percentage als in Wanneer ook de tijdelijk uitgebreide doelgroep EU+ meegeteld wordt (inkomen tot ; minimaal 90% moet verhuurd worden aan huishoudens tot deze EU+-grens), dan ligt het percentage op ongeveer 98 procent. Aandeel geslaagde huishoudens met een voorrangsverklaring toegenomen In de eerste helft van 2016 zijn relatief meer starters geslaagd. Dit wijkt af van de situatie in de afgelopen jaren en hangt naar alle waarschijnlijkheid samen met de per 1 oktober 2015 gewijzigde definitie van doorstromers wegens echtscheiding. Zonder meeverhuizende minderjarige kinderen telt deze groep niet meer als doorstromer wegens echtscheiding. In de eerste helft van 2016 is het aandeel geslaagde starters 53 procent en het aandeel geslaagde doorstromers 45 procent. In 2 procent van de gevallen is de woning verhuurd via rechtspersonen. De verhouding starter/doorstromer verschilt van gemeente tot gemeente. Van de geslaagde woningzoekenden uit Rijswijk, Wassenaar, Pijnacker-Nootdorp en Leidschendam-Voorburg is het aandeel doorstromers het hoogst. Het aandeel doorstromers afkomstig uit deze gemeenten ligt rond de 55 procent. Bij de overige gemeenten is de verdeling doorstromers en starters vergelijkbaar met het regionale gemiddelde. De geslaagde woningzoekenden die van buiten Haaglanden afkomstig zijn, zijn voornamelijk starters op de woningmarkt (80%). De samenstelling van de geslaagde huishoudens naar leeftijd en samenstelling van het huishouden is in de eerste helft van 2016 nauwelijks veranderd ten opzichte van de voorgaande jaren. Ruim 30 procent van de geslaagde woningzoekenden in de eerste helft van 2016 is jong met een leeftijd tot 27 jaar. Het aandeel geslaagde huishoudens met een voorrangsverklaring op grond van urgentie is in de eerste helft van 2016 verder toegenomen naar 27 procent. In 2015 lag dat aandeel op 21 procent. Ook de huisvesting van statushouders wordt bij de toewijzingen via urgentie gerekend. Deze verschuiving heeft gevolgen voor het aandeel huuraanbod dat via woon-/inschrijfduur is toegewezen. Dit aandeel is mede hierdoor 09

10 AANBODRAPPORTAGE gedaald van 59 procent in 2014 naar 52 procent in 2015 en 47 procent in de eerste helft van In de eerste helft van 2016 is 15 procent van de verhuurde woningen toegewezen aan statushouders. Dit aandeel verschilt per gemeente. In de gemeente Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp ligt het aandeel rond de 30 procent. Huuraanbod tot de kwaliteitskortingsgrens toegenomen Ongeveer 97 procent van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen in Haaglanden heeft een huur onder de vrije-sectorgrens. Dit is exclusief de 391 vrije-sectorverhuringen die buiten WBS om zijn verhuurd. Ruim 80 procent van de verhuurde woningen heeft een huur onder de aftoppingsgrens. De laatste jaren is er een afname te zien geweest in het huuraanbod tot de hoge aftoppingsgrens. Sinds 2015 is het aandeel weer toegenomen. In de eerste helft van 2016 heeft weer een groter aandeel van de verhuurde woningen een huurprijs onder de aftoppingsgrens. Ook is er een toename van het aandeel verhuringen onder de kwaliteitskortingsgrens. Het aandeel huuraanbod met een huurprijs boven de aftoppingsgrens en onder de vrije-sectorgrens is in de eerste helft 2016 flink afgenomen. Een uitsplitsing naar gemeente laat zien dat het aandeel woningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens het laagste is in de gemeenten Westland (58%) en Midden-Delfland (60%). Ongeveer 3 procent van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen heeft een huurprijs boven de vrije-sectorgrens. In de gemeente Wassenaar gaat het om 11 procent van de verhuurde woningen. Aantal reagerende woningzoekenden toegenomen Op de advertenties van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen hebben ruim woningzoekenden gereageerd. In de eerste helft van 2015 waren dat er Het aantal advertenties waarop een woningzoekenden kon reageren is in de eerste helft van 2016 met 5% afgenomen ten opzichte van de eerste helft van Een aanzienlijk deel (ruim 80%) van de reagerende woningzoekenden kan gerekend worden tot de HT-doelgroep. Het gemiddeld aantal reacties per advertentie verder toegenomen De woningzoekenden in de eerste helft van 2016 hebben ongeveer maal gereageerd op het huuraanbod (exclusief reacties op nieuwbouwadvertenties). Voor deze woningen zijn advertenties geplaatst. Het gemiddeld aantal reacties per advertentie komt uit op 189. Dit is weer een verdere toename ten opzichte van 2015 (gemiddeld 174 reacties). De laatste jaren is het gemiddeld aantal reacties op een advertentie alleen maar toegenomen. De mogelijkheid om dagelijks op woonaanbod te kunnen reageren, heeft gezorgd voor de toename in het gemiddelde aantal reacties. Het woningtype met gemiddeld de meeste reacties is in de eerste helft van 2016 de portiekwoning. Naast het woningtype speelt de prijs van de woning een belangrijke rol. Het gemiddeld aantal reacties is het hoogst bij woningen tot de kwaliteitskortingsgrens. Het aanbod in dit segment is relatief beperkt (ruim 10%). Woningen met een huurprijs tot de lage aftoppingsgrens hebben gemiddeld veel reacties. Het gemiddeld aantal reacties op woningen in het huursegment tussen de hoge aftoppingsgrens en de vrije-sectorgrens is duidelijk lager. Ook de grootte van de woning van belang. Op woningen met 3 of 4 kamers is in de eerste helft van 2016 het meest gereageerd. Ook zijn er verschillen tussen gemeenten als het gaat om het gemiddeld aantal reacties op woningen. Op het woningaanbod in Rijswijk en Den Haag is in de eerste helft van 2016 gemiddeld het meest gereageerd, met gemiddeld ruim 240 reacties per woning. Op woningen in Westland en Midden- Delfland is in de eerste helft van 2016 naar verhouding het minst gereageerd (gemiddeld nog geen 100 reacties op een woning). Dit heeft te maken met de relatief hogere huurprijs van de verhuurde woningen in deze gemeenten. 10

11 Gemiddeld aantal weigeringen iets afgenomen Het totale aantal weigeringen op advertenties in de eerste helft van 2016 bedraagt ruim Deze weigeringen zijn voor ruim 40 procent afkomstig van de corporaties en voor bijna 60 procent afkomstig van de kandidaten. Het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie neemt elk jaar verder toe van 6,5 in 2011 naar 8,2 in 2013 en 9,3 in In 2015 was een lichte afname te zien naar 9,0. In de eerste helft van 2013 is het gemiddeld aantal weigeringen weer 9,3. De meest genoemde weigeringsreden van de kandidaten hebben betrekking op persoonlijke omstandigheden of overige redenen (ruim 50%). Bijna 40% van de weigeringsredenen heeft betrekking op de woning en een klein deel van de redenen is terug te voeren op de buurt. 97% van de HT-doelgroep passend toegewezen Sinds 1 januari 2016 is de passendheidstoets in werking getreden. Woningcorporaties moeten tenminste 95 procent van de huishoudens met recht op huurtoeslag een woning toewijzen onder de betreffende aftoppingsgrens. De overheid wil hiermee de betaalbaarheid van woningen voor de lagereinkomensgroepen bevorderen en dat past binnen de primaire taak van een corporatie om huishoudens met de laagste inkomens goed en betaalbaar te huisvesten. Er is een marge van 5 procent voor nietpassend toewijzen. Deze marge dient om de corporatie een beperkte ruimte te geven om in uitzonderingssituaties een duurdere woning aan een huishouden met een inkomen tot de HT-grens te kunnen verhuren. In de eerste helft van 2016 zijn in Haaglanden huishoudens geslaagd met een inkomen tot de huurtoeslaggrens (de HT-doelgroep). Dat is ongeveer 76 procent van het totaal aantal geslaagde huishoudens in de eerste helft van In 2015 was ongeveer 78 procent van de geslaagde huishoudens een huishouden met inkomen tot de huurtoeslaggrens. Van deze doelgroep is in de eerste helft van 2016 ongeveer 97 procent geslaagd in een huurwoning met een huurprijs tot de relevante aftoppingsgrens (3.556 huishoudens). Deze huishoudens zijn passend geslaagd. Een uitsplitsing van de geslaagde HT-doelgroep naar de samenstelling van het huishouden laat zien dat er een duidelijk verband is tussen de omvang van het huishouden en de mate waarin het huishouden geslaagd is in een woning tot de aftoppingsgrens. Bijna 100 procent van de alleenstaanden is geslaagd in een woning tot de aftoppingsgrens. Ongeveer 70 procent van de grotere huishoudens (gezinnen met drie of meer kinderen) met een inkomen tot de HT-grens zijn in de eerste helft van 2016 passend geslaagd in huurwoningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens. Het gaat daarbij wel om beperkte aantallen. Door de passendheidstoets hebben corporaties hun prijsbeleid aangepast. Een groter deel van de woningen heeft een huur tot de (betreffende) aftoppingsgrens. Dit blijkt vooral het geval te zijn bij woningen met 3 kamers en woningen met 4 kamers. Bij woningen met vijf of meer kamers zijn dat juist minder vaak het geval. Er is bij deze woningen een afname te zien van het aantal woningen met een huur tot de hoge aftoppingsgrens en daarmee het aantal verhuringen aan de HT-doelgroep. Mediane inschrijfduur verder toegenomen De mediane inschrijfduur (of wachttijd) van de geslaagde woningzoekenden is een indicator voor de druk op de sociale huurmarkt en opgenomen in de prestatieafspraken tussen gemeenten en corporaties in de regio Haaglanden. De mediane inschrijfduur voor woningen die in de eerste helft van 2016 in Haaglanden zijn verhuurd, was de mediane inschrijfduur 39 maanden, ofwel 3 jaar en 3 maanden. Ten opzichte van 2014 en 2015 is er sprake van een toename van de benodigde inschrijfduur. In 2014 bedroeg de mediane inschrijfduur 30 maanden en in maanden. Geslaagde doorstromers hebben gemiddeld een kortere inschrijfduur (26 maanden) dan geslaagde starters (49 maanden). Voor 11

12 AANBODRAPPORTAGE geslaagde doorstromers geldt dat de woonduur ook (gedeeltelijk) meetelt bij de volgordebepaling. De combinatie woon-/inschrijfduur komt gemiddeld voor 2015 uit ongeveer 65 maanden (5 jaar en 5 maanden). Mediane inschrijfduur hoger voor grotere huishoudens De leeftijdsgroepen jaar en jaar hebben een relatief hoge mediane inschrijfduur (of wachttijd). De afgelopen jaren is de benodigde inschrijfduur voor deze groepen alleen maar toegenomen. Ook de grotere huishoudens moeten relatief lang ingeschreven staan om voor een woning in aanmerking te kunnen komen. De mediane inschrijfduur van 4-persoonshuishoudens ligt op 40 maanden en van 5-persoonshuishoudens op 49 maanden. De slaagkans van de grotere huishoudens is relatief lager in de eerste helft van Naast verschillen per huishoudtype zijn er ook verschillen in de mediane inschrijfduur per gemeente. In Pijnacker-Nootdorp is de mediane inschrijfduur het hoogst met 60 maanden (5 jaar). Daarnaast valt op dat de mediane wachttijd in Midden-Delfland in de eerste helft van 2016 relatief laag is (20 maanden), zeker ten opzichte van voorgaande jaren. In Midden-Delfland zijn relatief veel doorstromers geslaagd met een lage wachttijd (woon-/inschrijfduur). Slaagkans voor huishoudens met inkomen boven minimum tot HT-grens relatief laag Uitgaande van verhuurde woningen in de eerste helft van 2016 (exclusief verhuringen via rechtspersonen en exclusief de vrije sector-verhuringen) en actieve woningzoekenden, komt de reële slaagkans in de eerste helft van 2016 uit op 9,0 procent. In de eerste helft van 2015 kwam de slaagkans uit op 9,3 procent. De slaagkans van de minima ligt met 10,4 boven de regionale slaagkans. De huishoudens met een inkomen boven het minimuminkomen en tot de HT-grens hebben een relatief lagere slaagkans (5,2%). Vooral grotere huishoudens (4- en 5-persoonshuishoudens) hebben een lagere slaagkans. Deze lage slaagkans zien we ook terug bij de goedkopere grote woningen. Het gaat dan om woningen met minimaal 4 kamers in huursegment tot de aftoppingsgrens. De reële slaagkans verschilt ook per gemeente en is het hoogst in de gemeente Midden-Delfland (13,9%), gevolgd door Westland (12,8%) en Delft (11,5%). De laagste slaagkans doet zich voor in de gemeenten Den Haag en Rijswijk (beide 7,9%). Mediane inschrijfduur laag en slaagkans hoog in Midden-Delfland Het combineren van de verschillende indicatoren kan een aantal interessante nuances opleveren. In de gemeenten Zoetermeer, Wassenaar en Delft ligt de mediane inschrijfduur in de eerste helft van 2016 iets boven het regionale gemiddelde, maar levert dit desondanks een hogere slaagkans op. Voor deze gemeenten geldt dat ongeveer de helft van de verhuringen niet meetelt bij het bepalen van de inschrijfduur. Ongeveer de helft van de woningen in deze gemeenten wordt niet via woon-/inschrijfduur verhuurd. Opvallend is dat in de eerste helft van 2016 de mediane inschrijfduur voor woningen in Midden-Delfland laag is (20 maanden) en dat ook de slaagkans in deze gemeente duidelijk hoger is dan het regionale gemiddelde (13,9%). In deze gemeente reageren dus relatief veel huishoudens die nog niet zo lang staan ingeschreven als woningzoekenden en nog geen lange woonduur hebben. Jongeren hebben een hoge inschrijfduur nodig om te kunnen slagen, vooral de jongeren in de leeftijd 23 tot en met 27 jaar. Aangezien deze groep voor een groot deel uit starters bestaat, betekent dit dat men vooral moet wachten tot de inschrijfduur hoog genoeg is. Maar de slaagkans van deze groep is toch 12

13 minder laag dan op grond van die cijfers verwacht zou kunnen worden. Een deel van deze groep slaagt niet op basis van woon-/inschrijfduur, maar bijvoorbeeld door lokaal maatwerk. Andere gemeenten met een hogere mediane inschrijfduur (Pijnacker-Nootdorp en Rijswijk) hebben wel een lagere slaagkans. Van de grote gezinnen (5 of meer personen) met een laag inkomen hebben de minima een slaagkans van 9,1%, mede doordat 86 procent niet via woon-/inschrijfduur slaagt. Bij de inkomensgroep overig HT is die slaagkans slechts 2,7 procent, terwijl ook van deze groep 84 procent niet via woon-/inschrijfduur is geslaagd. Voor beide groepen is de mediane inschrijfduur hoog, 64 maanden voor de minima en 40 maanden voor de huishoudens die tot overig HT behoren. 13

14 14 AANBODRAPPORTAGE

15 HOOFDSTUK 3 De sociale woningmarkt 3.1 Inleiding Deze rapportage gaat over de verhuringen van de corporaties in de eerste helft van 2016 in regio Haaglanden. Daarbij is onder andere aandacht voor het beschikbare huuraanbod in de eerste helft van 2016, de kenmerken van de woningzoekenden en de geslaagde woningzoekenden. Ook wordt er ingegaan op de kansen van woningzoekenden. Naast een regionaal beeld, wordt ook ingezoomd op de verschillen tussen de gemeenten. Figuur 1 Gemeenten in regio Haaglanden 15

16 AANBODRAPPORTAGE Verhuurd aanbod en geslaagde woningzoekenden Algemene kenmerken Begin 2016 stonden in de regio Haaglanden ruim woningzoekenden ingeschreven. Ten opzichte van voorgaande jaren is er sprake van een toename van het aantal ingeschreven woningzoekenden. In de eerste helft van 2016 hebben woningzoekenden gereageerd op een woning. Ook het aantal reagerende woningzoekenden is toegenomen in de eerste helft van 2016 ten opzichte van de eerste helft van Het aantal verhuringen in de eerste helft van 2016 ligt iets onder het aantal in de eerst helft van In de eerste helft van 2016 zijn woningen verhuurd. Dit is ongeveer 1 procent minder dan in de eerste helft van Voor de verhuringen in de eerste helft van 2016 zijn advertenties geplaatst (exclusief nieuwbouwadvertenties). Ook hierbij is sprake van een lichte afname ten opzichte van de eerste helft van Het aantal advertenties in de eerste helft van 2016 is eveneens met 1 procent afgenomen ten opzichte van de eerste helft van Figuur 2 Enkele kengetallen 1 voor de periode eerste helft 2012 eerste helft ingeschreven woningzoekenden (begin periode) reagerende woningzoekenden (goede reactie) geslaagde woningzoekenden advertenties* reacties* * exclusief nieuwbouwadvertenties Van de verhuringen in de eerste helft van 2016 zijn 163 nieuwbouwwoningen en bestaande woningen (bestaande bouw). Het aantal nieuwbouwverhuringen is een dalende trend. Ook in de eerste helft van 2016 is het aantal nieuwbouwverhuringen weer iets afgenomen. Figuur 3 Kengetallen verhuurde woningen voor de periode 2012 eerste helft 2016 verhuringen totaal verhuringen waarvan bestaande bouw waarvan nieuwbouw waarvan aan rechtspersonen waarvan vrije sector bestaand waarvan vrije sector nieuwbouw In dit overzicht zijn voor de vergelijkbaarheid voor 2012 de verhuringen Te Woon en de via DUWO verhuurde studentenwoningen buiten beschouwing gelaten. Deze werden in 2011 en 2012 via Woonnet verhuurd.

17 Een beperkt deel van de verhuringen vindt plaats via rechtspersonen, in de eerste helft van 2016 gaat het om 96 verhuringen. Van de verhuringen die via rechtspersonen lopen, zijn gegevens die betrekking hebben op het huishouden van de huurder buiten beschouwing gelaten. Wel zijn van de 96 verhuringen de woningkenmerken bekend. Van de overige verhuringen zijn zowel woningkenmerken als kenmerken van de nieuwe huurder bekend. In het vervolg van deze paragraaf wordt ingegaan op de kenmerken van de geslaagde woningzoekenden en de kenmerken van de verhuurde woningen. De laatste jaren is een afname te zien geweest in het aantal nieuwbouwverhuringen ten opzichte van het totaal aantal verhuringen. In de eerste helft van 2016 zijn 163 nieuwbouwwoningen verhuurd. Dat is ongeveer 3% van aantal verhuurde woningen in de eerste helft van 2016 en is daarmee gelijk aan het aandeel over heel Figuur 4 Ontwikkeling verhuringen nieuwbouw en bestaande bouw, 2012 eerste helft bestaande bouw nieuwbouw 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Het aantal verhuringen fluctueert per kwartaal. Een vergelijking met de eerste helft van 2015 laat zien dat in alle kwartalen in de eerste helft van 2016 het aantal verhuringen onder het niveau van 2015 lag. Het aantal nieuwbouwverhuringen ligt in de eerste helft van 2016 wel boven het aantal in de eerste kwartalen van Figuur 5 Verhuurde woningen per kwartaal, eerste helft 2016 gemeente kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden waarvan nieuwbouw verhuringen totaal verhuringen nieuwbouw

18 AANBODRAPPORTAGE Kenmerken geslaagde woningzoekenden Woningcorporaties moeten per 1 januari 2016 ten minste 90 procent van de vrijkomende sociale huurwoningen toewijzen aan de EU-plus-doelgroep. Het gaat dan om huishoudens met een inkomen tot euro. Ten minste 80 procent van de vrijkomende sociale huurwoningen moeten toegewezen worden aan huishoudens met een inkomen tot euro (EU-grens). Maximaal 10 procent mag toegewezen worden aan huishoudens met een inkomen boven deze EU+-grens. In de eerste helft van 2016 is 98,5 procent van de woningen tot de vrije-sectorgrens verhuurd aan huishoudens die tot de EU-plus-doelgroep kunnen worden gerekend. 96,5 procent van de woningen met een huurprijs tot de vrije-sectorgrens zijn verhuurd aan huishoudens met een inkomen tot de EU-grens. Dat aandeel is vergelijkbaar met de jaren 2014 en Figuur 6 Verdeling geslaagde woningzoekenden naar doelgroep EU (inkomen tot , prijspeil 2016), 2012 eerste helft % 95% 90% aan doelgroep EU+ aan doelgroep EU 85% 80% Ongeveer 2% van de woningen met een huur tot de vrije-sectorgrens is toegewezen aan huishoudens met een inkomen tussen de EU-grens en de EU-plus-grens. Ruim twee derde van deze huishoudens zijn gezinnen met kinderen. Ongeveer 1,5 procent van de woningen met een huur tot de vrije-sectorgrens het gaat om 69 verhuringen is toegewezen aan huishoudens met een hoger inkomen. Ook voor deze toewijzingen geldt dat het veelal gezinnen met kinderen betreft. Figuur 7 Benutting van de vrije ruimte in de EU-toewijzingen, eerste helft 2016 samenstelling EU EU tot EU+ boven EU(+) % boven EU(+) alleen % paar zonder kinderen % eenoudergezin, 1-2 kinderen % eenoudergezin, 3+ kinderen % tweeoudergezin, 1-2 kinderen % tweeoudergezin, 3+ kinderen % overig % totaal % - de EU-grens bedraagt in de EU+-grens bedraagt in 2016 (deze grens is vanaf van toepassing) Ongeveer 76 procent van geslaagde woningzoekenden in de eerste helft van 2016 kan gerekend worden tot de HT-doelgroep (figuur 8 en 11). Het merendeel van deze huishoudens betreft een eenpersoonshuishouden. Ruim 60 procent van alle verhuringen in de eerste helft van 2016 heeft plaatsgevonden aan huishoudens met een minimuminkomen. Ook hier geldt dat een groot deel van 18

19 deze huishoudens een eenpersoonshuishouden betreft. De toename van het aantal geslaagde minima hangt samen met de toename van het aantal statushouders die geen inkomen hebben. Sinds 2013 is er een duidelijke toename van het aandeel geslaagde huishoudens met een minimuminkomen. Bijna 6 op de 10 woningen is in de eerste helft van 2016 verhuurd aan eenpersoonshuishoudens (57%). Daarnaast is 19 procent van de woningen verhuurd aan tweepersoonshuishoudens en 15 procent aan driepersoonshuishoudens. Het aandeel verhuringen aan huishoudens met 4 of meer personen is ongeveer 9 procent. Veel woningen worden verhuurd aan jongeren. In de eerste helft van 2016 heeft 32 procent van de geslaagde woningzoekenden een leeftijd tot 27 jaar. Het aandeel verhuringen aan huishoudens in de leeftijdsklasse 65-plus bedraagt ongeveer een tiende van alle verhuringen in de eerste helft van Ruim de helft van de geslaagde woningzoekenden is een starter (53%). Dit is een toename ten opzichte van de afgelopen jaren. Deze toename hangt naar alle waarschijnlijkheid samen met de per 1 oktober 2015 gewijzigde definitie van doorstromers wegens echtscheiding. Zonder meeverhuizende minderjarige kinderen telt deze groep niet meer als doorstromer wegens echtscheiding. Ongeveer 45 procent van de geslaagde woningzoekenden in de eerste helft van 2016 is een doorstromer op de huurmarkt. Het aandeel verhuringen aan doorstromers is in de eerste helft van 2016 lager dan in De verschuiving richting meer doorstromers, die we sinds 2013 zagen als gevolg van een wijziging in de berekening van de woon-/inschrijfduur bij doorstromers, is daarmee verdwenen. De resterende twee procent verhuringen betreft verhuringen via rechtspersonen. De verhouding geslaagde doorstromers/starters verschilt van gemeente tot gemeente. Van de geslaagde woningzoekenden uit Rijswijk, Wassenaar, Pijnacker-Nootdorp en Leidschendam-Voorburg is het aandeel doorstromers het hoogst. Het aandeel doorstromers afkomstig uit deze gemeenten ligt rond de 55 procent. Bij de overige gemeenten is de verdeling doorstromers en starters vergelijkbaar met het regionale gemiddelde. De geslaagde woningzoekenden die van buiten Haaglanden afkomstig zijn, zijn voornamelijk starters op de woningmarkt (80%). 19

20 AANBODRAPPORTAGE Figuur 8 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden (inclusief vrije sector), eerste helft 2016 starters doorstromers rechtspersonen totaal doelgroep minima minima, 1 persoon minima, niet-minima onbekend/rechtspersoon doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep, 1 persoon HT-doelgroep, middeninkomens hoge inkomens onbekend/rechtspersoon doelgroep EU EU-doelgroep middeninkomen (niet-eu) hoger inkomen (niet-eu) onbekend/rechtspersoon huishoudenomvang 1 persoon personen personen personen personen en meer personen niet van toepassing leeftijd t/m 22 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar of ouder niet van toepassing samenstelling huishouden alleen paar zonder kinderen eenoudergezin, 1-2 kinderen eenoudergezin, 3+ kinderen tweeoudergezin, 1-2 kinderen tweeoudergezin, 3+ kinderen overig niet van toepassing totaal inclusief verhuringen via rechtspersonen. De EU-regeling is niet van toepassing bij vrije-sectorwoningen. 20

21 Figuur 9 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden (inclusief vrije sector), eerste helft 2016 herkomstgemeente starter doorstromer rechtspersoon totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden rechtspersoon totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen In de eerste helft van 2016 zijn woningzoekenden geslaagd via woon-inschrijfduur, ofwel 47 procent van alle geslaagde woningzoekenden. Dit is een afname ten opzichte van 2015 toen nog 52 procent van de woningzoekenden is geslaagd via woon-/inschrijfduur. De overige huishoudens zijn niet geslaagd op basis van woon-inschrijfduur. Ruim een kwart van alle geslaagde woningzoekenden (figuur 10) is geslaagd via urgentie (statushouders en overig). Dit is weer een verdere toename ten opzichte van 2015 (20%). De belangrijkste verklaring voor de toename is de huisvesting van statushouders. 12 procent van de verhuurde woningen in de eerste helft van 2016 is terecht gekomen bij deze doelgroep. De categorie overig (303 geslaagde woningzoekenden) betreft verhuringen via loting, toewijzing op basis van leefstijl en direct te huur. Figuur 10 Basis voor de verhuring (inclusief vrije sector), eerste helft 2016 starters doorstromers rechtspersonen totaal via woon-/inschrijfduur via urgentie statushouders via urgentie overig via lokaal maatwerk via bemiddeling overig rechtspersonen totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen 21

22 AANBODRAPPORTAGE Figuur 11 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden (%), 2012 eerste helft 2016 doelgroep minima minima, 1 persoon 31% 30% 33% 37% 38% minima, 2+ 17% 16% 18% 20% 22% niet-minima 50% 53% 48% 41% 38% onbekend/rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep, 1p 42% 42% 46% 47% 47% HT-doelgroep, 2+ 26% 26% 29% 29% 29% middeninkomens 24% 22% 18% 18% 19% hoge inkomens 7% 8% 5% 4% 3% onbekend/rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% doelgroep EU EU-doelgroep 86% 88% 91% 91% 92% middeninkomen (niet-eu) 7% 5% 4% 4% 4% hoger inkomen (niet-eu) 6% 6% 4% 3% 2% onbekend/rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% huishoudenomvang 1 persoon 56% 57% 58% 57% 57% 2 personen 25% 23% 23% 21% 19% 3 personen 10% 11% 11% 11% 13% 4 personen 5% 5% 4% 5% 6% 5 personen 2% 2% 2% 2% 2% 6 en meer personen 1% 1% 1% 1% 1% onbekend/rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% leeftijd t/m 22 jaar 14% 13% 12% 12% 14% jaar 18% 16% 17% 17% 17% jaar 18% 20% 19% 20% 19% jaar 15% 16% 16% 15% 15% jaar 12% 13% 13% 13% 12% jaar 10% 9% 10% 10% 9% jaar 8% 6% 6% 6% 6% 75 jaar of ouder 5% 5% 5% 4% 4% onbekend/rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% categorie starter 50% 46% 47% 49% 53% doorstromer 49% 53% 52% 48% 45% rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% voorrang via urgentie (incl. statushouders) 13% 8% 12% 21% 27% overige voorrangsvormen 25% 28% 27% 25% 24% via woon-/inschrijfduur 61% 63% 59% 52% 47% rechtspersonen 1% 1% 2% 3% 2% totaal 100% 100% 100% 100% 100% - vanaf 2015 vallen alle toewijzingen aan statushouders onder urgentie; de cijfers zijn dan ook niet volledig vergelijkbaar 22

23 Het aantal toewijzingen via urgentie is toegenomen tot ongeveer 27 procent van alle verhuringen in de eerste helft van Deze toename is voor een belangrijk deel te verklaren uit een toename van het aantal toewijzingen aan statushouders. Een vergelijking van de toewijzing aan statushouders in de tijd en naar gemeente laat de ontwikkeling zien. In heel 2015 zijn in de regio Haaglanden 958 woningen toegewezen aan statushouders. In de eerste helft van 2016 ligt het aantal op 566. In figuur 12 zijn ook de verschillen in de toewijzing van statushouders tussen de gemeenten te zien. Figuur 12 Toewijzingen aan statushouders, 2012 eerste helft 2016 gemeente (%) Delft ,1% Den Haag ,2% Leidschendam-Voorburg ,6% Midden-Delfland ,0% Pijnacker-Nootdorp ,7% Rijswijk ,2% Wassenaar ,5% Westland ,6% Zoetermeer ,0% totaal ,2% - In de laatste kolom is het aantal toewijzingen aan statushouders weergegeven als percentage van de verhuringen met een huur tot de hoge aftoppingsgrens In figuur 13 staat de verdeling van de gemeente van herkomst van de geslaagde woningzoekenden in de tijd weergegeven. Ongeveer 46 procent van de geslaagde woningzoekenden in de regio is afkomstig uit de gemeente Den Haag. Dit aandeel is vergelijkbaar met De gemeente Zoetermeer volgt met 13 procent en Delft met 8 procent van de geslaagde woningzoekenden. 17 procent van de geslaagde kandidaten in de eerste helft van 2016 komt niet uit de regio Haaglanden maar uit de rest van Nederland of uit het buitenland. Dit is een toename ten opzichte van voorgaande jaren en hangt samen met de toename van statushouders. Het overzicht zegt nog niets over de gemeente waarin de woningzoekenden geslaagd zijn. Figuur 13 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden, 2012 eerste helft 2016 herkomstgemeente Delft 11% 10% 9% 10% 8% Den Haag 47% 53% 51% 46% 46% Leidschendam-Voorburg 4% 4% 4% 4% 3% Midden-Delfland 1% 1% 1% 1% 0% Pijnacker-Nootdorp 2% 2% 2% 2% 2% Rijswijk 4% 3% 4% 4% 4% Wassenaar 1% 1% 1% 1% 1% Westland 6% 5% 5% 5% 4% Zoetermeer 14% 11% 10% 11% 13% buiten Haaglanden 10% 9% 11% 15% 17% rechtspersoon 1% 1% 2% 3% 2% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 23

24 AANBODRAPPORTAGE Kenmerken van de verhuurde woningen Naast inzicht in de kenmerken van de geslaagde huishoudens, wordt in deze paragraaf ingegaan op de kenmerken van de verhuurde woningen. In figuur 14 staan de belangrijkste kenmerken uitgesplitst naar gemeente en in de figuren 15 en 16 zijn de kenmerken ook in de tijd gezet. Ongeveer 97 procent van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen in Haaglanden heeft een huur onder de vrije-sectorgrens (figuur 16). Dit is exclusief de 391 vrije-sectorverhuringen die buiten WBS om zijn verhuurd. Ruim 81 procent van de verhuurde woningen via Woonnet Haaglanden heeft een huur onder de aftoppingsgrenzen. De laatste jaren is er een afname te zien geweest in het huuraanbod tot de hoge aftoppingsgrens. Sinds 2015 is het aandeel weer toegenomen. In de eerste helft van 2016 heeft weer een groter aandeel van de verhuurde woningen een huurprijs onder de aftoppingsgrenzen. Ook zien we weer een toename van het aandeel verhuringen onder de kwaliteitskortingsgrens. Het aandeel huuraanbod met een huurprijs boven de hoge aftoppingsgrens en onder de vrije-sectorgrens is in de eerste helft 2016 flink afgenomen naar ongeveer 15 procent. Een uitsplitsing naar gemeente (figuur 14) laat zien dat het aandeel woningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrenzen het laagste is in de gemeenten Westland (58%) en Midden-Delfland (60%). Driekwart van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen heeft maximaal drie kamers. De eenen tweekamerwoningen maken 39 procent uit van de verhuurde woningen in de eerste helft van Als we naar de oppervlakte van de woningen kijken, dan zien we dat 41 procent van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen een oppervlakte heeft tot 50 vierkante meter. De portiekwoning en de flatwoning met lift zijn wederom de meest verhuurde woningtypen met respectievelijk 28 procent en 25 procent. Figuur 14 Verhuurd aanbod naar kenmerken per gemeente, eerste helft 2016 huurindeling Delft Den Haag Leidschendam- Voorburg Midden-Delfland Pijnacker- Nootdorp onder kwaliteitskortingsgrens onder aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens oppervlakte tot 50 m m m vanaf 80 m aantal kamers 1-2 kamers kamers kamers kamers of meer totaal Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer totaal 24 1 Het gaat om de voor het huishouden relevante grens. De aftoppingsgrens verschilt voor enerzijds 1- en 2- persoonshuishoudens en anderzijds huishoudens met 3 of meer personen.

25 Figuur 15 Kenmerken verhuurde woningen, regio Haaglanden (in aantallen), 2012 eerste helft 2016 huurindeling onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens oppervlakte tot 50 m m m vanaf 80 m aantal kamers 1-2 kamers kamers kamers kamers of meer woningtype portiekwoning flat met lift seniorenwoning eengezinswoning benedenwoning HAT-woning maisonnette studentenwoning flat zonder lift bovenwoning onzelfstandige HAT aanleunwoning zorgwoning MIVA-woning hofjeswoning complexwoning meergezinswoning rolstoelwoning nieuwbouw bestaande bouw nieuwbouw totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen; de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden 25

26 AANBODRAPPORTAGE Figuur 16 Kenmerken verhuurde woningen, regio Haaglanden (in percentage), 2012 eerste helft 2016 huurindeling onder kwaliteitskortingsgrens 22% 19% 17% 16% 20% onder lage aftoppingsgrens 43% 41% 44% 45% 49% onder hoge aftoppingsgrens 10% 11% 10% 13% 12% onder vrije-sectorgrens 19% 22% 23% 22% 15% boven vrije-sectorgrens 6% 6% 6% 4% 3% oppervlakte tot 50 m2 39% 39% 40% 39% 41% m2 35% 35% 36% 37% 39% m2 20% 17% 18% 19% 15% vanaf 80 m2 7% 8% 7% 6% 5% aantal kamers 1-2 kamers 34% 36% 37% 35% 39% 3 kamers 38% 37% 37% 38% 36% 4 kamers 22% 21% 21% 20% 20% 5 kamers of meer 6% 6% 6% 6% 5% woningtype portiekwoning 27% 28% 29% 30% 28% flat met lift 23% 25% 25% 25% 25% seniorenwoning 11% 10% 9% 10% 9% eengezinswoning 11% 11% 10% 9% 9% benedenwoning 5% 6% 6% 6% 6% HAT-woning 5% 5% 5% 6% 5% maisonnette 4% 5% 5% 5% 5% studentenwoning 2% 3% 4% 2% 3% flat zonder lift 3% 2% 2% 2% 3% bovenwoning 5% 3% 3% 3% 2% onzelfstandige HAT 2% 1% 1% 1% 1% aanleunwoning 1% 1% 1% 1% 1% zorgwoning 0% 0% 0% 0% 1% MIVA-woning 0% 0% 0% 0% 0% hofjeswoning 0% 0% 0% 0% 0% complexwoning 0% 0% 0% 0% 0% meergezinswoning 0% 0% 0% 0% 0% rolstoelwoning 0% 0% 0% 0% 0% nieuwbouw bestaande bouw 89% 90% 93% 97% 97% nieuwbouw 11% 10% 7% 3% 3% totaal 100% 100% 100% 100% 100% Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen; de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden 26

27 Figuur 17 Verhuringen naar nieuwbouw en bestaande bouw, per gemeente, 2015 en de eerste helft van 2016 gemeente bestaand nieuwbouw totaal bestaand nieuwbouw totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden In de eerste helft van 2016 zijn alleen nieuwbouwwoningen verhuurd in Zoetermeer, Rijswijk en Westland. Figuur 18 biedt inzicht in het huurprijsniveau van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen in zowel de bestaande bouw als in de nieuwbouw. Ter vergelijking zijn hierbij eveneens de jaren toegevoegd. In de bestaande bouw zien we in de eerste helft van 2016 weer een toename van het huuraanbod in het huursegment tot de kwaliteitskortingsgrens. Het totale huuraanbod tot de hoge aftoppingsgrens is in de eerste helft van 2016 weer toegenomen. Daarmee ligt het aandeel na enkele jaren van daling weer op het niveau van In de eerste helft van 2016 zijn 163 nieuwbouwwoningen verhuurd, waarvan bijna 60 procent met een huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens. De overige nieuwbouwwoningen hadden bijna allemaal een huurprijs boven de hoge aftoppingsgrens. Figuur 18 Kenmerken verhuurde woningen (nieuwbouw en bestaande bouw), 2012 eerste helft 2016 Bestaande bouw onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Nieuwbouw onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 27

28 AANBODRAPPORTAGE In figuur 19 is het aandeel verhuurde woningen naar huurprijs uitgesplitst per gemeente. De figuur maakt duidelijk dat de sociale huurmarkt van gemeente tot gemeente verschillend is samengesteld en daarmee ook het huuraanbod. Gemiddeld is in Haaglanden ongeveer 82 procent van de woningen verhuurd met een huurprijs onder de hoge aftoppingsgrens. De gemeenten Leidschendam-Voorburg (87%), Rijswijk (87%) en Den Haag (85%) scoren boven dat gemiddelde. De overige gemeenten scoren rond of onder het gemiddelde van 82 procent. In Westland en Midden-Delfland wijken de huurprijzen het sterkst af van het regionale gemiddelde. Voor deze gemeenten geldt dat ruim 30 procent van het huuraanbod in de eerste helft van 2016 een huurprijs heeft tussen de hoge aftoppingsgrens en de vrijesectorgrens. Ongeveer 3 procent van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen heeft een huurprijs boven de vrije-sectorgrens. In de gemeente Wassenaar gaat het om 11 procent van de verhuurde en verantwoorde woningen via Woonnet Haaglanden. Daarnaast zijn in de eerste helft van 2016 nog 391 vrijesectorwoningen van de corporaties in de regio Haaglanden verhuurd buiten Woonnet Haaglanden om. Figuur 19 Verhuurde woningen per gemeente naar huurprijs in de eerste helft van 2016, in percentage 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens Noot: exclusief 391 vrije-sectorverhuringen die niet in WBS verwerkt zijn. De mutatiegraad (gemeten als het aandeel nieuwe verhuringen via WBS ten opzichte van de voorraad op 1 januari) ligt op 2,9 procent. De verschillen per gemeente als het gaat om de totale mutatiegraad zijn relatief beperkt. De mutatiegraad in de eerste helft van 2016 is met 2,1 procent het laagste in de gemeente Pijnacker-Nootdorp. De mutatiegraad is het hoogst bij de goedkoopste woningen, ofwel woningen met een huurprijs voor mutatie tot de kwaliteitskortingsgrens (figuur 20). De mutatiegraad van de woningen met een huur boven de vrije-sectorgrens is in de praktijk hoger dan op basis van de verhuringen via WBS, aangezien een deel van deze verhuringen niet via WBS geregistreerd wordt. Deze mutaties zijn in de figuur niet meegenomen. Bij 1- en 2-kamerwoningen is de mutatiegraad duidelijk het hoogst. Eengezinswoningen kennen een lagere mutatiegraad dan meergezinswoningen. 28

29 Figuur 20 Mutatiegraad woningen per gemeente in de eerste helft van 2016, verhuringen via WBS als percentage van de voorraad per Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden huurklassen onder kwaliteitskortingsgrens 3,6% 3,8% 2,8% 5,7% 4,0% 3,9% 2,0% 2,3% 6,9% 3,9% onder lage aftoppingsgrens 3,0% 2,8% 2,6% 2,0% 2,0% 3,5% 2,7% 3,0% 3,5% 2,9% onder hoge aftoppingsgrens 3,0% 2,6% 3,2% 1,8% 2,4% 2,7% 1,4% 1,5% 2,2% 2,4% onder vrije-sectorgrens 3,0% 2,9% 3,0% 3,5% 1,8% 1,6% 1,6% 1,7% 2,0% 2,5% boven vrije-sectorgrens 2,9% 1,6% 2,7% 0,0% 2,4% 6,0% 2,4% 3,1% 1,3% 2,1% aantal kamers 1 kamer 7,3% 8,6% 3,1% - - 8,7% - 11,1% 9,3% 8,2% 2 kamers 4,7% 4,0% 4,7% 5,8% 6,3% 5,6% 3,8% 6,3% 7,2% 4,8% 3 kamers 3,5% 3,0% 2,9% 2,2% 3,0% 4,8% 2,8% 2,3% 2,9% 3,1% 4 kamers 2,1% 2,1% 2,0% 1,2% 1,2% 2,2% 1,7% 1,4% 2,5% 2,1% 5 kamers of meer 1,3% 1,2% 1,9% 0,6% 1,0% 2,6% 1,2% 1,2% 1,4% 1,4% totaal 3,1% 2,9% 2,8% 2,5% 2,1% 3,5% 2,2% 2,5% 3,3% 2,9% Noot: de mutatiegraad wordt alleen weergegeven indien de betreffende voorraad uit meer dan 20 woningen bestaat; nieuwbouwverhuringen tellen niet mee als mutatie. Figuur 21 Mutatiegraad woningen naar kernmerk in de eerste helft van 2016, verhuringen via WBS, als percentage van de voorraad 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% tot kwal.grens onder lage aftop. onder hoge aftop. onder huurprijsgrens boven huurprijsgrens 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamers 5 kamers of meer eengezinswoning overig/onbekend tot 50 m m m2 vanaf 80 m2 eengezins, tot 50m2 eengezins, 50-65m2 eengezins, 65-80m2 eengezins, vanaf 80m2 overig, tot 50m2 overig., 50-65m2 overig, 65-80m2 overig, vanaf 80m2 huurprijs kamers type en oppervlakte 29

30 AANBODRAPPORTAGE Figuur 22 Mutatiegraad woningen per gemeente in de eerste helft van 2016, verhuringen via WBS als percentage van de voorraad Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden woningtype eengezinswoning 1,2% 1,6% 1,4% 1,1% 1,5% 1,9% 1,5% 1,4% 1,2% 1,4% overig/onbekend 3,5% 3,1% 3,0% 3,7% 2,7% 3,9% 3,4% 3,5% 4,5% 3,4% oppervlakte tot 50 m 2 4,6% 4,3% 3,7% 5,0% 5,9% 5,8% 4,2% 6,5% 7,7% 4,7% m 2 3,2% 3,1% 2,7% 2,6% 4,0% 3,9% 2,3% 2,6% 4,5% 3,2% m 2 2,0% 2,0% 2,1% 0,6% 1,7% 3,0% 1,6% 1,5% 2,0% 2,0% vanaf 80 m 2 1,3% 1,4% 1,8% 0,8% 0,6% 2,7% 1,5% 1,4% 1,4% 1,5% woningtype en oppervlakte eengezins, tot 50m2 1,4% 4,0% 1,0% 4,9% 7,9% - 1,9% 10,2% 3,9% 3,6% eengezins, 50-65m2 2,0% 2,0% 1,7% 1,5% 0,6% 1,3% 2,3% 1,5% 1,9% 1,8% eengezins, 65-80m2 0,9% 1,4% 0,7% 0,0% 2,0% 1,6% 1,2% 1,3% 1,2% 1,3% eengezins, vanaf 80m2 0,6% 1,0% 2,3% 0,0% 0,7% 2,4% 0,9% 0,9% 1,0% 1,0% overig/onbekend, tot 50m2 4,8% 4,3% 3,9% 5,0% 5,5% 5,8% 5,1% 6,2% 7,8% 4,8% overig/onbekend, 50-65m2 3,4% 3,1% 2,8% 3,8% 4,8% 4,1% 2,4% 3,4% 5,0% 3,4% overig/onbekend, 65-80m2 2,3% 2,2% 2,6% 1,6% 1,4% 3,3% 2,4% 1,8% 2,5% 2,3% overig/onbekend, vanaf 80m2 2,1% 1,8% 0,9% 1,8% 0,4% 2,9% 3,8% 4,0% 2,3% 2,0% totaal 3,1% 2,9% 2,8% 2,5% 2,1% 3,5% 2,2% 2,5% 3,3% 2,9% Noot: de mutatiegraad wordt alleen weergegeven indien de betreffende voorraad uit meer dan 20 woningen bestaat; nieuwbouwverhuringen tellen niet mee als mutatie. Bij de kleinste woningen (tot 50 m 2 ) is de mutatiegraad 4,7 procent in de eerste helft van Dat neemt af tot ongeveer 1,5 procent bij de grootste woningen. Dat effect zien we ook terug als het woningtype gecombineerd wordt met de oppervlakte: eengezinswoningen hebben een lagere mutatiegraad, zowel bij de grotere woningen als bij de kleinere woningen. De laagste mutatiegraad doet zich voor bij de grote eengezinswoningen (vanaf 80 m 2 ) en de hoogste mutatiegraad bij de overige woningen tot 50 m 2. Huurprijzen en inkomens 30 Verschillen tussen gemeenten in de samenstelling van het huuraanbod kunnen vanzelfsprekend gevolgen hebben voor de samenstelling van de groep huurders die deze woningen betrekt. Een goedkopere huurwoning komt veelal terecht bij een huishouden met een lager inkomen, vanwege de voorwaarden die gesteld (moeten) worden door de corporaties. Corporaties dienen minimaal 80% van de huurwoningen met een huurprijs tot de vrije-sectorgrens toe te wijzen aan de oorspronkelijke EUdoelgroep (tot ). Sinds 1 juli 2015 mogen corporaties 10% van de woningen tot de vrijesectorgrens toewijzen aan huishoudens met een inkomen tussen en (de tijdelijk uitgebreide EU+-doelgroep). Daarnaast is er nog maximaal 10% vrije ruimte. Daarnaast moeten de corporaties met ingang van 1 januari 2016 woningen tot de betreffende aftoppingsgrens passend toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot de HT-grens. In hoofdstuk vier wordt hier extra aandacht aan besteed.

31 Figuur 23 Verhuurde woningen naar HT-doelgroep en EU-doelgroep per huurcategorie, regio Haaglanden, eerste helft 2016 boven vrije-sectorgrens onder vrije-sectorgrens onder aftoppingsgrens EU-doelgroep HT-doelgroep onder kwaliteitskortingsgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Noot: de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden De huurwoningen die in de eerste helft van 2016 zijn verhuurd met een huurprijs onder de kwaliteitskortingsgrens en onder de aftoppingsgrenzen, zijn overwegend verhuurd aan huishoudens die qua inkomen gerekend kunnen worden tot de HT-doelgroep (figuur 23). Van de verhuurde woningen met een huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens is 99 procent verhuurd aan de HT-doelgroep. Van de woningen met een huur tot de (voor de betreffende huishoudens geldende) aftoppingsgrens is 95 procent toegewezen aan de HT-doelgroep. Bijna 100 procent van alle in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen met een huurprijs tot de betreffende aftoppingsgrens zijn terecht gekomen bij een huishouden met een inkomen tot de EU-grens (tot ). Van de woningen met een huur onder de vrije-sectorgrens maar boven de aftoppingsgrens, is in de eerste helft van 2016 ruim 10 procent verhuurd aan de HT-doelgroep. Dit is een duidelijke afname ten opzichte van 2015 (50%). Een zeer groot deel (83%) van de woningen met een huurprijs tussen de aftoppingsgrens en de vrijesectorgrens is in de eerste helft van 2016 verhuurd aan de EU-doelgroep. Ongeveer 5 procent van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen met een huur boven de vrije-sectorgrens is verhuurd aan de HT-doelgroep. Ongeveer 18 procent van de verhuurde woningen met een huurprijs boven de vrijesectorgrens is verhuurd aan de EU-doelgroep. In figuur 24 is te zien welk deel van de woningen in een bepaalde huurklasse aan de HT-doelgroep toegewezen is. In de eerste helft van 2016 is een groter deel van de verhuurde woningen met een huurprijs onder de aftoppingsgrens terecht gekomen bij de HT-doelgroep. Zoals opgemerkt is het aandeel van de woningen met een huurprijs tussen de aftoppingsgrens en de vrije-sectorgrens dat verhuurd is aan de HT-doelgroep in de eerste helft van 2016 flink afgenomen en bedraagt nog maar 11 procent. 31

32 AANBODRAPPORTAGE Figuur 24 Verhuurde woningen aan HT-doelgroep naar huurcategorie, regio Haaglanden, 2011 eerste helft 2016 (excl. onbekende inkomens) boven vrije-sectorgrens onder vrije-sectorgrens onder aftoppingsgrens onder kwaliteitskortingsgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Noot: de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden In figuur 25 bekijken we in welke woningen de HT-doelgroep terecht is gekomen. Daarbij onderscheiden we de minima van de overige HT-doelgroep. Figuur 25 Verhuringen aan minima, overig HT en totale HT-doelgroep naar huurcategorie, regio Haaglanden, 2012 eerste helft 2016 Minima onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Overig HT onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% HT-doelgroep (totaal) onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De verschuivingen in de prijs van het aanbod (figuur 18) heeft duidelijk ook gevolgen voor de toewijzingen. In figuur 25 is te zien dat weer een groter deel van de minima terecht is gekomen in een woning met een huur tot de kwaliteitskortingsgrens. In 2015 was dit afgenomen tot ongeveer 25 procent in de eerste helft van 2016 ligt het aandeel weer op bijna 30 procent. Ook het aandeel minima dat in een woning tussen de kwaliteitskortingsgrens en de hoge aftoppingsgrens is terecht gekomen, is flink toegenomen in de eerste helft van 2016 ten opzichte van de voorgaande jaren. Een belangrijke 32

33 verklaring hiervoor is de passendheidstoets die met ingang van 1 januari 2016 geldt. Ook voor de overige HT-doelgroep geldt hetzelfde. Ongeveer 95% van deze groep is in de eerste helft van 2016 geslaagd in een huurwoning met een huurprijs tot de hoge aftoppingsgrens. Het verschil met voorgaande jaren is hier duidelijk zichtbaar. De afgelopen jaren is in de regio gemonitord welk deel van het aanbod aan de HT-doelgroep is toegewezen. Ondanks het feit dat hierover geen afspraken zijn gemaakt, is het interessant om te zien in hoeverre de HT-doelgroep bediend wordt. In de eerste helft van 2016 is 81 procent van de woningen verhuurd aan een huishouden met een inkomen tot de HT-grens (figuur 26). In de meeste gemeenten schommelt het aandeel rond het regionale gemiddeld. In Midden-Delfland is het percentage het laagst (58%) en in Rijswijk het hoogst (89%). Figuur 26 Verhuringen naar inkomenscategorie per gemeente, eerste helft 2016 gemeente HT-doelgroep laag-midden hoger totaal Delft 74% 23% 2% 100% Den Haag 82% 17% 1% 100% Leidschendam-Voorburg 82% 16% 1% 100% Midden-Delfland 58% 35% 8% 100% Pijnacker-Nootdorp 80% 20% 0% 100% Rijswijk 89% 9% 2% 100% Wassenaar 86% 11% 3% 100% Westland 65% 33% 2% 100% Zoetermeer 83% 17% 0% 100% totaal 81% 18% 1% 100% Herkomst- en bestemmingsgemeente van geslaagde woningzoekenden Van de geslaagde kandidaten is bekend uit welke gemeente deze kandidaten afkomstig zijn (herkomstgemeente). In figuur 27 is per gemeente aangegeven welk deel van de geslaagde woningzoekenden uit dezelfde gemeente afkomstig is ( eigen gemeente ) en welk deel uit een andere gemeente in de regio Haaglanden. In de figuur is ook het aandeel huurders weergegeven dat niet uit de regio Haaglanden afkomstig is. Uitgangspunt in deze figuur is de gemeente waar de verhuring heeft plaatsgevonden. Figuur 27 Herkomst huurders verhuurde woningen (aandelen < 5% zijn samengevat onder overig), eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer eigen gemeente Delft Den Haag Zoetermeer Westland overig buiten Haaglanden 33

34 AANBODRAPPORTAGE De mate waarin de sociale huurmarkt op gemeentelijk niveau voor de inwoners van de eigen gemeente functioneert, is sterk verschillend. In de gemeenten Den Haag en Zoetermeer ligt het aandeel eigen inwoners in het totaal aantal verhuringen in de eerste helft van 2016 op ongeveer 70 procent. De instroom van buiten de gemeente is daarmee naar verhouding beperkt. In de gemeenten Delft, Wassenaar en Westland is het aandeel eigen inwoners ten opzichte van het totaal aantal verhuringen in de eerste helft van 2016 ook relatief hoog met ongeveer 50 procent. In de gemeente Midden Delfland is het aandeel eigen inwoners ten opzichte van het totaal aantal verhuringen in de eerste helft van 2016 relatief laag met ongeveer 25 procent. Overigens hangt het aandeel binnenverhuizingen logischerwijs samen met de omvang van de gemeente: hoe groter de gemeente des te hoger het aantal binnenverhuizingen in het algemeen zal zijn. In alle gemeenten binnen de regio Haaglanden zijn in de eerste helft van 2016 huishoudens geslaagd die afkomstig zijn uit de gemeente Den Haag. Vooral in Rijswijk en Leidschendam-Voorburg is een relatief groot deel van de geslaagde kandidaten afkomstig uit de buurgemeente Den Haag. In Midden- Delfland en Pijnacker-Nootdorp is het aandeel huishoudens met een vorig adres in Delft in de verhuringen naar verhouding groot. De categorie overig is een verzameling van geslaagde kandidaten uit verschillende gemeenten binnen de regio Haaglanden. In vrijwel alle gemeenten binnen de regio zien we dat een relatief groot aandeel van de geslaagde kandidaten afkomstig is van buiten de regio. In Midden Delfland ligt dit aandeel zelfs op bijna 30 procent. In figuur 28 is de ontwikkeling van het aandeel van de huishoudens dat binnen de eigen gemeente verhuist in de gemeentelijke verhuringen weergegeven. Het aandeel binnenverhuizingen is niet constant. In een aantal gemeenten zien we een afname van het aandeel, maar er zijn ook gemeenten met een toename. In Midden Delfland is de afname het grootste ten opzichte van 2014 en In Pijnacker-Nootdorp en Wassenaar is het aandeel binnenverhuizingen in de eerste helft van 2016 duidelijk hoger dan in Figuur 28 Aandeel binnenverhuizingen in de gemeentelijke verhuur, 2014 eerste helft 2016 Delft Den Haag 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Leidschendam-Voorburg Midden Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer In figuur 27 is de gemeente waar de verhuring plaats heeft gevonden het uitgangspunt, in figuur 29 nemen we de herkomstgemeente van de geslaagde woningzoekende als vertrekpunt. Door dit te doen, wordt duidelijk in welke gemeenten woningzoekenden uit een specifieke gemeente in de eerste helft van 2016 zijn geslaagd. 34

35 Een groot deel van de geslaagde woningzoekenden uit de gemeenten Den Haag en Delft huurt een woning in de eigen gemeente: ruim 80% van de in de eerste helft van 2016 geslaagde woningzoekenden in Den Haag en Delft is afkomstig uit dezelfde gemeente. Ook in Wassenaar, Westland en Zoetermeer ligt dit percentage boven de 75%. Dit is vergelijkbaar met de situatie in Vooral woningzoekenden vanuit Pijnacker-Nootdorp slagen vaker in een woning buiten de eigen gemeente. Dit zegt niets over eventuele (on)mogelijkheden voor deze woningzoekenden in de eigen gemeente. Ook van de vestigers die van buiten de regio Haaglanden komen, is de vestigingsgemeente bekend. Het grootste deel van deze groep vestigt zich in Den Haag (55%) gevolgd door Delft met 12% en Zoetermeer met 10%. Figuur 29 Vestigingsgemeente van geslaagde woningzoekenden (naar herkomstgemeente) (aandelen < 5% zijn samengevat onder overig), eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden eigen gemeente Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Westland Zoetermeer overig Leefstijlen Sinds juni 2015 kunnen woningzoekenden op de website van Woonnet-Haaglanden een leefstijltest invullen. Op basis van deze test krijgen woningzoekenden een leefstijladvies. Het gaat om de volgende leefstijlen: de gele leefstijl, de groene leefstijl, de rode leefstijl en de blauwe leefstijl (zie het kader voor een toelichting). Het doel van de leefstijltest is om woningzoekenden bewuster te laten kiezen naar een woning in een buurt die beter bij hem of haar past. Sommige mensen hebben voorkeur voor een rustige buurt, andere juist voor een levendige buurt. Het bedrijf Smart Agent Market Response heeft de leefstijl van de buurten voor de woningvoorraad van Haaglanden in beeld gebracht. De leefstijltest is uitsluitend bedoeld om advies te geven. Iedereen kan zelf beslissen of men gebruik wil maken van het advies. Op basis van de leefstijluitkomst kan een relatie gelegd worden met de overheersende leefstijl in de omgeving van de woning. In figuur 30 is een uitsplitsing te vinden van de verdeling van de woning naar leefstijl en naar kenmerken als huurprijs, oppervlakte, aantal kamers en woningtype. Voor het merendeel van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen betreft dat de woning staat in een buurt die getypeerd kan worden als gele leefstijl (71%). Slechts 2% van de woning staat in een buurt die getypeerd kan worden als blauwe leefstijl. Deze woningen zijn in alle huurprijsklassen te vinden. In de rode leefstijl buurt staan voornamelijk kleine woningen (tot 50 m 2 ) met een huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens. Het gaat veelal om studentenwoningen en HAT-woningen. 35

36 AANBODRAPPORTAGE Figuur 30 Woningen ingedeeld naar leefstijl van de buurt en overige kenmerken van de woning, eerste helft 2016 huurindeling blauw geel groen rood totaal onder kwaliteitskortingsgrens 2% 63% 7% 28% 100% onder lage aftoppingsgrens 2% 72% 20% 6% 100% onder hoge aftoppingsgrens 2% 75% 16% 8% 100% onder vrije-sectorgrens 2% 74% 17% 6% 100% boven vrije-sectorgrens 2% 66% 29% 2% 100% oppervlakte tot 50 m2 3% 64% 16% 18% 100% m2 1% 74% 18% 6% 100% m2 2% 77% 16% 5% 100% vanaf 80 m2 3% 77% 14% 6% 100% aantal kamers 1-2 kamers 3% 59% 19% 19% 100% 3 kamers 2% 74% 18% 6% 100% 4 kamers 1% 82% 12% 5% 100% 5 kamers of meer 1% 87% 8% 4% 100% woningtype portiekwoning 1% 85% 6% 8% 100% flat met lift 3% 71% 23% 4% 100% seniorenwoning 4% 38% 53% 5% 100% eengezinswoning 1% 81% 15% 2% 100% benedenwoning 2% 74% 14% 9% 100% HAT-woning 3% 57% 6% 34% 100% maisonnette 0% 78% 11% 11% 100% studentenwoning 0% 19% 0% 81% 100% flat zonder lift 2% 79% 14% 6% 100% bovenwoning 2% 84% 7% 7% 100% overige woningtypen 6% 48% 25% 21% 100% totaal 2% 71% 17% 10% 100% - Deze tabel is gebaseerd op de verhuringen waarbij voor de woning een leefstijl bekend is In figuur 31 is een uitsplitsing gemaakt naar de leefstijltypering van de woning in combinatie met de leefstijl van de nieuwe huurder. Huurders van alle vier de typen leefstijlen komen voornamelijk terecht (voor meer dan 60%) in een woning waar de overheersende leefstijl in de omgeving geel is. Een op de vijf van de in de eerste helft van 2016 geslaagde huurders met als leefstijl groen, is terecht gekomen in een woning met als leefstijl een groene buurt. Ook bij de huishoudens met een gele leefstijl zien we terug dat ruim een op de vijf is geslaagd in een gele buurt. 36

37 Figuur 31 Leefstijl van de huurder en leefstijl van de woning, eerste helft 2016 leefstijl huurder leefstijl van de woning blauw geel groen rood totaal blauw 3% 73% 11% 12% 100% geel 2% 75% 15% 8% 100% groen 3% 72% 20% 5% 100% rood 2% 61% 15% 21% 100% totaal 2% 72% 15% 10% 100% - Deze tabel is gebaseerd op de 1363 verhuringen waarbij zowel voor de woning als voor de nieuwe huurder een leefstijl bekend is Leefstijlen (bron: Smart Agent Market Response) Blauwe leefstijl Veel blauwe mensen wonen graag op een plek met aanzien en een hoge kwaliteit. Afhankelijk van de levensfase is dat in de stad of het buitengebied, in een appartement of in een (vrijstaande) woning. De buren zijn bij voorkeur 'ons soort mensen'. Groene leefstijl Veel groene mensen wonen graag in een rustige, vertrouwde woonwijk waar de mensen een beetje op elkaar letten, bij voorkeur in de buurt van familie en vrienden. Er wonen niet alleen gezinnen, maar ook senioren en er zijn winkels in de buurt. Gele leefstijl Veel gele mensen wonen graag in een gezellige woonwijk waar gezinnen wonen, waar het rustig is, waar niet te veel auto's rondrijden, waar 'groen' is, waar kinderen kunnen spelen en waar je zo af en toe ook eens een praatje kunt maken met buren en andere buurtbewoners. Ook voorzieningen in de buurt zoals winkels of scholen stelt men op prijs. Rode leefstijl Veel rode mensen wonen graag in de (grote) stad. Stedelijk wonen is interessant omdat je je eigen gang kunt gaan, vanwege de anonimiteit, maar ook vanwege de vele mogelijkheden die een stad biedt, de continue levendigheid en de mogelijke activiteiten. Hun creatieve en eigenzinnige karakter komt daarin duidelijk tot uitdrukking. 37

38 AANBODRAPPORTAGE Kaart 1-4 Woningkenmerken en kenmerken geslaagde woningzoekenden per gemeente, eerste helft 2016 Naar inkomen Naar leeftijd Naar aantal personen Naar netto huurklasse 3.3 Reagerende woningzoekenden en zoekrichting In deze paragraaf gaan we nader in op de woningzoekenden die in de eerste helft van 2016 gereageerd hebben op een woning en de zoekrichting van deze woningzoekenden. De belangrijkste kenmerken van de reagerende woningzoekenden staan weergegeven in de figuren 32 t/m 35. In de laatste twee figuren staat een vergelijking met voorgaande jaren weergegeven. 38

39 In de eerste helft van 2016 hebben totaal woningzoekenden gereageerd op woningen die zijn aangeboden en verhuurd via Woonnet Haaglanden (figuur 32). Ruim reagerende woningzoekenden in de eerste helft van 2016 behoren tot de HT-doelgroep (81% van het totaal). Ruim reagerende woningzoekenden kunnen tot de EU-doelgroep (inkomen tot ) worden gerekend. Dat is 96 procent van alle woningzoekenden in de eerste helft van 2016 (figuur 35). Figuur 32 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden, eerste helft 2016 doelgroep minima starters doorstromers totaal minima, 1 persoon minima, niet-minima onbekend/rechtspersoon doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep, 1 persoon HT-doelgroep, middeninkomens hoge inkomens onbekend/rechtspersoon doelgroep EU EU-doelgroep middeninkomen (niet-eu) hoger inkomen (niet-eu) onbekend/rechtspersoon totaal Noot: op basis van kansrijke reacties; Er zijn reagerende woningzoekenden die (met een kansrijke reactie) in de eerste helft van 2016 gereageerd hebben op aanbod via advertenties. Dit aantal wijkt af van het in de slaagkansen gehanteerde aantal van Bij de slaagkans tellen alleen de woningzoekenden mee die gereageerd hebben op aanbod onder de vrije-sectorgrens. Daarnaast tellen bij die berekening ook de woningzoekenden mee die geslaagd zijn zonder te reageren op advertentieaanbod. Die laatste groep wordt niet meegeteld bij de reagerende woningzoekenden. Hierdoor kan het aantal woningzoekenden dat voor de berekening van de slaagkans wordt gebruikt, hoger of lager zijn dan het aantal reagerende woningzoekenden met een kansrijke reactie. 39

40 AANBODRAPPORTAGE Figuur 33 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden, eerste helft 2016 doelgroep minima starters doorstromers totaal minima, 1 persoon minima, niet-minima onbekend/rechtspersoon doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep, 1 persoon HT-doelgroep, middeninkomens hoge inkomens onbekend/rechtspersoon doelgroep EU EU-doelgroep middeninkomen (niet-eu) hoger inkomen (niet-eu) onbekend/rechtspersoon huishoudenomvang 1 persoon personen personen personen personen en meer personen leeftijd t/m 22 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar of ouder herkomst Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden totaal

41 Figuur 34 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden 2012 eerste helft 2016 doelgroep minima minima, 1 persoon minima, niet-minima onbekend/rechtspersoon doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep, 1 persoon HT-doelgroep, middeninkomens hoge inkomens onbekend/rechtspersoon doelgroep EU EU-doelgroep middeninkomen (niet-eu) hoger inkomen (niet-eu) onbekend/rechtspersoon huishoudenomvang 1 persoon personen personen personen personen en meer personen leeftijd t/m 22 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar of ouder herkomst Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden totaal Noot: op basis van kansrijke reacties 41

42 AANBODRAPPORTAGE Figuur 35 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden 2012 eerste helft 2016 doelgroep minima minima, 1 persoon 28% 23% 29% 31% 30% minima, 2+ 22% 20% 21% 22% 23% niet-minima 50% 50% 48% 47% 46% onbekend/rechtspersoon 0% 7% 1% 0% 0% doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep, 1 persoon 39% 35% 42% 44% 43% HT-doelgroep, 2+ 34% 33% 35% 36% 38% middeninkomens 22% 21% 19% 17% 16% hoge inkomens 4% 4% 3% 2% 2% onbekend/rechtspersoon 0% 7% 1% 0% 0% doelgroep EU EU-doelgroep 90% 86% 93% 95% 96% middeninkomen (niet-eu) 6% 4% 4% 3% 3% hoger inkomen (niet-eu) 3% 3% 2% 2% 1% onbekend/rechtspersoon 0% 7% 1% 0% 0% huishoudenomvang 1 persoon 51% 51% 53% 53% 51% 2 personen 24% 23% 23% 22% 21% 3 personen 13% 14% 14% 14% 15% 4 personen 7% 7% 7% 7% 8% 5 personen 3% 3% 3% 3% 3% 6 en meer personen 1% 1% 1% 1% 1% leeftijd t/m 22 jaar 16% 16% 15% 13% 13% jaar 18% 18% 19% 19% 18% jaar 23% 24% 24% 25% 25% jaar 18% 18% 18% 18% 19% jaar 13% 13% 13% 13% 13% jaar 7% 6% 7% 7% 7% jaar 4% 3% 3% 4% 3% 75 jaar of ouder 2% 2% 2% 2% 1% herkomst Delft 8% 8% 8% 8% 7% Den Haag 55% 55% 55% 55% 57% Leidschendam-Voorburg 4% 4% 4% 4% 4% Midden-Delfland 1% 1% 0% 0% 0% Pijnacker-Nootdorp 2% 2% 2% 2% 2% Rijswijk 3% 3% 3% 3% 3% Wassenaar 1% 1% 1% 1% 1% Westland 4% 4% 4% 4% 3% Zoetermeer 11% 11% 10% 11% 11% buiten Haaglanden 11% 11% 12% 12% 11% totaal 100% 100% 100% 100% 100% Noot: op basis van kansrijke reacties 42

43 Het aandeel reagerende woningzoekenden dat tot de HT-doelgroep gerekend kan worden is iets toegenomen. Deze toename wordt in de eerste helft van 2016 met name veroorzaakt door een toename van het aandeel huishoudens bestaande uit twee of meer personen, met een inkomen tot de huurtoeslaggrens. Ruim de helft van de reagerende woningzoekenden (51%) bestaat uit éénpersoonshuishoudens en ongeveer 72 procent uit een één- of tweepersoonshuishouden (zie figuur 35). Ruim 12 procent van de reagerende huishoudens bestaat uit minimaal 4 personen. Dit is een lichte toename ten opzichte van voorgaande jaren. Het aandeel jongeren binnen de groep reagerende woningzoekenden is groot. Ongeveer 31 procent van de reagerende woningzoekenden heeft een leeftijd tot 27 jaar en ruim 56 procent een leeftijd tot 35 jaar. Meer dan de helft van de woningzoekende huishoudens in de regio Haaglanden in de eerste helft van 2016 is op moment van reageren woonachtig in Den Haag (ongeveer 57%). Woningzoekenden uit de andere gemeenten binnen Haaglanden vormen een relatief klein aandeel met Zoetermeer (11%) en Delft (7%) met de meeste reagerende woningzoekenden. Ruim een op de tien reagerende woningzoekenden in de eerste helft van 2016 is afkomstig van buiten de regio Haaglanden. De verdeling van de reagerende woningzoekenden naar inkomen voor de jaren 2012 tot en met de eerste helft van 2016 staat weergegeven in figuur 36. Deze verdeling is exclusief de 1% onbekende inkomens in 2014 en de 7% onbekende inkomens in Uit de figuur is af te lezen dat het aandeel reagerende woningzoekenden met een inkomen tot de EU-grens (inkomen tot ) door de jaren heen is toegenomen. Binnen deze groep is het met name de HT-doelgroep die is toegenomen. Het aandeel reagerende huishoudens met een hoger inkomen is steeds kleiner geworden. Figuur 36 Verdeling reagerende woningzoekenden naar inkomensgroepen, 2012 eerste helft 2016 (excl. onbekende inkomens) minima overig HT-doelgroep overig EU-doelgroep middeninkomen (niet-eu) hoger inkomen (niet-eu) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Door de reagerende woningzoekers is bijna maal gereageerd op het huuraanbod (exclusief nieuwbouwadvertenties en inclusief de reacties van directe zoekers en reacties op woningen die via het lotingmodel verhuurd zijn) in de eerste helft van Dit is weer een verdere toename ten opzichte van voorgaande jaren. In de eerste helft van 2015 werd ruim maal gereageerd. Dit betekent totaal 10 procent meer reacties in de eerste helft van 2016 ten opzichte van de eerste helft van Voor de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen zijn advertenties geplaatst. Het betreft hier alle advertenties met betrekking tot de bestaande bouw. De nieuwbouwverhuringen zijn buiten beschouwing gelaten, evenals de advertenties zonder reacties. Op deze advertenties zijn ongeveer goede reacties binnengekomen. Dit betekent dat er gemiddeld 189 reacties op een advertentie zijn binnengekomen. Ook dit is een toename ten opzichte van voorgaande jaren. In

44 AANBODRAPPORTAGE bedroeg het gemiddelde nog 128 en in 2015 was dit gestegen naar gemiddeld 174 reacties. Deze toename hangt samen met de nieuwe manier van adverteren, waarbij er dagelijks nieuwe advertenties worden geplaats. Woningzoekenden kunnen in een week meer reacties te plaatsen dan in het verleden. Dit heeft ook gevolgen voor het aantal reacties dat reagerende woningzoekenden kunnen plaatsen. Dat is ook duidelijk terug te zien in de volgende figuren. Figuur 37 Verdeling reagerende woningzoekenden naar aantal reacties, (eerste helft van het jaar) reacties 5-9 reacties reacties reacties reacties reacties reacties 75+ reacties In figuur 37 is het aantal reacties van de reagerenden in de eerste helft van 2016 vergeleken met de reagerenden in de eerste helft van 2014 en Daarbij valt op dat in (de eerste helft van) 2015 al een toename te zien is van het aantal zoekers dat vaker dan 75 maal gereageerd heeft in een jaar tijd. In de eerste helft van 2016 is dit aantal nog verder toegenomen. Deze verschuiving heeft grote gevolgen voor het aantal reacties. De woningzoekenden die in een half jaar tijd meer dan 50 maal reageren zijn samen goed voor ruim reacties. Daarmee is 7,6 procent van de zoekers verantwoordelijk voor 37,4 procent van de reacties (figuur 38). Figuur 38 Verdeling reagerende woningzoekenden naar totaal aantal reacties, (eerste helft van het jaar) reacties 5-9 reacties reacties reacties reacties reacties reacties 75+ reacties De groep woningzoekenden die heel intensief zoekt (meer dan 75 maal in de eerste helft van 2016) bestaat vrijwel uitsluitend uit 65-minners. Ook de groep 55+ is in deze groep nauwelijks vertegenwoordigd. Toch zijn het niet alleen jonge huishoudens. In alle leeftijdsklassen tot 55 jaar komt het intensief zoeken voor. Starters zijn duidelijk oververtegenwoordigd in deze groep, maar toch is meer dan een op de drie een doorstromend huishouden. Hoge inkomens komen bij de intensieve zoekers nauwelijks voor. Op woningen in Rijswijk en Den Haag is in de eerste helft van 2016 gemiddeld het meeste gereageerd. Dat was ook in 2015 het geval. Het gemiddeld aantal reacties in deze gemeenten ligt in de eerste helft 44

45 van 2016 rond de 250 reacties. Alleen voor woningen in Westland en Midden-Delfland ligt het gemiddeld aantal reacties onder de 100. De toename in het gemiddelde aantal reacties in de eerste helft van 2016 is in vrijwel alle gemeenten in meer of in mindere mate terug te zien, behalve in Leidschendam-Voorburg en Westland. De verschillen in het gemiddeld aantal reacties per woning tussen de gemeenten zijn relatief groot. Dit kan ook te maken hebben met verschillen in het adverteren per corporatie. Figuur 39 Advertenties en gemiddeld aantal reacties per gemeente, 2013 eerste helft 2016 advertenties reacties gemiddeld gemeente Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer totaal Het aantal reacties differentieert niet alleen sterk per gemeente, maar zeker ook per woningtype (zie figuur 40). De woningtypen waarop in de eerste helft van 2016 de meeste reacties zijn geweest, zijn portiekwoningen. Dat was ook in 2015 het geval. Figuur 40 Advertenties en aantal reacties naar woningtype van de aangeboden woning, 2013 eerste helft 2016 advertenties reacties gemiddeld woningtype portiekwoning flat met lift seniorenwoning eengezinswoning benedenwoning HAT-woning maisonnette studentenwoning flat zonder lift overige woningtypen totaal Bij seniorenwoningen is het gemiddeld aantal reacties het laagst. Dit kan verklaard worden uit het feit dat maar een klein deel van de zoekers voor deze woningen in aanmerking komt en dus op deze woningtypen kan reageren. Ook naar prijsklasse van de woningen zijn grote verschillen te zien in het gemiddeld aantal reacties per advertentie. De woningen met een huur onder de kwaliteitskortingsgrens en de woningen met een huur 45

46 AANBODRAPPORTAGE tot de lage en de hoge aftoppingsgrenzen krijgen de meeste reacties. Wel valt op dat het gemiddeld aantal reacties bij woningen onder de kwaliteitskortingsgrens met gemiddeld bijna 100 reacties is toegenomen tot gemiddeld 321 in de eerste helft van Ook het gemiddeld aantal reacties bij woningen met een huurprijs tot de lage aftoppingsgrens is verder toegenomen naar gemiddeld 244 reacties. Bij woningen met een huur tussen de lage en de hoge aftoppingsgrens is het gemiddeld aantal reacties juist afgenomen van 210 in 2015 naar gemiddeld 180 in de eerste helft van Bij woningen met een huur boven de aftoppingsgrens en onder de vrije-sectorgrens is het gemiddeld aantal reacties flink afgenomen van 82 in 2015 naar 53 in de eerste helft van Het gemiddeld aantal reacties op woningen boven de vrije-sectorgrens is het laagste met 23 in de eerste helft van Dit aantal is wel toegenomen ten opzichte van Figuur 41 Advertenties en aantal reacties naar huurprijsklasse van de aangeboden woning, 2013 eerste helft 2016 advertenties reacties gemiddeld huurprijsklasse onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens totaal De toename van het gemiddelde aantal reacties in de eerste helft van 2016 doet zich voor bij woningen tot 5 kamers. Bij de grote woningen (5 en meer kamers) is het gemiddeld aantal reacties in de eerste helft van 2016 afgenomen. Bij kleine woningen zien we in het algemeen wel gemiddeld minder reacties dan bij grotere woningen. Een 1-kamerwoning levert gemiddeld 97 reacties op, terwijl een woning met 4 kamers gemiddeld 228 reacties oplevert. Bij de grootste woningen (vijf kamers en zes kamers of meer) is het aantal reacties lager dan bij 4-kamerwoningen. Deze grotere woningen hebben relatief vaak een huur boven de vrije-sectorgrens. Die woningen leveren in het algemeen minder reacties op. Figuur 42 Advertenties en aantal reacties naar aantal kamers van de aangeboden woning, 2013 eerste helft 2016 advertenties reacties gemiddeld aantal kamers kamer kamers kamers kamers kamers kamers of meer totaal We kunnen de invloed van de huurprijs en het aantal kamers van de woning ook gecombineerd in beeld brengen. Dat is gedaan in figuur 43. Een uitsplitsing van het gemiddeld aantal reacties per advertentie naar zowel de prijs van de woning als het aantal kamers van de woning, laat een duidelijk logica zien in het reactiegedrag. Binnen eenzelfde prijsklasse is het aantal reacties bij grotere woningen hoger. En binnen eenzelfde aantal kamers is het aantal reacties duidelijk hoger bij de lagere huurprijsklassen. 46

47 Opvallend is het gemiddeld aantal reacties van 628 op 78 verhuurde 3-kamerwoningen onder de kwaliteitskortingsgrens. Figuur 43 Gemiddeld aantal reacties naar aantal kamers en huurprijsklasse van de aangeboden woning, eerste helft 2016 huurprijsklasse \ kamers 1 k. 2 k. 3 k. 4 k. 5 k. 6+ k. totaal onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens totaal Noot: Bij categorieën met minder dan 5 advertenties is een - weergegeven In het vervolg van deze paragraaf gaan we in op de zoekrichting (reactiegemeente) van de woningzoekenden. Ruim 30 procent van de woningzoekenden in Haaglanden heeft alleen gereageerd op woningen die in de eigen gemeente aangeboden zijn. Een grotere groep woningzoekenden (bijna 50%) heeft in de eerste helft van 2016 zowel in de eigen gemeente als in een andere gemeente gezocht. De resterende ruim 20 procent heeft alleen in een andere dan de eigen gemeente gezocht. Wanneer we de groep zoekers beperken tot hen die al in Haaglanden wonen en de niet-haaglanders niet meetellen, dan wordt het deel dat alleen in een andere gemeente zoekt vanzelfsprekend kleiner. Figuur 44 Zoekrichting van woningzoekenden naar herkomstgemeente, eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden alleen eigen gemeente deels eigen gemeente alleen andere gemeente Er bestaan flinke verschillen in het zoekgedrag van woningzoekenden uit verschillende gemeenten. Zo loopt de mate waarin men in de eigen gemeente zoekt sterk uiteen. In de gemeenten Den Haag, Zoetermeer en Wassenaar is het percentage zoekers in de eigen gemeente het hoogste met een percentage van bijna 40 procent. In Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp ligt dit aandeel op slechts 10 procent. Opvallend is dat ruim 70 procent van de zoekers uit de gemeente Midden-Delfland alleen in een andere gemeente zoekt. Dit aandeel is ook hoog in de gemeente Pijnacker-Nootdorp met ruim 50 procent van de zoekers die alleen in andere gemeenten zoekt. De woningzoekenden woonachtig in Den Haag, Delft en Zoetermeer zoeken relatief vaker zowel in de eigen gemeente als ook in een andere gemeente De woningzoekenden die van buiten de regio Haaglanden reageren zijn in de grafiek weggelaten. Ze reageren immers allen alleen in een andere gemeente.

48 AANBODRAPPORTAGE Actieve woningzoekenden Per 1 juli 2016 stonden ruim woningzoekenden ingeschreven, waarvan er in de eerste helft van 2016 op een advertentie hebben gereageerd. Maar welk deel van de ingeschreven woningzoekenden is een actieve zoeker die de laatste 3 maanden nog op een woningadvertentie heeft gereageerd (exclusief geannuleerde advertenties)? Het gaat dan om ongeveer actieve woningzoekenden (22% van de ingeschreven woningzoekenden). In figuur 45 staat een vergelijking tussen de ingeschreven woningzoekenden en de actieve woningzoekenden naar kenmerken. Uit de figuur is af te lezen dat drie op de tien minima en de overige HT-doelgroep de laatste drie maanden op een woning hebben gereageerd. Bij de hogere-inkomensgroepen ligt dat aandeel lager (16% bij de overige EU-doelgroep en 6% bij de overige inkomens). Figuur 45 Ingeschreven woningzoekenden en actief zoekenden (laatste 3 maanden gereageerd) naar kenmerken, eerste helft 2016 aantal ingeschreven aantal actieve zoekers % actieve zoekers inkomen minima % ov. HT-doelgroep % ov. EU-doelgroep % overig % onbekend % leeftijd t/m 22 jaar % jaar % jaar % jaar % jaar % jaar % jaar % 75 jaar of ouder % huishoudomvang 1 persoon % 2 personen % 3 personen % 4 personen % 5 personen % 6 en meer personen % huishoudsamenstelling alleen % paar zonder kinderen % eenoudergezin, 1-2 kinderen % eenoudergezin, 3+ kinderen % tweeoudergezin, 1-2 kinderen % tweeoudergezin, 3+ kinderen % overig % totaal % - actieve zoekers: reactie in de laatste 3 maanden, exclusief reacties op geannuleerde advertenties 48

49 Als we kijken naar huishoudomgeving, dien zien we dat een groter deel van de grotere huishoudens (vanaf 3 personen) de laatste 3 maanden op een woning heeft gereageerd. Vooral de huishoudens met 5 personen scoren hoog. We zien dit hoge aandeel ook terug bij de eenoudergezinnen met 3 en meer kinderen en de tweeoudergeinzinnen met 3 en meer kinderen. Er is ook een beperkt verband tussen het jaar waarop een woningzoekenden zich heeft ingeschreven en of een woningzoekenden de afgelopen 3 maanden heeft gereageerd. Vooral ingeschreven woningzoekenden die zich sinds 2013 hebben ingeschreven zijn actiever dan gemiddeld. Slechts 8% van de huidige ingeschreven woningzoekenden die zich in 2009 of eerder heeft ingeschreven is de laatste 3 maanden actief op zoek geweest naar een woning. Figuur 46 Ingeschreven woningzoekenden en actief zoekenden (laatste 3 maanden gereageerd) naar inschrijfduur, eerste helft 2016 inschijfjaar aantal ingeschreven aantal actieve zoekers % actieve zoekers 2009 of eerder % % % % % % % % totaal % - actieve zoekers: reactie in de laatste 3 maanden, exclusief reacties op geannuleerde advertenties 3.4 Weigeringen Een woningzoekende kan een aanbieding krijgen voor een woning waar hij/zij op gereageerd heeft, maar dat betekent nog niet dat deze woningzoekende ook de daadwerkelijke huurder wordt van de woning. Woningzoekenden kunnen woningen weigeren, zowel actief of passief. Maar corporaties kunnen ook kandidaten weigeren. In deze paragraaf wordt nader ingegaan op de weigeringen van de in de eerste helft van 2016 verhuurde woningen. Weigeringen per advertentie De advertenties in de eerste helft van 2016 hebben in totaal ruim weigeringen opgeleverd. Dit komt neer op gemiddeld 9,3 weigeringen per advertentie. Zowel de woningzoekende als de corporatie kan zorgen voor een weigering. Ongeveer 60 procent van de weigeringen zijn afkomstig van de kandidaten, de overige weigeringen komen voor rekening van de corporaties. 49 In figuur 47 staat een overzicht van het aantal advertenties, het aantal weigeringen en het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie naar gemeente. Niet alleen het aantal advertenties, maar ook het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie verschilt sterk per gemeente. Vooral in Rijswijk en Den Haag worden vaker woningen geweigerd dan gemiddeld in de hele regio Haaglanden. Woningen in

50 AANBODRAPPORTAGE Pijnacker-Nootdorp worden gemiddeld maar 5,5 maal geweigerd. Ook in de gemeenten Zoetermeer en Midden-Delfland is het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie lager dan het regionale gemiddelde. Figuur 47 Advertenties, weigeringen en weigeringen per advertentie in Haaglanden, eerste helft 2016 gemeente advertenties weigeringen corporatie weigeringen kandidaten weigeringen totaal weigeringen per advertentie Delft ,6 Den Haag ,1 Leidschendam-Voorburg ,8 Midden-Delfland ,5 Pijnacker-Nootdorp ,5 Rijswijk ,3 Wassenaar ,7 Westland ,9 Zoetermeer ,8 totaal ,3 Weigeringen door de kandidaat en door de corporatie In de volgende figuur is onder meer weergegeven hoe het aantal weigeringen per advertentie zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld. Hieruit wordt duidelijk dat het aantal weigeringen in de periode 2012 tot 2015 is toegenomen. De laatste jaren ligt het gemiddeld aantal weigeringen rond de 9. Figuur 48 Verhuringen, weigeringen en weigeringen per advertentie in Haaglanden, 2012 eerste helft 2016 indicator verhuringen weigeringen kandidaten weigeringen corporatie weigeringen totaal weigeringen per advertentie 7,2 8,2 9,3 9,0 9,3 advertenties Ten opzichte van 2015 zien we in de eerste helft van 2016 weer een lichte toename van het gemiddeld aantal weigeringen door de corporaties (figuur 49). Het gemiddeld aantal weigeringen door kandidaten is sinds 2014 vrijwel gelijk gebleven. 50

51 Figuur 49 Gemiddeld aantal weigeringen door kandidaten en corporaties in Haaglanden, 2012 eerste helft ,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, weigeringen kandidaten weigeringen corporatie De weigeringsredenen van de woningzoekenden zijn samengevat in een drietal hoofdredenen persoonlijke/overig, buurt en woning (figuur 50). De meest genoemde weigeringsredenen in de eerste helft van 2016 hebben betrekking op persoonlijke omstandigheden of overige redenen (52%). De verdeling naar de drie hoofdredenen in de eerste helft van 2016 is vergelijkbaar met de verdeling in 2014 en Figuur 50 Weigeringsredenen door kandidaten in Haaglanden, 2011 eerste helft woning buurt persoonlijk/overig 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% In figuur 51 zijn de weigeringsredenen van de kandidaten verder uitgesplitst. Onder persoonlijke redenen valt bijvoorbeeld kan geen vrij krijgen. Redenen betreffende de woning gaan onder andere over de toestand van de woning, de grootte van de woning en de prijs van de woning. Figuur 51 Weigeringsredenen door kandidaten in Haaglanden, eerste helft 2016 toestand van de woning woning te klein woning te duur ov. redenen woning buurt/wijk persoonlijk al voorzien overig 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Weigeringen naar kenmerken van de woning Het gemiddeld aantal weigeringen komt in de eerste helft van 2016 uit op 9,3. Een uitsplitsing van het gemiddeld aantal weigeringen naar kenmerken van de geadverteerde woning laat enkele verschillen zien. Het gemiddeld aantal weigeringen op woningen met een huurprijs tot de hoge aftoppingsgrens ligt iets boven het gemiddelde van 9,3 weigeringen. Hierbij is nauwelijks verschil te zien tussen woningen 51

52 AANBODRAPPORTAGE met een huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens en de lage aftoppingsgrens. Woningen met een huurprijs tot de hoge aftoppingsgrens worden iets vaker geweigerd. Het gemiddeld aantal weigeringen is ook hoger bij woningen met een huurprijs boven de aftoppingsgrens en tot de vrije-sectorgrens. De woningzoekenden die voor deze woningen in aanmerking komen, zijn mogelijk kritischer op de prijskwaliteitsverhouding. Daarnaast is het mogelijk dat deze woningzoekenden kansrijker zijn en daardoor ook meer te kiezen hebben. Dit effect zien we ook terug bij grotere woningen en bij eengezinswoningen. Hoe meer kamers een woning heeft hoe hoger het gemiddeld aantal weigeringen en een eengezinswoning heeft gemiddeld ook meer weigeringen. Figuur 52 Gemiddeld aantal weigeringen naar kenmerken van de geadverteerde woningen, eerste helft tot kwal.grens onder lage aftop. onder hoge aftop. onder huurprijsgrens boven huurprijsgrens 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamers 5 kamers of meer eengezinswoning overig/onbekend tot 50 m m m2 vanaf 80 m2 eengezins, tot 50m2 eengezins, 50-65m2 eengezins, 65-80m2 eengezins, vanaf 80m2 overig, tot 50m2 overig., 50-65m2 overig, 65-80m2 overig, vanaf 80m2 huurprijs kamers type en oppervlakte Zoals reeds opgemerkt verschilt het gemiddeld aantal weigeringen per gemeente. In onderstaande figuur is het gemiddeld aantal weigeringen naar woningkenmerken per gemeente weergegeven. Opvallend in deze figuur is het relatief hoge gemiddeld aantal weigeringen op geadverteerde woningen onder de kwaliteitskortingsgrens in Westland en Delft. Het gemiddeld aantal weigeringen op geadverteerde woningen met een huurprijs onder de hoge aftoppingsgrens in Pijnacker-Nootdorp is relatief laag. Dat geldt ook voor de gemeente Midden-Delfland. In figuur 53 is ook het aantal weigeringen afgezet tegen de woon-/inschrijfduur van de nieuwe huurder. Ook hier zien we een gemengd beeld. In het algemeen lijkt de weigeringsgraad niet sterk samen te hangen met de benodigde woon-/inschrijfduur van het aanbod. Alleen bij woningen waarvoor een woon-/inschrijfduur tot 1 jaar nodig is wordt relatief minder geweigerd. Dat geldt ook voor woningen waarvoor een lange woon-/inschrijfduur (vanaf 6 jaar) nodig is. Woningen waarvoor een hogere woon- /inschrijfduur nodig is, hebben een hogere weigeringsgraad. Woningzoekenden die een aanbieding krijgen wegen waarschijnlijk af hoeveel kans ze met hun woon-/inschrijfduur maken op een net iets betere woning. Woningen die gelabeld zijn voor ouderen (vanaf 50 jaar) kennen een lagere weigeringsgraad. Dat geldt ook voor woningen die gelabeld zijn voor jongeren tot 26 jaar. Daarnaast zien we dat woningen die door starters geaccepteerd worden een lagere weigeringsgraad kennen (7,4 bij woningen geaccepteerd door starters versus 10,8 bij woningen geaccepteerd door doorstromers). Van alle weigeringen is 35% afkomstig van starters; bij de acceptaties van geadverteerde woningen is dit 44%. 52

53 Figuur 53 Gemiddeld aantal weigeringen naar kenmerken van de geadverteerde woningen, eerste helft 2016 huurklassen Delft Den Haag Leidschendam- Voorburg Midden- Delfland Pijnacker- Nootdorp onder kwaliteitskortingsgrens 11,1 8,5 8, ,2-12,2 5,8 8,0 onder lage aftoppingsgrens 8,5 8,2 10,6 3,5 4,2 10,3 2,4 5,1 6,8 8,0 onder hoge aftoppingsgrens 11,8 10,7 7,7-3,7 15,5 12,8 17,7 6,6 10,3 onder vrije-sectorgrens 9,7 14,5 13,1 10,2 9,0 19,6 9,1 10,9 7,6 12,2 boven vrije-sectorgrens 8,8 6,4 5,7-5,1-3,9 8,3 6,9 7,0 aantal kamers 1 kamer 12,8 12, ,7 11,7 2 kamers 7,8 7,1 6,6 2,6 2,3 6,1 1,2 5,8 6,4 6,6 3 kamers 8,4 8,9 9,9 18,0 4,8 13,1 3,8 8,8 6,7 8,8 4 kamers 12,4 13,5 13,3 11,9 8,7 8,8 11,1 11,6 7,7 12,0 5 kamers of meer 8,7 16,7 19, ,5-24,9 6,9 14,4 woningtype eengezinswoning 11,1 19,0 18,8 10,8 9,6 6,7 10,0 16,9 7,5 14,0 overig 9,4 9,4 9,0 6,8 3,9 10,6 2,6 6,4 6,7 8,8 oppervlakte tot 50 m 2 9,3 9,1 6,5 3,3 1,7 9,9 2,1 6,9 7,2 8, m 2 10,4 9,1 11,9 8,4 4,9 11,0 5,6 8,6 6,3 9, m 2 8,0 12,7 11,0 13,8 8,4 9,6 6,7 13,1 6,7 10,7 vanaf 80 m 2 10,7 12,8 4,8-5,5 4,8 12,9 10,1 6,9 10,5 woningtype en oppervlakte eengezins, tot 50m2 11,9 29, ,5 eengezins, 50-65m2 11,2 19,5 21,6-4,5 5,7 8,5 14,2 4,7 12,5 eengezins, 65-80m2 7,5 17, ,8 9,9 9,4 22,4 8,0 14,5 eengezins, vanaf 80m2-16,8 6, ,5 19,9 6,1 13,3 overig/onbekend, tot 50m2 9,2 8,5 6,6 3,6 1,9 10,1 2,4 6,9 6,9 8,0 overig/onbekend, 50-65m2 10,3 8,8 10,9 8,1 4,9 11,3 2,3 6,2 6,5 8,9 overig/onbekend, 65-80m2 8,1 12,0 9,4-2,1 9,5 4,0 6,0 6,3 9,8 overig/onbekend, vanaf 80m2 7,4 11,5 3, ,2-3,9 7,5 9,3 woon-/inschrijfduur tot 1 jaar 10,1 6,6 7,1 8,0 8,9 4,6 0,7 11,1 6,4 7,2 1-2 jaar 13,1 9,7 12,9-4,1 7,0-12,5 5,7 10,1 2-3 jaar 11,1 10,9 11,5-8,0 14,7-16,4 4,9 10,9 3-4 jaar 10,8 12,1 15,9-4,9 10,6 15,7 7,8 9,5 10,9 4-5 jaar 10,9 14,8 17, ,1-12,4 7,7 12,6 5-6 jaar 6,7 12,9 8,1 4,1 6,4 16,2 1,8 7,0 6,2 10,0 vanaf 6 jaar 6,4 9,3 9,5 6,8 4,9 7,9 6,7 4,8 6,8 8,0 labelling op leeftijd gelabeld tot 26 jaar 9,4 8,8 4,9-5,6 4,7-3,6 4,4 7,1 gelabeld vanaf 50 jaar 4,7 5,4 5,9 2,1 2,5 6,4 2,7 4,5 7,2 5,4 overig/n.v.t. 11,3 11,9 12,5 11,6 7,5 11,4 7,5 12,0 7,4 11,2 starter/doorstromer geaccepteerd door starter 8,4 7,3 8,2 8,8 4,9 8,0 4,7 7,7 5,7 7,4 geaccepteerd door doorstromer 11,0 12,3 10,6 6,8 5,9 12,2 5,9 9,7 7,5 10,8 totaal 9,6 10,1 9,8 7,5 5,5 10,3 5,7 8,9 6,8 9,3 Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden 53

54 54 AANBODRAPPORTAGE

55 HOOFDSTUK 4 Passendheidstoets Vanaf 1 januari 2016 is de passendheidstoets in werking getreden. Woningcorporaties moeten tenminste 95 procent van de huishoudens met recht op huurtoeslag een woning toewijzen onder de betreffende aftoppingsgrens. Het Kabinet en de Tweede Kamer willen hiermee de betaalbaarheid van woningen voor de lagere-inkomensgroepen bevorderen. Deze norm past binnen de primaire taak van een corporatie om huishoudens met de laagste inkomens goed en betaalbaar te huisvesten. Er is een marge van 5% voor niet-passend toewijzen. Deze marge dient om de corporatie een beperkte ruimte te geven om in uitzonderingssituaties een duurdere woning aan een huishouden met een inkomen tot de HTgrens te kunnen verhuren. De nieuwe passendheidstoets moet een te sterke stijging van de huurtoeslaguitgaven tegengaan en tegelijkertijd huurders beschermen tegen te hoge huurlasten. Passend geslaagd in de eerste helft van 2016 In de eerste helft van 2016 zijn in Haaglanden huishoudens geslaagd met een inkomen tot de huurtoeslaggrens. Dit is ongeveer 76 procent van het totaal aantal geslaagd huishoudens in deze periode. Ter vergelijking, in de eerste helft van 2015 zijn huishoudens geslaagd met een inkomen tot de HT-grens (79% van de totale verhuringen in de eerste helft van 2015). Van de geslaagde huishoudens in de eerste helft van 2016 hebben huishoudens een minimuminkomen en 747 huishoudens een inkomen boven het minimum maar tot de HT-grens. Van deze doelgroep is 97 procent passend toegewezen (3.556 huishoudens). De overige 3 procent van deze huishoudens heeft in de eerste helft van 2016 een te dure woning gehuurd (104 huishoudens). Daarbij moet wel worden opgemerkt dat huishoudens met een inkomen tot de huurtoeslaggrens die geslaagd zijn in een woning met een huurprijs boven de vrije-sectorgrens niet meetellen bij de berekening. In de eerste helft van 2016 gaat het om 5 geslaagde huishoudens. Figuur 54 Geslaagde huishoudens naar inkomen en huurprijs van de woning, exclusief rechtspersonen, eerste helft 2016 huurklasse minima ov. HTdoelgroep ov. EUdoelgroep overig tot kwaliteitskortingsgrens tot (betreffende) aftoppingsgrens tot vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens totaal tot (betreffende) aftoppingsgrens 98% 93% 17% 3% 78% % in % 59% 28% 4% 65% totaal Naast het feit dat een deel van de HT-doelgroep in een duurdere huurwoning terecht is gekomen, is ook een deel van de huishoudens met een hoger inkomen dan de HT-grens in de eerste helft van 2016 terecht gekomen in een woning met een huur onder de aftoppingsgrens. Het gaat om 140 woningen met een huurprijs onder de aftoppingsgrens die verhuurd zijn aan een huishouden met een inkomen boven 55

56 AANBODRAPPORTAGE de huurtoeslaggrens. Van deze 140 verhuringen zijn er 40 al in 2015 geadverteerd. In ongeveer driekwart van de gevallen is de woning toegewezen aan een eenpersoonshuishouden. Een groot deel (125 van de 140 woningen) is verhuurd aan huishoudens met een midden-inkomen (tot 1,5 maal de desbetreffende HT-grens). Van de huishoudens met een inkomen tussen de HT-grens en de EU-grens ( ) is 17 procent geslaagd in een woning tot de hoge aftoppingsgrens. In 2015 lag dat aandeel op 28 procent. In de eerste helft van 2016 zijn 8 huishoudens met een inkomen boven de EU-grens geslaagd in een huurwoning tot de hoge aftoppingsgrens. Een vergelijking tussen 2015 en de eerste helft van 2016 laat zien dat het aandeel dat geslaagd is in een huurwoning tot de hoge aftoppingsgrens bij deze groep ongeveer gelijk is gebleven. Het gaat om een klein percentage. Figuur 55 Geslaagde huishoudens naar inkomen en huurprijs van de woning, exclusief vrije-sectorverhuringen, 2015 en eerste helft 2016 eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% HT-doelgroep overig EU-doelgroep overig tot aftoppingsgrens vanaf aftoppingsgrens geheel 2015 Een uitsplitsing van de geslaagde HT-doelgroep naar de samenstelling van het huishouden laat zien dat er een klein verband is tussen de omvang van het huishouden en de mate waarin het huishouden is geslaagd in een woning tot de aftoppingsgrens. Bijna 100 procent van de alleenstaanden is in de eerste helft van 2016 geslaagd in woningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens. Bij de grotere huishoudens ligt het aandeel net iets boven de 90 procent. Alleen de tweeoudergezinnen met drie en meer kinderen vormen hierop een uitzondering. Voor deze groep geldt dat 70 procent (47 huishoudens) is geslaagd in een woning tot de hoge aftoppingsgrens en 30 procent ( 19 huishoudens) in een duurdere huurwoning. Figuur 56 Geslaagde HT-doelgroep naar huishoudtype en huurprijs van de woning, excl. vrije-sectorverhuringen, eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% alleen paar zonder kinderen eenoudergezin, 1-2 kinderen eenoudergezin, 3+ kinderen tweeoudergezin, 1-2 kinderen tweeoudergezin, 3+ kinderen overig totaal HT-doelgroep tot aftoppingsgrens vanaf aftoppingsgrens 56

57 Van de woningen met een huurprijs boven de relevante aftoppingsgrens die verhuurd zijn aan huishoudens met een inkomen tot de huurtoeslaggrens (99 woningen in de eerste helft van 2016) is ruim een kwart verhuurd aan alleenstaande huishoudens (27 woningen). Ongeveer 20 procent is verhuurd aan een paar zonder kinderen of aan een tweeoudergezin met minimaal drie kinderen. Figuur 57 Geslaagde HT-doelgroep naar type huishouden en huurprijs van de woning, excl. vrije-sectorverhuringen, eerste helft 2016 type huishouden tot aftoppingsgrens vanaf aftoppingsgrens totaal % tot aftop.grens alleen % paar zonder kinderen % eenoudergezin, 1-2 kinderen % eenoudergezin, 3+ kinderen % tweeoudergezin, 1-2 kinderen % tweeoudergezin, 3+ kinderen % overig % totaal HT-doelgroep % Als we inzoomen op de kenmerken van de woning van de geslaagde HT-doelgroep in de eerste helft van 2016, dan zien we dat er nog een klein verband is met de kwaliteit van de woning en daarmee ook met de prijs van de woning. Vooral de grote woningen (5 en meer kamers) waarin de HT-doelgroep is geslaagd, hebben een hogere huurprijs (een huurprijs boven de aftoppingsgrens). Een vergelijkbaar verband zien we ook als het woningtype gecombineerd wordt met de oppervlakte van de woning (figuur 59). Vooral de grote eengezinswoningen zijn duurder. Als we de situatie in de eerste helft van 2016 vergelijken met de verhuringen aan de HT-doelgroep in 2015, dan zijn er wel duidelijke verschillen te zien. Figuur 58 Geslaagde HT-doelgroep naar kamers en huurprijs van de woning, excl. vrije-sectorverhuringen, 2015 en eerste helft 2016 eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 1-2 kamers 3 kamers 4 kamers 5 kamers of meer tot aftoppingsgrens vanaf aftoppingsgrens geheel

58 AANBODRAPPORTAGE Figuur 59 Geslaagde HT-doelgroep naar woningtype, oppervlakte en huurprijs van de woning, excl. vrije-sectorverhuringen, eerste helft 2016 eerste helft % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% eengezins, tot 50m2 eengezins, 50-65m2 eengezins, 65-80m2 eengezins, vanaf 80m2 overig, tot 50m2 overig, 50-65m2 overig, 65-80m2 overig, vanaf 80m2 tot aftoppingsgrens vanaf aftoppingsgrens geheel 2015 In figuur 60 is te zien in hoeverre de toewijzing aan de HT-doelgroep is veranderd in de afgelopen anderhalf jaar per gemeente als gevolg van de passendheidstoets. Op het niveau van Haaglanden heeft de passendheidstoets nauwelijks effect gehad op het aandeel verhuringen aan de HT-doelgroep. Het aandeel in de eerste helft van 2016 is vergelijkbaar met het aandeel in Dit geldt ook voor de meeste gemeenten. Alleen voor de gemeenten Midden-Delfland en Westland is er een lichte afname te zien in de afgelopen anderhalf jaar. Figuur 60 Aandeel verhuringen aan de HT-doelgroep, naar gemeente, eerste helft 2016 Delft Den Haag 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer totaal 58